Μετά από μακρά αναμονή και αξιοσημείωτη - είναι η αλήθεια - καθυστέρηση, φαίνεται ότι ετοιμάζεται να μπει πλέον στις “ράγες” μια ολιστική προσπάθεια αισθητικής αναβάθμισης ομογενοποίησης της “καρδιάς” του Ηρακλείου, δηλαδή της περιοχής γύρω από την πλατεία των Λιονταριών και το πολυσυζητημένο Ο.Τ. 33 (το οικοδομικό τετράγωνο που καλύπτει το άλλοτε περίφημο Δουκικό Ανάκτορο).
Και αυτό γιατί πλέον υπάρχει συγκεκριμένος οδικός χάρτης, εν προκειμένω ειδική αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία είχε ανατεθεί τον Μάρτιο του 2022 και παραλήφθηκε τώρα από τον Δήμο Ηρακλείου για να παρουσιαστεί προσεχώς στους εμπλεκόμενους καταστηματάρχες και φυσικά, εφόσον λάβει το “πράσινο φως” από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, θα περάσει προς ψήφιση-θεσμοθέτηση από το Δημοτικό Συμβούλιο.
Το αντικείμενό της αρχιτεκτονικής μελέτης, που εκπονήθηκε κατόπιν της περσινής ανάθεσης από τον Δήμο Ηρακλείου, αφορά στον πυρήνα του ιστορικού κέντρου της πόλης του Ηρακλείου και συγκεκριμένα στην περιοχή γύρω από το Ο.Τ. 33 (θέση του Δουκικού Ανακτόρου) και το ανατολικό τμήμα του Ο.Τ. 50α, δηλαδή μεταξύ των οδών Ίδης, Απ. Παύλου, πλ. Καλλεργών, Ανδρόγεω, 25ης Αυγούστου, Αρκολέων, Καντανολέων, Ταγμ. Τζουλάκη, Ίδης και προβλέπει την καθιέρωση ενός πλαισίου γενικών κανόνων που θα διέπει τις επεμβάσεις στον δημόσιο χώρο (όψεις κτηρίων και κοινόχρηστο χώρο). Το πλαίσιο κανόνων θα εξυπηρετήσει τη λειτουργία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ;
Η αφετηρία της υπόθεσης με την αρχιτεκτονική μελέτη για την περιοχή της κρήνης Μοροζίνι πηγαίνει μία 6ετία πίσω. Συγκεκριμένα πηγαίνει πίσω στον Μάιο του 2017, όταν και είχαμε ένα επεισοδιακό συμβάν, με την κατάρρευση τμήματος οροφής σε κτήριο στο Ο.Τ. 33.
Το συμβάν προκάλεσε γενικότερη αναστάτωση και ανησυχία, φέρνοντας μάλιστα ξανά στο προσκήνιο την ξεχασμένη υπόθεση ανάπλασης στο Ο.Τ. 33, δηλαδή περιοχή του Δουκικού Ανακτόρου στα Λιοντάρια.
Το 2017 ο Δήμος Ηρακλείου, επί δημαρχίας Γιάννη Κουράκη, είχε βάλει μπρος το εγχείρημα, είχε εκπονήσει μάλιστα ειδική αρχιτεκτονική μελέτη, η οποία ωστόσο “σκόνταψε” στις ενστάσεις του υπουργείου Πολιτισμού, για να περάσει κατόπιν στα “συρτάρια”, αφού τα πρώτα χρόνια της θητείας της νυν δημοτικής Αρχής δεν είχε γίνει κάποια κίνηση. Μετά την κατάρρευση, τον Μάιο του 2017, ακολούθησε η ενεργοποίηση - από τον Δήμο Ηρακλείου - των πρωτοκόλλων κατεδάφισης και επεισοδιακή έναρξη κατεδαφίσεων αυθαίρετων κατασκευών επιχειρήσεων εστίασης στο κέντρο της πόλης. Υπό τις σφοδρές, τότε, αντιδράσεις του επιχειρηματικού κόσμου, η δημοτική Αρχή Ηρακλείου είχε υποσχεθεί μια οργανωμένη παρέμβαση με αντικείμενο την αισθητική αποκατάσταση των όψεων των κτηρίων και την αναβάθμιση του αστικού εξοπλισμού στην ευρύτερη περιοχή της πλατείας των Λιονταριών...
Ο διαγωνισμός ήταν να προκηρυχθεί το 2017, με βάση τις αρχικές δεσμεύσεις της Λότζιας. Τελικά η μελέτη καθυστέρησε. Προκηρύχθηκε το 2019 και παραδόθηκε τώρα, στοχεύοντας σε μια αρμονική συνύπαρξη των επιχειρήσεων εμπορίου και αναψυχής με τα μνημεία και τον δημόσιο χώρο γύρω από την πλατεία των Λιονταριών.
Στην “καρδιά” της Candia - Πώς “αλώθηκε” το Δουκικό Ανάκτορο
Το διώροφο Δουκικό Ανάκτορο αποτελούσε το πιο εντυπωσιακό οικοδόμημα στην “καρδιά” της Candia, στην πλατεία “μικρογραφία” εκείνης του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Στις 5 Φεβρουαρίου 1815, το Δουκικό Ανάκτορο φαίνεται ότι υπέστη μαζί με τα 2/3 του Ηρακλείου ανυπολόγιστης έκτασης ζημιές από τον σεισμό που άφησε πίσω του 3.000 θύματα. Ακολούθησε η κατάληψη τμημάτων του μνημείου και η οριστική καταστροφή με τον σεισμό του 1856.
Από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και το 1970, όλη η δυτική και τμήμα της νοτιοδυτικής πλευράς του οικοδομικού τετραγώνου, που κάποτε καταλάμβανε το ανάκτορο, ανοικοδομήθηκε, με συνέπεια το 1/3 περίπου του συνόλου του να έχει πλήρως αλλοιωθεί.
