Μια εξιδανικευμένη καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης και μια προβληματική ανάλυση λόγω έλλειψης ιεράρχησης που έχει ως αποτέλεσμα αυθαίρετες προτάσεις «βλέπει», μεταξύ άλλων, η παράταξη της ΑΜΑΚ ως γενικές αδυναμίες στην α' φάση της τεχνικής έκθεσης για την προέγκριση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου Δ.Ε. Αλικαρνασσού που αφορά στη μελλοντική αξιοποίηση της έκτασης του αεροδρομίου Ηρακλείου.
Σε σχετική παρέμβασή της η παράταξη «Αυτόνομοι Μηχανικοί Ανατολικής Κρήτης» του ΤΕΕ/ΤΑΚ χαρακτηρίζει ακόμα υπερβολική την προτεινόμενη διάθεση του 20% τη έκτασης για τουριστικές δραστηριότητες, ενώ εκφράζει προβληματισμό και επιφυλάξεις ως προς το σκέλος της λεγόμενης διπλής ανάπλασης που προτείνουν οι μελετητές...
«Η μεταφορά του διεθνούς αερολιμένα Ηρακλείου «Ν. Καζαντζάκης» στο Καστέλι, που επιβάλλει την ουσιαστική απενεργοποίησή του αλλά και τη δυνητική απελευθέρωση του χώρου που καταλαμβάνουν σήμερα τα στρατόπεδα Μπετεινάκη και Γιακουμάκη, της ΣΕΑΠ και της 126 Σ.Μ., πρόκειται να δημιουργήσει ένα σημαντικό απόθεμα γης στα όρια του αστικού συγκροτήματος της πόλης του Ηρακλείου, που χωρικά περιγράφεται από την οδό Σταδίου, τη λεωφόρο Ικάρου, την Καρτερού, τον ΒΟΑΚ, την ΠΕΟ Ηρακλείου-Αγίου Νικολάου, την παραλία Καρτερού, το θαλάσσιο μέτωπο ως και την οδό Σταδίου. Είναι αυτό το τμήμα που ορίζεται ως “περιοχή επέμβασης” στην τεχνική έκθεση που αναφέρεται στη διαδικασία προέγκρισης του ΕΧΣ (Ειδικού Χωρικού Σχεδίου) της Δ.Ε. Αλικαρνασσού. Το απόθεμα αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, αφού φτάνει σε έκταση περίπου τα 3.800 στρέμματα, με παραλιακό μέτωπο πάνω από 5 χλμ. Μια μοναδική ευκαιρία παρουσιάζεται τόσο όσον αφορά την υλοποίηση των αναπτυξιακών κατευθύνσεων του θεσμικού πλαισίου, όσο και την αποκατάσταση των ελλειμμάτων του αστικού, του φυσικού, του πολιτιστικού περιβάλλοντος, που αντανακλά από την περιοχή μελέτης στο περιφερειακό, ακόμη και στο εθνικό επίπεδο», αναφέρει εισαγωγικά η ΑΜΑΚ και παραθέτει τις εξής γενικές παρατηρήσεις επί της τεχνικής έκθεσης που τέθηκε σε διαβούλευση από τον Δήμο Ηρακλείου:
- «Σε επίπεδο ανάλυσης δεν υπάρχει καμιά ιεράρχηση. Παρατίθενται δηλαδή ως ισάξια το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΓΠΧΣΑΑ), το πρόσφατα αναθεωρημένο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Κρήτης (ΠΠΧΣΑΑ), με το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΠΧΣΑΑ) της Βιομηχανίας, το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΠΧΣΑΑ) του Τουρισμού, που σήμερα δεν ισχύει (έχει ακυρωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας) και το Ρυθμιστικό Σχέδιο που έχει σταματήσει η εκπόνησή του, έχει αφαιρεθεί από τη νομοθεσία ως εργαλείο χωροταξικού σχεδιασμού και δε θα εγκριθεί ποτέ.
- Η καταγραφή των στοιχείων της υπάρχουσας κατάστασης είναι εξιδανικευμένη. Παρουσιάζεται σα να ζούμε σε μια πόλη που έχει όλα της τα θέματα λυμένα.
