Η τουριστική βιομηχανία της Κρήτης τα τελευταία χρόνια πηγαίνει από ρεκόρ σε ρεκόρ, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2018, όπως φαίνεται και από την εικόνα που "ζωγραφίζουν" οι εκπρόσωποί της. Η εικόνα των προκρατήσεων και γενικότερα τα μηνύματα από τις διεθνείς αγορές είναι ενθαρρυντικά. Ωστόσο, ο τουρισμός παραμένει ένα ιδιαίτερα "ευμετάβλητο" προϊόν και χρειάζεται εγρήγορση για να μη βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
H "Νέα Κρήτη" μίλησε με εκπροσώπους του τουρισμού του νησιού, ώστε να μας δώσουν την εκτίμησή τους για το νέο έτος, και παράλληλα να θίξουν τα προβλήματα και τις ελλείψεις που υπάρχουν. Είναι αξιοσημείωτο πως οι εκπρόσωποι του κρητικού τουρισμού μίλησαν για ένα κοινό πρόβλημα, που δεν είναι άλλο από τις μεταφορές - δηλαδή το αεροδρόμιο και ο ΒΟΑΚ. Παράλληλα, αναφέρθηκαν και στο άνοιγμα άλλων αγορών, όπως της Τυνησίας, της Αιγύπτου και της Τουρκίας, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν το τουριστικό προϊόν της Κρήτης.
«Υπάρχει μια ανοδική τάση στις προκρατήσεις και είναι ακόμη καλύτερη από εκείνη του 2017, που ήταν μια καλή σεζόν.
Το 2018 διαγράφεται ως μια πάρα πολύ καλή σεζόν», είπε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων Γιώργος Πελεκανάκης. Ο κ. Πελεκανάκης ήταν αρκετά αισιόδοξος ως προς τη φετινή τουριστική σεζόν, ενώ όσον αφορά στις χώρες που έχουν ήδη ξεκινήσει τις προκρατήσεις στη χώρα μας, ο κ. Πελεκανάκης συμπλήρωσε: «Επειδή οι προκρατήσεις ξεκινούν πολύ νωρίς από την Αγγλία, είναι λογικό ότι τα νούμερα που έχουμε είναι από την Αγγλία, όπου έχουμε τεράστια αύξηση σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Και μετά η Γερμανία. Αυτές οι δύο χώρες είναι, και ακολουθούν φυσικά οι υπόλοιπες κεντρικο-ευρωπαϊκές αγορές, όπως της Ελβετίας, της Αυστρίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από χώρες του πρώην ανατολικού μπλόκου, όπως η Πολωνία».
Αναφερόμενος στο φετινό εγχείρημα της επέκτασης της τουριστικής σεζόν και τους χειμερινούς μήνες, ο κ. Πελεκανάκης είπε: «Ο χειμερινός τουρισμός είναι για μας μονόδρομος για την περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού. Αν θέλουμε να μιλάμε πραγματικά για ανάπτυξη, θα πρέπει να εστιάσουμε στην επιμήκυνση της σεζόν μέχρι και τα μέσα Ιανουαρίου. Η Κρήτη έχει όλες τις προδιαγραφές να το πετύχει. Πρέπει να υπάρξει μια οργανωμένη προσπάθεια από την Πολιτεία, ώστε να μπορέσει μια ολόκληρη τοπική κοινωνία, που θα ενταχθεί μέσα στο πρόγραμμα χειμερινού τουρισμού, να έχει και τα καταστήματα ανοιχτά και τα "rent a car" και να υπάρχει επίδομα εργασίας, αλλά και μη περικοπές».
Ο ίδιος βέβαια τόνισε πως τα χειμερινά προγράμματα μπορούν να δώσουν ανάσες αισιοδοξίας στην κρητική οικονομία, αλλά είναι αναγκαία η συνεργασία Πολιτείας και φορέων του τουρισμού.
