Αντιμέτωποι εφόρου ζωής με το λεμφοίδημα βρίσκονται χιλιάδες ογκολογικοί ασθενείς στην Ελλάδα και κυρίως γυναίκες που νόσησαν ή νοσούν από καρκίνο του μαστού. Στην 6η Πανελλήνια Ημερίδα Λεμφοιδήματος που φιλοξενήθηκε χθες (5/3) στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, επιστήμονες που εμπλέκονται με τη διαχείριση του λεμφοιδήματος, ανέπτυξαν τους τρόπους που ακολουθεί η σύγχρονη Ιατρική για την ανακούφιση των ασθενών από τα συμπτώματα.
Η κ. Χαρά Αντωνίου, γενικός χειρουργός, υπεύθυνη του Ιατρείου Μαστού, διευθύντρια της Β΄ Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου Χανίων εξήγησε ότι «η τάση που υπάρχει τα τελευταία 50 χρόνια είναι να είναι συντηρητικότερη η χειρουργική διαχείριση των λεμφαδένων της μασχάλης. Αυτό γιατί αποδείχτηκε ότι δεν έχει κανένα νόημα να κάνουμε τις ακρωτηριαστικές επεμβάσεις που γίνονταν πριν από πενήντα χρόνια και οι οποίες ακολουθούνταν από τρομακτική νοσηρότητα και ήταν επιζήμιες για την καθημερινότητα της γυναίκας».
Σήμερα οι περισσότεροι ογκολόγοι συστήνουν σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού ορμονοθεραπεία και ταυτόχρονα διακοπή του καπνίσματος και υγιεινό τρόπο ζωής. Για μια γυναίκα που διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού, το λεμφοίδημα είναι επακόλουθο. Η παθολόγος–ογκολόγος, κ. Σταυρούλα Μανωλάκου Τσακαλή, σημείωσε πως «ξεκινάει από την ώρα της διάγνωσης, γιατί μπορεί οι ίδιοι οι λεμφαδένες και τα λεμφαγγεία να διηθούνται, με αποτέλεσμα ο ασθενής να έχει λεμφοίδημα την ώρα της διάγνωσης.
Άρα, θέλει από εκείνη την ώρα ανακούφιση. Επίσης, μπορεί πρακτικά με τη θεραπεία που μπορεί να του κάνουμε να τον ανακουφίσουμε, αλλά εν τέλει να τον χειροτερέψουμε και μπορεί το λεμφοίδημα να τον ακολουθήσει σε όλη του τη ζωή». Το λεμφοίδημα δεν αντιμετωπίζεται μεμονωμένα από μια ιατρική ειδικότητα. Ομάδες αποτελούμενες από ογκολόγο, παθολογοανατόμο, ψυχολόγο, φυσικοθεραπευτή, αγγειοχειρουργό, συναποφασίζουν με στόχο πάντα την καλύτερη ποιότητα ζωής του κάθε ασθενή.
Όπως υπογράμμισε η κ. Μανωλάκου Τσακαλή, «πρακτικά αντιμετωπίζεται δίνοντας συμβουλευτική θεραπευτική. Δηλαδή να συμβουλέψουμε τον ασθενή να μη σηκώνει βάρη, να τον αποτρέψουμε από συγκεκριμένες εργασίες που μπορεί να τον επιδεινώσουν στην καθημερινότητά του, επίσης με το να μην φλεβοκεντούμε εκείνη την περιοχή, δηλαδή να μη δημιουργούμε “έδαφος” για πρόκληση λοιμώξεων». Θεραπευτές λεμφοιδήματος, μέσα από κατάλληλες τεχνικές συμπίεσης, είναι εκείνοι που καλούνται να ανακουφίσουν τους ασθενείς που υποφέρουν από λεμφοίδημα.
Στο δημόσιο Σύστημα Υγείας ωστόσο, τμήματα αντιμετώπισης λεμφοιδήματος υπάρχουν σήμερα μόνο στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας και σε επίπεδο συμβουλευτικής, στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου. Ο κ. Ευριπίδης Τριανταφύλλου, συντονιστής ΟΕΕ – ΑΠΛΕΣΟ του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών, έκανε λόγο για «ένα υποτιμημένο κεφάλαιο».
Αξίζει να δηλώσουμε ότι καθηγητής αγγειοχειρουργικής ανέφερε σε ασθενή ότι «εμείς για να “κόψουμε” τους νέους γιατρούς τούς βάζουμε το λεμφικό σύστημα» κι αυτό αποτυπώνει πόσο υποτιμημένο είναι το αντικείμενο μέσα στην ιατρική κοινότητα γενικά.
Η θεραπεία του λεμφοιδήματος περιλαμβάνει το στάδιο του περιορισμού του οιδήματος στους λεμφαδένες και το στάδιο της συντήρησης το οποίο διαρκεί χρόνια. Σύμφωνα με τον φυσικοθεραπευτή κ. Λεωνίδα Φουντουλάκη, «υπάρχει θεραπεία. Τις περισσότερες φορές οι ασθενείς δεν έχουν βρει κάτι κατάλληλο να τους βοηθήσει, με αποτέλεσμα να νομίζουν ότι δεν υπάρχει θεραπεία. Αν όμως ενημερωθούν ότι υπάρχει πλάνο διαχείρισης στο πρόβλημά τους, τότε θα προκύψουν πιστεύω κι άλλα περιστατικά».
Σημαντικό ρόλο παίζει ο τρόπος ζωής
Για τον σκοπό της 6ης Πανελλήνιας Ημερίδας Λεμφοιδήματος μίλησε ο πρόεδρος των φυσικοθεραπευτών Χανίων Ρεθύμνου, κ. Κώστας Κλεινάκης, ο οποίος επεσήμανε ότι το ζήτημα είναι να συζητήσουμε με τον κόσμο, να υπάρξουν προβληματισμοί και να μπορέσουμε γενικότερα να ενημερώσουμε και να προωθήσουμε τις κατάλληλες λύσεις. Ογκολογικοί ασθενείς που επιζητούν ανακούφιση από τα συμπτώματα του λεμφοιδήματος απευθύνονται κυρίως σε φυσικοθεραπευτές, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει ο τρόπος ζωής. Η 6η Μαρτίου έχει θεσπιστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Λεμφοιδήματος με πρωτοβουλία του Δικτύου Λεμφατικής Έρευνας και Εκπαίδευσης που εδρεύει στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα υποστηρίζεται από τον νεοσύστατο Πανελλήνιο Σύλλογο Πασχόντων από Λεμφοίδημα “Ροή”, με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
