Διακόσιες τρεις οικογένειες... Συνολικά 652 ψυχές, εκ των οποίων 375 ενήλικες, από τους οποίους οι μισοί και πάνω είναι μάλιστα άνεργοι... 277 παιδιά, από τα οποία τα 216 είναι μαθητές, στην πλειονότητά τους μαθητές του δημοτικού, ενώ μετρημένοι στα δάχτυλα (μόλις 6) είναι οι μαθητές του λυκείου...
Αυτή είναι η πληθυσμιακή-κοινωνική “ακτινογραφία” του καταυλισμού στα Δύο Αοράκια, με βάση τη σχετική εισήγηση που φέρνει η δημοτική Αρχή Ηρακλείου στο προσεχές Δημοτικό Συμβούλιο της ερχόμενης Τετάρτης, με αντικείμενο τη νέα πρόταση μετεγκατάστασης των Ρομά, και την οποία φέρνει στο φως σήμερα η “Νέα Κρήτη”.
Η νέα πρόταση μεταστέγασης, όπως έχουμε γράψει, προβλέπει μια εσωτερική μετακίνηση των Ρομά στην ίδια δημοτική έκταση αλλά στο δυτικό της άκρο, πίσω δηλαδή από το Αστυνομικό Μέγαρο, σε μια ύστατη προσπάθεια από πλευράς του Δήμου Ηρακλείου αφενός οι διαμένοντες στον καταυλισμό να αλλάξουν συνθήκες διαβίωσης, και αφετέρου να απελευθερωθεί η εμπορική αξιοποίηση της εκμισθωμένης έκτασης, στην οποία η επενδύτρια εταιρεία “Βήτα Πρώτη Α.Ε.” σχεδιάζει εμπορικό κέντρο, πληρώνει εδώ και 9 χρόνια ενοίκιο, αλλά δεν μπορεί να εγκατασταθεί στον χώρο...
Η πρόταση μεταστέγασης θα τεθεί επισήμως στο τραπέζι στη συνάντηση που έχει προγραμματιστεί για τις 11:30 το πρωί της ερχόμενης Τρίτης στη Λότζια, με τη συμμετοχή της δημοτικής Αρχής, σύσσωμων των δημοτικών παρατάξεων και εκπροσώπων και από τις δύο κοινότητες- “φυλές” των Ρομά, ενώ θα τεθεί επί τάπητος την αμέσως επόμενη ημέρα στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Ενόψει των συναντήσεων και των όποιων εξελίξεων, μιας και το σχέδιο της μεταστέγασης έχει προκαλέσει ήδη έντονες αντιδράσεις στις τάξεις των Ρομά, αποκαλυπτική είναι η αναλυτική εικόνα των πληθυσμιακών- κοινωνικών- εργασιακών- μαθητικών χαρακτηριστικών του καταυλισμού, όπως παρατίθεται στην εισήγηση προς το Δημοτικό Συμβούλιο.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για ένα εγχείρημα μετακόμισης ενός ολόκληρου χωριού, πληθυσμού 652 ανθρώπων και 203 οικογενειών, μοιρασμένων ουσιαστικά σε δύο διαφορετικές κοινότητες- “φυλές”. Όπως μοιρασμένες σε ξεχωριστές γειτονιές, με κοινόχρηστες όμως υποδομές, προβλέπεται να είναι, με βάση τη λύση μεταστέγασης που προωθεί η Λότζια στον νέο χώρο, πίσω από το Αστυνομικό Μέγαρο.
Η σημερινή εικόνα στον καταυλισμό
Όπως χαρακτηριστικά περιγράφεται στην εισήγηση που έχουν συνθέσει υπηρεσιακοί παράγοντες και οι συναρμόδιοι αντιδήμαρχοι Κοινωνικών Θεμάτων Ρένα Παπαδάκη-Σκαλίδη και Δημοτικής Περιουσίας Μανόλης Βασιλάκης, «σήμερα, ο καταυλισμός αναπτύσσεται στο βόρειο τμήμα της μισθωμένης από τη “ΒΗΤΑ ΠΡΩΤΗ Κτηματική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος” έκταση, εφαπτόμενα με τη νέα εθνική οδό (ΒΟΑΚ) καθ’ όλο το πρόσωπο της έκτασης, καθώς επίσης και στον ευρύτερο χώρο του ραντάρ προσέγγισης, στο νότιο τμήμα της ίδιας έκτασης. Τα χαρακτηριστικά του καταυλισμού, σύμφωνα με τα στοιχεία (22/9/2022) που παραδόθηκαν από το Παράρτημα Ρομά του Κέντρου Κοινότητας του Δήμου Ηρακλείου, έχουν ως εξής (στοιχεία: Αύγουστος 2022):
Συνολικά στον καταυλισμό διαμένουν 203 οικογένειες και 652 άτομα. Πρόκειται για 375 ενήλικες (189 άνδρες και 186 γυναίκες) και για 277 παιδιά. Ο παραπάνω πληθυσμός των 652 ανθρώπων αναπτύσσεται σε δύο ομάδες Α και Β, με πληθυσμούς Α: 297 και Β: 355 άτομα».
