Μετά από πολυετή αναμονή, ξεπροβάλλει πλέον “αχτίδα φωτός” για τη διάσωση δύο σπουδαίων αλλά ετοιμόρροπων - μετά από την εγκατάλειψη χρόνων - διατηρητέων μνημείων του Ηρακλείου και δη ιδιοκτησίας του Δήμου Ηρακλείου...
Ο Δήμος προχώρησε στην προκήρυξη, για την ακρίβεια στην επαναπροκήρυξη (μετά από αναγκαίες διορθώσεις που υπέδειξε η πλευρά της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης) των διαγωνισμών για τις μελέτες αποκατάστασης-επανάχρησης της πρώην φάμπρικας Ανωγειανάκη, στην Αγία Τριάδα, και του ιστορικού μεγάρου Κοθρή, επί της 25ης Αυγούστου, κάνοντας έτσι το πρώτο σημαντικό βήμα για τη διάσωση και αξιοποίηση των δύο εμβληματικών κτηρίων.
Με βάση τον σχεδιασμό, που έχει επικυρωθεί μέσω σχετικών προγραμματικών συμβάσεων του Δήμου Ηρακλείου με το υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια Κρήτης, η μεν φάμπρικα Ανωγειανάκη, η οποία έχει εξαγοραστεί από τον Δήμο θα μετατραπεί σε Κέντρο Μεσογειακής Μουσικής, στο οποίο, μεταξύ άλλων, θα λειτουργούν σχολές κατασκευής και επιδιόρθωσης παραδοσιακών μουσικών οργάνων, θα διεξάγονται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ θα φιλοξενηθεί και η σημαντική συλλογή μουσικών οργάνων του Ross Daly, μετά από προσφορά του ίδιου του καλλιτέχνη.
Το δε μέγαρο Κοθρή-Λιοπυράκη, το κορυφαίο ίσως αρχιτεκτονικό δείγμα του ρομαντικού νεοκλασικισμού στο Ηράκλειο, που έχει παραχωρηθεί στον Δήμο Ηρακλείου για μία 30ετία, θα αποκατασταθεί ώστε να φιλοξενήσει τη δημοτική πινακοθήκη.
Και στις δύο περιπτώσεις μιλάμε για ένα δύσκολο, επίπονο εγχείρημα, καθώς τα διατηρητέα παρουσιάζουν σοβαρά στατικά προβλήματα και ζητήματα ετοιμορροπίας, κάτι που σημαίνει ότι θα απαιτηθούν πολλά χρήματα και πολύς χρόνος για να τα δούμε να αναμορφώνονται, παραδιδόμενα σε χρήση με βάση τον σχεδιασμό. Ωστόσο, είναι θετικό το ότι γίνεται επιτέλους ένα σημαντικό βήμα για τα δύο σπουδαία, ιστορικά, αλλά πολύ “λαβωμένα” από το πέρασμα του χρόνου κτήρια στο κέντρο του Ηρακλείου. Δύο κτήρια-μνημεία, τα οποία, όπως είχε καταγράψει σε σχετικό οδοιπορικό της η “Νέα Κρήτη”, μετρούν πολλές “πληγές” μετά από την εγκατάλειψη δεκαετιών, αλλά και την επιβάρυνση που έχουν υποστεί από τους σεισμούς...
Οι διαγωνισμοί
Σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού, η καταληκτική ημερομηνία για την κατάθεση προσφορών για τις μελέτες της πρώην φάμπρικας Ανωγειανάκη έχει οριστεί για τις 8 Μαΐου, ενώ το άνοιγμα των όποιων προσφορών κατατεθούν έχει οριστεί αντίστοιχα για τις 15 Μαΐου. Η προς ανάθεση σύμβαση, ύψους 668.627 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), αφορά στην εκπόνηση των απαραίτητων μελετών ωρίμανσης, για την αποκατάσταση και επανάχρηση της φάμπρικας Ανωγειανάκη, προκειμένου να αξιοποιηθεί και να μετατραπεί σε Κέντρο Μεσογειακής Μουσικής, στο οποίο, μεταξύ άλλων, θα λειτουργούν σχολές κατασκευής και επιδιόρθωσης παραδοσιακών μουσικών οργάνων, θα διεξάγονται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ θα φιλοξενηθεί και η σημαντική συλλογή μουσικών οργάνων του Ross Daly, μετά από προσφορά του ίδιου του καλλιτέχνη.
