Το neakriti.gr βρήκε τον Παύλο Τριποδάκη, σκηνοθέτη της «Κανάνγκα», του βραβευμένου ντοκιμαντέρ, το οποίο είναι αφιερωμένο στα παιδιά της Αφρικής και ειδικότερα του Κονγκό και μίλησε μαζί του!
Ανήσυχο πνεύμα με Κρητικές ρίζες ο Παύλος Τριποδάκης, αφού ο ένας εκ των δύο παππούδων του ήταν Κρητικός και συγκεκριμένα με καταγωγή από το Καστέλι Χανίων. Ο ίδιος μπορεί να μην γεννήθηκε στη Μεγαλόνησο ωστόσο την αγαπάει και διατηρεί δεσμούς με τη γενέτειρα του παππού του.
Σπούδασε στο Ρέθυμνο και συγκεκριμένα στο ΤΕΙ Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής, ενώ ασχολείται με τον αθλητισμό και συγκεκριμένα με το σκι. Εντάχθηκε στην Εθνική Ομάδα Χιονοδρομίας το 2000 όπου και παρέμεινε μέχρι το 2010!
Ξεκίνησε να ασχολείται με το βίντεο vlog (μία μορφή blog με κύριο χαρακτηριστικό του το βίντεο, αλλά και μία μορφή διαδικτυακής τηλεόρασης), ενώ απ’ όταν αποσύρθηκε από την Εθνική Ομάδα το 2010 και έως σήμερα ασχολείται επαγγελματικά με γυρίσματα.
Με συγκίνηση μας μίλησε για το ντοκιμαντέρ, που προβλήθηκε στους κινηματογράφους το περαμένο Μάιο και το οποίο μέχρι σήμερα έχει αποσπάσει τρία βραβεία σε φεστιβάλ στο εξωτερικό.
Σ’ αυτό καταγράφεται η καθημερινότητα της ορθόδοξης ιεραποστολής στην Κανάνγκα του Κονγκό, μιας χώρας σε εμπόλεμη κατάσταση με χιλιάδες θύματα, καθώς και πολύ δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.
Το πιο αξιοθαύμαστο
Το ντοκιμαντέρ μας μεταφέρει σε ένα κόσμο σκληρό, στις ζωές των παιδιών που δίνουν μέρα και νύχτα αγώνα επιβίωσης, με τη βοήθεια της ορθόδοξης Εκκλησίας.
Το αξιοθαύμαστο ωστόσο και το πιο εκπληκτικό είναι ότι τα παιδιά αυτά, παρόλες τις δυσκολίες της καθημερινής επιβίωσης είναι τόσο ευτυχισμένα και χαρούμενα, αισθάνονται τέτοια πληρότητα που δοξολογούν τον Θεό μέρα και νύχτα.
Με αφορμή λοιπόν την υπέροχη αυτή ταινία - ντοκιμαντέρ, η οποία αποτελεί ύμνο στην ιεραποστολή, πλησιάσαμε τον δημιουργό και σκηνοθέτη Παύλο Τριποδάκη και του ζητήσαμε να μας μιλήσει για την εμπειρία του.
Πρόκειται για μία ταινία, η οποία τυγχάνει της θερμής ανταπόκρισης του κόσμου, βλέποντας κανείς και τα σχόλια στο YouTube, αλλά μιλώντας και με τον δημιουργό, από την αγάπη και την θέρμη που εκλαμβάνει ο ίδιος από τον κόσμο που τον πλησιάζει.
Η απόφαση για το ταξίδι…
«Ένας φίλος της Ιεραποστολής μου πρότεινε να κινηματογραφήσω το ιεραποστολικό έργο που είχε γίνει στην Κανάνγκα. Δέχτηκα με χαρά. Όμως όταν έφτασα στην Κανάνγκα και είδα τι συμβαίνει, ακύρωσα τα εισιτήρια του γυρισμού προκειμένου να κάτσω όσο μπορώ. Μου άρεσε πάρα πολύ το κλίμα, οι άνθρωποι και τα παιδιά και ήθελα να κάνω μια ταινία δίνοντας όλον μου τον εαυτό».