Μαστίζει η ανεργία
Σε ό,τι αφορά την απασχόληση των διαμενόντων στον καταυλισμό, ένας πολύ μεγάλος αριθμός, εν προκειμένω 190 Ρομά, δηλώνουν άνεργοι. Από τους υπόλοιπους, οι περισσότεροι, συγκεκριμένα, ασχολούνται με το πλανόδιο κατά βάση εμπόριο, 59 εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα, άλλοι 46 στον δημόσιο τομέα, 7 Ρομά είναι συλλέκτες παλιοσίδερων, ενώ 6 είναι στην επαιτεία.
Δυναμική η μαθητική κοινότητα
Πολυάριθμη, με μεγάλη δυναμική, είναι η μαθητική κοινότητα του καταυλισμού, που αριθμεί 216 συνολικά μαθητές.
Όπως αναφέρει ο Δήμος Ηρακλείου:
«Αξίζει να σημειωθεί ότι, χάρη και στις προσπάθειες των στελεχών της Κοινωνικής μας Υπηρεσίας, τα παιδιά των Ρομά πηγαίνουν στο σχολείο, γεγονός που δίνει ελπίδες για το μέλλον. Στον καταυλισμό έχομε:
- 34 μαθητές νηπιαγωγείου,
- 117 μαθητές δημοτικού,
- 59 μαθητές γυμνασίου,
- 6 μαθητές λυκείου.
Ο καταυλισμός διαθέτει σύνδεση με ύδρευση, δε διαθέτει νόμιμη σύνδεση με ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ αποδέκτης αποχέτευσης (αγωγός αποχέτευσης ακαθάρτων ΔΕΥΑΗ) βρίσκεται πλησίον του συνοικισμού (Αστυνομικό Μέγαρο Ηρακλείου). Κάποιες οικίες εξυπηρετούνται με φωτοβολταϊκές διατάξεις ή και γεννήτριες ρεύματος, ενώ σήμερα απουσιάζει πλήρως δίκτυο αποχέτευσης ακαθάρτων (εξυπηρέτηση με βόθρους), καθώς και αντιπλημμυρική προστασία».
Το σχέδιο μεταστέγασης με τις δύο γειτονιές
Σύμφωνα με την εισήγηση προς το Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου, «η μετεγκατάσταση που προτείνεται αναπτύσσεται στην έκταση των 38.636,56 τ.μ. σε δύο γειτονιές Α και Β ως εξής:
- Γειτονιά Α: 100 κατοικίες εμβαδού 40 τ.μ. σε οικόπεδα 100 τ.μ.
- Γειτονιά Β: 109 κατοικίες σε οικόπεδα 100 τ.μ.,
καθώς και σε χώρους/οικήματα μικτής χρήσης για την εύρυθμη λειτουργία του οικισμού και τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων του, όπως αίθουσες συγκέντρωσης και χειροτεχνίας για κάθε ομάδα κατοικιών, αίθουσα διδασκαλίας, ιατρείο, γραφείο διαχείρισης (όπου εδρεύει η Ομάδα Διαχείρισης Οργανωμένου Χώρου), Υποσταθμό ΔΕΗ, πέργκολες, περιφράξεις και φυτεύσεις.
Θα χωροθετηθούν δύο καταυλισμοί, ένας για κάθε ομάδα, που θα είναι και οι δύο στη δυτική πλευρά του ακινήτου. Δεν είναι δυνατόν να χωροθετηθούν σε διαφορετικά οικόπεδα ή σε διαφορετικές θέσεις εντός του συγκεκριμένου ακινήτου, θα είναι όμως πλήρως διαχωρισμένοι και αυτόνομοι. Για κάθε σύλλογο Ρομά θα υπάρχει μία αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και δραστηριοτήτων, όπου θα στεγαστούν και τα γραφεία τους.
Προτείναμε, επίσης, τις εξής δομές, κοινές για τους δύο συλλόγους:
- ιατρείο,
- παιδική χαρά,
- γραφείο ομάδας διαχείρισης,
- αίθουσα ενισχυτικής διδασκαλίας μαθητών.
Σημειώνεται ότι: Υπάρχει δυνατότητα σύνδεσης του νέου προτεινόμενου καταυλισμού με τα υφιστάμενα δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης ακαθάρτων και ηλεκτρικού ρεύματος, τα οποία σήμερα φτάνουν μέχρι το παρακείμενο Αστυνομικό Μέγαρο.
Κατά την πορεία των μελετών και ανάλογα με τα μελετητικά δεδομένα που θα προκύψουν, τα όρια του τμήματος προς μετεγκατάσταση είναι πιθανόν να μεταβληθούν σε σχέση με τη συνολική μισθωμένη ιδιοκτησία».
