Σε ιδιαίτερα... ανησυχητική ελεύθερη πτώση βρίσκονται τα οικονομικά αποθεματικά του Δήμου Ηρακλείου, με το ταμειακό διαθέσιμο να έχει μειωθεί μέσα σε ένα μόλις χρόνο κατά 21,2 εκατομμύρια ευρώ! Από τα 46,2 εκατομμύρια ευρώ που υπήρχαν διαθέσιμα στα ταμεία του Δήμου το 2022, και από τα 55 εκατ. ευρώ που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια, πλέον το ταμειακό υπόλοιπο έχει πέσει στα 25 εκατ. ευρώ, ενώ το ταμείο του Δήμου αδειάζει με γεωμετρική πρόοδο.
Το “καμπανάκι” κρούεται μέσα από το ίδιο το σχέδιο του δημοτικού προϋπολογισμού για το 2023, που με μεγάλη καθυστέρηση πέρασε μόλις χθες από την Οικονομική Επιτροπή, για να έρθει προσεχώς προς έγκριση στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Στο σχέδιο του προϋπολογισμού του 2023, που είναι συνολικού ύψους 247.981.135,46 ευρώ (αν και αυτός ο αριθμός είναι απλά ενδεικτικός στα χαρτιά και δεν υλοποιείται ποτέ στην πράξη), επισημαίνεται πως τα ταμειακά διαθέσιμα μειώνονται ετησίως με γεωμετρική πρόοδο λόγω συγκεκριμένων παραγόντων, όπως είναι η σημαντική συρρίκνωση των ανταποδοτικών εσόδων λόγω πρωτίστως των διαστάσεων που παίρνει το φαινόμενο των απλήρωτων λογαριασμών ρεύματος, η μείωση του δημοτικού φόρου, οι εισφορές στον ΕΣΔΑΚ, η έξαρση της ακρίβειας και οι μεγάλες δαπάνες για τον COVID-19.
Όπως μάλιστα παραδέχεται η δημοτική Αρχή, αν δεν υπάρξουν μέτρα αντιμετώπισης, τα άλλοτε κραταιά ταμειακά διαθέσιμα του Δήμου Ηρακλείου αναμένεται να εξανεμιστούν σε δύο χρόνια από σήμερα, με συνέπεια ο μεγαλύτερος Δήμος της Κρήτης να κινδυνεύσει είτε να καταφύγει σε δανεισμό για να μπορέσει να πληρώνει τις υποχρεώσεις του ή να τεθεί σε καθεστώς επιτήρησης από το υπουργείο Εσωτερικών!
Η αποκαλυπτική εικόνα κατάρρευσης
«Το χρηματικό υπόλοιπο προηγούμενης χρήσης εγγράφεται στον Κ.Α. 5. Σε αυτή την εισηγητική, το χρηματικό υπόλοιπο ανέρχεται στο ποσό των 25.032.896,04 €. Στην εισηγητική έκθεση του 2022 τα ταμειακά διαθέσιμα ήταν 46.268.771,91 €. Μέσα σε ένα χρόνο το ταμείο μειώθηκε κατά 21.235.875,87 €. Αποτέλεσμα αυτού είναι να περιοριστούν αισθητά τα υπόλοιπα οικονομικά μεγέθη του προϋπολογισμού, όπως το τεχνικό πρόγραμμα, το αποθεματικό, δαπάνες για την κάλυψη δικαστικών αποφάσεων, δαπάνες για την κάλυψη του ηλεκτρικού ρεύματος και άλλες λειτουργικές δαπάνες.
Τα ταμειακά διαθέσιμα μειώνονται σε ετήσια βάση με γεωμετρική πρόοδο πλέον. Έχει παγιωθεί ένα πλαίσιο παραγόντων που μειώνει τα διαθέσιμα του ταμείου, γιατί τα ποσά που αντιστοιχούν σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν από τα ετήσια έσοδα του Δήμου, από ανταποδοτικά έσοδα, από ΚΑΠ και από χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων.
Οι παράγοντες που ανήκουν σε αυτό το πλαίσιο είναι οι παρακάτω:
- Οι εισφορές στον ΕΣΔΑΚ: Το ποσό είναι 5.492.000 ευρώ και αναμένεται να αυξηθεί σε 6.000.000 € έως το τέλος του έτους. Το 2022 αποδόθηκαν 7.000.000 € στον ΕΣΔΑΚ. Αρχικά, το ποσό που δινόταν στον ΕΣΔΑΚ ήταν 1.850.000 €. Περίπου 2.000.000 € καλύφθηκαν από τα ανταποδοτικά έσοδα. Τα υπόλοιπα 4.000.000 € καλύφθηκαν από τα ταμειακά διαθέσιμα. Αν αυτό συνεχιστεί, τότε θα μειώνεται το ταμείο κατά 4.000.000 € σε ετήσια βάση.
- Ο δημοτικός φόρος: Τα έσοδα μειώθηκαν λόγω της απώλειας εσόδων από τη μείωση του δημοτικού φόρου, που αποφασίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο. Η απώλεια αυτή είναι 2.700.000 € ετησίως.
- Τα ανταποδοτικά έσοδα: Τα έσοδα του Δήμου μειώθηκαν λόγω της μείωσης των ανταποδοτικών εσόδων κατά 4.000.000 €. Τα δημοτικά τέλη μειώθηκαν από την επίδραση της ενεργειακής κρίσης. Πολλοί λογαριασμοί ρεύματος δεν πληρώνονται από τους δημότες, με αποτέλεσμα να μην πληρώνονται και τα δημοτικά τέλη. Επίσης, όσοι λογαριασμοί ρυθμίζονται σε δόσεις αποδίδουν τα δημοτικά τέλη στην τελευταία δόση, οπότε ο Δήμος θα λάβει τα συγκεκριμένα τέλη μετά από ένα ή δύο χρόνια. Η ενεργειακή κρίση αναμένεται να μείνει για αρκετά χρόνια ακόμα, οπότε θα παραμένει και η παραπάνω απώλεια στα ανταποδοτικά έσοδα. Επισημαίνεται ότι το χρηματικό υπόλοιπο που αντιστοιχούσε σε ανταποδοτικά ήταν 3.000.000 € και τώρα είναι -50.000 €.
