Σεισμοί: Στο «χορό» των Ρίχτερ η Κρήτη – Ανησυχία για τα επιβαρυμένα κτίρια (βίντεο)

Κρήτη
Σεισμοί: Στο «χορό» των Ρίχτερ η Κρήτη – Ανησυχία για τα επιβαρυμένα κτίρια (βίντεο)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τρεις σεισμικές δονήσεις άνω των τεσσάρων Ρίχτερ και δεκάδες μικρότεροι σεισμοί καταγράφηκαν χθες, Πέμπτη 21 Οκτωβρίου, στο Αρκαλοχώρι - Καθησυχαστικοί οι σεισμολόγοι, που βλέπουν φυσιολογική εξέλιξη - Τι σημαίνει ο όρος «σεισμοί επιδημικού τύπου»

Αλλεπάλληλες ήταν οι σεισμικές δονήσεις που σημειώθηκαν την Πέμπτη 21 Οκτωβρίου στην ευρύτερη περιοχή του Αρκαλοχωρίου, με την ανησυχία να αυξάνεται από τα «απανωτά» ρίχτερ, που συνεχίστηκαν μέχρι αργά το βράδυ και έφτασαν δύο φορές ως τα 4,5 ρίχτερ και άλλη μία νωρίς το απόγευμα τα 4,1 R.

Συνηθισμένοι στους σεισμούς 3 και 3.5 Ρίχτερ των προηγούμενων ημερών, οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής του Αρκαλοχωρίου και του Ηρακλείου αιφνιδιάστηκαν από τις ισχυρότερες και αλλεπάλληλες σεισμικές δονήσεις.

Όχι όμως και οι σεισμολόγοι, που δηλώνουν καθησυχαστικοί, αναγνωρίζοντας μια φυσιολογική εξέλιξη, έστω και συγκυριακά χρονικά «φορτωμένη» από δονήσεις.

Το πρόβλημα δεν είναι οι μετασεισμοί που ακολούθησαν τον κύριο σεισμό, αλλά η επιπλέον καταπόνηση των ήδη επιβαρυμένων κτιρίων από τα επιφανειακά 6 ρίχτερ της 27ης Σεπτεμβρίου και τον πιο ισχυρό μετασεισμό, ένα εικοσιτετράωρο μετά την κύρια δόνηση που έφτασε τα 5,3 ρίχτερ.

Αυτό επισημαίνει, μιλώντας στη «ΝΚ» , ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ, πολιτικός μηχανικός με ειδίκευση στην αντισεισμική τεχνολογία, Παναγιώτης Καρύδης, ο οποίος είχε επιτόπια εικόνα της κατάστασης στο Αρκαλοχώρι μετά την ισχυρή δόνηση της 27ης Σεπτεμβρίου.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή ειδικά στα κτίρια που έχουν ήδη υποστεί ζημιές και μπορούν να δεχτούν επιπλέον πλήγματα από την αθροιστική δράση των ισχυρότερων μετασεισμών, όπως οι χθεσινοί. Παράλληλα, όμως, πρέπει να υπάρχει γενικά ένα αυξημένο επίπεδο προσοχής από τους πολίτες, καθώς ένας σεισμός δεν παύει να είναι δυνητικά επικίνδυνος ακόμα και από απλά πράγματα, όπως η μετατόπιση και πτώση ενός κεραμιδιού, ενός τούβλου ή ακόμα και μιας γλάστρας. Μια που η γη συνεχίζει να κινείται, το μόνο που μπορεί να γίνει είναι, όπως σημειώνει ο κ. Καρύδης, να περιμένουμε υπομονετικά και ψύχραιμα μέχρι να δοθεί το «πράσινο φως» από τους σεισμολόγους, ότι έχει ολοκληρωθεί η μετασεισμική ακολουθία στην περιοχή ώστε να γίνουν οι δευτεροβάθμιοι έλεγχοι στα κτίρια.