Ο κ. Πελεκανάκης, στο τέλος της δήλωσής του, έκανε λόγο για τα μεγάλα προβλήματα του τουρισμού στην Κρήτη, που είναι ο ΒΟΑΚ και το αεροδρόμιο. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην αναγκαιότητα «να υπάρξει έστω ένας καλλωπισμός του οδικού δικτύου, για να βοηθήσουμε τον τουρίστα να έρχεται».
«Δεν πρέπει να θριαμβολογούμε»
«Οι προκρατήσεις κινούνται σε θετικό επίπεδο, αλλά δεν πρέπει να θριαμβολογούμε. Δεν πρέπει να μας χαροποιούν οι προκρατήσεις, διότι αυτές είναι εκπτωτικές κρατήσεις που δίνουν τη δυνατότητα στον εν δυνάμει επισκέπτη να δώσει μια προκαταβολή και να κρατήσει τις διακοπές μέχρι τέλη Ιανουαρίου. Κάποια άλλα ξενοδοχεία μέχρι τέλη Φεβρουαρίου. Ωστόσο, οι προκρατήσεις μπορεί να αλλάξουν ή να ακυρωθούν εάν οι εν δυνάμει επισκέπτες βρουν κάτι φθηνότερο και καλύτερο, τότε ο tour operator τους δίνει τη δυνατότητα να πάνε σε κάποιο άλλο προορισμό δικό του και να αξιοποιήσουν εκεί την προκαταβολή», είπε ο πρόεδρος Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κρήτης κ. Μιχάλης Βλατάκης.
Αναφερόμενος στις χώρες που υπάρχει έντονο ενδιαφέρον να επισκεφτούν την Κρήτη, είπε χαρακτηριστικά: «Οι προκρατήσεις παραδοσιακά προέρχονται κατά κύριο λόγο από τη βρετανική αγορά και από τη γερμανική. Τώρα τελευταία έχουν αρχίσει και οι Ρώσοι».
Ο κ. Βλατάκης, μιλώντας στη "Νέα Κρήτη", είπε ότι δεν μπορεί να κάνει ασφαλείς προβλέψεις για τον αριθμό των τουριστών που θα έρθουν φέτος, καθώς οι όποιες εκτιμήσεις πρέπει να συνυπολογίσουν την Τουρκία και την Αίγυπτο, που επανέρχονται.
Όσον αφορά στο νέο εγχείρημα των χειμερινών προγραμμάτων, ο κ. Βλατάκης είπε χαρακτηριστικά: «Θεωρώ ότι δε γίνεται στις σωστές βάσεις, ώστε να μας κάνει αισιόδοξους φέτος για τα επόμενα χρόνια. Όταν κάποιος θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με την επιμήκυνση της σεζόν, πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις στους επιχειρηματίες του τουρισμού για να μπορέσουν να πουλούν φθηνά και να προσελκύσουν κόσμο».
Σε άλλο σημείο της δήλωσής του, ο κ. Βλατάκης είπε: «Είναι αναγκαίο η Πολιτεία να νομοθετήσει κάποια πράγματα, όπως η επιδότηση εργασίας και όχι ανεργίας, ασφαλιστικές εισφορές και φθηνότερο ρεύμα και πετρέλαιο», ενώ συμπλήρωσε πως «η υπερφορολόγηση είναι τροχοπέδη για να καθιερωθούμε σωστά ως χειμερινός τουρισμός και να ξεκινήσουν οι tour operators να φέρνουν τουρίστες και οι αεροπορικές εταιρείες επιβάτες».
Ο κ. Βλατάκης υποστήριξε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα του τουριστικού προϊόντος στην Κρήτη είναι οι υποδομές.
