Υποστελέχωση της Επιθεώρησης Εργασίας, έλλειψη εξειδικευμένων και νέων εργατικών χεριών, ανατιμήσεις οικοδομικών υλικών, χρονική καθυστέρηση στην καταγραφή των εργατικών ατυχημάτων, υπερεντατικοποίηση, ένσημα και δυσλειτουργία του κρατικού μηχανισμού είναι τα προβλήματα του κατασκευαστικού κλάδου στον νομό Ηρακλείου. Είναι προβλήματα που αφορούν την καθημερινότητα του οικοδόμου στον ν. Ηρακλείου, ο οποίος καλείται να ανταπεξέλθει σε μη βιώσιμες συνθήκες, με το μέλλον του να κρίνεται βιώσιμο.
Ίσως το πιο σοβαρό πρόβλημα από τα παραπάνω πρέπει να χαρακτηριστεί το ζήτημα των ενσήμων, καθώς ελάχιστοι εργολάβοι ή εταιρείες βάζουν όλα τα ένσημα, με αποτέλεσμα άνθρωποι που δουλεύουν στον κλάδο εδώ και σχεδόν 40 χρόνια να αγωνίζονται για μια σύνταξη 600 ευρώ.
Τα προβλήματα στον κατασκευαστικό κλάδο είναι πολλά και ποικίλα. Δεν είναι μόνο η χειρωνακτική εργασία, η οποία είναι βαριά και πολύωρη. Είναι και ένα άλλο πλήθος ζητημάτων που σχετίζονται με την ποιότητα της εργασίας των οικοδόμων. Τα ένσημα συνεχίζουν και αποτελούν τροχοπέδη, πράγμα που αποτελεί ένα συνεχές πρόβλημα. Οι ανατιμήσεις δημιουργούν συνθήκες μη βιωσιμότητας, καθώς το κόστος της οικοδομής έχει εκτοξευτεί στα ύψη, με πολλούς υποψήφιους αγοραστές οικημάτων να κάνουν δεύτερες και τρίτες σκέψεις.
Όσον αφορά στο τελευταίο ζήτημα, έχει προκληθεί μεγάλη συζήτηση και ένταση, με τον πρόεδρο του Συνδικάτου Οικοδόμων Ν. Ηρακλείου Γιάννη Γωνιανάκη να γνωστοποιεί προς πάσα κατεύθυνση πως είναι τη δεδομένη στιγμή το νούμερο ένα πρόβλημα.
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι οικοδόμοι είναι εκείνο της ακρίβειας και ειδικότερα των οικοδομικών υλικών, προκαλώντας ανησυχία και επερχόμενη κρίση στον κατασκευαστικό κλάδο. Δεν έχει εκφραστεί η επερχόμενη κρίση, αλλά έχουν αρχίσει να φαίνονται σημάδια ανησυχίας ειδικότερα στη συμβατική οικοδομή. Ο κατασκευαστικός κλάδος είχε υποστεί μια μεγάλη κρίση πριν από δέκα χρόνια. Η ακρίβεια ωστόσο, σε συνδυασμό με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν συνθήκες κρίσης», υποστήριξε.
«Μαύρη» εργασία
Η «μαύρη» εργασία είναι συνήθης μορφή εργασίας στον χώρο της οικοδομής. «Μαύρη» εργασία μπορεί να είναι είτε η καταγραφή μισών ενσήμων από τα καταγραφόμενα που πρέπει να παραχωρήσει ο εργολάβος ή η οικοδομική εταιρεία, είτε η μη καταγραφή ενσήμων. Συνεχίζει και αποτελεί «αγκάθι», με τον κ. Γωνιανάκη να υποστηρίζει ευθαρσώς πως αυτό που παρατηρείται στις οικοδομές τού ν. Ηρακλείου είναι να υπάρχουν οικοδόμοι που εργάζονται 300 ημέρες τον χρόνο και τα ένσημα που τους βάζουν να είναι για 150 ημέρες δουλειάς.