Κύριε Τριποδάκη, σε μία χώρα η οποία βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση και οι συνθήκες διαβίωσης είναι πολύ δύσκολες, πώς πήρατε αυτή την απόφαση να ταξιδέψετε μέχρι την Κανάνγκα και να γυρίσετε το ντοκιμαντέρ και ποιες οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε;
«Δεν το σκέφτηκα και πολύ. Φυσικά όταν έφτανε η ώρα για να ταξιδέψω θυμάμαι ότι τα συναισθήματά μου ήταν πολύ διαφορετικά σε σχέση με άλλα ταξίδια που έχω κάνει στο εξωτερικό. Υπήρχε ένα άγχος. Πού θα πάω και τι θα συναντήσω. Ωστόσο είχαμε κάνει διάφορα απαραίτητα εμβόλια για να προφυλαχτούμε από τις γνωστές, επικίνδυνες και μεταδιδόμενες ασθένειες του Κονγκό. Όμως ο συνεργάτης μου (χειριστής του Drone Δημήτρης Παπαγεωργίου) παρόλες τις προφυλάξεις που είχε πάρει, έπαθε ελονοσία και ταλαιπωρήθηκε για πέντε ημέρες στο κρεβάτι. Να είναι καλά οι αδελφές νοσοκόμες που διακονούν στην ιεραποστολή και μας φρόντιζαν από κοντά σε ότι χρειαζόταν».
Υπήρξε κάτι που σας «φόβισε» και σας προκάλεσε δισταγμό, ώστε να ολοκληρώσετε αυτό το εγχείρημα;
«Θα μπορούσε να με φοβίσει το καθεστώς που δυστυχώς υπάρχει στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, αν επρόκειτο να αναμίξω τα πολιτικά. Λίγο μετά που φύγαμε έγινε εμφύλιος πόλεμος. Όμως, όπως η Ορθόδοξη Ιεραποστολή ουδέποτε αναμίχθηκε με τα πολιτικά, σε αντίθεση με άλλες ετερόδοξες Ιεραποστολές, έτσι και εγώ δεν είχα κανένα λόγο να το κάνω αυτό. Πολλές φορές συναντούσαμε προβλήματα στα γυρίσματα από ντόπιους ανθρώπους που δεν γνώριζαν τι γυρίζουμε. Είχαν την καχυποψία πως γυρίζουμε κάτι προπαγανδιστικό, πολιτικό. Κάποιες φορές ήταν απαραίτητη η αστυνομική φύλαξή μας κατά την ώρα των γυρισμάτων. Μια φορά που δεν είχαμε φύλαξη μας διέκοψαν και η αστυνομία παραλίγο να μας πάρει τον εξοπλισμό. Δεν θα έλεγα ότι με φόβισε πραγματικά κάτι. Δισταγμό ίσως να ένοιωσα, αλλά από την πλευρά την δική μας εδώ. Είναι μια ταινία που ενώ μιλά με μαρτυρία για την Ορθόδοξη πίστη, δεν φαίνεται υπό την αιγίδα της επίσημης Εκκλησίας ή κάποιας μητροπόλεως. Το πήρα λίγο πάνω μου και αυτό ήταν μια μονόδρομη απόφαση. Ή θα το έκανα έτσι ή δεν θα έβγαινε ποτέ. Η ταινία αυτή δηλαδή έγινε από μια αγνή προσωπική μου τρέλα φυσικά όμως με τις προφορικές ευλογίες του Μητροπολίτη Κινσάσας. Γιατί ενώ με καλέσαν στην Κανάνγκα για ένα «εσωτερικό βίντεο» της ιεραποστολής εγώ έκανα ένα «εξωτερικό βίντεο» που μιλά για την ουσία της Ιεραποστολής και την μαρτυρία της Ορθόδοξης πίστης».
