«Ανάσα» για το περιβάλλον και «πνεύμονα» για τις ζωές μας φιλοδοξεί να δημιουργήσει σταδιακά μέσα στα επόμενα χρόνια η κυβέρνηση, φέρνοντας και θέτοντας άμεσα σε δημόσια διαβούλευση στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον νέο κλιματικό νόμο. Ανάμεσα στα άλλα ενδιαφέροντα και σημαντικά σημεία του νομοσχεδίου, εμπεριέχεται επίσης η απαγόρευση της χρήσης πετρελαίου για τη θέρμανσή μας από το 2030 και μετά.
Αλλά όλα αυτά προφανώς και αποτελούν μεγάλες και απότομες αλλαγές, που αποφασίζονται σήμερα για να εκτελεστούν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και αυτό ως γεγονός προκαλεί πλήθος ερωτηματικών. Ωστόσο, από πλευράς περιβάλλοντος και δημόσιας υγείας, καταγράφονται σε πρώτη φάση θετικές αντιδράσεις, καθώς είναι κάτι παραπάνω από γνωστό ότι η εξόρυξη του πετρελαίου και οι λιγνιτικές μονάδες καταστρέφουν τη φύση και έχουν ήδη προκαλέσει παγκοσμίως τεράστιες «πληγές», που κάποτε θα πρέπει να ξεκινήσουμε την επούλωσή τους με κάθε δυνατό τρόπο!
Ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, έκανε λόγο μάλιστα για μια ιστορική νομοθετική πρωτοβουλία. «Για πρώτη φορά η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μετουσιώνεται σε νομοθετική πρωτοβουλία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο πλαίσιο του νέου νόμου τίθενται εθνικοί στόχοι για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Συγκεκριμένα, τίθεται στόχος έως το 2050 η Ελλάδα να καταστεί κλιματικά ουδέτερη, ενώ θεσπίζονται και ενδιάμεσοι στόχοι για μείωση των εκπομπών σε σχέση με το 1990 κατά 55% μέχρι το 2030 και κατά 80% μέχρι το 2040.
Η Ελλάδα μπαίνει δυναμικά
«Η Ελλάδα είναι δυναμικά παρούσα στις διεθνείς συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή και στηρίζει τη Συμφωνία των Παρισίων, λαμβάνει πρωτοβουλίες και προωθεί ενεργά μεταρρυθμίσεις, επιδιώκει την ενσωμάτωση της αειφορίας στην οικονομική πολιτική και την προώθηση επενδύσεων για την Πράσινη Μετάβαση της χώρας, με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας και κοινωνικής ανταποδοτικότητας», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, που ενημέρωσε τα μέλη της ειδικής μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος για τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, στη Γλασκόβη.
Ο κ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε στον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών, με στόχο την έκδοση του πρώτου «πράσινου» ομολόγου του Δημοσίου, το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Μέτρα για τα κτήρια
Από το 2023 προβλέπεται η απαγόρευση καυστήρων πετρελαίου όπου υπάρχει δίκτυο φυσικού αερίου, σε νέες οικοδομές, από το 2025 απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης και από το 2030 απαγόρευση χρήσης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης.
Μέτρα για ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης
Από το 2023, το 1/4 των νέων εταιρικών αυτοκινήτων Ιδιωτικής Χρήσης που ταξινομούνται πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης ρύπων έως 50 γρ. CO2/χλμ.
Από το 2030, τα νέα οχήματα που θα ταξινομούνται θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών.
Από το 2025 υποχρεωτικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη όλα τα νέα ταξί, καθώς και το 1/3 των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα είναι ηλεκτροκίνητα. Στόχος είναι μέχρι το 2023 να κυκλοφορούν στους δρόμους περί τα 2.000 ηλεκτροκίνητα ταξί. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 τα μέτρα θα εξεταστούν εκ νέου.
«Θετικά, αλλά δεν είναι εύκολα αυτά τα πράγματα»
Θετικά αλλά και με πολλά ερωτήματα αντιμετώπισε το περιεχόμενο του νέου νομοσχεδίου σε δηλώσεις του στη «ΝΚ» ο αντιπρόεδρος της «Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου», πυρηνικός φυσικός και φυσικός περιβαλλοντολόγος, Μιχάλης Προμπονάς.