«Χρειάζονται υποδομές»
«Οι προκρατήσεις μέχρι σήμερα κινούνται σε θετικά επίπεδα. Ένα μεγάλο ερωτηματικό, ωστόσο, είναι οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής. Φέτος φαίνεται να "ανοίγουν" η Τυνησία και η Τουρκία σταδιακά, οι οποίες σίγουρα θα βγουν με πολύ δυνατές προσφορές και ενδέχεται να προσελκύσουν ένα μέρος από τις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής. Εάν λάβουμε υπόψη πως οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής είναι ένα 20-25% της σεζόν, τότε ενδέχεται να επηρεάσει όλη την εικόνα. Πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί και είναι παρακινδυνευμένο να βγάλουμε συμπεράσματα από τώρα», είπε ο εντεταλμένος σύμβουλος Τουρισμού κ. Μιχάλης Βαμιεδάκης.
Μιλώντας στη "Νέα Κρήτη" για τα χειμερινά προγράμματα, ο κ. Βαμιεδάκης είπε:» Αυτό που πιστεύω εγώ είναι ότι η επέκταση της τουριστικής σεζόν πρέπει να γίνει μακροπρόθεσμα και με πιο βιώσιμα standards, και βέβαια για σταδιακή επέκταση της σεζόν».
Αναφερόμενος στα προβλήματα του τουριστικού προϊόντος, ο κ. Βαμιεδάκης είπε χαρακτηριστικά: «Υπάρχουν δύο κατηγορίες προβλημάτων. Μία κατηγορία είναι ο δημόσιος και μία άλλη κατηγορία είναι ο ιδιωτικός τομέας. Ο δημόσιος τομέας υποφέρει από δημόσιες υποδομές (ΒΟΑΚ, αεροδρόμιο). Οι δημόσιες υποδομές υπολείπονται πολύ από την ποιότητα την οποία χρειάζονται για να γίνουν λειτουργικές και αξιοπρεπείς», ενώ συμπλήρωσε πως τα βασικά προβλήματα του ιδιωτικού τομέα είναι «ο αναιμικός τραπεζικός τομέας και η υπερφορολόγηση».
Ο ίδιος, στο τέλος της δήλωσής του, έκανε λόγο για το πώς η Περιφέρεια ενισχύει τις προσπάθειες των τουριστικών επιχειρηματιών, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Η Περιφέρεια βοηθάει το τουριστικό προϊόν αφενός δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για τους επιχειρηματίες να αναπτυχθούν και αφετέρου προβάλλοντας το brand name της Κρήτης. Παράλληλα, προσπαθούμε να πετύχουμε διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία για τους επιχειρηματίες μέσω ΕΣΠΑ, για να χρηματοδοτηθούν οι υγιείς επιχειρήσεις, ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες».
«Μια καλή αρχή»
«Ο τουρισμός είναι ένα ευμετάβλητο πεδίο. Αν όλα πάνε καλά, θα είμαστε πάνω από τα περυσινά επίπεδα, τα οποία κινήθηκαν πολύ καλά», δήλωσε ο πρόεδρος των ξενοδοχοϋπαλλήλων Ηρακλείου, κ. Γιώργος Αρετίνης.
Με θετικά λόγια αναφέρθηκε στο χειμερινό πρόγραμμα τουρισμού: «Οι εργαζόμενοι είχαν δουλειά τους χειμερινούς μήνες. Είναι ένα καλό εγχείρημα η επέκταση της τουριστικής σεζόν και τους χειμερινούς μήνες, αλλά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον εργοδότη. Είναι μια καλή αρχή».
Παρά τις θετικές εκτιμήσεις του, ο κ. Αρετίνης ξεκαθάρισε πως το εργασιακό καθεστώς στα ξενοδοχεία δεν είναι ενδεδειγμένο, καθώς «οι νόμοι αφήνουν το δικαίωμα στον εργοδότη να διαπραγματεύεται τους μισθούς από τη στιγμή που οι συμβάσεις δεν είναι υποχρεωτικές. Δεν υπάρχει μια σύμβαση υποχρεωτική που να καθορίζει ότι ο εργαζόμενος στα ξενοδοχεία θα λαμβάνει ένα συγκεκριμένο χρηματικό ποσό».
