Δύο χρόνια μετά τη δέσμευση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, ότι το φρούριο Ιτζεδίν θα αποκατασταθεί μέσα από την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με τοπικό φορέα κι ενώ ο περιφερειάρχης έχει από τον Οκτώβριο του 2021 ανακοινώσει ότι οι απαιτούμενες μελέτες θα ενταχθούν στο ΕΣΠΑ, το ιστορικό μνημείο παραμένει αφημένο στη φθορά του χρόνου και στον κίνδυνο κατάρρευσης.
Οι περιφερειακοί σύμβουλοι της “Λαϊκής Συσπείρωσης” κ. Αλέκος Μαρινάκης, κ. Νίκος Μανουσάκης και κ. Γενοβέφα Χουστουλάκη φέρνουν ξανά το θέμα στο Περιφερειακό Συμβούλιο, ζητώντας άμεση αποκατάσταση και ανάδειξη του Ιτζεδίν ως μνημείου. Ωστόσο, το ΤΑΙΠΕΔ θέτει νέα εμπόδια.
Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Χανίων κ. Νίκο Καλογερή, «τα εμπόδια προκύπτουν από το ιδιοκτησιακό. Βρήκαμε τοίχο. Παρότι είχαμε ενδιαφέρον από ’δω και είχε εκφραστεί και ο περιφερειάρχης και είχε πει να προχωρήσουμε σε μια προγραμματική σύμβαση με το υπουργείο Πολιτισμού, να καταβάλει η Περιφέρεια τα χρήματα, να έχουμε μια έτοιμη ολοκληρωμένη μελέτη και μετά βλέπουμε τι κάνουμε, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν. Παρότι έχουμε ισχυρό ενδιαφέρον, πρέπει να μας δώσουν το “πράσινο φως” για να προχωρήσουμε», κατέληξε ο κ. Καλογερής.
Το γεγονός ότι το μνημείο βρίσκεται πλησίον στρατιωτικής ζώνης, απέναντι από τη νατοϊκή Βάση του Μαραθίου και από το ΚΕΝΑΠ και πολύ κοντά στις εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου Κρήτης, καθιστά ακόμα πιο δύσκολη τη διεκδίκηση της αξιοποίησής του. Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας θεωρείται βέβαιο ότι διατυπώνει ενστάσεις, αν και επισήμως δεν έχει τοποθετηθεί.
«Είναι προσβολή για την ιστορία του λαού μας ότι καταρρέει το μνημείο που λειτουργούσε ως φυλακή πολιτικών κρατουμένων, που έγινε τόπος μαρτυρίου για δεκάδες από τους καλύτερους αγωνιστές, κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος της χώρας μας και είναι ιστορικός τόπος μνήμης, όπως η Μακρόνησος και η Γυάρος», υπογραμμίζουν στην επιστολή τους οι περιφερειακοί σύμβουλοι της “Λαϊκής Συσπείρωσης”.
Μιλούν ακόμη για «πρόκληση» καθώς, όπως σημειώνουν, «παρά τις δεσμεύσεις τόσο από το κεντρικό όσο και το τοπικό κράτος για τη συντήρηση και αναστήλωση του ιστορικού χώρου των φυλακών του Ιτζεδίν, βρισκόμαστε στο ίδιο έργο θεατές».
SOS για το διατηρητέο μνημείο - Περιμένουν απαντήσεις από την υπουργό
Στην επιστολή τους προς το Περιφερειακό Συμβούλιο υπενθυμίζουν ότι «η υπουργός Πολιτισμού έχει ξεκαθαρίσει για το ιδιοκτησιακό καθεστώς πως το φρούριο Ιτζεδίν δε συμπεριελήφθη στα μνημεία που μεταβιβάστηκαν στο Υπερταμείο, επειδή δε διέθετε κτηματογράφηση. Επιβεβαίωσε τη δραματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται, λέγοντας πως η Υπηρεσία Νεότερων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης έχει ζητήσει να εξεταστεί εάν πρέπει να κατεδαφιστεί ένα τμήμα του, λόγω επικινδυνότητας».
Το φρούριο Ιτζεδίν έχει χαρακτηριστεί από το 1986 ως διατηρητέο μνημείο και αναμένεται να συμπεριληφθεί στα έργα πολιτισμού της Κρήτης που είναι υποψήφια για ένταξη στην επόμενη προγραμματική περίοδο.