- Ως συνέπεια του παραπάνω, δεν υπάρχει ανάλυση και αξιολόγηση των δεδομένων (τι λείπει, τι πλεονάζει, τι παθογένειες υπάρχουν, υπάρχουν διαμορφωμένες τάσεις που αν αφεθούν αρρύθμιστες θα προκαλέσουν προβλήματα; Ποιες είναι αυτές; Υπάρχουν δυνατότητες που μένουν αναξιοποίητες (κ.ο.κ.);
- Και βέβαια, εφόσον δεν υπάρχει η ανάλυση των δεδομένων, οι προτάσεις προκύπτουν αυθαίρετα».
Το μοντέλο Asebillo
Για τη «διπλή ανάπλαση»
Ειδικά για το επιμέρους ζήτημα της προτεινόμενης διπλής ανάπλασης η παράταξη της ΑΜΑΚ υπογραμμίζει:
«Η παρούσα μελέτη προτείνει μεταξύ άλλων το 20% του χώρου να αποδοθεί σε “διπλή ανάπλαση”. Η διπλή ανάπλαση αφορά τη μεταφορά οικιστικών συσσωματώσεων από τον αστικό ιστό της πόλης στην περιοχή επέμβασης, κατά το μοντέλο Asebillo. Ο Josep Asebillo, μετά από πρόσκληση τού τότε πρωθυπουργού σχετικά με την αξιοποίηση του χώρου του Ελληνικού, πρότεινε το Ιούνιο του 2011, μεταξύ άλλων, τις επιλεκτικές κατεδαφίσεις κτηρίων σε υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας με στόχο την εκεί δημιουργία χώρων πρασίνου.
Η τεχνική έκθεση δε δίνει καθόλου στοιχεία για το πώς υλοποιείται αυτή η «διπλή ανάπλαση». Αναφέρεται: «Διερεύνηση της δυνατότητας συμβολής στην αντιμετώπιση της έλλειψης πρασίνου στην πόλη του Ηρακλείου μέσω ενός προγράμματος μεταφοράς κατοικίας στην περιοχή επέμβασης (διπλή ανάπλαση), με στόχο την αποσυμφόρηση πυκνοδομημένων οικιστικών περιοχών».
Η λέξη «πυκνοδομημένων» παραπέμπει σε κατεδαφίσεις και σύνθετες καταστάσεις. Η διπλή ανάπλαση θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία για το Ηράκλειο. Υπάρχουν πυκνοδομημένες περιοχές που δεν έχουν καθόλου ελεύθερους χώρους, όπως τα Καμίνια, αλλά και περιοχές αυθαιρέτων όπου υπάρχουν μεν πυκνοδομημένα τμήματα αλλά και μεγάλοι αδόμητοι χώροι, όπως ο Σταυρωμένος, ο Ξεροπόταμος, η Κνωσός, οι Τρεις Βαγιές, ο Καρτερός, κ.λπ., όπου θα μπορούσαν να εξευρεθούν χώροι αδόμητοι ή όπου θα χρειαζόταν ελάχιστες κατεδαφίσεις.
Εμείς, καταγράφοντας την κατανομή των χρήσεων στην περιοχή, και με βάση την παραπάνω ανάλυση, αν δε διασφαλιστεί η διπλή ανάπλαση, η οποία μάλιστα θα πρέπει να προχωρά απρόσκοπτα και παράλληλα με τις διαδικασίες ανάπλασης της περιοχής του ΚΑΗΚ (από τις εγκρίσεις μέχρι την υλοποίηση), θεωρούμε πως το ποσοστό ανάπτυξης πάρκου πρασίνου και ελεύθερων χώρων δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 60%».
«Με τη μετεγκατάσταση του αεροδρομίου “Ν. Καζαντζάκης” θα απελευθερωθεί μήκος παραλιακού μετώπου πάνω από 5 χιλιόμετρα στα όρια της πόλης. Θεωρούμε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια συντήρησης του αποκλεισμού που υφίσταται σήμερα η ενδοχώρα της περιοχής από αυτό το μέτωπο, όπως με την εγκατάσταση τουριστικών δραστηριοτήτων και μάλιστα σε ποσοστό 20%, είναι ανεπίτρεπτη. Γι’ αυτόν τον λόγο, αλλά και με βάση όσα αναλύθηκαν παραπάνω, πιστεύουμε ότι το ποσοστό 20% που αποδίδεται σε τουριστικές δραστηριότητες είναι υπερβολικό», σημειώνει ακόμα η ΑΜΑΚ.
