Απόκτηση μέσω απαλλοτρίωσης και πληρωμής του ιδιώτη ή ειδική συμφωνία με τον ιδιώτη που θα προβλέπει υπόγειο πάρκινγκ για ιδιωτική εκμετάλλευση με ελεύθερο ως χώρο πρασίνου το δώμα, δηλαδή την έκταση πάνω στο έδαφος;
Με τις δύο προτάσεις αυτές, όπως αποτυπώθηκαν στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου, η πρώτη από τον δημοτικό σύμβουλο της “Ηράκλειας Πρωτοβουλίας” Μανόλη Βασιλάκη και η δεύτερη από τον αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων Γιάννη Αναστασάκη, επανήλθε στο προσκήνιο το διαχρονικό θέμα του πολύπαθου Ηρώου του Ηρακλείου και του γύρω χώρου που εκτείνεται μεταξύ πάρκου Γεωργιάδη, Βίγλας και πλατείας Ελευθερίας, απέναντι από το άγαλμα του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Μια ιστορία η οποία απασχολεί διαχρονικά την τοπική κοινωνία και είναι αφενός “πονεμένη”, δεδομένου ότι το χτισμένο το 1930 αρχιτεκτόνημα του σπουδαίου Δημήτρη Κυριακού τελικά δεν κηρύχθηκε ποτέ διατηρητέο μνημείο (!) και αφετέρου μια ιστορία πολύπλοκη, διότι ο χώρος στον οποίο βρίσκεται το “στοιχειωμένο” Ηρώο αποτελεί ιδιωτική περιουσία (όπως έχει ξεκαθαριστεί ρητώς σε δικαστικό επίπεδο).
Τα τελευταία χρόνια - η αλήθεια είναι - η “πονεμένη” υπόθεση του Ηρώου έμοιαζε να είχε ξεχαστεί σε επίπεδο δημόσιας συζήτησης. Ωστόσο δεν το ξέχασε η παράταξη της “Ηράκλειας Πρωτοβουλίας”, που άλλωστε έχει ασχοληθεί πολλάκις με την υπόθεση. Η παράταξη λοιπόν έφερε ξανά στην επικαιρότητα το ζήτημα, μέσω παρέμβασης-πρότασης που έγινε στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου από τον δημοτικό της σύμβουλο και αντιδήμαρχο Δημοτικής Περιουσίας Μανόλη Βασιλάκη.
«Το Ηρώον, που είναι δυστυχώς σε άθλια κατάσταση, χτίστηκε το 1930 με εντολή της κυβέρνησης Βενιζέλου, που ζήτησε να κατασκευαστούν σημαντικά κτήρια με αφορμή τη συμπλήρωση, τότε, 100 χρόνων από την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Το επισημαίνω ένεκα και της μεγάλης συμβολικής συγκυρίας με τον φετινό εορτασμό για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.
Το Ηρώον ήταν έργο του σπουδαίου αρχιτέκτονα Δημήτρη Κυριακού, που ως γνωστόν άφησε τη δική του σφραγίδα και στο Ηράκλειο, με φημισμένα την εποχή εκείνη κτήρια. Μάλιστα χτίστηκε σε στυλ μινωικής εποχής. Το αρχιτεκτόνημα χτίστηκε με έρανο των Ηρακλειωτών. Ο χώρος είχε παραχωρηθεί τότε από τον Δήμο Ηρακλείου, ενώ αργότερα δικαστικά κατοχυρώθηκε σε ιδιώτες. Είναι συνολικά 4,2 στρέμματα η όλη έκταση. Τα 1,2 στρέμματα έχουν κατοχυρωθεί στο Δημόσιο και έχουν περάσει σε εμάς. Τα 3 στρέμματα, τα οποία ανήκουν σε ιδιώτες, είναι πραγματικά μια μεγάλη υπόθεση - είναι να τα πάρουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βασιλάκης και σημείωσε: «Ο χώρος όπου βρίσκεται το Ηρώον είναι πολύ σημαντικός. Αν ο Δήμος Ηρακλείου καταφέρει να τον αποκτήσει, τότε θα συνδέσει το πάρκο Γεωργιάδη και τη Βίγλα με την πλατεία Ελευθερίας. Συνεπώς, πέρα από τη μεγάλη ιστορική και αρχιτεκτονική αξία που έχει αυτό καθαυτό το κτήριο του 1930, έχει πολύ μεγάλη πολεοδομική αξία όλος ο περιβάλλων χώρος. Προτείνουμε λοιπόν, ως “Ηράκλεια Πρωτοβουλία”, την απόκτηση του χώρου και τη διάσωση του Ηρώου. Βεβαίως, δεν είναι εύκολη υπόθεση, και από πλευράς χρημάτων - διότι βρισκόμαστε ομολογουμένως σε δύσκολη συγκυρία - η απαλλοτρίωση και απόκτηση του χώρου. Προτείνουμε όμως, σαν πρώτο βήμα, καθώς δεν έχει κανένα κόστος, την αλλαγή του σχεδίου πόλης στο σημείο, δηλαδή από χώρο για διοικητήριο να αλλάξει σε χώρο πρασίνου».
