«Η συνεργασία μας δε θα συνεχιστεί»... Η φράση αυτή σπρώχνει στην κατάθλιψη χιλιάδες Κρητικούς που χάνουν τη δουλειά τους αυτή την περίοδο της ανθρωπιστικής κρίσης.
Δυστυχώς τα ψυχικά νοσήματα έχουν χτυπήσει, λόγω ανεργίας, και την "πόρτα" των Κρητικών, οι οποίοι δεν εμφανίζονται έτοιμοι να διαχειριστούν τη νέα πραγματικότητα. Άλλωστε, όπως λένε και οι ειδικοί, δεν είναι και λίγο ξαφνικά να πρέπει να προσαρμόσεις την ήδη δύσκολη ζωή σου σε μια ακόμα πιο δύσκολη πραγματικότητα...
Από το πλατό της εκπομπής "Κρήτη Σήμερα" της "ΚΡΗΤΗ TV" ο κλινικός ψυχολόγος Νίκος Παπανικολάου έδωσε συμβουλές για το πώς θα μπορούσαν να διαχειριστούν οι Κρητικοί αυτό τον εφιάλτη που λέγεται "ανεργία".
Στους άντρες η διαχείριση είναι πιο δύσκολη, καθώς, πέρα από την απώλεια της εργασίας, ανοίγει και μια τεράστια πληγή στον ανδρικό εγωισμό. Οι γυναίκες, από την άλλη, προσπαθούν να προσαρμοστούν, παραμελώντας όμως κάποιες φορές ακόμα και τη δραστηριότητά τους στην οικογένεια και τα παιδιά.
Σύμφωνα με νέα έρευνα που έγινε από το Πανεπιστήμιο του Stirling στη Σκοτία, το βάρος της ανεργίας είναι πολύ μεγαλύτερο απ' ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, καθώς μεταβάλλεται ο πυρήνας της προσωπικότητας του ατόμου.
Η προσωπικότητα ενός ατόμου, αφού διαμορφωθεί στην ενήλικη ζωή, παραμένει σταθερή κατά τη διάρκεια του χρόνου.
Ωστόσο, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι «η εμπειρία της ανεργίας οδηγεί στη μείωση των επιπέδων της ευσυνειδησίας, της φιλικής διάθεσης και της ευθύτητας, κάτι που σημαίνει ότι τα άτομα χάνουν την έννοια του κινήτρου, γίνονται λιγότερο διακριτικά και συμπαθητικά και με λιγότερο ενδιαφέρον για τον κόσμο γύρω τους.
Αυτές οι αλλαγές γίνονται μεγαλύτερες όσο περισσότερο χρόνο ένα άτομο βρίσκεται στην ανεργία», αναφέρει ο κλινικός ψυχολόγος Ν. Παπανικολάου. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα συμπλήρωσαν τεστ προσωπικότητας σε δύο χρονικές περιόδους που απείχαν μεταξύ τους τέσσερα χρόνια.
Όλοι τους ήταν εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια του πρώτου τεστ. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου τεστ είτε παρέμεναν σε εργασία, είτε ήταν άνεργοι για ένα έως τέσσερα χρόνια, είτε ακόμη εργάζονταν και πάλι μετά από μια περίοδο που βρισκόταν σε ανεργία.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, σε σύγκριση με όσα άτομα παρέμειναν σε εργασία, οι άνεργοι βίωναν σημαντικά μοτίβα αλλαγής στη φιλικότητά τους, στην ευσυνειδησία τους και στην ευθύτητα. Τα άτομα που επανήλθαν σε εργασία βίωσαν περιορισμένη αλλαγή.
Πικρές αλήθειες
Η μελέτη υποστηρίζει ότι η επίδραση της ανεργίας στην κοινωνία είναι κάτι περισσότερο από μια οικονομική υπόθεση. Ο άνεργος μπορεί να στιγματιστεί άδικα ως αποτέλεσμα της αναπόφευκτης αλλαγής της προσωπικότητάς του, δημιουργώντας εν δυνάμει ένα καθοδικό κύκλο δυσκολίας στην αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με τον κλινικό ψυχολόγο, υπάρχουν κάποιες πικρές αλήθειες που πρέπει να έχουμε κατά νου ακόμα και πριν μπούμε στο φάσμα της ανεργίας και ει δυνατόν να προσπαθούμε να ξεπερνάμε τα αρνητικά συναισθήματα που μας δημιουργεί ο εφιάλτης της απώλειας εργασίας:
* Η κατάθλιψη και το άγχος δημιουργούν ένα καταστροφικό φαύλο κύκλο για όσους αναζητούν απασχόληση, καθιστώντας τελικά πιο δύσκολο το να βρουν μια θέση εργασίας.
