Μια σημαντική περιβαλλοντική πρωτοβουλία, άξια αναφοράς αν μη τι άλλο λόγω και της ιδιαίτερης συγκυρίας με την Παγκόσμια Ημέρα εορτασμού του Περιβάλλοντος, αναλαμβάνουν Δήμος Μινώα Πεδιάδος, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης και Εταιρεία “Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Α.Ε.”, με επίκεντρο την προστασία των μνημειακών ελαιοδέντρων στην περιοχή του νέου αεροδρομίου.
Δήμος, Αποκεντρωμένη και η εταιρεία που διαχειρίζεται το νέο αεροδρόμιο αντιλήφθηκαν την ιδιαιτερότητα με τις αρκετές αιωνόβιες, ιστορικές ελιές που δεσπόζουν στην περιοχή που πρόκειται να κατασκευαστεί ο νέος διεθνής αερολιμένας και ενώνουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να μη χαθεί ο σημαντικός περιβαλλοντικός και πολιτιστικός πλούτος που αποτελούν τα μνημειακά αυτά δέντρα.
Στην κατεύθυνση αυτή έχει ήδη ετοιμαστεί, εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο και υπογράφεται μνημόνιο συνεργασίας, το οποίο έχει χρονική διάρκεια 5 έτη και προβλέπει συγκεκριμένες δράσεις και ενέργειες για την προστασία-ανάδειξη των αιωνόβιων δέντρων.
Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η εκπόνηση ειδικού master plan, η διαμόρφωση, κατόπιν σχετικής μελέτης, κατάλληλου υπαίθριου χώρου στο νέο αεροδρόμιο, όπου θα μεταφυτευτεί ένα μεγάλο σύνολο των μνημειακών ελαιοδέντρων, καθώς επίσης και η μεταφύτευση και εγκατάσταση αιωνόβιων δέντρων σε επιλεγμένα σημεία μέσα στην πόλη του Ηρακλείου αλλά και σε οικισμούς του δήμου Μινώα Πεδιάδος.
Κάποια από τα παλιά ελαιόδεντρα προβλέπεται, τέλος, να δοθούν σε Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης και επιστημονικά Ιδρύματα, υπό την προϋπόθεση ότι θα τα εγκαταστήσουν και θα τα προσέχουν με τον τρόπο που αρμόζει για την ανάδειξή τους...
ΣΕΙΡΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ
Τι προβλέπει το μνημόνιο
Σύμφωνα με τη σχετική εγκριτική απόφαση που πήρε τις προάλλες το Δημοτικό Συμβούλιο Μινώα Πεδιάδος, εξουσιοδοτώντας τον δήμαρχο Μανόλη Φραγκάκη να υπογράψει το μνημόνιο μαζί με τη συντονίστρια της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης Μαρία Κοζυράκη και τον γενικό διευθυντή της εταιρείας του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Αθανάσιο Βούρδα, «μέσω του εν λόγω μνημονίου συνεργασίας επιδιώκεται η ανάπτυξη στενής και παραγωγικής συνεργασίας μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών, με μια σειρά κοινών πρωτοβουλιών που αφορούν στη διενέργεια μεταφύτευσης, αλλά και επιτόπου διατήρησης και ανάδειξης μνημειακών ελαιοδέντρων σημαντικής οικολογικής και ιστορικής αξίας, με επιπρόσθετη προώθηση και ενδυνάμωση της περιβαλλοντικής και πολιτισμικής ταυτότητας του νέου διεθνούς αεροδρομίου και ενίσχυση των μοναδικών φυσικών χαρακτηριστικών της περιοχής.
Ειδικότερα στο πλαίσιο της ως άνω συνεργασίας προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η υλοποίηση των εξής δράσεων/ενεργειών από τα συμβαλλόμενα μέρη:
* Αξιολόγηση και καταγραφή του φυτικού κεφαλαίου των ελαιοδέντρων, που διαθέτουν ιδιαίτερα ιστορικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά (μνημεία της φύσης), στην έκταση παραχώρησης για τη δημιουργία του αεροδρομίου αλλά και στην ευρύτερη περιοχή του δήμου Μινώα.
* Εκπόνηση σχεδίου μεταφύτευσης και εγκατάστασης μνημειακών ελαιοδέντρων ως τοπόσημα (landmarks) σε επιλεγμένες θέσεις εντός της πόλης του Ηρακλείου και, εφόσον κριθεί σκόπιμο, σε οικισμούς του δήμου Μινώα.
