To 2021 είναι έτος οικονομικής ανάκαμψης και αυτό φαίνεται και από την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κρήτη. Περισσότερες εγγραφές νέων επιχειρήσεων σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και ζωηρή στροφή προς τη μεταποίηση συνθέτουν το επιχειρηματικό τοπίο του Ηρακλείου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Επιμελητηρίου που αφορούν τη χρονική περίοδο από 1/1/2021 έως 30/11/2021.
Σε αυτό το ενθαρρυντικό και εντελώς καινούργιο οικονομικό περιβάλλον στη μετά COVID εποχή, παραγωγικοί φορείς και οικονομολόγοι κάνουν σαφές πως η Πολιτεία οφείλει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να στηρίξει την επιχειρηματική δραστηριότητα, μειώνοντας τους φορολογικούς συντελεστές και δίνοντας ώθηση σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, όπως ο τουρισμός, που τα οφέλη του είναι πολλαπλά.
Πιο συγκεκριμένα, ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία για το πρώτο 11μηνο του 2021. Οι επιχειρήσεις που ενεγράφησαν για φέτος αγγίζουν τις 1.201, ενώ οι επιχειρήσεις που διεγράφησαν ήταν 453. Η επιχειρηματική δραστηριότητα επομένως είχε για φέτος θετικό αποτύπωμα, καθώς η διαφορά ήταν θετική στις 748 επιχειρήσεις. Το Ηράκλειο έχει 748 επιχειρήσεις περισσότερες από το 2020, πράγμα που σημαίνει πως ο κόσμος τόλμησε να επενδύσει. Πρόκειται για έναν αριθμό αρκετά καλό, εάν αναλογιστούμε πως το 2020 ήταν μια χρονιά που τους περισσότερους μήνες η οικονομία έμεινε κλειστή. Παρά το αρνητικό πρόσημο που είχε στην ψυχολογία και στους οικονομικούς δείκτες, πάλι υπήρξαν πολύ περισσότεροι οι άνθρωποι που αποφάσισαν να επενδύσουν στην επιχειρηματική δραστηριότητα από εκείνους που έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους, καθώς η θετική διαφορά άγγιξε τις 494 επιχειρήσεις.
Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος και την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, όπως και την περίοδο της μετα- COVID εποχής, όπου έχει παγιωθεί μια νέα κανονικότητα, τολμά να επενδύσει στο επιχειρείν και μάλιστα με σχεδόν διπλάσιο ρυθμό σε σχέση με το 2020. Τολμά να καταθέσει ένα κεφάλαιο σε μια επιχείρηση και να λάβει μέσω της επιχείρησης υπεραξία.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, Μανόλη Αλιφιεράκη, «Το 2020 είχαμε έναν αριθμό εγγραφών επιχειρήσεων που τον αναμέναμε χειρότερο. Υπήρξαν όμως τα μέτρα στήριξης και βοήθησαν ώστε οι επιχειρήσεις να μην κλείσουν. Το 2021 ξεφύγαμε, έστω και αργά, από το λοκντάουν και ήταν αναμενόμενο, όπως κινήθηκε και ο τουρισμός, να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Υπήρξε μια δεκαετία όπου τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά και οι διαγραφές ήταν περισσότερες. Από το 2018 ανεβαίνει ο αριθμός των εγγραφών των επιχειρήσεων σε σχέση με τις διαγραφές. Γενικότερα, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι κάποιοι τολμούν να επενδύσουν στο επιχειρείν παρά τη συμπίεση που έχει υποστεί η εθνική οικονομία. Αρκετός κόσμος περίμενε κάτι καλύτερο για το 2021 και τα όποια περιθώρια επιχειρηματικότητας υπάρχουν τα εκμεταλλεύεται ο κόσμος».