* Είναι συχνό φαινόμενο οι απογοητεύσεις κατά την αναζήτηση εργασίας να μειώνουν την αρχική δυναμική και αισιοδοξία του ατόμου ότι η περιπέτειά του θα έχει σύντομα αίσιο τέλος.
* Αύξηση της ανεργίας κατά 3% μπορεί να οδηγήσει σε άνοδο 4% των αυτοκτονιών και 6% των δολοφονιών, ενώ ο αλκοολισμός αυξάνεται κατά 28% (Πανεπιστήμιο Οξφόρδης).
* Η απώλεια της εργασίας κατατάσσεται όγδοη μεταξύ των 42 ψυχοπιεστικών γεγονότων της ζωής.
* Η ανεργία προκαλεί ψυχολογικά φαινόμενα ανάλογα με αυτά της απώλειας, όπως είναι ο θάνατος, το διαζύγιο ή το τέλος μιας σχέσης.
* Η ημιαπασχόληση ή η απασχόληση σε χαμηλόμισθες ανασφάλιστες εργασίες, αν και προσωρινά περιορίζει τα αρνητικά αισθήματα του ανέργου, δε φαίνεται να αντιμετωπίζει το βαθύτερο άγχος που αυτός βιώνει.
* Σύμφωνα με στατιστικές, φαίνεται να αντιμετωπίζουν καλύτερα την ανεργία οι γυναίκες, τα άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και οι ηλικίες λίγο πριν τη συνταξιοδότηση.
Έχουμε πάντα κατά... νου
* Δε συμβαίνει μόνο σε μας. Δεν έχει νόημα να αυτομαστιγωνόμαστε, αλλά να φερθούμε με ευγένεια απέναντι στον εαυτό μας σ' αυτή τη φάση.
* Δίνουμε χώρο στα συναισθήματά μας. Η απώλεια της εργασίας, όπως κάθε απώλεια, ακολουθείται από μια περίοδο "πένθους".
* Ενισχύουμε την αυτοεκτίμησή μας, βρίσκουμε πράξεις ρουτίνας και καθιερώνουμε ένα καθημερινό πρόγραμμα. Η διατήρηση ενός ημερήσιου προγράμματος μας κρατά σε εγρήγορση.
* Στηριζόμαστε στους γύρω μας. Το κοινωνικό μας δίκτυο είναι αυτό που θα αποτελέσει τελικά το δίχτυ προστασίας για να βγούμε από τη δυσκολία.
* Βάζουμε την άσκηση στη ζωή μας. Τα οφέλη της άσκησης είναι σωρευτικά και σταδιακά βοηθούν σημαντικά στην καλύτερη ψυχική υγεία και αυτοεκτίμηση.
* Θέτουμε μικρούς και εφικτούς στόχους, βλέποντας τι πραγματικά θέλουμε να κάνουμε στο επαγγελματικό πεδίο.
* Έλλειψη δουλειάς δε σημαίνει έλλειψη δράσης. Συμμετέχουμε σε εθελοντικές οργανώσεις και επιμορφωτικά σεμινάρια, και αθλούμαστε.
* Αναγνωρίζουμε τα πιθανά σημεία κατάθλιψης.
Αγχολυτικές δραστηριότητες: Πώς θα ξεπεράσουμε τον εφιάλτη
Καλό θα είναι ο άνεργος να εντάξει στη ζωή του τα εξής:
* Καθημερινό πλάνο δράσης-αναζήτησης δουλειάς.
* Δραστηριότητες αναψυχής (η αναψυχή δε χρειάζεται να έχει μεγάλο οικονομικό κόστος).
* Διαχείριση χρόνου (η αναζήτηση νέας εργασίας καταλαμβάνει αρκετό χρόνο στη ζωή του ανέργου).
* Δημιουργία ρουτίνας: Το να υπάρχει συγκεκριμένη ρουτίνα δίνει κάποια δομή και νόημα σε μια ζωή, που λόγω της ανεργίας έγινε υπερβολικά αδόμητη, ασαφής και απροσδιόριστη.
* Αγχολυτικές δραστηριότητες είναι η σωματική άσκηση και οι κοινωνικές συναναστροφές. Συνήθειες όπως η πολυφαγία (ιδίως το να τρώμε γλυκά), το κάπνισμα και το αλκοόλ δίνουν την ψευδαίσθηση της ικανοποίησης και μια παροδική και επιφανειακή αίσθηση ευχαρίστησης, ωστόσο συνεισφέρουν μακροπρόθεσμα σε συναισθήματα ενοχών, χαμηλής αυταξίας και απογοήτευσης: το τελευταίο που χρειάζεται κάποιος που βρίσκεται στο φάσμα της ανεργίας.
Ρεπορτάζ: Μάνος Δασκαλάκης
