“Θολό” φαίνεται ότι παραμένει το τι μέλλει γενέσθαι αναφορικά με την παραχώρηση ή μη του Ενετικού Λιμένα Ηρακλείου. Η υπουργός Πολιτισμού, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Ηρακλείου του ΜέΡΑ25, Γιώργου Λογιάδη, δε δεσμεύτηκε για την εξαίρεση του Ενετικού Λιμένα από τα σχέδια ιδιωτικοποίησης.
Επισημαίνεται ότι πριν από λίγες ημέρες ο υφυπουργός Οικονομικών Α. Βεσυρόπουλος, σε απάντησή του προς τον Ηρακλειώτη βουλευτή του ΚΙΝ.ΑΛ., Βασίλη Κεγκέρογλου, δεσμεύτηκε ότι το Ενετικό Λιμάνι θα εξαιρεθεί από την επικείμενη παραχώρηση του λιμένος Ηρακλείου.
Ωστόσο, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο βουλευτής Ηρακλείου κ. Λογιάδης, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη «δεν ξεκαθάρισε τι θα πράξει τώρα η κυβέρνηση για να εξαιρεθεί το Ενετικό Λιμάνι από τα σχέδια της ιδιωτικοποίησης». Ο κ. Λογιάδης πρόσθεσε με νόημα ότι «περιμένουμε να δούμε τις εξελίξεις, διότι οι μνημονιακοί νόμοι δεν αλλάζουν εύκολα».
Η κ. Μενδώνη ανέφερε, μεταξύ άλλων, στην απάντησή της πως «οποιαδήποτε παραχώρηση της ακίνητης περιουσίας του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου δε δύναται να συμπεριλάβει τον αρχαίο λιμένα με τα πέριξ αυτού μνημεία, που θα πρέπει ρητά να εξαιρεθούν». Ωστόσο, η ίδια επισήμανε «ότι ο λιμένας Ηρακλείου ανήκει στους φορείς που εντάχθηκαν από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ δε συμπεριελήφθη στα μνημεία τα οποία εξαιρέθηκαν της παραχώρησης, βάσει του ΦΕΚ 57/τ. Β/21.1.2019 (ΓΓΔΠ000548 ΕΞ/21.1.2019 ΥΑ)».
Η απάντηση
Αναλυτικά η απάντηση της Λίνας Μενδώνη στην ερώτηση του Γιώργου Λογιάδη: «Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 4469/22.2.2021 ερώτησης του βουλευτή κ. Γεώργιου Λογιάδη, σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες, και σε ό,τι αφορά το ΥΠΠΟΑ, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Το τμήμα της χερσαίας ζώνης λιμένος Ηρακλείου από τον κόλπο του Δερματά έως τον άξονα της οδού Εθνικής Αντιστάσεως βρίσκεται εντός των ορίων του οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου του Δήμου Ηρακλείου (Υ.Α. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/22270/651/2-3-2012, ΦΕΚ 92/τ. Α. Α. Π. Θ. /27-3-2012), στον οποίο ίστανται, κηρυγμένα και αυτοδίκαια, αρχαία μνημεία.
Στη ζώνη του ενετικού λιμένος, που αποτελεί ενιαίο μνημειακό σύνολο, περιλαμβάνονται η λιμενολεκάνη και ο πυθμένας της, ο προσήνεμος και υπήνεμος μόλος, το Ενετικό Φρούριο (Κούλες) και τα συγκροτήματα των ανατολικών και δυτικών Νεωρίων, δεξαμενών και αποθηκών με την αρχαία αποβάθρα.
Το Ενετικό Φρούριο (Κούλες) αποτελεί επισκέψιμο μνημείο με εισιτήριο, που διαχειρίζεται κατ’ αποκλειστικότητα το ΥΠΠΟΑ. Ειδικότερα, εντός των υφιστάμενων ορίων της χερσαίας ζώνης λιμένος βρίσκονται τα ακόλουθα μνημεία:
- Το τμήμα του παράκτιου βυζαντινού και ενετικού τείχους (Π.Δ. 18/8-6-1931 - ΦΕΚ159/Α/1931), από τον κόλπο του Δερματά έως και τον Προμαχώνα Σαμπιονάρα. Τμήματα του αρχαίου και βυζαντινού τείχους του Ηρακλείου διατηρούνται και διακρίνονται ενσωματωμένα στις ενετικές μετασκευές.
- Το επιθαλάσσιο Ενετικό Φρούριο λιμένος Ηρακλείου (Rocca a Mare/“Κούλες”) και ο προσήνεμος ενετικός μόλος, που αποτελούν τμήμα των τειχών (Π.Δ. 18/8-6-1931 - ΦΕΚ159/Α/1931).