Όπως διαμηνύει ο κ. Αλιφιεράκης, ο κόσμος εξαιτίας της πανδημίας δεν κατανάλωσε. Το κλείσιμο των μαγαζιών για τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού είχε ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα την αποταμίευση σημαντικού κεφαλαίου στους τραπεζικούς λογαριασμούς, πράγμα που το διοχέτευσε έπειτα σε επενδυτικά σχέδια, δηλαδή σε επιχειρήσεις.
«Σε αυτήν την περίοδο που ζούμε είχε συσσωρευτεί ένα κεφάλαιο στις τράπεζες. Τον καιρό της πανδημίας, ο κόσμος δεν κατανάλωνε και με τις επιδοματικές πολιτικές της κυβέρνησης ένα κεφάλαιο γινόταν καταθέσεις στην τράπεζα. Και αργότερα, μετά το τέλος των λοκντάουν, το κεφάλαιο αυτό καταναλώθηκε, βρήκε διέξοδο είτε προς την κατανάλωση είτε προς επενδυτικά σχέδια», υπογράμμισε.
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ηρακλείου, Αλέξανδρος Χουστουλάκης υποστήριξε: «Η διαφορά εγγραφών-διαγραφών των επιχειρήσεων είναι θετική. Υπάρχουν αρκετά επιδοτούμενα προγράμματα για να μπορούν να υπάρξουν περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις. Ο αριθμός των διαγραφών είναι μικρότερος από τον αναμενόμενο, καθώς πολλές επιχειρήσεις λόγω οφειλών δε διαγράφονται. Είναι ένα φαινόμενο συνηθισμένο τα τελευταία χρόνια και το ισοζύγιο θα γέρνει πάντα προς τις εγγραφές των επιχειρήσεων. Εμείς πάντα θέλουμε να έχουμε περισσότερες επιχειρήσεις και πάντα να υπάρχει αυτή η δυναμική, για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα στην οικονομία αργότερα».
Ο Γιάννης Νικηφόρος είναι οικονομολόγος και μίλησε για την αναγκαιότητα να δούμε τα ποιοτικά στοιχεία των επιχειρήσεων. Η ποσοτικοποίηση των δεδομένων και η σχετική αύξηση των επιχειρήσεων, όπως παρουσιάζεται, είναι θετικό στοιχείο και ένας σημαντικός δείκτης για την οικονομική δραστηριότητα γενικά. Όπως υποστηρίζει ο κ. Νικηφόρος, πρέπει να ανατρέξουμε στα ποιοτικά στοιχεία και στο είδος των επιχειρήσεων.
«Δεν πρέπει να δούμε την αύξηση του ενδιαφέροντος μονοσήμαντα. Εάν κάποιος άνεργος δε βρίσκει δουλειά, σκέφτεται να ανοίξει μια καφετέρια ή ένα μίνι-μάρκετ ή ένα καφενείο. Μετράει ως εγγραφή. Το εάν θέλουμε τέτοιες επιχειρήσεις, είναι ένα άλλο θέμα. Το ζήτημα είναι τι προσδοκά ο κόσμος σε μια ομαλοποίηση της οικονομικής κατάστασης. Σε δεύτερη φάση, πρέπει να κοιτάξουμε τα ποιοτικά στοιχεία και πιο συγκεκριμένα τι είδους επιχειρήσεις είναι. Είναι διαφορετικό ζήτημα εάν μιλάμε για μια μεταποιητική εταιρεία ή εάν είναι ένα καφενείο. Η συγκυρία είναι σαφώς καλύτερη σε σχέση με μια πενταετία πριν», υποστήριξε ο κ. Νικηφόρος.
Η μεταποίηση
Όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία του 2021, η μεταποίηση τους πρώτους έντεκα μήνες είχε θετικό πρόσημο στο Ηράκλειο, όπως και το 2020. Ωστόσο, η διαφορά είναι ότι μιλάμε για διπλάσιο αριθμό νέων επιχειρήσεων που θέλουν να ασχοληθούν με τη μεταποίηση, δηλαδή με την επεξεργασία της πρώτης ύλης και τη δημιουργία ενός νέου προϊόντος.