Για την υλοποίησή της απαιτείται η εκπόνηση των εξής μελετών: Τοπογραφική Μελέτη (κατ. 16), Γεωλογική Μελέτη και Έρευνα (κατ. 20), Γεωτεχνική Μελέτη και Έρευνα (κατ. 21), Ειδική Αρχιτεκτονική Μελέτη Κτηρίου και Περ. Χώρου (κατ. 07) και Τεύχη Δημοπράτησης και Μελέτη Προσβασιμότητας ΑμεΑ, Στατική Μελέτη Κτηρίου (κατ. 08) και Τεύχη Δημοπράτησης, Η/Μ Μελέτη Κτηρίου (κατ. 09) και Τεύχη Δημοπράτησης, Μουσειολογική Μελέτη- Μουσειογραφική Μελέτη και Τεύχη Δημοπράτησης και Σύνταξη Μελέτης ΣΑΥ-ΦΑΥ.
Ομοίως, και για τις μελέτες του έργου αποκατάστασης-επανάχρησης του μεγάρου Κοθρή, η κατάθεση προσφορών έχει οριστεί για τις 8 Μαΐου και το άνοιγμά τους, αντίστοιχα, για τις 15 Μαΐου.
Η προς ανάθεση σύμβαση είναι ύψους 1,147 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και αφορά στην εκπόνηση μελέτης για την αποκατάσταση του κτηρίου Κοθρή-Λιοπυράκη και την επανάχρησή του σε δημοτική πινακοθήκη του Ηρακλείου. Για την υλοποίησή της απαιτείται η εκπόνηση των εξής μελετών που αφορούν: την τοπογραφική αποτύπωση του ακινήτου, την πλήρη πρόταση λειτουργικής, αισθητικής και τεχνικής αναβάθμισης από αρχιτεκτονικής, στατικής σκοπιάς και βέλτιστης εφαρμογής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων στο κτήριο και στον περιβάλλοντα χώρο. Επιπλέον, απαιτείται η εκπόνηση διερεύνησης-αποτίμησης του φέροντα οργανισμού, γεωφυσικών και γεωτεχνικών μελετών και ερευνών, η εκπόνηση μελέτης συντήρησης-αποκατάστασης του διακόσμου, καθώς επίσης και η εκπόνηση μουσειολογικής-μουσειογραφικής μελέτης.
Μέγαρο Κοθρή-Λιοπυράκη
Εμφανείς είναι οι πολλαπλές “πληγές” που φέρει από το πέρασμα του χρόνου αλλά και την καταπόνηση από τους σεισμούς το μέγαρο Κοθρή-Λιοπυράκη, στη συμβολή της 25ης Αυγούστου με την οδό Επιμενίδου. Το μέγαρο Κοθρή-Λιοπυράκη χρονολογείται από το 1915. Ανήκε στην οικογένεια Κοθρή και είναι έργο του αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακού. Αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή μετά από τις καταστροφές που του προκάλεσαν οι βομβαρδισμοί του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το μέγαρο Κοθρή, κορυφαίο κατά γενική ομολογία δείγμα του ρομαντικού νεοκλασικισμού στο Ηράκλειο, έχει παραχωρηθεί από το 2017, δωρεάν για 30 χρόνια, στον Δήμο Ηρακλείου.
Η “στοιχειωμένη” φάμπρικα
Η φάμπρικα του Ανδρέα Ανωγειανάκη βρίσκεται στο Ο.Τ. 119 της περιοχής της Αγίας Τριάδας του Ηρακλείου (εντός τειχών), στη μικρή πλατεία που σχηματίζεται στη συμβολή των οδών Βαλέστρα, Σαββαθιανών και Μελιδώνη. Το 2011, με απόφαση που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 174/27-06-2011, το κτήριο Α και το κτήριο Β χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέα μαζί με άλλα 25 κτήρια της περιοχής της Αγίας Τριάδας. Τα δύο κύρια κτήρια βρίσκονται σε οικόπεδο εμβαδού 334,61 τ.μ.
Η φάμπρικα ως τα μέσα της δεκαετίας του ’70 έσφυζε από ζωή, καθώς τουλάχιστον 30 άτομα εργάζονταν σε αυτήν, η οποία ήταν το μοναδικό ελαιοτριβείο μέσα στην πόλη του Ηρακλείου. Η εγκατάλειψη του συγκροτήματος είχε ως συνέπεια την επιδείνωση της κατάστασης διατήρησής του. Τον Αύγουστο του 2019, το συγκρότημα φάμπρικας Ανωγειανάκη αγοράστηκε από τον Δήμο Ηρακλείου με σκοπό τη μετατροπή του σε χώρο πολιτισμού.