Νέος σεισμός 4,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στο Αρκαλοχώρι

«Αναμενόμενη» δραστηριότητα

Ψυχραιμία συστήνουν, άλλωστε, και οι σεισμολόγοι, καθώς υπενθυμίζουν ότι από την πρώτη στιγμή είχαν προειδοποιήσει για μετασεισμούς που μπορεί να φτάσουν αυτά τα μεγέθη ή και ακόμα μεγαλύτερα. Όπως εξηγεί ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, πρόεδρος του Συστήματος Προειδοποίησης για Τσουνάμι της UNESCO στον Βορειοανατολικό Ατλαντικό και τη Μεσόγειο, δρ. Γεράσιμος Παπαδόπουλος, η χθεσινή ακολουθία ήταν «απόλυτα φυσιολογική», έστω και αν σημειώθηκε με συνεχή και έντονο τρόπο.

Άλλωστε, αμέσως μετά τον πρώτο σεισμό είχε υπάρξει η επισήμανση ότι μπορεί να ακολουθήσουν τέτοια μεγέθη που θα μπορούν να φτάσουν ή να ξεπεράσουν τα 5 ρίχτερ. Φυσικά όσο περνάει ο καιρός η δραστηριότητα θα μειώνεται, ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι θα απαλλαγούμε από τα ρίχτερ, τουλάχιστον για αρκετό ακόμα χρονικό διάστημα. Παράλληλα, μειώνεται η πιθανότητα μιας ισχυρότερης μετασεισμικής δόνησης, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται, φτάνοντας κοντά στο 15-20%.

«Σεισμοί επιδημικού τύπου»

Ο επιστήμονας χρησιμοποίησε τον γνωστό στην επιστημονική κοινότητα όρο «σεισμοί επιδημικού τύπου» για να περιγράψει τα χθεσινά ρίχτερ, εξηγώντας ότι, όπως σε μια επιδημία ο ένας κολλάει πολλούς άλλους, έτσι και ο κάθε σχετικά δυνατός μετασεισμός προκαλεί τους δικούς του μετασεισμούς. Κάθε τόσο, δε, εμφανίζεται μια ανάλογη έξαρση, όπως χθες στο Αρκαλοχώρι, με τον ένα μετασεισμό να προκαλεί τους δικούς του και όλοι μαζί να αποτελούν μετασεισμούς του κύριου, δίνοντας την αίσθηση της έξαρσης.

Κοντά στους 1.500

Έχει ενδιαφέρον - για να γίνει αντιληπτό τι συμβαίνει στην περιοχή - η μέχρι πρότινος εικόνα των μετασεισμών που έχει καταγράψει το εθνικό σεισμογραφικό δίκτυο και η οποία βεβαίως διαρκώς «εμπλουτίζεται». Σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, είχαν καταγραφεί έως χθες 1.474 μετασεισμοί (χωρίς να υπολογίζονται εκείνοι μετά το μεσημέρι), από τους οποίους 461 μεγέθους κάτω των 2 R, 852 μεγέθους 2 R και άνω, 180 μεγέθους 3 R και άνω, 15 μεγέθους 4 R και άνω (16 μαζί με εκείνον του απογεύματος) και ένας μεγέθους 5 R και άνω, δηλαδή τα 5,3 R μετά τον κύριο σεισμό. Παράλληλα, ο ίδιος επισημαίνει με ανάρτησή του στο Facebook το αυτονόητο, ότι σίγουρα έχουν διαφύγει τον προσδιορισμό αρκετοί, μεγέθους κάτω του 2, για διάφορους λόγους.

Μέχρι την ισορροπία

Στη διαπίστωση ότι οι χθεσινοί σεισμοί εντάσσονται στη φυσιολογική μετασεισμική ακολουθία καταλήγει και ο καθηγητής Γεωφυσικής-Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΕΚΠΑ και διευθυντής του Ινστιτούτου Φυσικής Εσωτερικού της Γης και Γεωκαταστροφών του Ερευνητικού Κέντρου του ΕΛΜΕΠΑ, Φίλιππος Βαλιανάτος, σύμφωνα με τον οποίο απουσίαζαν από αυτήν μέχρι στιγμής τα 4άρια ή ακόμα μεγαλύτερες δονήσεις - με εξαίρεση τα 5,3 ρίχτερ της 28ης Σεπτεμβρίου - για τις οποίες είχαν προειδοποιήσει εξαρχής οι επιστήμονες. Σύμφωνα με τον γνωστό επιστήμονα, πρέπει να αποκτήσει το σύστημα όλο το φάσμα των αναμενόμενων μεγεθών ώστε να επέλθει η ισορροπία, με κάθε νέο σπάσιμο των πετρωμάτων, έως ότου καταλήξουν στη νέα τους θέση, να δίνει και από ένα καινούργιο μετασεισμό.

