Ένα από τα ιστορικά ξενοδοχεία του Ηρακλείου, που σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή, το "Αίγυπτος", στη συμβολή της λεωφόρου Καλοκαιρινού με την οδό Πλάτωνος στην "Πλατιά Στράτα" του Μεγάλου Κάστρου, μπορεί να ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον χάρη στις προσπάθειες του Δήμου Μαλεβιζίου, ο οποίος διαχειρίζεται μέρος του κτίσματος από το παλιό κληροδότημα Μελισσείδη.
Το ότι το κληροδότημα αφορά μέρος του "Αίγυπτος" αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο για την αξιοποίηση του συνόλου του παλιού ξενοδοχείου, το οποίο ωστόσο στο κομμάτι που αφορά στο Δήμο αναστηλώνεται, ενώ δρομολογείται η αξιοποίησή του. Η διαπίστωση ότι το κτήριο αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα λόγω της πολύχρονης εγκατάλειψης των επάνω δύο ορόφων προκάλεσε τη δραστική παρέμβαση ώστε να κλείσουν οι πληγές του.
Όπως μας ενημέρωσε ο Δήμος Μαλεβιζίου, η κεραμοσκεπής στέγη του κτηρίου παρουσίαζε υποχώρηση σε σημαντικά τμήματα, ενώ η εισροή των όμβριων υδάτων σε μεγάλες ποσότητες είχε καταστρέψει τα δοκάρια της οροφής. Το πρόβλημα έχρηζε άμεσης αντιμετώπισης, καθώς η υγρασία που συγκεντρωνόταν καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου είχε αρχίσει να καταστρέφει τα πατώματα και τους τοίχους, δημιουργώντας ακόμη και στατικούς κινδύνους για το υπέροχο αυτό διατηρητέο κτήριο του Ηρακλείου.
Η παρέμβαση της δημοτικής Αρχής ήταν άμεση, σε συνεργασία με την αρμόδια Εφορία Νεότερων Μνημείων, με πρώτο μέλημα την πλήρη αντικατάσταση της στέγης του κτηρίου, που είναι στην ιδιοκτησία του Δήμου. Επίσης, αποξηλώθηκε και αντικαταστάθηκε η περιμετρική ανώτερη δοκός του κτηρίου, που ούσα κατασκευασμένη από οπλισμένο σκυρόδεμα, είχε καταστραφεί πλήρως από την εγκατάλειψη.
Αν και οι εργασίες δεν έχουν φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο, ώστε το αρχιτεκτονικό αυτό κόσμημα της Καλοκαιρινού να αποκτήσει την παλιά του αίγλη, δρομολογούνται περαιτέρω παρεμβάσεις χωρίς την πίεση του χρόνου, αφού με τις δράσεις που αναλήφθηκαν ανακόπηκε η περαιτέρω φθορά του κτίσματος, το οποίο κινδύνευε να ερειπωθεί λόγω της φθαρμένης στέγης και να πέσει.
Σύμφωνα με το Δήμο Μαλεβιζίου, οι προσπάθειες εστιάζονται τώρα στη σύνταξη μιας συνολικής μελέτης αποκατάστασης του "Αίγυπτος", τουλάχιστον για το τμήμα που ανήκει στη δημοτική ιδιοκτησία.
«Η συγκυρία είναι σίγουρα δύσκολη και η δαπάνη μεγάλη, γιατί πρόκειται για διατηρητέο κτήριο. Είμαστε όμως βέβαιοι ότι θα τα καταφέρουμε, προκειμένου να αποκαταστήσουμε ένα υπέροχο και διατηρητέο κτήριο, που αποτελεί σημαντικό περιουσιακό στοιχείο του Δήμου μας, και το όποιο θα στολίζει την πόλη του Ηρακλείου».
Το πρώην ξενοδοχείο, ένα από τα πρώτα που κατασκευάστηκαν στο Ηράκλειο στις αρχές του 20ού αιώνα, ανήκε στη σπουδαία οικογένεια των Μελισσείδηδων, η οποία καταγόταν από το Φόδελε, γεγονός που δικαιολογεί το κληροδότημα, το οποίο, ύστερα από την Κοινότητα Φόδελε και αργότερα το Δήμο Γαζίου, πέρασε στο Δήμο Μαλεβιζίου.
Στο Δήμο ανήκει το νότιο τμήμα του κτηρίου, εκείνο που βλέπει στη λεωφόρο Καλοκαιρινού, και το νότιο τμήμα της οδού Πλάτωνος, ενώ το υπόλοιπο έχει αρκετούς άλλους ιδιοκτήτες, κάτι που δυσχεραίνει τις προσπάθειες αποκατάστασής του. Το ευτύχημα για το Δήμο Μαλεβιζίου είναι ότι ο διαχωρισμός της ιδιοκτησίας είναι κάθετος και έτσι κατέχει ένα τμήμα του κτηρίου από πάνω έως κάτω, που επιτρέπει αποτελεσματικές παρεμβάσεις.
Η ιστορία του ξενοδοχείου
Το πρώην ξενοδοχείο "Αίγυπτος", όπως πολλά κτήρια του Ηρακλείου που ανήκουν στην κατηγορία των "νεοκλασικών" ή "βαλκανικών", κατασκευάστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. Θεωρείται ως ένα από τα χαρακτηριστικά δείγματα της αστικής αρχιτεκτονικής, η οποία επιχείρησε με όχημα το νεοκλασικισμό να αλλάξει την εικόνα του Ηρακλείου από μια "τουρκόπολη" σε πόλη με ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Για το λόγο αυτό, από την εποχή της αυτονομίας, οπότε το σχετικό αρχιτεκτονικό ρεύμα φτάνει στο νησί μας, αρχίζει η κατασκευή οικοδομημάτων που χαρακτηρίζονται από την αναβίωση αρχαιοελληνικών αρχών και κυρίως την αυστηρή συμμετρία και τη διακόσμηση των προσόψεων.
Πληθώρα από κτήρια αυτού του ρυθμού κατασκευάζονται την περίοδο των αρχών του προηγούμενου αιώνα σε ολόκληρη την Ελλάδα, έχοντας και μια πολιτική διάσταση, καθώς αποτελούσαν την επιλογή του νέου ελληνικού κράτους ήδη από το 1830 για την κατασκευή των μεγάλων αρχικά δημόσιων κεντρικών κτηρίων και αργότερα των ιδιωτικών. Εκτός από την εξωτερική διακόσμηση του ξενοδοχείου, έμφαση δίνεται και στην εσωτερική των δωματίων, όπως μαρτυρούν χαρακτηριστικά δείγματα κτηρίων της εποχής.
Το "Αίγυπτος" φέρει ζωγραφική διακόσμηση στην οροφή, ενώ διέθετε και ταπετσαρίες σε έντονα χρώματα. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο πίσω μέρος του ισογείου του πρώην ξενοδοχείου λειτουργούσε χαμάμ.
Ρεπορτάζ: Σταύρος Μουντουφάρης
Φωτογραφίες: Νίκος Χαλκιαδάκης