Η πρόταση του Γ. Αναστασάκη
Μια διαφορετική ιδέα έριξε από την πλευρά του στο τραπέζι ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Γιάννης Αναστασάκης. Ο ίδιος αντιπρότεινε ως καλύτερη λύση από την απαλλοτρίωση τη διερεύνηση συνεργασίας Δήμου και ιδιώτη με σημείο αναφοράς τη δημιουργία υπόγειου πάρκινγκ, πάνω από το οποίο θα υπάρχει χώρος πρασίνου. «Δεν υπάρχει, νομίζω, Ηρακλειώτης που δε θεωρεί αξιόλογο το κτήριο. Δεν μπορούμε όμως να παραγνωρίσουμε ένα δεδομένο γεγονός, το ότι δηλαδή δεν κηρύχθηκε μνημείο από το υπουργείο Πολιτισμού. Η άποψή μου, με δεδομένη την κυκλοφοριακή μελέτη για την παλιά πόλη, είναι να διερευνήσουμε κατά πόσον μπορεί να χαρακτηριστεί το σημείο ως υπόγειος χώρος στάθμευσης με κοινόχρηστο το δώμα. Σε ένα τέτοιο σενάριο θα γίνει μόχλευση και ιδιωτικών κεφαλαίων. Προσωπικά, θα έβλεπα μια τέτοια διερεύνηση πιο δόκιμη, προτού πάμε σε απαλλοτρίωση και εισήγηση για τροποποίηση του σχεδίου πόλης όπως προτάθηκε από την “Ηράκλεια Πρωτοβουλία”», επισήμανε ο κ. Αναστασάκης.
Η παρέμβαση Λυγερού
Στη συζήτηση παρενέβη και ο επικεφαλής των “Ενεργών Πολιτών” Ηλίας Λυγερός, ο οποίος τόνισε: «Έχουμε βολιδοσκοπήσει τον ιδιοκτήτη της έκτασης του Ηρώου ότι θα αποδεχτεί τη λειτουργία υπόγειου πάρκινγκ; Εκεί υπάρχει μεγάλος συντελεστής δόμησης και άρα μεγάλη υπεραξία. Είναι λοιπόν μια παράμετρος που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Παράλληλα θέλω να τονίσω και το εξής: Ναι μεν δεν έχει κηρυχθεί μνημείο το Ηρώο, αλλά την ίδια ώρα δεν άφησαν από το υπουργείο Πολιτισμού σε κανέναν να “βάλει χέρι” στο κτίσμα. Άρα κι αυτό κάτι λέει».
Τι μέλλει γενέσθαι σε πρώτη φάση; Ο μεν Δήμος αναμένεται να διερευνήσει, μέσω μηχανικού, τις προοπτικές της πρότασης που έριξε ο Γιάννης Αναστασάκης, ο δε Μανόλης Βασιλάκης θα ζητήσει από την παράταξή του να ξαναδούν το θέμα, υπό το πρίσμα και της αντιπρότασης του αντιδημάρχου Τεχνικών Έργων. Δεν αποκλείεται μάλιστα η “Ηράκλεια Πρωτοβουλία” να επανέλθει με νέα, συνθετικής χροιάς, πρόταση για το Ηρώο.