Αναλυτικά, το 2021 είχαμε 358 νέες εγγραφές και 100 διαγραφές, με τη διαφορά να βγαίνει με θετικό πρόσημο στις 258. Την ίδια στιγμή, για το οικονομικό και επιχειρηματικό έτος 2020 είχαμε 250 νέες εγγραφές επιχειρήσεων και 128 διαγραφές επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα η διαφορά να κλείνει στις 122 επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει πως διπλασιάστηκε το ενδιαφέρον των ανθρώπων για τη μεταποίηση, κάνοντας σαφές πως το κέρδος θα επέλθει μέσω επένδυσης στον συγκεκριμένο τομέα παραγωγής.
Όπως υποστήριξε ο κ. Αλιφιεράκης, η επένδυση στη μεταποίηση είχε ως σημείο αναφοράς την οικοδομική δραστηριότητα.
«Στα στοιχεία φαίνεται πως υπάρχει επένδυση στη μεταποίηση. Ωστόσο, δεν πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας πως η μεταποίηση στο Ηράκλειο σχετίζεται με βαριά βιομηχανία. Στο Ηράκλειο, η μεταποίηση σχετίζεται με τα επαγγέλματα της οικοδομής (κουφώματα, εργασίες υδραυλικών). Η οικοδομική δραστηριότητα ήταν παγιωμένη. Και τώρα με το “Εξοικονομώ 2021” υπάρχει αναβρασμός στον χώρο της οικοδομής», υποστήριξε ο κ. Αλιφιεράκης, ενώ συνέχισε:
Ο κ. Αλιφιεράκης, μεταξύ άλλων, υποστήριξε πως δεν υπάρχει συγκεκριμένο κεφάλαιο για να ανοίξει κάποιος μια επιχείρηση. Το κεφάλαιο διαφοροποιείται αναλόγως το είδος της επιχείρησης. Όπως επισήμανε, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων είναι τύπου ΙΚΕ, καθότι υπάρχει ευελιξία και όχι τόσο σημαντικό κεφάλαιο, σε αντίθεση με τις κεφαλαιουχικές εταιρείες, όπου ο κάτοχος πρέπει να καταθέσει ένα σημαντικό κεφάλαιο.
«Όσον αφορά τις κεφαλαιουχικές εταιρείες, πρέπει να καθορίσεις ένα σημαντικό κεφάλαιο. Οι περισσότερες εταιρείες που δημιουργούνται είναι ΙΚΕ και απαιτούν ελάχιστο κεφάλαιο. Δεν είναι τόσο μεγάλο. Είναι επιχειρήσεις πιο ευέλικτες. Με βάση τα ελληνικά δεδομένα, πολλοί επιχειρηματίες προβαίνουν σε αύξηση του κεφαλαίου βήμα-βήμα. Δεν είναι απαραίτητο να ξεκινήσει κάποιος με μεγάλο κεφάλαιο», ανέφερε.
Η “ακτινογραφία” της αγοράς εν καιρώ COVID - Άνοιξαν-έκλεισαν το 2020*
Τμήμα Εγγραφές Διαγραφές Σύνολο
ΑΤΟΜΙΚΗ 1 0 1
ΕΜΠΟΡΙΚΟ 337 229 108
ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ 250 128 122
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ 117 35 82
ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 368 187 181
Γενικά Σύνολα 1.073 579 494
* Από 1/1/2020 έως 30/11/2020
Άνοιξαν-έκλεισαν το 2021*
Τμήμα Εγγραφές Διαγραφές Σύνολο
ΕΜΠΟΡΙΚΟ 323 159 164
ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ 2 1 1
ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ 358 100 258
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ 113 26 87
ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 405 167 238
Γενικά Σύνολα: 1.201 453 748
* Από 1/1/2021 έως 30/11/2021
Αλ. Χουστουλάκης: «Περιμέναμε σχετική ανάκαμψη της οικονομίας»
Την ίδια στιγμή, παρατηρείται αύξηση και στις εταιρείες εμπορικού χαρακτήρα στον νομό Ηρακλείου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, οι εγγραφές των επιχειρήσεων είναι 323 και οι διαγραφές είναι 159, με αποτέλεσμα πάλι οι νέες επιχειρήσεις να είναι περισσότερες, με τη διαφορά να κλείνει στις 164.