«Υπάρχει “μαύρη” ανασφάλιστη εργασία, όπου δε δηλώνονται τα πραγματικά ημερομίσθια, με αποτέλεσμα ο οικοδόμος να δουλεύει 300 ημέρες τον χρόνο και φαίνεται ότι εργάζεται 150 ημέρες. Είμαστε σε διαδικασία υπογραφής εργασιακής σύμβασης με τους εργοδότες και θα έχουμε αυξήσεις στον ανειδίκευτο εργάτη 18%, βοηθό τεχνίτη 28% και στον τεχνίτη 38%. Με αυτόν τον τρόπο, θα δοθούν ανάσες στο εργατικό δυναμικό της οικοδομής. Και θέλουμε αυτές οι αλλαγές να αφορούν συνολικά τον κλάδο στη χώρα μας», υποστήριξε ο κ. Γωνιανάκης, ενώ συνέχισε: «Πρέπει να ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί για να επιτηρούνται τα ωράρια των εργαζομένων. Είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Πολλές εταιρείες απασχολούν τον εργασιακό κόσμο 7 ημέρες σε κατάσταση υπερεντατικοποίησης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνθήκες εργατικού ατυχήματος».
«Υπάρχει μεγάλη παράνομη εργασία στον χώρο μας. Ένσημα δεν μπαίνουν. Οι περισσότεροι είναι ανασφάλιστοι. Υπάρχει μεγάλο μέρος των αλλοδαπών που εργάζονται και δεν πληρώνονται από τους εργολάβους. Έχει περιοριστεί η “μαύρη” εργασία, αλλά και πάλι είναι μεγάλη», τόνισε από την πλευρά του το μέλος της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου και επικεφαλής των οικοδόμων της ΔΗΣΥΕ Γιώργος Τσιγγένης.
«Οι ανατιμήσεις δημιουργούν ανασφάλεια»
Ο Μαρίνος Τζανάκης δουλεύει στην οικοδομή αρκετά χρόνια. Είναι 57 ετών και ξεκίνησε να δουλεύει στον κατασκευαστικό κλάδο από το 1985, δηλαδή σχεδόν 37 ολόκληρα χρόνια. Ο ίδιος είχε διατελέσει μέλος στη διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου. Ο ίδιος μίλησε για τα προβλήματα που υπάρχουν στην οικοδομή, ξεχωρίζοντας τις τρομερές ανατιμήσεις, οι οποίες δημιουργούν συνθήκες ανασφάλειας.
«Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει επέλθει ένα αρκετά μεγάλο πρόβλημα εξαιτίας των ανατιμήσεων. Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και των υλικών είναι μεγάλη. Η αύξηση της τιμής του σιδήρου είναι πάνω από 100%. Το κιλό σιδήρου το αγοράζαμε 0,55 ευρώ το κιλό και τώρα το αγοράζουμε 1,15 ευρώ μαζί με τον ΦΠΑ. Η αύξηση είναι τεράστια. Δεν υπάρχει υλικό στην οικοδομή που να μην έχει αυξηθεί πάνω από 30%. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται συνθήκες ανασφάλειας. Κάποιος επιθυμεί να δημιουργήσει ένα σπίτι και με την αύξηση των υλικών δημιουργεί στη συνείδησή του ανασφάλεια. Θα μπορέσει να ανταπεξέλθει; Είναι κρίσιμο ερώτημα.
Πριν από ένα χρόνο είχα κλείσει μια δουλειά που οι τιμές ήταν χαμηλές και τώρα κανένας δε θέλει να δώσει κάτι παραπάνω εξαιτίας των ανατιμήσεων. Είναι μεγάλο πρόβλημα», υποστήριξε ο κ. Τζανάκης.
Ο ίδιος τόνισε το πρόβλημα των ενσήμων στην οικοδομή, το οποίο είναι πάγιο. Ελάχιστοι εργολάβοι ή εταιρείες βάζουν όλα τα ένσημα. Μάλιστα, η αμεριμνησία στους οικοδόμους γίνεται με τη συνοχή του ΙΚΑ, το οποίο επιβάλλει κανόνες και ρυθμίσεις αναντίστοιχες με το πραγματικό βάρος που σηκώνει ο κατασκευαστικός κλάδος.
«Τα ένσημα είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα. Πολλές φορές κόβουν ένσημα στους οικοδόμους. Δεν είναι πρωτότυπο να ισχυριστεί κάποιος πως στην οικοδομή μπαίνουν τα 6 στα 10 ένσημα ή 8 στα 10 ένσημα. Είναι μια άσχημη νοοτροπία. Σε αυτό το πλαίσιο βοήθησε και η νομοθεσία του ΙΚΑ. Το ΙΚΑ δημιουργεί μη βιώσιμες συνθήκες για τους οικοδόμους. Το κράτος ευθύνεται», σημείωσε ο κ. Τζανάκης.