«Κινητήρια δύναμη μου η αγάπη μου για τα παιδιά»
Τι ήταν εκείνο που σας ώθησε να το κάνετε; Ποια η κινητήρια δύναμη;
«Κινητήρια δύναμη ήταν η αγάπη μου για τα παιδάκια και τους φίλους που έκανα εκεί. Είναι τόσο αγνά και αδικημένα που με αυτή την ταινία προσέφερα έστω στο ελάχιστο την συμπαράστασή μου σε αυτά. Την είχα παρατήσει την ταινία εδώ στην Ελλάδα. Είχα κάπως απογοητευτεί όταν μου είπε ο φορέας που με έστειλε εκεί ότι τελικά δεν θέλει ταινία. Όμως έγινε ο πόλεμος και έτυχε να μιλήσω με έναν φίλο μου από το Κονγκό. Ταράχτηκα πολύ. Είχε αλλάξει η φωνή του επειδή έκλεγε συνεχώς. Σκότωσαν τον θείο του χωρίς λόγο επειδή απλά περπατούσε στον δρόμο. Δεν ήξερα τι να του πω. Του λέω «Χριστός Ανέστη» στην τοπική του γλώσσα Τσιλούμπα. Άρχισε να κλαίει και μου είπε «Αληθώς Ανέστη!». Αυτό το «Αληθώς Ανέστη» από τον φίλο μου ήταν η κινητήρια δύναμη που έκανα την ταινία από την αρχή, την ολοκλήρωσα και πήρα την πρωτοβουλία να την δημοσιεύσω μόνος μου».
Ποια είναι τα κύρια μηνύματα πιστεύετε που λαμβάνει ο θεατής;
«Ζει Κύριος ο Θεός! Αυτό είναι το πρώτο, το βασικό. Το δεύτερο είναι ο έλεγχος του εαυτού μας σε σχέση με τους Αφρικανούς. Το τρίτο είναι η Ανάσταση ως κοινή μας ελπίδα».
«Ο Θεός για μένα είναι το Α και το Ω, ζω για Εκείνον»
Τι σημαίνει για σας Ελλάδα και Ορθοδοξία; Ποιος ο ρόλος του Θεού στη ζωή σας;
«Ελλάδα είναι η πατρίδα μου. Ορθοδοξία είναι το βάπτισμά μου. Η πατρίδα του κάθε ανθρώπου είναι ένα δώρο του Θεού προς αυτόν και οφείλει να το διαφυλάξει και να το αγαπάει. Η Ελλάδα έχει κάτι επιπλέον που αυτό φέρει και περισσότερο ευθύνη. Στην Ελλάδα προτυπώθηκε ο Χριστός από τους αρχαίους, και στη συνέχεια έγινε αποδεκτός και αγκαλιάστηκε με τον Απόστολο Παύλο. Η Ελλάδα είχε τα μάτια να δει την αλήθεια, την όντως αλήθεια. Όμως η αλήθεια καίει την ζωή αυτή. Έτσι για εμένα Ελλάδα σημαίνει πόνος και αλήθεια, αγάπη και μίσος. Γη ηρώων, αλλά και γη προδοτών, αλλά τελικά… γη Αγίων. Ο ρόλος του Θεού στην ζωή μου; Το Α και το Ω. Θέλω να ζω για τον Θεό και να τον αναπαύω με τη ζωή μου. Πιστεύω στον Θεό πολύ τον έχω σαν βασιλιά. Σαν ίνδαλμά μου που με εμπνέει να αρέσω σε αυτόν γιατί τον εμπιστεύομαι όσο κανέναν άλλο στη γη. Έτσι θέλω να αρέσω στον Βασιλιά μου, στον Αρχηγό μου. Προσπαθώ με τη ζωή μου να κάνω ότι μπορώ βέβαια δυσκολεύομαι ώρες - ώρες και τα κάνω θάλασσα…».
Όλα όσα βιώσατε κατά τη διάρκεια της συλλογής του υλικού σας για να δημιουργήσετε το ντοκιμαντέρ, επηρέασαν την πίστη σας, έγινε βαθύτερη και ποιο ουσιαστική ή έφερε το αντίθετο αποτέλεσμα;
«Δεν ξέρω αν επηρέασε την πίστη μου. Αυτό που ξέρω όμως είναι ότι γέννησε μια σχέση με ομόδοξους συνανθρώπους μου από την Αφρική όπου επικοινωνούμε πλέον πολύ συχνά και στηρίζουμε ο ένας τον άλλον σαν αδέλφια. Δημιουργήθηκε ένα κλίμα αγάπης και αλληλεγγύης. Η αγάπη μεταξύ μας ίσως βοηθά και την πίστη. Μακάρι. Γιατί όποιος πιστεύει μετακινεί βουνά!».