Ο κ. Αλέξανδρος Χουστουλάκης τοποθετείται σε αυτά τα στοιχεία, τονίζοντας: «Έχουμε περάσει 1,5-2 χρόνια καραντίνας, πράγμα που δυσκόλεψε πολλές επιχειρήσεις να παραμείνουν ενεργές. Ακόμη και αυτές που θα ήθελαν να μείνουν ενεργές πριν μερικό διάστημα, το είχαν “παγώσει”. Περίμεναν σχετική ανάκαμψη της οικονομίας και ξεκαθάρισμα του ζητήματος της πανδημίας. Τώρα μπαίνουμε σε μια λογική του εμβολιασμού και η αγορά δεν κλείνει, με αποτέλεσμα να ανοίγουν πολλές επιχειρήσεις».
Ανάσες στην τοπική οικονομία
Την ώθηση που δίνει ο τουρισμός στην εθνική οικονομία και στην τοπική και όχι μόνο επιχειρηματικότητα τόνισε ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Στέλιος Βοργιάς. Ο κ. Βοργιάς υποστήριξε πως η ανάκαμψη του ενδιαφέροντος για την επιχειρηματική δραστηριότητα στηρίζεται στον τουρισμό, ο οποίος έφτασε σε αρκετά καλά επίπεδα μεσούσης της υγειονομικής κρίσης.
«Η μεγάλη διαφορά της φετινής με την περυσινή χρονιά ήταν ο τουρισμός. Παρά τη μικρή σε χρονική διάρκεια τουριστική περίοδο, πήγε αρκετά καλά και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ανοίξουν νέες επιχειρήσεις στον τριτογενή τομέα, απασχολώντας κόσμο και το είδαμε φέτος το καλοκαίρι», ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ τόνισε πως οι νέες επιχειρήσεις δίνουν ώθηση στην απασχολησιμότητα.
«Είχαμε μια μεγάλη αύξηση της ανεργίας το 2019. Δεν απεικονίζεται σε αριθμούς μόνιμης ανεργίας, αλλά οι νέες επιχειρήσεις που δημιουργούνται δίνουν ώθηση στην απασχολησιμότητα. Οι νέες επιχειρήσεις που ανοίγουν, πάντως, είναι είτε ατομικές είτε αξιοποιούν ελάχιστο εργασιακό προσωπικό», υπογράμμισε ο κ. Βοργιάς.
Μεταξύ άλλων, επισήμανε πως μεγάλο εμπόδιο για τις μεγάλες και τις πολυεθνικές επιχειρήσεις είναι το φορολογικό σύστημα της χώρας μας. Η φορολογία στη χώρα μας είναι ιδιαιτέρως αυξημένη, ως απότοκο της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Η δεκαετής οικονομική κρίση αύξησε τους φορολογικούς συντελεστές, με αποτέλεσμα το επιχειρηματικό εγχείρημα στη χώρα μας να είναι πολύ απαιτητικό.
«Το γεγονός ότι δεν υπάρχει σταθερό φορολογικό σύστημα στη χώρα μας είναι ένας βασικός λόγος που πολλές πολυεθνικές επιχειρήσεις δε θέλουν να επενδύσουν εδώ, με αποτέλεσμα εκατοντάδες εργαζόμενοι να μην απασχολούνται. Πρέπει να αλλάξουν σοβαρά ζητήματα στη χώρα μας, ώστε να ενισχυθεί η απασχόληση», υποστήριξε χαρακτηριστικά ο κ. Βοργιάς.
