Σήμερον - εκτός απροόπτου - τα σπουδαία για το μεγάλο αναπτυξιακό έργο του νέου ΒΟΑΚ, καθώς είναι προγραμματισμένη (δεν είχε γνωστοποιηθεί επισήμως μέχρι πρότινος κάποια νέα παράταση) η υποβολή δεσμευτικών προσφορών για το βασικό τμήμα του αυτοκινητόδρομου από την Κίσσαμο Χανίων ως τη Χερσόνησο.
Πρόκειται για ένα οδικό τμήμα προϋπολογισμού 1,7 δισ. ευρώ, που θα φτιαχτεί με σύμβαση παραχώρησης και συνοδεύεται από διπλά διόδια, τόσο αναλογικά ηλεκτρονικά διόδια που θα πληρώνουν οι ίδιοι οι οδηγοί με βάση τα χιλιόμετρα που θα διανύουν, όσο και σκιώδη διόδια, που θα καταβάλλει το Δημόσιο στον παραχωρησιούχο, ως συμπληρωματικό επιδοτούμενο έσοδο.
Εφόσον δεν υπάρξει κάποια ανατροπή της τελευταίας στιγμής και γίνει κανονικά σήμερα η διαδικασία υποβολής προσφορών, αναμένουμε με εξαιρετικό ενδιαφέρον να δούμε πόσα και με ποια σύνθεση ακριβώς θα είναι τα σχήματα που θα διεκδικήσουν το μεγάλο έργο, με την αγορά να εκτιμά ότι θα δούμε δύο-τρεις προσφορές και να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για ανακατατάξεις και συνεργασίες-εκπλήξεις.
Οι “μνηστήρες”
Άλλωστε, το τελευταίο διάστημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας πληροφορίες για έντονες ζυμώσεις και διεργασίες μεταξύ των ενδιαφερόμενων ομίλων, ενώ δε λείπουν οι αποκαλύψεις και τα σενάρια γύρω από ανακατατάξεις στο μέτωπο των υποψήφιων σχημάτων. Τα σχήματα που έχουν ήδη περάσει στη β’ φάση του διεθνούς διαγωνισμού και άρα έχουν δικαίωμα υποβολής προσφοράς είναι:
- “ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις”,
- ΤΕΡΝΑ,
- J&P ΑΒΑΞ,
- Vinci,
- Κ/Ξ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ-ACCIONA-INTERTOLL.
Με βάση κεντρικά δημοσιεύματα, ο γαλλικός όμιλος της Vinci, που είχε ενδιαφερθεί και για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Πεδιάδος, αλλά είχε αποσυρθεί τελικά χωρίς να “χτυπήσει” το έργο, δεν αναμένεται τελικά να καταθέσει προσφορά, ενώ σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους, είναι αρκετά πιθανόν να δούμε νέες συμμαχίες και συμπράξεις στις προσφορές, με τον σημερινό καμβά των 5 σχημάτων να μετουσιώνεται τελικά σε δύο-τρία σχήματα.
Μια σύμπραξη που έχει ακουστεί έντονα τις τελευταίες μέρες αφορά στην κάθοδο ενός άλλου γαλλικού ομίλου, της Egis Project, στο πλευρό της ΑΒΑΞ. Όλα αυτά βεβαίως είναι σε επίπεδο εκτιμήσεων, πληροφοριών και σεναρίων και θα πρέπει να αναμένουμε την επίσημη υποβολή των προσφορών, που λογικά θα γίνει κανονικά σήμερα, δεδομένου ότι δεν έχει γίνει γνωστή κάποια νέα μετάθεση της ημερομηνίας.
Η παράταση
Θυμίζουμε ότι ήδη το τελευταίο διάστημα η ημερομηνία των προσφορών για το έργο παραχώρησης “Χανιά-Χερσόνησος” του νέου ΒΟΑΚ έχει μετατεθεί δύο φορές. Η αρχική ημερομηνία υποβολής προσφορών ήταν η 31η Μαρτίου. Με απόφαση του υπουργείου Υποδομών-Μεταφορών, κατόπιν αιτημάτων των ενδιαφερόμενων ομίλων, δόθηκε πρώτη παράταση για τις 20 Απριλίου.
Με νεότερη απόφαση του υπουργείου, η ημερομηνία των προσφορών μετατέθηκε εκ νέου, αυτή τη φορά για τις 8 Μαΐου, δηλαδή για τη σημερινή ημέρα. Το τμήμα “Χανιά-Χερσόνησος” θα είναι ένας αυτοκινητόδρομος με διόδια, μήκους περίπου 163 χλμ., ο οποίος θα κατασκευαστεί και θα λειτουργεί βάσει σύμβασης παραχώρησης. Το έργο, εκτιμώμενου κόστους 1,7 δισ. ευρώ (μαζί με την προαίρεση για το ακραίο τμήμα “Κίσσαμος-Χανιά”), περιλαμβάνει 26 σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους περίπου 34 χλμ., 10,80 χλμ. νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος, 20 νέους ανισόπεδους κόμβους και αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου.
