Σε μεγάλο “αγκάθι” στις σχέσεις μεταξύ συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης στον Δήμο Ηρακλείου έχει εξελιχθεί, ως γνωστόν, εδώ και καιρό το γεγονός ότι πολλά σημαντικά θέματα περνούν από την Οικονομική Επιτροπή και όχι από το Δημοτικό Συμβούλιο, να όμως που στην περίπτωση ενός μεγάλου έργου η επιλογή της λήψης της σχετικής απόφασης από την Επιτροπή και όχι το Δημοτικό Συμβούλιο έχει δημιουργήσει σοβαρή εμπλοκή.
Ο λόγος για την πολυσυζητημένη ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας. Ο Δήμος Ηρακλείου, όπως έχουμε γράψει, θέλησε να ανοίξει ξανά τον “καυτό” φάκελο που λέγεται “Ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας”, προκηρύσσοντας πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό 28 χρόνια μετά τον πολυσυζητημένο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 1993, που είχε καταλήξει μέσα από μια μετέπειτα πορεία περιπετειών σε μια αναμόρφωση τότε της πλατείας Ελευθερίας χωρίς μεγάλη κοινωνική αποδοχή, αλλά αντιθέτως με αρκετές αντιδράσεις και παράπονα.
Η απόφαση, ωστόσο, έγκρισης των όρων δημοπράτησης και προκήρυξης του πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ακυρώθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης ως μη σύννομη! Κι αυτό γιατί η πλευρά της Αποκεντρωμένης έκρινε ότι η απόφαση λήφθηκε από αναρμόδιο όργανο, αφού θα έπρεπε να παρθεί - όπως σημειώνει στην απορριπτική της απόφαση - από το Δημοτικό Συμβούλιο και όχι την Οικονομική Επιτροπή.
Η πλευρά της Λότζιας αποφάσισε να απαντήσει στο «όχι» της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Και έτσι τις προάλλες η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου αποφάσισε κατά πλειοψηφία (διαφωνούντων του Γιώργου Αγριμανάκη από την παράταξη “Ηράκλειο 3.7.5” και του επικεφαλής των “Ενεργών Πολιτών” Ηλία Λυγερού) να προσφύγει κατά της ακυρωτικής απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης στην αρμόδια επιτροπή του άρθρου 152 του Ν. 3463/2006. Πλέον μένει να δούμε τι θα αποφανθεί επί της προσφυγής η επιτροπή του άρθρου 152, σε μια εξέλιξη που, πέρα από αυτό καθαυτό το θέμα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας, παρουσιάζει ευρύτερο πολιτικό ενδιαφέρον, δεδομένου του όλου συγκρουσιακού κλίματος για τον κυρίαρχο ρόλο που έχει δοθεί από τη δημοτική Αρχή (με έναυσμα βεβαίως κυβερνητικές τροπολογίες και εγκυκλίους) στην Οικονομική Επιτροπή έναντι του Δημοτικού Συμβουλίου.
Η ακυρωτική απόφαση
Στην απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, με την οποία ακυρώθηκε η σχετική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ηρακλείου αναφορικά με την έγκριση των όρων δημοπράτησης του πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για τη βιοκλιματική ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας, αναφέρεται: «Ακυρώνουμε την αρ. 508/2021 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ηρακλείου, αναφορικά με την έγκριση των όρων δημοπράτησης για τη διενέργεια πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού με τίτλο “Βιοκλιματική ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας και της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής εισόδου στο ιστορικό κέντρο της Πόλης”, καθώς η εν λόγω απόφαση λήφθηκε από αναρμόδιο όργανο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 206 του Ν. 4555/2018: “1. Δεν απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης έργου, προμήθειας ή γενικής υπηρεσίας. Για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών απαιτείται προηγούμενη αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αν η εκτιμώμενη αξία αυτής υπερβαίνει το εκάστοτε ισχύον χρηματικό όριο απευθείας ανάθεσης από τον δήμαρχο. Για την προκήρυξη αρχιτεκτονικών διαγωνισμών με την απονομή βραβείων, καθώς και καλλιτεχνικών έργων απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία καθορίζονται και οι όροι του διαγωνισμού. Δεν απαιτείται τέτοια απόφαση για τα καλλιτεχνικά έργα της παρ. 7 του άρθρου 209 του Ν. 3463/2006, εφόσον υπάρχει στον προϋπολογισμό εξειδικευμένη πίστωση. Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 11 και της παρ. 1 του άρθρου 15 του Π.Δ. 171/1987 (Α’ 84) δε θίγονται...”.
Σύμφωνα με τα ως άνω διαλαμβανόμενα, αρμόδιο όργανο για τη λήψη της ως άνω απόφασης είναι το Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου. Κατά της απόφασης αυτής ο έχων έννομο συμφέρον μπορεί να προσφύγει, εντός ενός μηνός από την κοινοποίηση αυτής, στην Ειδική Επιτροπή του άρθρου 152 του Ν. 3463/2006 Ν. Ηρακλείου-Λασιθίου, που εδρεύει επί των οδών Ελευθέρνης και Συβρίτου 2, στο Ηράκλειο».