«Δεν υπάρχουν εργατικά χέρια. Δυστυχώς οι νέοι δεν πηγαίνουν στην οικοδομή. Προτιμούν να πηγαίνουν να εργάζονται ως σερβιτόροι περιστασιακά. Δεν υπάρχει Έλληνας στην οικοδομή. Επίσης, πολλοί αλλοδαποί, που δούλευαν τα προηγούμενα χρόνια στη χώρα μας, έχουν πάει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, και πιο συγκεκριμένα στην Αγγλία, στη Γερμανία, στο Βέλγιο... Έχουν φύγει αρκετοί», υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ο κ. Τζανάκης, ενώ συνέχισε: «Οι οικοδόμοι προσέχουν τώρα περισσότερο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε περισσότερα εργατικά ατυχήματα. Τώρα θεωρώ πως έχουμε συμμορφωθεί. Προσπαθούμε να αποκτήσουμε μια ευρωπαϊκή νοοτροπία και όλοι βάζουμε τα μπλουζάκια και τα κράνη μας... προσέχουμε. Οι καινούργιοι εργολάβοι είναι πιο συνειδητοποιημένοι. Ατύχημα στην οικοδομή σημαίνει σε ποσοστό της τάξης του 70% θάνατος. Εάν συμβεί ατύχημα στην οικοδομή, σημαίνει πως ο παθών κινδυνεύει τις περισσότερες φορές».
Για την έλλειψη εργατικών χεριών μίλησε και ο κ. Γωνιανάκης, ο οποίος υποστήριξε πως τη δεδομένη στιγμή εργάζονται 3.000 οικοδόμοι στον ν. Ηρακλείου, με την ανάγκη για εξειδικευμένα εργατικά χέρια να είναι μεγάλη.
«Υπάρχει έλλειψη σε εξειδικευμένα εργατικά χέρια. Υπάρχουν συνεργεία που ζητούν εργάτες που να έχουν εξειδίκευση. Υπάρχει ζήτηση για εργάτες που έχουν εξειδικευτεί στα μπετά, στα σίδερα και στον σοβά. Πέρυσι γράφτηκαν 80 νέα άτομα στο συνδικάτο, που το 90% απασχολείται στην τοποθέτηση πλακιδίων και στο βάψιμο. Αυτή τη στιγμή εργάζονται 3.000 οικοδόμοι στον ν. Ηρακλείου», υποστήριξε ο κ. Γωνιανάκης.
«Έχει ανοίξει η δουλειά»
Ο Γιώργος Καρούζος είναι 27 χρονών και τα τελευταία χρόνια εργάζεται στον κατασκευαστικό κλάδο. Ο ίδιος, παρά το νεαρό της ηλικίας του, προτίμησε να εργαστεί στον χώρο της οικοδομής, που, σύμφωνα με τον ίδιο, του προσφέρει ικανοποίηση.
«Εγώ δουλεύω στην οικοδομή και με ευχαριστεί το μεροκάματο που παίρνω. Ό,τι ένσημο μπορώ να πάρω, θα το βάλω. Βάζω ένσημα. Έχω δουλειά. Είναι δύσκολη δουλειά, αλλά με ικανοποιεί», υποστήριξε ο κ. Καρούζος.
Ο ίδιος επισήμανε πως «το μεγάλο πρόβλημα των οικοδόμων είναι τα ένσημα. Ειδικά στους οικοδόμους που εργάζονται στην επισκευή ή στην αλλαγή των ξενοδοχειακών μονάδων, βάζουν ελάχιστα ένσημα».
Ο κ. Καρούζος, μεταξύ άλλων, υποστήριξε πως υπάρχει υπερεντατικοποίηση της εργασίας, αλλά είναι συνειδητή και ηθελημένη.