«Καλό είναι να υπάρχει ο κλιματικός νόμος. Αλλά από ’κει και πέρα, υπάρχουν πολλά προβλήματα που θα πρέπει να δούμε πώς θα αντιμετωπιστούν. Για παράδειγμα, προβλέπει την αντικατάσταση των καυστήρων πετρελαίου. Όμως, δεν είναι εύκολη η μετάβαση από τη μια στιγμή στην άλλη. Διότι το 2030 είναι “μεθαύριο”. Είναι πολύ κοντά. Δηλαδή, ακόμα και για τα αυτοκίνητα που λένε, ότι δε θα έχουμε οχήματα πετρελαίου και βενζίνης και θα έχουμε μόνο ηλεκτρικά, αυτό πώς θα το πετύχεις; Του λες “πάρε ένα αυτοκίνητο τώρα”, αλλά πριν τον προέτρεπες να πάρει είτε υβριδικά, είτε ηλεκτρικά, είτε καινούργιας τεχνολογίας. Σήμερα θα του πεις τι; Πέραν του ότι είναι πολύ ακριβά τα οχήματα με ηλεκτρική ενέργεια, υπάρχει στην Ελλάδα και το φαινόμενο “σήμερα παίρνω μία τέτοια επιδότηση και μετά φορολογούμαι”. Αυτό κάνει η Ελλάδα εδώ και χρόνια. Σου λέει “απέσυρε το όχημα και πάρε καινούργιο”. Μετά σου λέει “πήρες καινούργιο; Πάρε ένα φόρο για το αυτοκίνητο που πήρες”! Και στα υβριδικά το ίδιο δεν έκαναν; Στην αρχή τα είχαν εξαιρέσει, αλλά από ’κει και πέρα και φορολογία τούς έχει βάλει το κράτος και τους απαγορεύει να κυκλοφορούν στον δακτύλιο».
Πάντως, ο ίδιος ξεκαθαρίζει ότι «θετικό είναι να υπάρχει ο καινούργιος νόμος. Και να εκσυγχρονιστούμε. Και να προχωρήσουμε σε νέες μορφές ενέργειας. Δε νομίζω όμως ότι μπορεί ξαφνικά από μια οικονομία που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα - κάτι που είναι πολύ κακό, φυσικά - να πας στο υδρογόνο». Και καταλήγει, λέγοντας, πως και με το φυσικό αέριο φεύγουν από την καύση του στον αέρα μεγάλες ποσότητες μεθανίου, που είναι πολύ κακό ως προς το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σίγουρα βέβαια όχι στον βαθμό που είναι τα ορυκτά καύσιμα. Τονίζει, μάλιστα, ότι το φυσικό αέριο είναι καλό, αρκεί να χρησιμοποιηθεί σαν γέφυρα στη μετάβασή μας προς μια πραγματικά καθαρή ενέργεια, όπως αδιαμφισβήτητα είναι η αιολική και η ηλιακή, όπου κι εκεί όμως υπάρχουν προβλήματα τα οποία θέλουν χρόνο για να τα δρομολογήσουμε.
«Όλοι πρέπει να συστρατευτούμε»…
«Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Και θα πρέπει όλοι μαζί να συστρατευτούμε για την αντιμετώπισή της», τονίζει κατηγορηματικά στη «ΝΚ» και ο διπλωματούχος μηχανολόγος-ηλεκτρολόγος μηχανικός, με ενεργό δράση για πολλά χρόνια στα ζητήματα του Περιβάλλοντος, της Ενέργειας, της Διαχείρισης Απορριμμάτων και του Χωροταξικού Σχεδιασμού στην Κρήτη, Απόλλων Φιλιππής.
«Όταν οι επιστήμονες μάς έλεγαν για την κλιματική κρίση πριν από πολλά χρόνια, μας φαίνονταν παράλογα τότε. Τα θεωρούσαμε τραβηγμένα. Σήμερα πλέον όμως βλέπουμε όλοι ότι είναι πραγματικότητα», είπε στην εφημερίδα μας ο Απόλλων Φιλιππής. Και συνέχισε αναφέροντας ότι «είναι θέματα και προβλήματα παγκόσμιας κλίμακας. Άρα χρειάζεται συστράτευση απ’ όλους. Δεν ξεχωρίζει κανένας. Και εννοείται ότι θα πρέπει όλοι να βάλουμε το λιθαράκι μας. Όμως, αυτό που έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία είναι να δούμε τις πολιτικές που θα πρέπει να ακολουθηθούν. Κι εδώ είναι ένα μεγάλο ζήτημα»...
Ο Απόλλων Φιλιππής πρόσθεσε στο σημείο αυτό ότι «διαβάζοντας τα ανακοινωθέντα μέτρα, θέλω να πω πως οποιοδήποτε μέτρο είναι στην κατεύθυνση αυτή είναι θετικό. Από ’κει και πέρα όμως, αυτό που θέλω να δηλώσω είναι ότι, επειδή οι άνθρωποι έκαναν αγώνα για να μπορέσουν να έχουν έναν λέβητα ή να έχουν ένα αυτοκίνητο, θα πρέπει να δοθούν κίνητρα και τα κίνητρα θα πρέπει να είναι οικονομικά, για να μπορέσουν πραγματικά αυτά τα μέτρα να προχωρήσουν. Και όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρέπει να παρθούν μέτρα, δηλαδή αυτά τα οποία ειπώθηκαν στο Παρίσι και γενικά όλες οι συναντήσεις να μη μένουν στα λόγια, αλλά να πάρουν σάρκα και οστά οι διακηρύξεις και τα συμφωνημένα».
