Σοβαρούς περιορισμούς κάνει το ελληνικό νοικοκυριό τον τελευταίο χρόνο, ως αποτέλεσμα της ακρίβειας. Η ακρίβεια και γενικότερα η οικονομική αστάθεια έχει φέρει σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση την ελληνική οικογένεια και το νοικοκυριό, που πλέον δεν υπάρχει η ίδια προσέλευση για την αγορά ψωμιού ή λαχανικών. Σημαντική απώλεια αγοραστικής δυναμικής σημειώνουν και τα κρεοπωλεία του νομού Ηρακλείου, ενώ άπαντες αναγνωρίζουν πως το οικονομικό πρόβλημα των Ελλήνων και η επικείμενη φτωχοποίηση έχει φέρει αναταραχές στο κοινωνικό μοντέλο της χώρας μας, με τις επιπτώσεις να είναι ορατές.
Όπως υπογραμμίζουν εκπρόσωποι εργαζομένων, η ψυχολογία είναι στα τάρταρα και μοιάζει σαν ένα μεγάλο αδιέξοδο. Πιο συγκεκριμένα, οι πληθωριστικές τάσεις της εθνικής μας οικονομίας καταδεικνύουν πως η φτωχοποίηση οδηγεί σε αδιέξοδο. Φτωχοποίηση σημαίνει μη κάλυψη βιοτικών αναγκών, καθώς το άτομο δεν έχει τα χρήματα για να τις καλύψει.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός πως η ακρίβεια κυρίως στην ενέργεια και στα καύσιμα έχει επηρεάσει το ελληνικό νοικοκυριό από πέρυσι τον Αύγουστο, η ΝΚ επιχείρησε να διερευνήσει εάν το ελληνικό νοικοκυριό είναι βιώσιμο και πιο συγκεκριμένα αν μπορεί να καλύψει τις βασικές του διατροφικές ανάγκες, αλλά και τις μεταφορικές. Στο πλαίσιο αυτό, επικοινώνησε με παραγωγικούς φορείς για να το αν υπάρχουν περιορισμοί στην αγοραστική κίνηση. Όπως θα διαπιστώσετε, η πτώση στην αγοραστική κίνηση είναι εμφανής, όπως επίσης ορατή είναι και η μείωση της αγοραστικής δυναμικής. Η κοινωνική δυσαρέσκεια είναι διάχυτη.
Μείωση τζίρου στους παραγωγού
Σοβαρή είναι η μείωση του τζίρου για τους παραγωγούς του νομού Ηρακλείου, σύμφωνα με τον πρόεδρο των παραγωγών λαϊκών αγορών κ. Παντελή Παπαδάκη, ως αποτέλεσμα της ακρίβειας, καθώς όλο και λιγότεροι άνθρωποι πάνε στις λαϊκές αγορές για να προμηθευτούν οπωροκηπευτικά και φρούτα.
Όπως είπε, οι τιμές μένουν σταθερές σε σχέση με πέρυσι, ενώ μπορεί εύκολα να βρει κάποιος πιο φθηνά προϊόντα σε σχέση με πριν από ένα χρόνο.
Ο κ. Παπαδάκης, είπε: «Οι τιμές των φρούτων, λαχανικών και οπωροκηπευτικών διαφέρουν. Σε αυτό παίζει μεγάλο ρόλο το κόστος καλλιέργειας, που διαφέρει. Στη λαϊκή αγορά, κάποιος μπορεί να δει πολύ φθηνά προϊόντα. Για παράδειγμα, την ντομάτα την πουλάμε μέχρι 1,20 ευρώ/κιλό και το αγγούρι το κιλό κοστίζει 0,50 ευρώ. Το πρόβλημα έχει να κάνει με μεγαλοπαραγωγούς, που διπλασιάζουν τις τιμές των προϊόντων».
Μιλώντας για τον τζίρο, ο κ. Παπαδάκης επισήμανε: «Έχει μειωθεί σημαντικά. Οι άνθρωποι δεν έρχονται στις λαϊκές αγορές και δεν κάνουν περιττά έξοδα. Το αποτέλεσμα είναι να έρχεται ο παραγωγός στη λαϊκή αγορά με λιγότερα προϊόντα. Για να δείτε τη διαφορά σε σχέση με πέρυσι, πέρυσι ο παραγωγός χρειαζόταν 20 κλούβες ντομάτα από τη Μεσαρά και πήγαινε στη λαϊκή. Τώρα παίρνει μόνο 5 κλούβες».