«Η δουλειά στην οικοδομή είναι μια χαρά. Έχει ανοίξει. Υπάρχει αρκετή δουλειά. Ο κόσμος δεν κάνει πλέον πολυκατοικίες, αλλά προκάτ και μονοκατοικίες. Η δουλειά των 8 ωρών βγαίνει στις 4 ώρες. Γλιτώνουμε μέρες για να έχουμε περισσότερα μεροκάματα. Ο υπεύθυνός μας έχει συνεννοηθεί με τον πελάτη για την κατασκευή μιας μπανιέρας, για παράδειγμα, και υπάρχει ένα προσυμφωνηθέν ποσό. Εμείς δουλεύουμε με σκοπό να αποπερατώσουμε το έργο όσο γίνεται πιο σύντομα», κατέληξε ο κ. Καρούζος.
«Το ΙΚΑ δε μας καλύπτει» - Καθυστερήσεις μηνών για την αποζημίωση σε περίπτωση ατυχήματος
Ο Βαγγέλης Δαϊλάκης εργάζεται από το 1985 στον κατασκευαστικό κλάδο και είναι 54 ετών. Ο ίδιος έχει ζήσει έντονα τον κατασκευαστικό κλάδο. Μίλησε για το πρόβλημα της συνταξιοδότησης, αλλά και για τα εργατικά ατυχήματα, τα οποία καθυστερούν στην αποτύπωσή τους, με την αποζημίωση του εργάτη να κρίνεται αμφίβολη.
«Τα εργατικά ατυχήματα είναι αρκετά στον χώρο μας. Το ΙΚΑ δε μας καλύπτει. Αναρρωτικές άδειες δε μας πληρώνουν. Στο εργατικό ατύχημα χρειάζεται ολόκληρη διαδικασία για να πάρεις την αποζημίωση. Η αποζημίωση θα καθυστερήσει τουλάχιστον έξι μήνες και σε πολλές περιπτώσεις το εργατικό ατύχημα ενδεχομένως να μη θεωρηθεί ατύχημα. Μιλάμε για μια τραγική κατάσταση. Η πρόληψη είναι μηδενική, εκτός κι εάν εργάζεσαι για κάποια εταιρεία που τηρεί κάποια προληπτικά μέτρα», τόνισε ο κ. Δαϊλάκης.
Ο ίδιος υποστήριξε πως ενδέχεται τους χειμερινούς μήνες να υπάρχει υπο-απασχολησιμότητα στους οικοδόμους εξαιτίας της τάσης σημαντικού μέρους των ξενοδοχοϋπαλλήλων να εργάζονται σε κατασκευές, λαμβάνοντας ωστόσο το μηνιαίο επίδομα από τον ΟΑΕΔ.
«Τους χειμερινούς μήνες, εργάζονται στον χώρο της οικοδομής ξενοδοχοϋπάλληλοι. Αυτοί παίρνουν το μεροκάματο κανονικά και την ίδια στιγμή παίρνουν το μηνιαίο επίδομα από το Ταμείο Ανεργίας. Έρχονται και δουλεύουν στις οικοδομές ένα σημαντικό μέρος των ξενοδοχοϋπαλλήλων», ανέφερε.
O κ. Δαϊλάκης, μεταξύ άλλων, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του, καθώς, παρά το γεγονός πως έχει καλύψει τον αριθμό των ενσήμων, υπολογίζει πως δε θα πάρει τη μηνιαία σύνταξη των 600 ευρώ.
«Πριν από μερικά χρόνια, έπαιρνες 70-80 ευρώ το ένσημο και τώρα σου κόβουν 35 ευρώ. Μακάρι να καλυφθεί η ασφάλειά μας. Δε βάζουν περισσότερα από αυτά που τους αναφέρει το ΙΚΑ», τόνισε.
Ο ίδιος προχώρησε και σ’ έναν σύντομο απολογισμό, με την έννοια πως η κατάσταση πριν το 2011 ήταν σαφώς καλύτερη σε σχέση με τώρα, που κρίνεται ως μη βιώσιμη για τον μέσο οικοδόμο.
«Πριν την κρίση του 2011, η κατάσταση για τους οικοδόμους ήταν αρκετά καλή. Τώρα πλέον δεν υπάρχει δουλειά. Εάν υπολογίσουμε την αύξηση της τιμής στα υλικά, ο οικοδόμος δε βγαίνει. Πολλοί εργολάβοι έκλεισαν κατασκευές πριν από ένα χρόνο και, εξαιτίας της αύξηση των τιμών, δεν μπορούν να ανταποκριθούν. Τα οικοδομικά υλικά έχουν ακριβύνει. Ο τόνος σιδήρου έκανε 700 ευρώ και πλέον έχει 1.480», κατέληξε.