Σε αυτό συμφωνεί και ο γεωλόγος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης δρ. Χαράλαμπος Φασουλάς, ο οποίος επισημαίνει ότι η περιοχή είναι πολύ κατακερματισμένη με πολλά μικρότερα ρήγματα, που διέρχονται από διάφορες διευθύνσεις τού κυρίως ρήγματος, με τα σπασίματά τους να είναι εκείνα που δίνουν τους απανωτούς μετασεισμούς. Δεν πρόκειται για κάτι σπάνιο, απλά «έτυχε να είναι μαζεμένοι» αυτοί οι μετασεισμοί, σύμφωνα με τον κ. Φασουλά, ο οποίος επισημαίνει ότι, όσο περνάει ο καιρός, αυτή η δραστηριότητα θα εξασθενεί.

Παράλληλα δεν πρέπει να μας διαφεύγει το ενθαρρυντικό της όλης ιστορίας, ότι δηλαδή όλοι οι μετασεισμοί καταγράφονται στον ίδιο εστιακό χώρο. Φυσικά η ψυχραιμία είναι πάντα ο βασικός μας οδηγός και σύμβουλος μαζί με την τήρηση των κανόνων για το πώς συμπεριφερόμαστε κατά τη διάρκεια ενός σεισμού και μετά από αυτόν, πόσω μάλλον σε αυτή τη χρονική συγκυρία όπου είμαστε υποψιασμένοι σε βαθμό που μπορούμε ακόμα και εμπειρικά να εκτιμήσουμε το μέγεθος ενός από τους μετασεισμούς που αναστατώνουν την καθημερινότητά μας.

Προσοχή στα κτίρια, ειδικά τα επιβαρυμένα

Τι γίνεται όμως με τα κτίρια και πώς αυτά αντιδρούν στα απανωτά μετασεισμικά φαινόμενα; Για τον ομότιμο καθηγητή του ΕΜΠ, πολιτικό μηχανικό με ειδίκευση στην αντισεισμική τεχνολογία, Παναγιώτη Καρύδη, όντως υπάρχει κίνδυνος, επειδή ακριβώς οι δονήσεις είναι μέσα στο Αρκαλοχώρι, ακριβώς κάτω από τον αστικό ιστό. Για τα κτίρια που ήδη υφίστανται ρωγμές τίθεται θέμα, καθώς επιβαρύνονται αθροιστικά από τις δονήσεις - ειδικά τις χθεσινές που ξεπέρασαν τα 4 ρίχτερ. Εν δυνάμει αυτοί οι σεισμοί μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στα επιβαρυμένα - κυρίως στον φέροντα οργανισμό - κτίσματα, ειδικά σε εκείνα που έχουν επιπρόσθετες κατασκευές σε ορόφους. Για τα καινούργια που δεν έχουν πάθει ζημιές δεν τίθεται ζήτημα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχει προσοχή γενικά, καθώς ο κίνδυνος καιροφυλαχτεί ακόμα και από πράγματα στα οποία δεν πάει αμέσως ο νους, όπως η πτώση κεραμιδιών που έχουν χαλαρώσει ή ακόμα και γλαστρών από μπαλκόνια και ταράτσες. Κάτι που σημαίνει ότι δε διερχόμαστε κάτω από κτίρια και προσέχουμε το πώς κινούμαστε στον χώρο.

Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον κ. Καρύδη, πρέπει να παραμείνουμε ψύχραιμοι και προσεκτικοί αναμένοντας να δοθεί το «πράσινο φως» από τους σεισμολόγους ότι η μετασεισμική δραστηριότητα έχει κλείσει τον κύκλο της, ώστε να ξεκινήσει ο δευτεροβάθμιος, πλέον, έλεγχος των κτιρίων.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News