Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται από τη θυσία και τους ηρωικούς αγώνες των Κρητικών απέναντι στον Γερμανό κατακτητή.
Ογδόντα χρόνια από το έπος της Κρήτης, που έκανε ξακουστό στα πέρατα το μεγαλείο της κρητικής ψυχής...
Ήταν 20 Μαΐου 1941, όταν οι Κρητικοί ήρθαν αντιμέτωποι με την απειλή από τον αέρα... Η μάχη ενός υπερήφανου λαού απέναντι σε έναν αδίστακτο κατακτητή, ο οποίος εξαπέλυσε την εκδικητική του μανία με θηριωδίες που ακόμα και σήμερα περιμένουν τη Θεία Δίκη. Η Μάχη της Κρήτης, που δεν τελείωσε με την κατάκτηση του νησιού από τους Γερμανούς αλλά συνεχίστηκε σε πόλεις και χωριά, σε βουνά και θάλασσες, από τους αντάρτες που δε σταμάτησαν ούτε λεπτό να πολεμούν τους ναζί.
Μια εποποιία, στην οποία υποκλίθηκε και συνεχίζει να υποκλίνεται ολόκληρος ο κόσμος, καταγράφηκε με το ανεξίτηλο αιματοβαμμένο μελάνι. Ένα γεγονός κομβικής σημασίας για την εξέλιξη και έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς κατέδειξε τον ηρωισμό των Κρητικών, που χωρίς κανένα ουσιαστικό αμυντικό μέσο κατάφεραν να αναμετρηθούν με την ισχυρότερη πολεμική μηχανή της εποχής, εκείνη της ναζιστικής Γερμανίας, να κατατροπώσουν τη στρατιωτική ελίτ των αλεξιπτωτιστών και σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς να αναγκάσουν τον Χίτλερ να αλλάξει τα σχέδιά του απέναντι στον βασικό στόχο του, που ήταν η Ρωσία.
Η Μάχη της Κρήτης δεν ήταν ένα απλό περιστατικό στην ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά εκείνο που κατέδειξε τη δύναμη της κρητικής ψυχής, το μεγαλείο της και έδωσε ορισμό στην αντίσταση με βαρύ τίμημα για ολόκληρο το νησί μας.
Η Μάχη της Κρήτης συγκλόνισε, συγκίνησε, αναθάρρησε τον κόσμο που μαχόταν τις δυνάμεις του Άξονα και έκανε τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της εποχής να υμνήσουν την αντίσταση των Κρητικών και τη σημασία εκείνης της γιγαντομαχίας.
Από τα πιο χαρακτηριστικά είναι τα λόγια τού τότε Βρετανού ηγέτη, του “πρωθυπουργού της Νίκης”, όπως έμεινε στην Ιστορία ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο οποίος στην αυτοβιογραφία του αναφέρθηκε στον αρχηγό της Λουντβάφε Χέρμαν Γκέρινγκ, σημειώνοντας ότι «ήταν ηλίθιος», καθώς για μια «πύρρειο νίκη» θυσίασε «αναντικατάστατες δυνάμεις», με τις οποίες θα μπορούσε να είχε καταλάβει «την Κύπρο, το Ιράκ, τη Συρία, ίσως ακόμη και την Περσία».
Ο ίδιος ο Γερμανός διοικητής του σώματος αλεξιπτωτιστών στη Μάχη της Κρήτης, Κουρτ Φον Στουντέντ, δήλωσε μετά τον πόλεμο ότι η Κρήτη έγινε «ο τάφος» των Γερμανών αλεξιπτωτιστών.
Έκθεση αδημοσίευτων φωτογραφιών
Δεκαήμερη έκθεση αδημοσίευτων φωτογραφιών και σπάνιων αντικειμένων από τη Μάχη της Κρήτης διοργανώνει ο Σύλλογος Διατήρησης Μνήμης της Μάχης της Κρήτης και της Αντίστασης, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, τον Δήμο Χανίων και το ΚΕΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ. Θα εκτεθεί μοναδικό ιστορικό υλικό αφιερωμένο στα 80 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης από το ιστορικό αρχείο του συλλέκτη και ιστορικού ερευνητή Δημήτρη Σκαρτσιλάκη και τη συλλογή αντικειμένων του συλλέκτη και ιστοριοδίφη Στέλιου Τριπαλιτάκη.
Η Μάχη της Κρήτης συγκλόνισε, συγκίνησε, αναθάρρησε τον κόσμο που μαχόταν τις δυνάμεις του Άξονα και έκανε τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της εποχής να υμνήσουν την αντίσταση των Κρητικών και τη σημασία εκείνης της γιγαντομαχίας.
Η έκθεση πραγματοποιείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ισόγειο). Έχει ήδη ανοίξει από το βράδυ της Πέμπτης, 20 Μαΐου.
Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στα ιστορικά γεγονότα της Μάχης της Κρήτης καθημερινά από τις 10 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι και από τις 6 το απόγευμα έως τις 10 το βράδυ, μέχρι τις 30 Μαΐου 2021.