Αισιοδοξία για το 2022
Προσδοκία για επιστροφή στην κανονικότητα
Την αισιοδοξία τους πως το νέο έτος θα είναι καλύτερο και την αναγκαιότητα να προσαρμοστούν οι επιχειρήσεις στη νέα κανονικότητα εκφράζουν με σαφήνεια παραγωγικοί φορείς, διαμηνύοντας πως πρέπει να υπάρξει προσανατολισμός σε φιλικές περιβαλλοντικές πρακτικές, ενώ είναι αναγκαίο η Πολιτεία να λάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες και κίνητρα για τη βιωσιμότητα και τον υγιή ανταγωνισμό των επιχειρήσεων.
«Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πως η πανδημία θα μας αφήσει. Οι περιορισμοί που μας αφήνει η πανδημία είναι συγκεκριμένοι και πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτήν την πραγματικότητα. Να λαμβάνουμε τα μέτρα μας, ώστε να μπορούμε να δουλέψουμε. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε την τεχνολογία και να υιοθετήσουμε φιλικές περιβαλλοντικές πρακτικές, που αφορούν την αειφόρο ανάπτυξη, καθώς θα υπάρξουν προβληματισμοί προς αυτήν την κατεύθυνση. Οι επιχειρήσεις μας δεν είναι τόσο έτοιμες και πρέπει να υπάρξουν τα κίνητρα και οι προϋποθέσεις για να κινηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Βέβαια, δεν αφορά την πλειοψηφία των επιχειρήσεων», υποστήριξε ο κ. Αλιφιεράκης.
«Εάν όλα πάνε καλά στο ζήτημα της πανδημίας, υπάρχει μια δυναμική ώστε όλες οι επιχειρήσεις να μπουν πολύ δυνατά τη νέα χρονιά. Οι επιχειρήσεις που ήταν μαζεμένες και παρέμειναν ζωντανές, έμειναν με την προοπτική πως το επόμενο διάστημα, με την αύξηση του τουρισμού και με το καταναλωτικό απόθεμα που υπάρχει (υπήρξε συσσώρευση χρήματος που διατέθηκε στην αγορά), θα είναι πιο δυναμικό. Όλα τα στοιχεία δείχνουν μια θετική χρονιά. Τα υγειονομικά πρωτόκολλα και οι εμβολιασμοί κινούνται θετικά, οπότε θεωρούμε πως θα είναι μια δυνατή χρονιά το 2022», υπογράμμισε ο κ. Χουστουλάκης.
Για το νέο οικονομικό έτος μίλησε και ο κ. Γιάννης Νικηφόρος, ο οποίος έθεσε ένα κρίσιμο διακυβεύμα. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και της φορολόγησης κινούνται σε σωστή κατεύθυνση. Το ερώτημα είναι εάν η συγκεκριμένη μείωση σε εισφορές και φόρους σημάνει και τη μείωση σε ποιότητα παροχών υπηρεσιών του κράτους προς τους πολίτης. Είναι ένα διακύβευμα και μια πρόκληση που πρέπει να απαντήσει η κυβέρνηση, και η απάντηση του ζητήματος θα δημιούργησε ευοίωνες ή δυσοίωνες συνθήκες για το νέο έτος.
«Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι θα μειωθεί η φορολόγηση περαιτέρω, όπως και οι ασφαλιστικές εισφορές. Αυτές είναι κατευθύνσεις που μπορούν να βοηθήσουν την επιχειρηματικότητα. Εάν έχει επίπτωση στο επίπεδο παροχής υπηρεσιών στο κράτος, τότε είναι... δίκοπο μαχαίρι. Το να μειώνεις σημαίνει πως σε λογικά πλαίσια αναμένεις να εισπράξεις τα χρήματα/πόρους από κάποιους άλλους (π.χ. φοροδιαφυγή). Φαίνεται πως δεν μπορεί η κυβέρνηση να πάρει τα χρήματα από τη φοροδιαφυγή, θα τα πάρει από την ανάπτυξη; Ρητορικό ερώτημα», υποστήριξε ο κ. Νικηφόρος.