Προεκτείνοντας το συλλογισμό του, ο κ. Αρετίνης αναφέρθηκε και στη δύσκολη εποχή που διανύουμε, δηλώνοντας: «Τα μνημόνια έχουν καταργήσει τα πάντα. Εμείς, ως σωματείο, προσπαθήσαμε να κάνουμε κάποιες συμβάσεις σε ξενοδοχεία που ήταν ικανοποιητικές, αλλά σε καμία περίπτωση δε φτάνουν τα επίπεδα που είχαμε την προμνημονιακή περίοδο». Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι «ο βασικός μισθός στον κλάδο μας ήταν 1.005 ευρώ, ενώ σήμερα κυμαίνεται κοντά σε 586 ευρώ».
Όσον αφορά στο μεγαλύτερο πρόβλημα των εργαζομένων στα ξενοδοχεία, ο κ. Αρετίνης ανέφερε πως είναι «η εντατικοποίηση της εργασίας. Τα ξενοδοχεία στην Ελλάδα είναι εποχικά και η δουλειά πέφτει μαζεμένη σε 5 μήνες. Είναι και εξαντλητικό και φοβερό». Επισήμανε πως πρόβλημα είναι και η καθυστέρηση των πληρωμών των εργαζομένων από τους ξενοδόχους, ωστόσο το φαινόμενο αυτό έχει περιοριστεί σημαντικά στο Ηράκλειο.
Τέλος, υποστήριξε πως οι ξενοδοχειακές παροχές είναι πολύ καλές στον κρητικό τουρισμό, ενώ «είναι αναγκαίο να υπάρξει ένα καλύτερο οδικό δίκτυο και ένα πιο οργανωμένο αεροδρόμιο».
«Το κράτος δε δίνει κίνητρα»
Υπάρχουν οι προοπτικές για χειμερινό τουρισμό στην Κρήτη
«Ο τουρισμός είναι ένα ευμετάβλητο πεδίο και μπορεί η μια χρονιά να είναι θετική και η επόμενη όχι και τόσο. Εμείς θεωρούμε πως πέρυσι είχαμε καλή σεζόν. Πέρασε καλά ο κόσμος. Υπάρχει μια δυνάμει κατάσταση να πάμε ακόμα καλύτερα. Το πόσο καλύτερα εξαρτάται από τις άλλες αγορές, οι οποίες αρχίζουν και ανοίγουν», είπε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ξενοδόχων Λασιθίου κ. Εμμανουήλ Βαρκαράκης.
Αναφερόμενος στον τουρισμό φέτος, δήλωσε: «Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον. Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι, αρκεί να πάνε όλα καλά μέχρι την τελευταία στιγμή. Η Κρήτη έχει δυναμική», ενώ συνέχισε: «Η Ευρώπη ενδιαφέρεται για την Κρήτη. Η πρώην παλιά Ευρώπη και οι πρώην σοβιετικές χώρες ενδιαφέρονται για την Κρήτη».
Αναφερόμενος στο χειμερινό τουρισμό, ο κ. Βαρκαράκης τόνισε: «Εμείς έχουμε όλες τις δυνατότητες να καθιερωθεί ο χειμερινός τουρισμός στην Κρήτη, εάν συγκρίνουμε τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν εδώ με τις αντίστοιχες καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην Ευρώπη». Ωστόσο, εστίασε στην κρατική ανεπάρκεια, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Το κράτος δε δίνει κίνητρα ώστε να αναπτυχθεί ο χειμερινός τουρισμός. Κακά τα ψέματα. Η χειμερινή σεζόν, παρά τα έξοδα, έχει χαμηλές τιμές και τα ξενοδοχεία πρέπει να δουλεύουν με χαμηλές τιμές. Επιπλέον, απαιτείται να μαγαζιά να είναι ανοιχτά και τους χειμερινούς μήνες».
Ο ίδιος, καταλήγοντας, είπε πως «το κράτος δε βοηθάει σε επίπεδο υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού», ενώ η υπερφορολόγηση και ο αυξημένος ΦΠΑ αποτελούν προβλήματα της επιχειρηματικότητας.
ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ
«Ο χειμερινός τουρισμός είναι για μας μονόδρομος για την περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού. Αν θέλουμε να μιλάμε πραγματικά για ανάπτυξη, θα πρέπει να εστιάσουμε στην επιμήκυνση της σεζόν μέχρι και τα μέσα Ιανουαρίου. Η Κρήτη έχει όλες τις προδιαγραφές να το πετύχει. Πρέπει να υπάρξει μια οργανωμένη προσπάθεια από την Πολιτεία, ώστε να μπορέσει μια ολόκληρη τοπική κοινωνία, που θα ενταχθεί μέσα στο πρόγραμμα χειμερινού τουρισμού, να έχει και τα καταστήματα ανοιχτά και τα "rent a car" και να υπάρχει επίδομα εργασίας, αλλά και μη περικοπές»
Γιώργος Πελεκανάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διευθυντών Ξενοδοχείων
ΠΡΟΚΡΑΤΗΣΕΙΣ
«Οι προκρατήσεις κινούνται σε θετικό επίπεδο, αλλά δεν πρέπει να θριαμβολογούμε. Δεν πρέπει να μας χαροποιούν οι προκρατήσεις, διότι αυτές είναι εκπτωτικές κρατήσεις, που δίνουν τη δυνατότητα στον εν δυνάμει επισκέπτη να δώσει μια προκαταβολή και να κρατήσει τις διακοπές μέχρι τέλη Ιανουαρίου. Κάποια άλλα ξενοδοχεία μέχρι τέλη Φεβρουαρίου. Ωστόσο, οι προκρατήσεις μπορεί να αλλάξουν ή να ακυρωθούν εάν οι εν δυνάμει επισκέπτες βρουν κάτι φθηνότερο και καλύτερο, τότε ο tour operator τους δίνει τη δυνατότητα να πάνε σε κάποιο άλλο προορισμό δικό του και να αξιοποιήσουν εκεί την προκαταβολή»
Μιχάλης Βλατάκης, πρόεδρος Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κρήτης
BRAND NAME
«Η Περιφέρεια βοηθάει το τουριστικό προϊόν αφενός δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για τους επιχειρηματίες να αναπτυχθούν και αφετέρου προβάλλοντας το brand name της Κρήτης. Παράλληλα, προσπαθούμε να πετύχουμε διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία για τους επιχειρηματίες μέσω ΕΣΠΑ, για να χρηματοδοτηθούν οι υγιείς επιχειρήσεις, ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες»
Μιχάλης Βαμιεδάκης, εντεταλμένος σύμβουλος Τουρισμού Περιφέρειας Κρήτης
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
«Τα μνημόνια έχουν καταργήσει τα πάντα. Εμείς, ως σωματείο, προσπαθήσαμε να κάνουμε κάποιες συμβάσεις σε ξενοδοχεία που ήταν ικανοποιητικές, αλλά σε καμία περίπτωση δε φτάνουν τα επίπεδα που είχαμε την προμνημονιακή περίοδο»
Γιώργος Αρετίνης, πρόεδρος ξενοδοχοϋπαλλήλων Ηρακλείου
ΚΑΛΗ ΣΕΖΟΝ
«Ο τουρισμός είναι ένα ευμετάβλητο πεδίο και μπορεί η μια χρονιά να είναι θετική και η επόμενη όχι και τόσο. Εμείς θεωρούμε πως πέρυσι είχαμε καλή σεζόν. Πέρασε καλά ο κόσμος. Υπάρχει μια δυνάμει κατάσταση να πάμε ακόμα καλύτερα. Το πόσο καλύτερα εξαρτάται από τις άλλες αγορές, οι οποίες αρχίζουν και ανοίγουν»
Εμμανουήλ Βαρκαράκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ξενοδόχων Λασιθίου
Ρεπορτάζ: Νίκος Κοσμαδάκης