- Ο ενετικός λιμένας και ναύσταθμος, από τον οποίο διατηρείται το συγκρότημα των δυτικών Νεωρίων (arsenali vecchi) και θόλος των ανατολικών (arsenali nuovissimi) με τη δίχωρη δεξαμενή ύδατος Τζάνε και την αποθήκη Άλατος (Β.Δ. 21-2-1947 - ΦΕΚ45/Α/18-3-1947).
- Η Μονή του Αγίου Πέτρου των Δομηνικανών (Β.Δ. 21-2-1947 - ΦΕΚ45/Α/18-3-1947) και ο απαλλοτριωμένος αρχαιολογικός χώρος Καστέλας με το διατηρητέο νεότερο τοίχο της (ΥΠΠΟΑ/ΔΙΛΑΠ/Γ/296/9185/23-3-1990 - ΦΕΚ141/Β/7-3-1990).
- Το οικιστικό συγκρότημα Λαβύρινθου (Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/19654/393/30-4-1993, ΦΕΚ 356/Β/17-5-1993 και Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/35301/710/8-7-93, ΦΕΚ 356/Β/17-5-1993).
- Η παραλία της Τρυπητής και του Πόρου-Κατσαμπά, από τη συμβολή της παραλιακής οδού έως την περιοχή του Καρνάγιου στα ανατολικά, όπου έχει εντοπιστεί και ανασκαφεί σημαντικός νεολιθικός και μινωικός λιμενικός οικισμός με εργαστηριακές και λιμενικές εγκαταστάσεις (νεωσοίκους), καθώς και υπόγειους λαξευτούς τάφους, που συνδέεται άμεσα με το ανάκτορο της Κνωσού υπό τη μορφή επινείου. Το φυσικό βραχώδες περιβάλλον του λόφου της Τρυπητής διατηρήθηκε σχεδόν αναλλοίωτο από τη Μινωική Περίοδο, αποτελώντας έναν από τους τελευταίους θύλακες φυσικού τοπίου της πόλης του Ηρακλείου.
Το σύγχρονο εμπορικό τμήμα του Λιμένα κατασκευάστηκε ως επέκταση του μικρού αρχαίου λιμένα, που στη σημερινή του μορφή αποτελεί κατασκευή της περιόδου της Ενετοκρατίας και φιλοξενεί μικρά αλιευτικά σκάφη και σκάφη αναψυχής. Με τις υπ' αρ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/81850/4220/25-9-06 και ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΒΜΑ/ΤΒΜΑΧΜΑΕ/ 45139/30639/685/218/31-01-2018 Υ.Α. εγκρίθηκε υπό όρους το προγραμματικό σχέδιο (master plan) του λιμένα Ηρακλείου».
«Δεν εξαιρέθηκε από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία»
Η απάντηση της κ. Μενδώνη καταλήγει ως εξής: «Επισημαίνεται ότι ο Ενετικός Λιμένας του Ηρακλείου, ο οποίος ήταν σε χρήση από τους προϊστορικούς χρόνους και διέθετε ήδη από τα ελληνιστικά χρόνια περιμετρικές εγκαταστάσεις, αποτελεί στο σύνολό του αρχαίο μνημείο βάσει του άρθρου 2 του Ν. 3028/02. Επιπλέον, βάσει του άρθρου 7 του Ν. 3028/02, το σύνολο των σωζόμενων αρχαίων λιμενικών εγκαταστάσεων του Ηρακλείου, ως μνημεία που προστατεύονται αυτοδικαίως, ανήκει στο κράτος κατά κυριότητα και νομή, είναι πράγμα εκτός συναλλαγής και ανεπίδεκτα χρησικτησίας, η δε διοίκηση και διαχείρισή τους ασκείται από το δημόσιο σύμφωνα με τον σκοπό τους. Συνεπώς, οποιαδήποτε παραχώρηση της ακίνητης περιουσίας του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου δε δύναται να συμπεριλάβει τον αρχαίο λιμένα με τα πέριξ αυτού μνημεία, που θα πρέπει ρητά να εξαιρεθούν. Διευκρινίζεται, ωστόσο, ότι ο Λιμένας Ηρακλείου ανήκει στους φορείς που εντάχθηκαν από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ δε συμπεριελήφθη στα μνημεία τα οποία εξαιρέθηκαν της παραχώρησης, βάσει του ΦΕΚ 57/τ.Β/21.1.2019 (ΓΓΔΠ000548 ΕΞ/21.1.2019 Υ.Α.). Μέριμνα του ΥΠΠΟΑ είναι η ανάδειξη του μνημείου του Ενετικού Λιμένα και η δημιουργική ένταξή του στη ζωή της πόλης, με την οποία ήταν πάντοτε άρρηκτα συνδεδεμένος στη διάρκεια της ιστορίας της πόλης, από τη γένεσή της μέχρι σήμερα».
(Φωτογραφία Unsplash)