Σκοπός της έκθεσης είναι να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη και τα γεγονότα του Β' Π.Π. στο νησί μέσα από αυθεντικά υλικά και ιστορική αφήγηση.
Ο σύλλογος με την έκθεση αυτή αλλά και με καταθέσεις στεφάνων στα μνημεία του νησιού τιμά τους αγωνιστές και πεσόντες της Μάχης της Κρήτης και θέτει τα θεμέλια για πολλές μελλοντικές δράσεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ
Ημερομηνίες σταθμοί της Μάχης της Κρήτης
* 20 Μαΐου 1941: Στις 6:30 το πρωί αρχίζει η γερμανική επίθεση. Βομβαρδίζονται και ρίχνονται αλεξιπτωτιστές στα Χανιά, στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο. Σημειώνονται κατά τόπους συγκρούσεις των Γερμανών αλεξιπτωτιστών με τα συμμαχικά στρατεύματα, τα οποία ενισχύονται από τον ντόπιο πληθυσμό.
* 21 Μαΐου 1941: Οι Γερμανοί ρίχνουν το βάρος της επίθεσής τους στην κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε. Το απόγευμα προσγειώνεται αεροπλάνο με σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις και υλικό για την επίθεση.
Ο βρετανικός ναυτικός στόλος της Μεσογείου χτυπά τη γερμανική νηοπομπή, που κατευθύνεται προς την Κρήτη. Βυθίζονται 15 επιταγμένα σκάφη με άγνωστο αριθμό θυμάτων ή αγνοουμένων.
* 22 Μαΐου 1941: Το αεροδρόμιο του Μάλεμε καταλαμβάνεται οριστικά από τους Γερμανούς. Προσπάθεια ανακατάληψης από ελληνικές και συμμαχικές δυνάμεις δεν αποδίδει.
* 23 Μαΐου 1941: Η ελληνική πολιτική ηγεσία εγκαταλείπει την Κρήτη με το αντιτορπιλικό “Ντικόι”. Με το μήνυμά του στο Στρατηγείο, ο Τσόρτσιλ τονίζει: «Η Μάχη της Κρήτης πρέπει να κερδηθεί».
* 24 Μαΐου 1941: Οι βομβαρδισμοί των πόλεων της Κρήτης συνεχίζονται. Στα Χανιά οι Γερμανοί παίρνουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο οι αμυνόμενοι δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν τη μάχη «μέχρις εσχάτων».
* 25 Μαΐου 1941: Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Κάντανο. Η απρόσμενη αντίσταση του λαού της Καντάνου πυροδοτεί το μίσος των Γερμανών, που ξεσπά σε αντίποινα με ομαδικές εκτελέσεις, πυρπολήσεις και άλλες σημαντικές καταστροφές.
* 26 Μαΐου 1941: Καταλαμβάνεται ο Γαλατάς. Οι συμμαχικές δυνάμεις μάχονται απελπιστικά για να προστατέψουν τα Χανιά. Με δήλωσή του ο στρατηγός Φράιμπεργκ επισημαίνει τη δύσκολη θέση στην οποία αυτές έχουν περιέλθει.
* 27 Μαΐου 1941: Ο αρχιστράτηγος της Μέσης Ανατολής Ουέιβελ στέλνει μήνυμα να εκκενωθεί το νησί από τις συμμαχικές δυνάμεις. Για τη διάσωση και μεταφορά τους στέλνονται πλοία του βρετανικού στόλου. Τα Χανιά περιέρχονται στα χέρια των εισβολέων.
* 28 Μαΐου 1941: Αρχίζει η κάθοδος για αποχώρηση των συμμαχικών στρατευμάτων προς τα Σφακιά. Οι Βρετανοί, χωρίς να ενημερώσουν τις ελληνικές δυνάμεις, εκκενώνουν τη νύχτα την πόλη του Ηρακλείου και επιβιβάζονται στα πλοία, που καταφτάνουν για τον σκοπό αυτό στο λιμάνι. Ιταλικά στρατεύματα, που προέρχονται από τα Δωδεκάνησα, αποβιβάζονται στη Σητεία και καταλαμβάνουν τον νομό του Λασιθίου.
* 29 Μαΐου 1941: Οι τελευταίες εστίες αντίστασης στο Ρέθυμνο καταλαμβάνονται από τους Γερμανούς.
* 30 Μαΐου 1941: Ο στρατηγός Φράιμπεργκ αποχωρεί από την Κρήτη.
* 31 Μαΐου 1941: Το τελευταίο βρετανικό πλοίο παραλαμβάνει μέρος των συμμαχικών στρατευμάτων. Οι δυνάμεις, που δεν κατορθώνουν να επιβιβαστούν, παραδίδονται, συλλαμβάνονται ή καταφεύγουν στα βουνά της Κρήτης. Η γερμανική σβάστικα κυματίζει στο νησί, η κατοχή απλώνεται σε αυτό και ταυτοχρόνως κορυφώνεται η αντίσταση του κρητικού λαού.