Τι σας έκανε περισσότερο εντύπωση; Επηρεαστήκατε από όλα αυτά που βιώσατε εκεί κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων και τι ήταν αυτό που σας έμεινε έντονα χαραγμένο στη μνήμη, αλλά και την καρδιά σας και που θα θέλατε να το μοιραστείτε μαζί μας;
«Μου άρεσε που εκεί δεν υπάρχουν μάσκες. Δίνεις κάτι απλό σε κάποιον και εκείνος σε κάνει αδελφό του. Μια καραμέλα, ένα αντικείμενο, λίγα χρήματα κάτι… Ακόμα και τον χρόνο σου αν του δώσεις σε κάνει αδελφό του. Μας έχουν σαν κάτι ανώτερο και είναι εύκολο να το νιώσεις αυτό. Όμως το ωραίο είναι να νιώσεις την κατωτερότητά σου δίπλα σε αυτούς που ζουν χωρίς τίποτε. Αυτό τους λιώνει και τους κάνει να σε αγαπούν πολύ. Είναι όμως πραγματικότητα. Γιατί ποιος είναι ανώτερος; Αυτός που έχει δέκα εκκλησίες σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων ή αυτός που έχει μισοσχησμένες χάρτινες εικόνες σε μια εκκλησία από χώμα που θα πρέπει να ξαναχτιστεί μετά την πρώτη κακοκαιρία και πηγαίνει εκεί και προσεύχεται στα γόνατα για να προσφέρει ο Θεός λίγο νερό ή λίγο ήλιο ή προστασία από κάθε λογής κίνδυνο; Υπάρχει πολύ πίστη αλλά και πολύ πνευματική δίψα. Θυμάμαι ένα σχολείο που πήγα, φτιαγμένο από χόρτα και χώμα. Το ζήλεψα πολύ. Μαθαίναν άλγεβρα, ξυπόλητοι και λύνανε εξισώσεις σε ένα κομμάτι τσιμέντο. Μου έβγαλε μια μαγευτική δημιουργικότητα μέσα από αυτή την αφαίρεση. Εκεί καταλαβαίνεις την πραγματική αξία της άλγεβρας και γενικότερα της γνώσης. Όταν τα έχεις όλα εύκολα και σερβιρισμένα, μπορεί να περνάει απαρατήρητος πολύς πλούτος».
Τον Οκτώβριο βραβευτήκατε στη Σεβαστούπολη. Μάλιστα η ταινία πήρε τρία Βραβεία, το πρώτο ήταν για την προσφορά της στον Πολιτισμό, στην Επιστήμη και στον Κινηματογράφο, το δεύτερο ήταν για την προσφορά της στην Ορθοδοξία και το τρίτο για την προσφορά της στην ανάδειξη του έργου της Ορθόδοξης Ιεραποστολής στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Πώς αισθάνεστε γι’ αυτό, αντιλαμβανόμενος ότι τέτοιου είδους ντοκιμαντέρ, με τέτοια θεματολογία, που απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο κοινό, στην εποχή μας, δεν τυγχάνουν και της… καλύτερης ανταπόκρισης, είτε από ορισμένους νεωτεριστές κριτικούς, είτε και από τα μέσα στη χώρα μας;
«Πήρα πολύ χαρά στην Κριμαία. Πραγματικά ανακουφίστηκαν οι κόποι μου εκεί, καθώς δεν είχα βρει στην Ελλάδα κάποια ανάλογη καταξίωση ακόμα και από Εκκλησιαστικούς φορείς. Δεν πειράζει. Σημασία έχει ότι είναι μια ταινία που θα μείνει και θα υπάρχει στο διαδίκτυο για να ωφελεί. Πράγματι δεν είναι λίγες οι φορές που δέχτηκα επιθετική κριτική για την ταινία αυτή. Είναι λυπηρό που σήμερα στην Ελλάδα στον καλλιτεχνικό χώρο, δεν υπάρχει νηφαλιότητα στα θέματα τα Εκκλησιαστικά. Θεωρώ πως η εποχή μας είναι τέτοια. Έχω παρατηρήσει πως στην εποχή μας προωθείται (έστω ακουσίως) ό,τι αντιτίθεται με την παρακαταθήκη του Θεού στον άνθρωπο. Δηλαδή αν κάνεις μια ταινία που να αμφισβητεί τον θεσμό της οικογένειας, ή του φύλου, ή της πατρίδας ή της θρησκείας και ειδικά της Χριστιανικής, προωθείται φουλ. Λες και τα έχουμε βάλει με τον Θεό. Αν με ρωτάτε τι διαλέγω, διαλέγω τον Θεό και ας μην προχωρώ ούτε βήμα. Χαζός είμαι;».