- Η ακρίβεια: Είναι γεγονός ότι η ακρίβεια έχει προκαλέσει μια αύξηση στις τιμές των αγαθών, του ρεύματος, των αναλωσίμων και των οικοδομικών υλικών. Έχει γίνει αναδιάρθρωση των συμβάσεων, ώστε να καλυφθούν οι αυξήσεις στα υλικά και να μπορέσουν να ολοκληρωθούν οι συμβάσεις. Υπολογίζεται μια συνολική δαπάνη για τις αναδιαρθρώσεις στις συμβάσεις περίπου 2.000.000 € ετησίως. Ποσό που δεν έχει προβλεφθεί και καλύπτεται από τα ταμειακά διαθέσιμα.
- Οι δαπάνες για COVID-19: Οι δαπάνες για COVID-19 συνεχίζονται χωρίς κρατική χρηματοδότηση. Το 2022 πληρώσαμε 1.000.000 € από ιδίους πόρους και δε δόθηκε κάποια χρηματοδότηση από το υπουργείο. Η πανδημία παραμένει και το κόστος αυτής παγιώνεται, με αποτέλεσμα να ασκείται περαιτέρω πίεση στο ταμείο.
- Η μισθοδοσία παραμένει υψηλή και αναμένεται να υπάρξει 1.000.000 € επιπλέον δαπάνη με την πρόσληψη 50 νέων μόνιμων δημοτικών αστυνομικών. Οι μισθοδοσίες των συμβασιούχων έχουν φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα και οι δικαστικές αποφάσεις παρατείνουν την παραμονή έκτακτων υπαλλήλων στον Δήμο. Οι μισθοδοσίες δεν μπορούν να καλυφθούν πλέον μόνο από τις ΚΑΠ για λειτουργικές δαπάνες και αναγκαστικά παρέχονται ενέσεις ρευστότητας από τα ταμειακά διαθέσιμα.
- Οι απλήρωτες υποχρεώσεις είναι ένας νέος και σημαντικός παράγοντας περιορισμού των ταμειακών υπολοίπων. Οι απλήρωτες υποχρεώσεις του 2022, όπως είναι γνωστό, περνάνε ως ΠΟΕ το έτος 2023. Η αρχική πρόβλεψη ήταν 4.000.000 € δαπάνες για ΠΟΕ 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία των δύο τελευταίων ετών, όπως δηλαδή ορίζει η νομοθεσία. Για πρώτη φορά όμως οι απλήρωτες υποχρεώσεις έφτασαν το επίπεδο των 10.000.000 €, δηλαδή 6.000.000 € παραπάνω. Αυτό συνέβη λόγω του μεγάλου αριθμού δαπανών που τιμολογήθηκαν. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, το ταμείο έχει 25.032.896,04 €. Εν δυνάμει όμως έχει 19.000.000 € λόγω της αύξησης των απλήρωτων υποχρεώσεων κατά 6.000.000 €», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο σχέδιο του προϋπολογισμού του Δήμου Ηρακλείου για το 2023, που πέρασε χθες από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Ηρακλείου και επισημαίνεται σε ανησυχητικό ύφος: «Είναι φανερό ότι οι παραπάνω παράγοντες ασκούν μια αρνητική επίδραση στο ταμείο. Αν δεν υπάρξουν μέτρα αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης, τότε αναμένεται να εξαντληθούν μέσα σε δύο χρόνια τα ταμειακά διαθέσιμα του Δήμου, γεγονός που θα οδηγήσει σε υποβάθμιση της ικανότητας του Δήμου να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις του και θα πρέπει να προχωρήσει κάποιο σχήμα δανεισμού από τις τράπεζες ή κάποια μορφή κρατικής εποπτείας από το υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει απρόσκοπτα η λειτουργία των υπηρεσιών».
Η “ακτινογραφία” του νέου προϋπολογισμού
Η συνοπτική εικόνα του προϋπολογισμού του Δήμου Ηρακλείου για το 2023, που θα έρθει προσεχώς προς έγκριση στο Δημοτικό Συμβούλιο, έχει ως εξής:
Το σύνολο εσόδων, όπως αντίστοιχα και το σύνολο των εξόδων, δηλαδή το σύνολο του προϋπολογισμού ανέρχεται σε 247.981.135,46 ευρώ.
Τα τακτικά έσοδα είναι 50.528.168,22 ευρώ, τα έκτακτα έσοδα 41.582.086,00 ευρώ, τα έσοδα παρελθόντων οικονομικών ετών 2.504.696,18 ευρώ, τα έσοδα από δάνεια και απαιτήσεις από ΠΟΕ 110.175.888,98 ευρώ, οι εισπράξεις υπέρ του Δημοσίου και τρίτων 18.157.400,04 ευρώ και το χρηματικό υπόλοιπο 25.032.896,04 ευρώ.
Το σύνολο των εξόδων 247.981.135,46 ευρώ διαμορφώνεται ως εξής:
Τα έξοδα χρήσης είναι 72.724.207,44 ευρώ, οι επενδύσεις 51.178.834,48 ευρώ, οι πληρωμές, ΠΟΕ Αποδόσεις και Προβλέψεις 123.949.899,01 ευρώ και τα έξοδα αποθεματικού 128.194,53 ευρώ.