Περιορισμός στην κατανάλωση του κρέατος
Έχει περιοριστεί η δυναμική του καταναλωτή και στο κρέας, όπως έκανε σαφές ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κρεοπωλών Ν. Ηρακλείου Μανόλης Δατσέρης, σε σχέση με πριν από ένα χρόνο, ενώ υποστήριξε πως ο κόσμος είναι πλέον συνειδητοποιημένος πως η αύξηση της τιμής του κρέατος δεν οφείλεται στον εκάστοτε κρεοπώλη.
Ο κ. Δατσέρης μίλησε για την αύξηση της τιμής του κρέατος, λέγοντας: «Υπάρχουν αυξήσεις σε βασικά προϊόντα και υπηρεσίες. Ο κόσμος όμως είναι συνειδητοποιημένος και γνωρίζει πως για την αύξηση της τιμής δεν ευθύνεται ο κρεοπώλης. Υπάρχουν αυξήσεις στο κρέας και πιο συγκεκριμένα στο μοσχάρι, στο κοτόπουλο και στο χοιρινό. Ενδεικτικά θα αναφέρω πως η αύξηση της τιμής στο χοιρινό ανέρχεται στο 1,00-1,50 ευρώ σε σχέση με πέρυσι, ενώ η τιμή στο κοτόπουλο είναι αυξημένη κατά 0,80-0,90 ευρώ. Και ειδικά στο κοτόπουλο θα συνεχίζει να υπάρχει η αύξηση τους επόμενους μήνες. Είναι δύσκολη η κατάσταση του καταναλωτή, αλλά θεωρώ πως το μείζον πρόβλημα είναι η βενζίνη και η ενέργεια, και όχι τόσο πολύ το κρέας».
Σχετικά με το εάν έχει μειωθεί η πελατεία από τα κρεοπωλεία, ο κ. Δατσέρης είναι αρνητικός. Η επισκεψιμότητα είναι ίδια, αλλά υπάρχει μείωση της αγοραστικής δυναμικής.
«Συνεχίζει και υπάρχει προσέλευση του κόσμου. Υπάρχει πελατεία αντίστοιχη μ’ εκείνη της περυσινής χρονιάς. Ωστόσο, ο κόσμος έχει περιορίσει τα έξοδά του. Δηλαδή, πριν από ένα χρόνο θα αγόραζε κρέας 15 ευρώ και τώρα 10 ευρώ», είπε.
Πτώση αγοραστικής κίνησης 20% στο ψωμί
Κατακόρυφη είναι η πτώση του κόσμου που προσέρχεται να αγοράσει ψωμί στα αρτοποιεία, με το ποσοστό να αγγίζει το 20% σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Σωματείου Αρτοποιών «Δήμητρα» Βασίλη Δαφέρμο.
Η πτώση αυτή είναι έντονη μετά το τέλος του σχολικού έτους και πιο συγκεκριμένα μετά τις 15 Ιουνίου. Το ψωμί, ιδίως σε παλαιότερες εποχές, ήταν καθημερινή συνήθεια για πολλά νοικοκυριά. Δε λειτουργούσε ως κυρίως φαγητό, αλλά ως συμπληρωματικό. Η ακρίβεια, ωστόσο, έχει κάνει πολλές οικογένειες να μην αγοράζουν ψωμί. Όπως συμβαίνει με την πλειοψηφία των βασικών αγαθών, έτσι και το ψωμί έχει αυξηθεί η τιμή του.
«Το ψωμί έχει σημειώσει αύξηση της τιμής του της τάξης του 20%. Έχει αυξηθεί σημαντικά, αλλά δεν είναι τόσο μεγάλη σε σχέση με άλλα προϊόντα, όπου οι τιμές τους έχουν υπερ-πολλαπλασιαστεί. Έχει αυξηθεί η τιμή του, καθώς οι τιμές των πρώτων υλών είναι ιδιαιτέρως μεγάλες. Πρέπει κάποιος να αναλογιστεί πως το αλεύρι πουλιέται στη διπλάσια τιμή σε σχέση με πέρυσι, ενώ και η τιμή του βουτύρου είναι αυξημένη κατά 40% σε σχέση με πέρυσι».