Η απόφαση προσφυγής του Δήμου
Καταψήφισαν Λυγερός-Αγριμανάκης
Στην πρόσφατη συνεδρίασή της, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Ηρακλείου αποφάσισε, κατά πλειοψηφία, την άσκηση προσφυγής ενώπιον της Επιτροπής του άρθρου 152 του Ν. 3463/2006 κατά της με αρ. πρωτ. 4854/07-07-2021 Απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης. Το σκεπτικό, με βάση και τη σχετική εισήγηση της νομικής υπηρεσίας για την απόφαση κατάθεσης προσφυγής κατά της Αποκεντρωμένης, έχει ως εξής: «Επειδή νεότεροι νόμοι τροποποίησαν σιωπηρώς το άρθρο 206 παρ. 1 του Ν. 4555/2018 (ΦΕΚ 133 Α/19-07-2018) και με βάση το νεότερο αυτό θεσμικό πλαίσιο που ίσχυε κατά την προκήρυξή του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, η Οικονομική Επιτροπή είναι η μόνη αρμόδια τόσο για να ασκεί καθήκοντα αναθέτουσας Αρχής όσο και για να αποφασίζει την κατάρτιση των όρων για κάθε μορφής διαγωνισμούς, άρα και για τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς που αποτελούν διαγωνισμούς μελέτης με απονομή βραβείων [παρ. 1 (23) άρθρου 2 Ν. 4412/2016]. Ειδικότερα, επειδή στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε σιωπηρή τροποποίηση και κατάργηση του περιεχομένου του άρθρου 206 παρ. 1 του Ν. 4555/2018 (ΦΕΚ 133 Α/19-07-2018), καθώς νεότεροι νόμοι, ήτοι το άρθρο 3 Ν. 4623/2019, ΦΕΚ Α 134, το άρθρο 10 παρ. 4 Ν. 4674/2020, ΦΕΚ Α 53, και το άρθρο 40 παρ. 1, 2 Ν. 4735/2020, ΦΕΚ Α 197/12.10.2020, τροποποίησαν και αντικατέστησαν το άρθρο 72 του Ν. 3852/2010, με αποτέλεσμα οι νεότεροι νόμοι αυτοί να τροποποιήσουν σιωπηρώς το άρθρο 206 παρ. 1 του Ν. 4555/2018 (ΦΕΚ 133 Α/19-07-2018), ρυθμίζοντας το ίδιο θέμα κατά τρόπο αντίθετο και ασυμβίβαστο προς τη ρύθμιση του παλαιότερου νόμου. Κατόπιν των ανωτέρω, έχουμε την άποψη ότι θα πρέπει να ασκηθεί προσφυγή ενώπιον της Επιτροπής του άρθρου 152 Ν. 3463/2006 κατά της με αρ. πρωτ. 4854/07-07-2021 Απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης».
Κατά την ψηφοφορία στη συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής, καταψήφισαν την απόφαση προσφυγής κατά της ακυρωτικής απόφασης της Αποκεντρωμένης ο Γιώργος Αγριμανάκης από την παράταξη “Ηράκλειο 3.7.5” με επικεφαλής τον Γιάννη Κουράκη και ο επικεφαλής των “Ενεργών Πολιτών” Ηλίας Λυγερός.
Στη σχετική τοποθέτησή του ο κ. Λυγερός ανέφερε μάλιστα: «Η προσφυγή στις διαδικασίες του άρθρου 152 για την απόφαση του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την πλατεία Ελευθερίας θεωρώ ότι: Α. καθυστερεί την υλοποίηση του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, διότι μπορούμε με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου να προχωρήσουμε άμεσα στην έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας και Β. οι αναφερόμενες διατάξεις απόρριψης στην απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης είναι συγκεκριμένες, ενώ η αιτιολόγηση που εισηγείστε διατυπώνει ερμηνεία».
Υπενθυμίζουμε ότι στο αντικείμενο του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που προκήρυξε ο Δήμος Ηρακλείου και είναι πιθανόν να χρειαστεί να επαναπροκηρύξει βεβαίως μετά την εμπλοκή που έχει παρουσιαστεί, περιλαμβάνεται η ευρύτερη ανατολική περιοχή (εντός του κηρυγμένου-οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου) της πόλης και πλησίον των ενετικών τειχών, συνολικής έκτασης 53.000 τ.μ. Η περιοχή μελέτης επικεντρώνεται στην αναμόρφωση της πλατείας Ελευθερίας και στη σύνδεσή της με τις πλατείες Δασκαλογιάννη, Αρχαιολογικού Μουσείου και Νίκου Καζαντζάκη, καθώς επίσης και την ανάπλαση της οδού Δουκός Μποφόρ, τμήματος της λεωφόρου Δημοκρατίας και τμήματος της λεωφόρου Ικάρου, δρόμοι που οριοθετούν την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής εισόδου στο κέντρο της πόλης.
