Πενήντα έξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2022, από το ναυάγιο του πλοίου “Ηράκλειον”, που βύθισε στο πένθος την Κρήτη και έμεινε στην ιστορία ως μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες. Διακόσιοι σαράντα ένας άνθρωποι χάθηκαν στα νερά της Φαλκονέρας, αν και ανεπίσημα ο αριθμός των θυμάτων ήταν πολύ μεγαλύτερος, μιας και, σύμφωνα με μαρτυρίες, δεκάδες ήταν εκείνοι που ταξίδευαν χωρίς εισιτήριο τη μοιραία νύχτα του 1966.
Τρία χρόνια μετά, την ίδια ημερομηνία, αεροπορική τραγωδία στην Κερατέα με αεροσκάφος που είχε απογειωθεί από τα Χανιά παρέσυρε στον θάνατο 90 ψυχές. Η 8η Δεκεμβρίου, με τότε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, έχει χαρακτηριστεί ως αποφράδα μέρα για τα Χανιά.
Το πλοίο “Ηράκλειον” ξεκίνησε από τη Σούδα για το τελευταίο του ταξίδι στις 7:30 το απόγευμα της 7ης Δεκεμβρίου. Στη 1:10 μετά τα μεσάνυχτα, στο γκαράζ του πλοίου ένα φορτηγό ανετράπη λόγω της θαλασσοταραχής. Μετατοπίστηκε, προσέκρουσε στον καταπέλτη, ο οποίος άνοιξε και λίγο πριν τις 2 το πλοίο πήρε μεγάλη κλίση. Μέσα σε 20 λεπτά είχε βυθιστεί. Πενήντα έξι χρόνια μετά, οι μαρτυρίες επιζώντων εξακολουθούν να συγκλονίζουν.
Πιασμένος από ένα καφάσι, μαζί με τρεις ακόμη επιβάτες, δύο άνδρες και μία γυναίκα, ο κ. Σταύρος Λαγωνικάκης, από τους λίγους πια επιζώντες, πάλεψε για τουλάχιστον δεκαεπτά ώρες με τα κύματα.
«Βλέπω την προπέλα του πλοίου έξω από το νερό σταματημένη. Κάποιος κόσμος που είχε πέσει πριν από μένα φώναζε διάφορα ονόματα. Ήταν σκοτεινά. Βούτηξα, απομακρύνθηκα και γύρω στα 15 μέτρα όταν γύρισα το κεφάλι μου να κοιτάξω πίσω, δεν έβλεπα τίποτα», είπε στο neakriti.gr, σε μια από τις δεκάδες περιγραφές οδυνηρής μνήμης για εκείνον.
Όλη τη νύχτα οι ναυαγοί έμειναν αβοήθητοι στα παγωμένα νερά του Αιγαίου, βλέποντας δίπλα τους ανθρώπους να πεθαίνουν. Ο κ. Λαγωνικάκης θυμάται ακόμη πως «ο συναγερμός χτύπησε όταν το καράβι είχε ήδη αρχίσει να βουλιάζει. Ξύπνησα και αντιλήφθηκα ότι το κεφάλι μου πήγαινε προς τα κάτω και τα πόδια μου ψηλά. “Βουλιάζουμε”, είπα. Ούτε σωσίβιο έψαξα, ούτε τίποτα. Έτρεξα. Το σαλόνι ήταν μέσα στο νερό, με το ύψος του να φτάνει τα δύο μέτρα. Όσους τους πήρε η κλίση του καραβιού, χάθηκαν για πάντα. Εγώ κατάφερα να σωθώ. Φυσικά δεν περίμενα να γλιτώσω».
Το πλοίο των αδελφών Τυπάλδου είχε αναχωρήσει για τον Πειραιά με άσχημες καιρικές συνθήκες. Βυθίστηκε στη θαλάσσια περιοχή της Φαλκονέρας μέσα σε ελάχιστα λεπτά. Από τους 73 ναυτικούς, μέλη του πληρώματος και τους 191 επιβάτες σώθηκαν μόνο 46.
Στη μνήμη των Χανιωτών παραμένει ως ηρωική μορφή η νεαρή Άλκηστις Αγοραστάκη. Φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, η 22χρονη Χανιώτισσα ήταν η μοναδική γυναίκα που έδωσε μάχη με τα κύματα, έσωσε συνεπιβάτες της, αλλά η ίδια δεν τα κατάφερε. Διασωθέντες είπαν πως την έβλεπαν να παλεύει με τα κύματα μέχρι τις 6 το πρωί και πέθανε από το κρύο και την εξάντληση. Η Ακαδημία Αθηνών στην ετήσια απονομή των ηθικών διακρίσεων του 1967 την τίμησε με το χάλκινο μετάλλιο για «τον συγκινητικό ηρωισμό και την αυταπάρνηση που επέδειξε».
Το όνομά της έχει δοθεί, σαν ελάχιστη ένδειξη αναγνώρισης του ηρωικού τέλους της, σε κεντρικό πάρκο της πόλης των Χανίων.
Τραγωδία στον αέρα το 1969 - Συνετρίβη αεροσκάφος παρασύροντας στον θάνατο 90 ψυχές
Τρία χρόνια μετά το ναυάγιο του “Ηράκλειον”, στις 8 Δεκεμβρίου του 1969, αεροσκάφος της Ολυμπιακής Αεροπορίας που εκτελούσε τη βραδινή πτήση Χανιά-Αθήνα κατέπεσε στην Κερατέα. Ο απολογισμός τραγικός. Χάθηκαν όλοι οι επιβάτες και το πλήρωμα, συνολικά 90 ψυχές. Ήταν το δεύτερο δυστύχημα στην ιστορία της Ολυμπιακής Αεροπορίας και μέχρι σήμερα το πιο πολύνεκρο στην ιστορία της.
Οι καιρικές συνθήκες ήταν και εκείνο το βράδυ δυσμενείς. Η καταρρακτώδης βροχή στην Αθήνα και οι ισχυροί άνεμοι ανάγκασαν τον κυβερνήτη να κάνει μια σειρά από παρεκκλίσεις για να αποφύγει το μέτωπο της κακοκαιρίας. Τελικά το αεροσκάφος συνετρίβη σε χαράδρα της ανατολικής πλαγιάς του Πάνειου Όρους. Η άτρακτος αποκολλήθηκε και εκσφενδόνισε τους 85 επιβάτες και το πενταμελές πλήρωμα σε περίμετρο 1.500 μέτρων. Όλοι τους ανασύρθηκαν νεκροί.
Η διπλή θλιβερή επέτειος θα τιμηθεί και φέτος στα Χανιά, με τις μνήμες να μην ξεθωριάζουν. Σήμερα το πρωί στον Ιερό Ναό του Οσίου Παταπίου, στο προαύλιο του Δημοτικού Γηροκομείου Χανίων, θα τελεστεί Θεία Λειτουργία και εν συνεχεία μνημόσυνο για τα θύματα, ενώ θα ακολουθήσει το καθιερωμένο τρισάγιο στο μνημείο του ναυαγίου στην πλατεία Τάλω του ενετικού λιμανιού, παρουσία συγγενών θυμάτων και επιζώντων του ναυαγίου.
