Φως γύρω από τα μεγάλης αξίας αρχαία που στόχευαν να πουλήσουν τα μέλη του κυκλώματος αρχαιοκαπηλίας, το οποίο εξαρθρώθηκε χθες Τρίτη 18 Απριλίου, από την ΕΛΑΣ, ρίχνει η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου Βασιλική Συθιακάκη. Με δηλώσεις της στην ΕΡΤ, τονίζει ότι είναι πρόωρο να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, ωστόσο εκτιμά ότι είναι πιθανόν να προέρχονται, τα περισσότερα εξ’ αυτών τουλάχιστον, από λαθρανασκαφές τις ευρύτερης περιοχής του Αγ. Μύρωνα, στο δυτικό τμήμα του νομού Ηρακλείου.
«Υπάρχει περίπτωση να είναι – κάποια τουλάχιστον από αυτά – από την ευρύτερη περιοχή, στην οποία βρέθηκαν αποθηκευμένα. Από τον Άγιο Μύρωνα, από το δυτικό τμήμα του νομού Ηρακλείου πιθανόν, χωρίς να μπορώ να αποκλείσω να είναι κάποια και από τη Μεσαρά. Είναι η προσωπική μου εκτίμηση με βάση κάποιες από τις φωτογραφίες» αναφέρει χαρακτηριστικά. Και συνεχίζει: «Οι λάρνακες θα δώσουν περισσότερα στοιχεία. Το βέβαιο είναι ότι προέρχονται – διότι τα περισσότερα φαίνεται να ανήκουν στην ίδια εποχή – από υστερομινωικό νεκροταφείο και χρονικά τοποθετούνται γύρω στο 1.400 – 133 πΧ. Είναι τα νεκροταφεία των λαξευτών συνήθως μικρών θολωτών τάφων της Μυκηναϊκής περιόδου που περιλαμβάνουν λάρνακες και τέτοιου είδους κτερίσματα».
Όπως εξήγησε η ίδια: «Το πρώτο μέλημα της Υπηρεσίας είναι να καταγράψει τα αντικείμενα, να κάνει την προκαταρκτική τεκμηρίωση, την οποία χρειάζονται και οι Αρχές για τις περαιτέρω διαδικασίες τους. Η προέλευσή τους θα προκύψει από την αναλυτικότερη μελέτη τους, που θα γίνει όταν αυτά μεταφερθούν στον δικό μας χώρο. Η υπηρεσία θα επιχειρήσει στην συνέχεια, μέσα από τα αρχεία, να κάνει συσχετισμό τους με προηγούμενες υποθέσεις λαθρανασκαφών, γιατί η πρώτη μας εκτίμηση είναι ότι δεν προέρχονται από πρόσφατες λαθραίες εργασίες – δεν θέλω καν να τις χαρακτηρίζω λαθρανασκαφές γιατί είναι πάντα καταστροφές».
Μάλιστα, η κ. Συθιακάκη εκτιμά πως τα ευρήματα, οι επτά λάρνακες και τα 88 αγγεία, πρέπει να ήταν αποθηκευμένα επί μακρό χρονικό διάστημα. «Και συνήθως έτσι συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, για να μην διασυνδέονται τα ευρήματα με γνωστές υποθέσεις λαθρανασκαφών που έχουν εντοπιστεί και καταγγελθεί» σημειώνει.
Τέλος, εκτιμά ότι «λόγω του όγκου του υλικού δεν είναι απίθανο να προέρχονται από διαφορετικές λαθρανασκαφές, αλλά θα πρέπει να το μελετήσουν οι συνάδελφοι που εξειδικεύονται στην συγκεκριμένη περίοδο. Έχουμε την τύχη να έχουμε εξαιρετικούς συναδέλφους με υψηλού επιπέδου κατάρτιση στην περίοδο αυτή, οι οποίοι έχουν συνδράμει στην ταυτοποίηση και άλλων αρχαιοτήτων από συλλογές του εξωτερικού που έχουν επαναπατριστεί».
Τα ευρήματα
Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., από τις έρευνες που έγιναν σε σπίτια και σε επιχείρηση εντοπίστηκαν: 7 κιβωτιόσχημες λάρνακες, εκ των οποίων δύο σώζουν αετοματικά καλύμματα, Υστερομινωικής ΙΙΙΑ2-Β Περιόδου (1400-1300 π.Χ.), προερχόμενες από ταφικά σύνολα, κάποιες εκ των οποίων περιέχουσες οστά, 88 αγγεία ίδιας περιόδου, αλλά και λίθινης εποχής, 3 κυνηγετικά όπλα, σκοπευτικό πιστόλι, 38 φυσίγγια διαφόρων διαμετρημάτων, μεταλλική ράβδος, ηλεκτρονικός υπολογιστής και φορητοί δίσκοι αποθήκευσης ψηφιακών αρχείων.
«Οι κατασχεθείσες αρχαιότητες αξιολογούνται ως ιδιαίτερα σπάνιες και εκτιμάται ότι η αξία τους υπερβαίνει το ποσό του 1.000.000 ευρώ», επισημαίνει η ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ. Το εξοχικό ανήκει σε ένα 39χρονο φούρναρη από τον Κρουσώνα, ενώ το έτερο σπίτι που μπήκε στο “στόχαστρο” των Αρχών είναι άλλου κατοίκου της περιοχής, 46 ετών. Επικεφαλής της σπείρας των αρχαιοκάπηλων, η δράση της οποίας θεωρείται ότι ξεκίνησε πριν από περίπου τρία χρόνια, τοποθετούνται, σύμφωνα με τις Αρχές, ένας 56χρονος πρώην λιμενικός και μανιώδης τζογαδόρος, που έχει πέσει πολλές φορές στα χέρια αστυνομικών μέσα σε παράνομες λέσχες, ο 46χρονος αλλά και ένας 72χρονος συνταξιούχος υπάλληλος της Αρχαιολογίας, ο οποίος φέρεται να είχε τον ρόλο του εκτιμητή των αρχαιοτήτων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο 69χρονος από την Ιταλία έφτασε στο Ηράκλειο το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα. Προχθές το απόγευμα, συνοδευόμενος από μέλη της συμμορίας (ανάμεσά τους και ένας 57χρονος που φέρεται να είχε ρόλο μεταφραστή), μετέβη στην περιοχή ανάμεσα στις Βούτες και το Πετροκέφαλο (όπου βρισκόταν η γιάφκα), προκειμένου να προβεί στην εκτίμηση της αξίας των αρχαιοτήτων και να κλειστεί το deal. Τη στιγμή εκείνη έγινε η έφοδος από άνδρες της ΕΚΑΜ, που ακινητοποίησαν και συνέλαβαν τους κατηγορουμένους.
