Χωρίς θεσμικό αντίκρισμα και υπόσταση είναι ό,τι έχει γίνει σε επίπεδο Επιτροπών των Δήμων όλης της χώρας τον τελευταίο μήνα, καθώς οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί είτε στις Οικονομικές Επιτροπές είτε στις Επιτροπές Ποιότητας Ζωής κρίνονται δικαστικώς άκυρες... Η τελεσίδικη απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία ακύρωσε ως αντισυνταγματικές τις διατάξεις Θεοδωρικάκου ως προς τη σύνθεση και τις αρμοδιότητες των δημοτικών Επιτροπών, δε μένει μονάχα στην κρίση περί αντισυνταγματικότητας, αλλά θέτει και συγκεκριμένη ημερομηνία-ορόσημο για την εφαρμογή της απόφασης.
Η ημερομηνία είναι η 1η Δεκεμβρίου 2022, καθώς η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ορίζει την απόφαση αμέσως εφαρμοστέα. Συγκεκριμένα ορίζει ως «χρόνο ενάρξεως των αποτελεσμάτων της ακυρώσεως την προηγουμένη της δημοσιεύσεως της παρούσας αποφάσεως». Η ημέρα δημοσίευσης της απόφασης είναι η 2α Δεκεμβρίου, άρα η απόφαση έχει ισχύ από την 1η Δεκεμβρίου 2022.
Για να το κάνουμε λίγο πιο λιανά, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της χώρας ορίζει ουσιαστικά ότι για λόγους δημοσίου συμφέροντος γίνεται αποδεκτό να έχουν κανονική ισχύ οι αποφάσεις που είχαν ληφθεί από τις αντισυνταγματικές, έστω, ως προς τη σύνθεσή τους Επιτροπές των Δήμων μέχρι τη 1η Δεκεμβρίου, ενώ αντιθέτως, από την έκδοση της απόφασης και μετά, δεδομένου ότι είναι άμεσα εφαρμοστέα ή απόφαση ακύρωσης, δεν ισχύουν αλλά θεωρούνται άκυρες όσες αποφάσεις έχουν ληφθεί από τις δημοτικές Επιτροπές όλων των Δήμων της χώρας...
Σημειώνεται ότι η απόφαση- “βόμβα” του ΣτΕ ελήφθη με αφορμή προσφυγή κατά αποφάσεων από τη δημοτική παράταξη “Προτεραιότητα στον Πολίτη” με επικεφαλής τον Αντώνη Μαρκούλη και τον δημοτικό σύμβουλο της ίδιας παράταξης Κωνσταντίνο Τροχόπουλο του Δήμου Βεροίας. Με συντριπτική πλειοψηφία - 19 υπέρ των προσφευγόντων και 2 κατά - η oλομέλεια του ΣτΕ, λοιπόν, έκανε αποδεκτή την επιχειρηματολογία των Αντ. Μαρκούλη και Κ. Τροχόπουλου κατά των διατάξεων του Ν. 4623/2019, που αφενός όριζαν την υπερενισχυμένη εκπροσώπηση στην παράταξη του δημάρχου εντός της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής και αφετέρου μεταβίβαζαν αρμοδιότητες από το Δημοτικό Συμβούλιο στις δύο αυτές Επιτροπές.
Η απόφαση του ΣτΕ
Στην καθαρογραμμένη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έφερε στη δημοσιότητα η “Αυγή” αναφέρεται ειδικότερα: «...Η νομοθετική αυτή επιλογή, υπό τα συγκεκριμένα δεδομένα, βρίσκεται εντός του περιθωρίου εκτίμησης που αναγνωρίζει το Σύνταγμα στον κοινό νομοθέτη και παρίσταται πρόσφορη για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού της εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας των οργάνων διοικήσεως των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων. Επομένως, κατά τη γνώμη αυτή, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι οι λόγοι ακυρώσεως, με τους οποίους προβάλλεται αντισυνταγματικότητα των σχετικών ρυθμίσεων των Ν. 4623 και 4635/2019 κατά το μέρος που αυτές είναι αμέσως εφαρμοστέες.
Επειδή το Δικαστήριο, εκτιμώντας τις δυσχέρειες που θα ήταν ενδεχόμενο να αντιμετωπίσει ο Δήμος Βέροιας από την αναδρομή των αποτελεσμάτων της ακυρώσεως στο χρονικό σημείο εκδόσεως των προσβαλλόμενων πράξεων, κρίνει ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 50 παρ. 3β του Π.Δ. 18/1989, την αναδρομή των αποτελεσμάτων της ακυρώσεως σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο της εκδόσεως των ακυρούμενων πράξεων και προγενέστερο της δημοσιεύσεως της παρούσας αποφάσεως, πρέπει δε να οριστεί ως τέτοιο χρονικό σημείο η προηγούμενη ημέρα της δημοσιεύσεως αυτής».
Ζητούσαν “πάγωμα” αποφάσεων - Η δικαίωση των “Ενεργών Πολιτών” Ηρακλείου
Η εξέλιξη αυτή έρχεται να δικαιώσει και τις “φωνές” και τα αιτήματα που “σηκώθηκαν” τις τελευταίες ημέρες στο εσωτερικό πολλών Δήμων της χώρας, ζητώντας την άμεση ανασυγκρότηση των Επιτροπών ή το “πάγωμα” έστω της λήψης αποφάσεων στα όργανα αυτά, μέχρι να ανασυγκροτηθούν σε νόμιμη πλέον σύνθεση με αναλογική εκπροσώπηση, αντί για υποχρεωτική πλειοψηφία των δημοτικών Αρχών, όπως διαμορφώθηκε μετεκλογικά με νομοθετήματα της κυβέρνησης, τα οποία και κρίθηκαν αντισυνταγματικά από το ΣτΕ. Θυμίζουμε ότι εδώ, στον Δήμο Ηρακλείου, η παράταξη “Ενεργοί Πολίτες” ανακοίνωσε επισήμως ότι θα απέχει από την Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής αντίστοιχα, μέχρι να αποκατασταθεί η νόμιμη συγκρότησή τους. Μέχρι να ανασυγκροτηθούν μάλιστα με νόμιμη πλέον σύνθεση οι δύο δημοτικές Επιτροπές, η παράταξη Λυγερού έχει καλέσει τη δημοτική Αρχή να σταματήσει να παίρνει αποφάσεις σε αυτές, καθώς ελλοχεύει - όπως επισημαίνει - ο κίνδυνος μαζικών προσφυγών και ακυρώσεων των όποιων αποφάσεων ληφθούν σε αυτά τα παράνομα, πλέον, με την υφιστάμενη σύνθεσή τους, όργανα, και την προτρέπει να παραπέμπει τη λήψη των όποιων αποφάσεων στο Δημοτικό Συμβούλιο.