Όπως ξεκαθάρισε τις προάλλες ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης, για το βασικό αυτό τμήμα “Χανιά-Χερσόνησος” του ΒΟΑΚ, ο όποιος παραχωρησιούχος προκύψει θα κινητροδοτηθεί με ένα σχήμα διπλών διοδίων. Θα εισπράττει, δηλαδή, τα γνωστά, κλασικά διόδια που θα πληρώνουν οι διερχόμενοι οδηγοί και θα εισπράττει μία ειδική επιδότηση διοδίου από το Δημόσιο.
Όπως εξήγησε ο υφυπουργός Υποδομών, τα διόδια για τους χρήστες του αυτοκινητόδρομου θα είναι ηλεκτρονικά, ενώ αναμένεται να απλωθούν σε όλο το μήκος του τμήματος “Κίσσαμος-Χερσόνησος”, πλην όμως των αμιγώς αστικών κομματιών, όπου υπάρχουν υποχρεωτικές - λόγω εργασίας π.χ. - καθημερινές τοπικές διελεύσεις.
Αυτό σημαίνει ότι ο οδηγός δε θα σταματά σε μετωπικούς σταθμούς διοδίων που δε θα υπάρχουν, αλλά θα καταγράφεται στην είσοδο και την έξοδο από τον αυτοκινητόδρομο, προκειμένου να χρεώνεται ηλεκτρονικά για να πληρώσει το ανάλογο αντίτιμο.
Η τιμή του διοδίου θα είναι αυτή που ισχύει για το υπόλοιπο οδικό δίκτυο της χώρας και ανέρχεται μέχρι σε 0,063 ευρώ ανά χιλιόμετρο. Με βάση αυτήν την τιμή, το κόστος μετάβασης π.χ. σε μία απόσταση 140 χιλιομέτρων, όπως είναι το “Χανιά-Ηράκλειο”, ο οδηγός θα πληρώνει 8,82 ευρώ. Όσο για το ποσοστό του σκιώδους διοδίου, που θα αναλάβει το Δημόσιο, αυτό, σύμφωνα με τον υφυπουργό, δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα, αφού θα προκύψει στο πλαίσιο του σχετικού διαγωνισμού.
Αξιολόγηση προσφορών: Οι δύο βασικές παράμετροι
Με βάση τα λεγόμενα του κ. Καραγιάννη, στην αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών των υποψήφιων σχημάτων θα δοθεί μεγάλο βάρος σε δύο στοιχεία:
Στο επίπεδο που θα ορίσουν τη συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου και στο επίπεδο που θα ορίσουν το επιθυμητό από τους ίδιους ποσοστό των σκιωδών διοδίων, που θα λαμβάνουν ως επιδότηση από το Δημόσιο.
Είναι προφανές ότι όσο μικρότερο θα είναι το ποσοστό συμμετοχής του Δημοσίου και όσο μικρότερο το ποσοστό των σκιωδών διοδίων, θα προσμετρήσει θετικά για τους υποψήφιους “μνηστήρες” του έργου “Χανιά-Χερσόνησος”.
Εδώ βεβαίως υπάρχει μία σημαντική λεπτομέρεια. Το μικτό αυτό σχήμα διοδίων θα αφορά μόνο στους χρήστες που θα διέρχονται από τον αυτοκινητόδρομο. Δε θα ισχύσει, δηλαδή, το καθεστώς που ισχύει σε άλλες συμβάσεις παραχώρησης, όπου η επιδότηση καλύπτει ακόμα και μηδενικές διελεύσεις. Αυτό σημαίνει ότι, αν οι διελεύσεις είναι μικρές, θα είναι ανάλογα μικρά και τα ποσά των σκιωδών διοδίων. Εδώ συνεπώς υπάρχει και ένα σχετικό... ρίσκο για τον ιδιώτη παραχωρησιούχο, που θα πρέπει να βρει μια ισορροπία, ώστε να μην αποτρέπει τους οδηγούς από τη χρήση του νέου ΒΟΑΚ, διότι σε αυτήν την περίπτωση δε θα εισπράττει σκιώδη διόδια...
Συνολικά το έργο του ΒΟΑΚ, εκτός από την παραχώρηση για την οποία αναμένουμε σήμερα τις προσφορές, περιλαμβάνει δημόσιο έργο και ΣΔΙΤ (για τα οποία έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις ανάθεσής τους με ΑΚΤΩΡ και ΤΕΡΝΑ - “ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις” - INTRAKAT αντίστοιχα) και ανέρχεται στα 2,2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, τόσο στο τμήμα “Χερσόνησος-Νεάπολη”, που θα γίνει με ΣΔΙΤ, όσο και στο τμήμα “Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος”, που θα υλοποιηθεί ως αμιγώς δημόσιο έργο, δε θα υπάρχουν διόδια. Για το έργο συνολικά του νέου αυτοκινητόδρομου της Κρήτης έχουν εξασφαλιστεί πόροι άνω του 1 δισ. ευρώ. Για το έργο παραχώρησης 800 εκατ. (600 εκατ. από το ΕΣΠΑ και 200 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης - Τ.Α.) για το ΣΔΙΤ 90 εκατ. από το Τ.Α. και 186 εκατ. επίσης από το Τ.Α. για το τμήμα του έργου που θα γίνει ως δημόσιο έργο.