Αναφορικά με το χρονικό περιθώριο, ο Απόλλων Φιλιππής κατέληξε λέγοντας πως «πραγματικά, είναι λίγο δύσκολο να εκτιμήσει κανείς αν το χρονικό περιθώριο επαρκεί ή είναι λίγο. Σίγουρα υπάρχουν δυσκολίες. Αλλά το βασικότερο είναι να υπάρξουν μέτρα σε παγκόσμιο επίπεδο, με πυγμή. Ωστόσο, θα πρέπει να πληρώσουν οι έχοντες και κατέχοντες, και δεύτερον θεωρώ ότι και η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει. Να βοηθηθεί ο κόσμος για να μπορεί να τα εφαρμόσει. Και βέβαια, όλοι μας πρέπει να συστρατευτούμε προς αυτή την κατεύθυνση».
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ
«Καίμε τη “μνήμη” του πλανήτη»
Μία κάπως διαφοροποιημένη σε σχέση με τις προηγούμενες αλλά και πάλι θετική εκδοχή καταθέτει από την πλευρά του προς την «ΝΚ» ο μηχανολόγος μηχανικός, καθηγητής στο ΕΛΜΕΠΑ και διευθυντής του Εργαστηρίου Αιολικής Ενέργειας και Σύνθεσης Ενεργειακών Συστημάτων του Τμήματος Μηχανολογίας, Δημήτρης Χρηστάκης.
«Ο πλανήτης έχει 7-8 δισεκατομμύρια κατοίκους. Αν δούμε την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, την Κίνα και γενικά τις χώρες με τη μεγάλη ανάπτυξη, θα παρατηρήσουμε ότι οι καύσεις αυτές τις οποίες πάμε να σταματήσουμε περιορίζονται σε ορισμένες περιοχές. Δεν είναι παντού. Επίσης, η χρήση των υδρογονανθράκων δεν επιβαρύνει την ατμόσφαιρα τόσο όσο την επιβαρύνουν άλλες αιτίες. Αν δεις, δηλαδή, το ζωικό βασίλειο και τα ψάρια στη θάλασσα, διότι κι αυτά “καίνε” οξυγόνο κι αυτά παράγουν διοξείδιο του άνθρακα, τα ισοζύγια δεν είναι τόσο επιβαρυντικά», αναφέρει ο κ. Χρηστάκης.
Ωστόσο, όπως επισήμανε ο Δημήτρης Χρηστάκης, «η εξόρυξη των υδρογονανθράκων και το κάψιμό τους είναι ένα τεράστιο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, γιατί καίμε τη “μνήμη” του πλανήτη. Δε σημαίνει όμως ότι θα πάθει κάτι η ατμόσφαιρα. Απλά, η τεράστια ζημιά που θα κάνουμε είναι σαν να έχεις μια βιβλιοθήκη σαν της Αλεξάνδρειας και να την κάψεις. Και μάλιστα, το κάψιμο των υδρογονανθράκων αντιστοιχεί σε πολύ μεγαλύτερη καταστροφή της μνήμης του πλανήτη, απ’ ό,τι το κάψιμο της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας».
Στο σημείο αυτό, ο Δημήτρης Χρηστάκης εξηγεί: «Οι οργανισμοί αυτοί, οι οποίοι είναι μέσα στα ορυκτά, αποτελούν την ορυκτή “μνήμη” του πλανήτη. Το πετρέλαιο έχει μέσα εκατομμύρια ενώσεις, από τις οποίες μπορούμε να ανιχνεύσουμε το παρελθόν μας σαν βιόσφαιρα πάνω στον πλανήτη».
Και συνέχισε επισημαίνοντας πως «με τον τρόπο που έχει φανεί όλη αυτή η ιστορία, της δήθεν προστασίας του κλίματος κ.λπ., παίρνονται πολιτικές αποφάσεις οι οποίες ρυθμίζουν μάλλον τα συμφέροντα κάποιων οικονομικών συμφερόντων, παρά τη δήθεν προστασία του πλανήτη. Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι ο πλανήτης μας δε μας πολυέχει ανάγκη. Και ότι εμείς καταστρέφουμε τη “μνήμη” του. Δηλαδή, όταν στερεύει μία πετρελαιοπηγή, στερεύει μία βιβλιοθήκη στην οποία είναι γραμμένη η ιστορία του πλανήτη. Και όλα αυτά ήτανε κάποτε ζωή. Το κάρβουνο κάποτε ήταν ζωή. Το πετρέλαιο ήταν κάποτε ζωή. Και όλα αυτά τα πράγματα θα μπορούσαν να μας δώσουν φάρμακα για παράδειγμα. Να τα εξορύξουμε. Να τα αναλύσουμε. Και να μάθουμε. Από το DNA κοκκάλων μπορείς να διαβάσεις την ιστορία του νεκρού πριν από χιλιάδες χρόνια. Έτσι και το πετρέλαιο είναι τεράστιος θησαυρός, που αξίζει πολύ περισσότερο από τα διαμάντια. Αν βάλεις σε ένα τραπέζι πάνω μία σταγόνα πετρελαίου και ένα μεγάλο διαμάντι, για την ανθρωπότητα το πετρέλαιο αξίζει πάρα πολύ περισσότερο», κατέληξε χαρακτηριστικά ο κ. Χρηστάκης.
(φωτογραφία: Unsplash)