Σχετικά με το εάν ο κόσμος αγοράζει ψωμί, ο κ. Δαφέρμος απάντησε: «Υπάρχει λιγότερη προσέλευση της τάξης του 20% στην αγορά του Ηρακλείου. Ιδίως μετά το κλείσιμο των σχολείων, ο κόσμος δεν αγοράζει τόσο πολύ ψωμί».
Αύξηση της τιμής του λαδιού κατά 20 λεπτά
Η αύξηση στην τιμή του λαδιού σε σχέση με πέρυσι είναι 0,20 ευρώ, με τον πρόεδρο των ελαιουργών Ηρακλείου κ. Ευάγγελο Πρωτογεράκη να θεωρεί πως η αύξηση αυτή δεν είναι υπερβολική σε σχέση με άλλα αγαθά. Η μικρή αυτή αύξηση της τιμής του ελαιολάδου έχει ως συνέπεια ο κόσμος να πηγαίνει στα καταστήματα για να προμηθευτεί το λάδι.
«Σύμφωνα με τα στοιχεία μας, παρατηρούμε πως υπάρχει πτώση της κίνησης την αγορά ελαιολάδου. Έχει περιοριστεί η κατανάλωση σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην Κρήτη, το ελαιόλαδο κοστίζει 3,30-3,50 ευρώ το κιλό σε σχέση με πέρυσι, που η τιμή του ήταν 3,30 ευρώ το κιλό. Υπάρχει αγοραστική κίνηση και προθυμία από τον κόσμο να αγοράσει λάδι εξαιτίας της μικρής αύξησης. Αυτό μας χαροποιεί, αλλά την ίδια στιγμή η μικρή αύξηση της τιμής του λαδιού μάς εκπλήσσει, καθώς αναμέναμε να ήταν μεγαλύτερη».
Οι καταναλωτές πάνε πιο συχνά στα πρατήρια
«Έχουν αυξηθεί οι διελεύσεις στα πρατήρια, καθώς ο καταναλωτής πηγαίνει όλο και πιο συχνά να βάλει βενζίνη», ανέφερε ο πρόεδρος των πρατηριούχων υγρών καυσίμων Λυκούργος Σαμόλης. Όπως υποστήριξε, η αύξηση της τιμής της βενζίνης και του πετρελαίου κίνησης έχει οδηγήσει τους καταναλωτές να πηγαίνουν πιο συχνά στα πρατήρια.
«Σε σχέση με πέρυσι, η αύξηση είναι αξιοσημείωτη. Τα καύσιμα έχουν λάβει την ανιούσα. Υπάρχει αύξηση της τιμής της αμόλυβδης βενζίνης στα 0,85 ευρώ και στο πετρέλαιο κίνησης η αύξηση κυμαίνεται στα 0,70-0,75 ευρώ σε σχέση με πέρυσι. Αυτό που παρατηρώ είναι ότι έχει πέσει η κατανάλωση από τους ιδιώτες, αλλά λειτουργούν τα επαγγελματικά αυτοκίνητα, πράγμα που είναι θετικό γεγονός, καθώς σημαίνει πως ο τουρισμός πάει αρκετά καλά. Έτσι ισοφαρίζεται η όποια απώλεια», είπε ο κ. Σαμόλης.
Ο ίδιος κατέδειξε ένα σημαντικό γεγονός, που αφορά τις διελεύσεις. Όπως είπε, οι διελεύσεις στα πρατήρια έχουν αυξηθεί.
«Τα λίτρα “πέφτουν”, οι διελεύσεις όμως αυξάνονται. Αυτό πώς εξηγείται; Πριν από ένα χρόνο, ένας καταναλωτής έβαζε βενζίνη 20 ευρώ, πράγμα που σήμαινε πως έβαζε 13-14 λίτρα. Ωστόσο, τα 20 ευρώ τώρα φτάνουν για 8-8,5 λίτρα. Άρα, ο συγκεκριμένος καταναλωτής θα ξαναέρθει να βάλει βενζίνη για να κάνει το δρομολόγιό του», είπε.