* Εκπόνηση master-plan για τη διατήρηση και ανάδειξη μνημειακών ελαιοδέντρων σε τοποθεσίες που φύονται (in situ), εφόσον προκρίνεται αυτή η προσέγγιση διατήρησης λόγω συνθηκών.
* Συνεργασία με ακαδημαϊκά και ερευνητικά Ιδρύματα για τη δημιουργία πρωτοκόλλου μεταφύτευσης μνημειακών ελαιοδέντρων.
* Εκπόνηση μελέτης αρχιτεκτονικής τοπίου για τη διαμόρφωση κατάλληλου υπαίθριου χώρου στο νέο αεροδρόμιο για τη μεταφύτευση και εγκατάσταση συνόλου μνημειακών ελαιοδέντρων, με σκοπό τη δημιουργία και προβολή μιας συμβολικής περιβαλλοντικής ενότητας.
* Συνεργασία σε θέματα επικοινωνίας και προώθησης των ιδιαίτερων πολιτισμικών, οικολογικών, παραγωγικών και ιστορικών χαρακτηριστικών της Κρήτης και, ειδικότερα, της επαρχίας Πεδιάδος Ηρακλείου.
* Διάθεση μνημειακών ελαιοδέντρων ως χορηγία σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, με την υποχρέωση της κατάλληλης εγκατάστασης, περιποίησης και σήμανσης».
Με βάση τη μεταξύ τους συμφωνία, και το μνημόνιο συνεργασίας για την προστασία και ανάδειξη των μνημειακών ελαιόδεντρων στην περιοχή τού υπό κατασκευή νέου αεροδρομίου στο Καστέλι, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, μεταξύ άλλων:
- Αναλαμβάνει τον συντονισμό των φορέων και τον προγραμματισμό των δράσεων για την απρόσκοπτη και ομαλή εξέλιξη της υλοποίησης των προγραμματιζόμενων έργων.
- Θα εκπονήσει αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των δράσεων.
- Θα συμβάλει με τη διάθεση εξειδικευμένων στελεχών της (γεωτεχνικών, τεχνικών) σε επιμέρους δράσεις που απαιτούν διοικητική γνώση και εμπειρία για να υλοποιηθούν, όπως η συγκρότηση ομάδων έργου, η εκτέλεση διαγωνιστικών διαδικασιών, οι προωθητικές ενημερωτικές ενέργειες, κ.ά.
- Θα βρίσκεται σε επαφή και συνέργεια με το “Πράσινο” Ταμείο του ΥΠ.ΕΝ. για τη διασφάλιση χρηματοδοτικών πόρων.
Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδος, μεταξύ άλλων:
- Θα συμμετέχει με επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό στην προετοιμασία και την εκτέλεση των προβλεπόμενων στο μνημόνιο δράσεων και θα παρέχει κάθε δυνατή βοήθεια και υποστήριξη.
- Θα καθοδηγήσει και θα υποδείξει στην κοινή ομάδα έργου τις τοποθεσίες, εντός των ορίων ευθύνης του, όπου φύονται αξιόλογα μνημειακά ελαιόδεντρα, τα οποία χρήζουν προστασίας και ανάδειξης.
- Θα αναζητήσει από προγράμματα οικονομικής υποστήριξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (π.χ. διά του αρμόδιου υπουργείου Εσωτερικών, της Περιφέρειας Κρήτης κ.ά.) τη δυνατότητα επιχορηγήσεων για την εκτέλεση των εργασιών και τη διάδοση των αποτελεσμάτων.
Η εταιρεία του αεροδρομίου, από τη μεριά της:
- Αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση των δράσεων, ανεξάρτητα εάν υπάρξουν συμπληρωματικές ενισχύσεις από άλλους φορείς.
- Θα συμμετέχει με επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, της ίδιας ή της αναδόχου κατασκευαστικής εταιρείας, στην προετοιμασία και εκτέλεση των προβλεπόμενων στο μνημόνιο δράσεων και θα παρέχει κάθε δυνατή βοήθεια και υποστήριξη.
- Θα αναθέσει την εκπόνηση μελέτης αρχιτεκτονικής τοπίου για τη διαμόρφωση του εξωτερικού υπαίθριου χώρου και τη μεταφύτευση ενός συνόλου μνημειακών ελαιοδέντρων.
(Φωτογραφία Αρχείου Unsplash)