Πόσο εύκολο είναι για έναν νέο σκηνοθέτη, όπως είστε εσείς, σε περίοδο κρίσης, να κάνει πράγματα και να προωθεί παραγωγές δικές του;
«Δεν είναι εύκολο αλλά ούτε ακατόρθωτο. Η τεχνολογία πλέον επιτρέπει να κάνει ένα άτομο μια ολόκληρη ταινία αρκεί να δουλεύει σκληρά. Χρειάζεται τεχνογνωσία και εμπειρία. Το μυστικό είναι να σηκωθείς από την καρέκλα και να βγεις στον κόσμο να κάνεις κάτι. Δεν πρέπει να περιμένεις κανέναν ούτε λεφτά ούτε τίποτε. Αυτής της λογικής είμαι. Σκληρή δουλειά θέλει και όλα τα άλλα έρχονται μόνα τους».
Πότε και πού προβλήθηκε η ταινία και ποιοι οι συνεργάτες σας;
«Τον περασμένο Μάϊο του 2018 προβλήθηκε στον κινηματογράφο Αλκυονίς στην Αθήνα. Για κάποιους μήνες έπαιζε αποκλειστικά εκεί ώσπου όταν ήρθε η ώρα το ανεβάσαμε στο Youtube για να το δει όλος ο κόσμος. Οι συνεργάτες μου δεν είναι πολλοί. Στα γυρίσματα ήταν ο Δημήτρης Παπαγεωργίου που είχε το drone. Στο post production ο Δημήτρης Μπιπλής και η Φλωρεντία Αμπόντεριν, που έκαναν την μουσική και επίσης ο Κώστας Μανίκης που έκανε την ενορχήστρωση και την μείξη του τραγουδιού της ταινίας».
Μελλοντικά σχέδια. Ποια τα επόμενα βήματά σας; Υπάρχει κάποια ιδέα για την επόμενη δουλειά σας;
«Σχέδια δεν έχω πολλά. Γενικά θα ήθελα να κάνω ταινίες ντοκιμαντέρ που αφορούν κυρίως πνευματικά ζητήματα. Για την πίστη, για τον Θεό, για τον Άγιο άνθρωπο… Θεωρώ πως το κομμάτι της πίστης είναι απείρου πλούτου και πως εδώ στην Ελλάδα έχουμε άφθονο υλικό. Άλλωστε αυτό είναι το όπλο μας σε σχέση με την Δύση και τον Δυτικό τρόπο σκέψης και φιλοδοξίας. Η εικόνα ανέκαθεν είχε πολύ δύναμη. Νομίζω πως στην εποχή μας έχει αλλάξει τρόπο μετάδοσης. Ο κινηματογράφος είναι καλός αλλά το διαδίκτυο είναι η πραγματικότητα. Τα τάμπλετ και τα κινητά είναι οι προσωπικοί μας καθημερινοί κινηματογράφοι και αποτελούνε πολύ ισχυρά κέντρα ερεθισμάτων. Πιστεύω πως είναι ευκαιρία, θέματα πίστης και αλήθειας που ενδεχομένως να μην διδάσκονται τόσο πολύ στα σχολεία και στις οικογένειες, να υπάρχουν εύπεπτα και να προσφέρονται δωρεάν στο διαδίκτυο προς ενημέρωση, παιδεία και φωτισμό. Σήμερα ασχολούμαι με ένα νέο ντοκιμαντέρ που αφορά έναν σύγχρονο Άγιο. Εύχομαι σύντομα να το ετοιμάσω γιατί μιλάει για μια διαφορετική αλήθεια. Για το τι μπορεί να γίνει ο άνθρωπος. Πέρα από επιστήμονας, πρωταθλητής, επιχειρηματίας και επιτυχημένος κατά κόσμο πολίτης. Ένας Άγιος. Τι είναι Άγιος;».