Σε κάθε περίπτωση, οι πρατηριούχοι έχουν ζητήσει μέσω των αρμόδιων οργάνων τους τόσο τη μείωση του ΦΠΑ, όσο και τη μείωση για κάποιο χρονικό διάστημα του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, με την κυβέρνηση ωστόσο να απορρίπτει τις προτάσεις αυτές, αφού ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης θεωρείται αναπτυξιακό μέτρο και σημαντική πηγή δημόσιων εσόδων.
Εξουθενωμένη η κοινωνία
Στο πλαίσιο αυτό, η «ΝΚ» επικοινώνησε με εκπροσώπους του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, με σκοπό να αποτυπώσει την ψυχολογία του Ηρακλειώτη. Οι συγκεκριμένοι εκπρόσωποι μιλούν καθημερινά με την κοινωνία, αφουγκραζόμενοι τον κοινωνικό παλμό. Όπως ανέφεραν, η κοινωνία έχει εξουθενωθεί, καθώς το φορτίο πλέον γίνεται ιδιαιτέρως βαρύ τόσο για τη μικρομεσαία όσο και για την εργατική τάξη.
Ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Στέλιος Βοργιάς υποστήριξε: «Είναι αρκετά δύσκολη η κατάσταση των Ηρακλειωτών. Οι μισθοί είναι χαμηλοί. Οι εποχικές εργασίες είναι δύσκολες. Η ακρίβεια “τρέχει”. Και η κυβέρνηση, παρά τις διαβεβαιώσεις της πως η ρήτρα αναπροσαρμογής θα καταργηθεί, εντούτοις όχι μόνο δεν έχει σταματήσει, αλλά οι λογαριασμοί είναι φουσκωμένοι. Ο κόσμος δεν έχει διάθεση και προσπαθεί να περιορίσει τα έξοδά του. Είναι μια κατάσταση οικονομικής ασφυξίας».
«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν άνθρωποι που είναι ψυχολογικά καταρρακωμένοι. Υπάρχουν άνθρωποι που τους έχει «αγγίξει» η ακρίβεια και ο πληθωρισμός. Και δυστυχώς τα μέτρα της κυβέρνησης, όπως η κάρτα καυσίμων, δε λειτουργούν υπέρ του κοινωνικού συμφέροντος. Τα προβλήματα είναι τα ίδια. Οι λογαριασμοί της ΔΕΗ είναι φουσκωμένοι. Η ψυχολογία του κόσμου είναι «στα τάρταρα». Δεν ξέρω πού θα φτάσει η κατάσταση αυτή. Ξέρω πως απειλείται ο κοινωνικός ιστός και η κυβέρνηση δείχνει αδιαλλαξία και δε σέβεται την κοινωνική πραγματικότητα. Κι εμείς καλούμαστε, πέρα από το να έχουμε ένα διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ των διακανονισμών, να έχουμε και τον ρόλο του ψυχολόγου. Ζούμε μια περίοδο αντίστοιχη εκείνης του 2009», τόνισε ο πρόεδρος του Σωματείου Μαγείρων και Ζαχαροπλαστών και γενικός γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Νεκτάριος Μωυσάκης.
«Είναι προφανές ότι πλέον το ελληνικό νοικοκυριό δεν μπορεί να ανταπεξέλθει. Μέχρι και τις 20 του μηνός ο μισθός έχει εξαντληθεί. Είναι μια δυσάρεστη κατάσταση, που δεν μπορεί άλλο να συνεχιστεί. Το «μπαμ» θα γίνει κάποια στιγμή, αλλά το θέμα είναι πού θα κατευθυνθεί: Θα πάμε ως κοινωνία 100 χρόνια πίσω ή θα έχει το χαρακτήρα της ανατροπής. Πλέον, με τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η καθεμιά οικογένεια γίνεται σαφές πως η οικονομική βάση καθορίζει την πορεία της κοινωνίας. Και κυρίως η οικονομική βάση δημιουργεί προβλήματα επιβίωσης. Έχουν αυξηθεί σε σημαντικό βαθμό τα ψυχικά νοσήματα, όπως λένε οι ψυχολόγοι, και πραγματικά το σκηνικό χρειάζεται ανατροπή», υποστήριξε το μέλος της διοίκησης του ΕΚΗ και της διοίκησης της Ένωσης Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ν. Ηρακλείου Δημόκριτος Σαλούστρος.