«Ο ΟΑΕΔ δε σηκώνει τα τηλέφωνα» - Τεράστιος ο γραφειοκρατικός βραχνάς
Το μέλος της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου και επικεφαλής των οικοδόμων της ΔΗΣΥΕ Γιώργος Τσιγγένης μίλησε για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που έχει να κάνει με την έλλειψη συνεννόησης που υπάρχει μεταξύ του κρατικού μηχανισμού και των οικοδόμων. Όπως ανέφερε, υπάρχει έλλειψη επικοινωνίας είτε στον ΟΑΕΔ είτε στα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, ενώ έκανε σαφές πως υπάρχει υποστελέχωση τόσο στο ΙΚΑ, με τη χρονική καθυστέρηση απονομής συντάξεων να είναι μεγάλη, όσο και με την Επιθεώρηση Εργασίας.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Τσίγγενης τόνισε πως υπάρχει μια τεράστια χρονική καθυστέρηση στην απόδοση εργατικού ατυχήματος. Ο γραφειοκρατικός βραχνάς είναι μεγάλος.
«Υπάρχει σοβαρή χρονική καθυστέρηση στα εργατικά ατυχήματα, ώστε να εγκριθούν. Μέχρι το εργατικό ατύχημα να εγκριθεί, χρειάζεται τουλάχιστον ένα χρόνο. Το 2014 υπήρχαν στο ΙΚΑ 24 άτομα, τα οποία ασχολούνταν με τις συντάξεις. Σήμερα υπάρχουν 4 άτομα και δεν προλαβαίνουν να βγάλουν συντάξεις. Καθυστερεί σημαντική η απόδοση της συνταξιοδότησης. Δεν έχει γίνει τίποτα. Δεν προσλαμβάνουν κόσμο, με αποτέλεσμα ο οικοδόμος να είναι απλήρωτος και να περιμένει αρκετό καιρό για να λάβει την πρώτη του σύνταξη», σημείωσε ο κ. Τσιγγένης.
Μεταξύ άλλων, εξαπέλυσε πυρά έναντι των δημόσιων υπηρεσιών, καθώς διαδικαστικές λειτουργίες και ενέργειες δε διεκπεραιώνονται ένεκα της τεράστιας γραφειοκρατίας και της γενικότερης δυσλειτουργίας του κρατικού μηχανισμού.
«Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα με τις υπηρεσίες. Στον ΟΑΕΔ δε σηκώνουν τα τηλέφωνα. Θα πάρουμε στο ΚΕΠ ένα τηλέφωνο για να συμπληρώσουμε μια αίτηση και δε το σηκώνουν. Υπάρχει δυσλειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Υπάρχει τεράστια γραφειοκρατία. Η Επιθεώρηση Εργασίας είναι υποστελεχωμένη και δεν ελέγχει. Δε σηκώνει το τηλέφωνο να ελέγξει», υπογράμμισε.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Τσιγγένης σημείωσε: «Ένα μεγάλο μέρος των ξενοδοχοϋπαλλήλων δουλεύει στις οικοδομές. Κλείνουν τα ξενοδοχεία και αμέσως μετά πάνε και δουλεύουν στις οικοδομές. Παίρνουν ένα χρηματικό ποσό από τον ΟΑΕΔ, που το δικαιούνται καθώς έχουν μπει στο Ταμείο Ανεργίας, και έρχονται αμέσως μετά και δουλεύουν στις οικοδομές. Παίρνουν τα ένσημα και τα πουλάνε μετά, και παίρνουν το μεροκάματο των οικοδόμων που είναι χρόνια στον χώρο εργασίας»
Μιλώντας για τα ένσημα, ο κ. Τσιγγένης υποστήριξε: «Μέγα ζήτημα είναι τα ένσημα. Εγώ παίρνω 60 ευρώ μεροκάματο και δε μου μπαίνουν ένσημα πάνω από 35 ευρώ, και είμαι υποχρεωμένος να υπογράψω. Με τα ένσημα που μας μπαίνουν, δε μας καλύπτουν τα τεκμήρια, με αποτέλεσμα να πληρώνουμε ένα αξιοσέβαστο ποσό».
(Φωτογραφίες Pexels)
