Όσο εξάγουμε χύμα το 70% του ελαιολάδου της χώρας μας, έχουμε τεράστιες απώλειες εσόδων, που τα τελευταία χρόνια δεν πέφτουν κάτω από τα... 200 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Επιμελητηρίου Ηρακλείου κ. Μανόλη Αλιφιεράκη, «είναι μεγάλο λάθος να συνεχίζουμε να χάνουμε τόσα χρήματα λόγω της χύμα διάθεσης του ελαιολάδου μας, αλλά έχουν γίνει βήματα και γίνονται συνεχώς. Φαίνεται όμως πως δεν είναι μέχρι σήμερα αρκετά για να φτάσουμε στα επιθυμητά αποτελέσματα!».
Αναλυτικότερα, η απώλεια εσόδων από το γεγονός ότι πάνω από το 70% του ελληνικού ελαιολάδου που εξάγεται είναι χύμα και όχι τυποποιημένο υπολογίζεται ότι ξεπερνάει κάθε χρόνο τα 200 εκατομμύρια ευρώ... Αυτά τα στοιχεία προκύπτουν από την ανάλυση των τιμών του ελληνικού ελαιολάδου της περυσινής χρονιάς, αλλά και γενικότερα με τον μέσο όρο των τιμών των τελευταίων χρόνων. Κι αυτό διότι το χύμα ελληνικό ελαιόλαδο εξάγεται με μια μέση τιμή 3,8 ευρώ ανά κιλό, ενώ το τυποποιημένο με μέση τιμή 5,1 ευρώ ανά κιλό.
Μάλιστα, η τιμή των 3,8 ευρώ ανά κιλό θεωρείται υψηλή και επικράτησε πέρυσι λόγω της υψηλής ζήτησης που προκάλεσε η μείωση της παραγωγής στην Ισπανία. Συνήθως το ελληνικό ελαιόλαδο πωλείται στην Ιταλία σε τιμές κάτω από τα 3 ευρώ ανά κιλό.
Με βάση λοιπόν αυτά τα στοιχεία, υπολογίζεται ότι τα τελευταία χρόνια και για κάθε χρόνο κάπου σε αυτά τα επίπεδα κυμαίνονται οι απώλειες από τη χύμα διάθεση του ελληνικού ελαιολάδου. Η ανάλυση στηρίζεται στη διαφορά των τιμών με τις οποίες “φεύγει” το ελαιόλαδό μας χύμα και τυποποιημένο, και η διαφορά του τυποποιημένου είναι σαφώς μεγαλύτερη σε σχέση με το χύμα, που το στέλνουμε στους Ιταλούς, προσφέροντάς τους μία πρώτη ύλη θαυμάσια για να μπορέσουν στα εργαστήριά τους να αναβαθμίσουν με τον καλύτερο τρόπο τα δικά τους, τυποποιημένα ελαιόλαδα.
“Δώρο” στους Ιταλούς
Την ίδια ώρα, βέβαια, το ελληνικό ελαιόλαδο που εξάγεται χύμα, κυρίως στην Ιταλία και σε μικρότερο βαθμό και στην Ισπανία, αναμειγνύεται με άλλα ελαιόλαδα, συνήθως χαμηλότερης ποιότητας, τυποποιείται εκεί και εξάγεται ως ιταλικό ή ισπανικό προϊόν σε πολύ υψηλότερη τιμή. Έτσι, με βάση τα ίδια στοιχεία που δημοσιεύονται στο agrocapitl.gr, ενώ μόλις το 29% του ελαιολάδου που εξάγει η Ελλάδα είναι τυποποιημένο, το αντίστοιχο ποσοστό για την Ισπανία είναι 71%, ενώ η Ιταλία εξάγει σχεδόν αποκλειστικά τυποποιημένο ελαιόλαδο (95%).
Το 2022, η Ελλάδα εξήγαγε στην Ιταλία 127.000 τόνους στην τιμή των 3,9 ευρώ ανά κιλό και 19.000 τόνους στην Ισπανία στην τιμή των 3,1 ευρώ ανά κιλό. Οι εξαγωγές, από την άλλη, στη Γερμανία, στη Γαλλία και στις ΗΠΑ, κατά βάση τυποποιημένου ελαιολάδου, ήταν σε πολύ υψηλότερη τιμή, από 5 έως 5,4 ευρώ ανά κιλό.
Το 2022, πάντως, το ελληνικό ελαιόλαδο σημείωσε επιδόσεις-ρεκόρ λόγω της ευνοϊκής συγκυρίας της αυξημένης παραγωγής στην Ελλάδα και της πολύ μειωμένης παραγωγής στην Ισπανία.
Η παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα κατέγραψε το 2022 υψηλό εξαετίας, ενώ στην Ισπανία υπήρξε μείωση της παραγωγής κατά 48%. Έτσι, η Ελλάδα πέτυχε υψηλό 20ετίας σε όγκους εξαγωγών (+157% το τρίμηνο Νοεμβρίου 2022-Ιανουαρίου 2023, σε σύγκριση με το τρίμηνο Νοεμβρίου 2021-Ιανουαρίου 2022), διπλασιάζοντας το μερίδιό της στην παγκόσμια παραγωγή (σε 13% από 7%) και παράλληλα ενισχύοντας τις τιμές της κατά 37%.
Οι ευθύνες
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, Μανόλης Αλιφιεράκης, σχολίασε στο neakriti.gr τα στοιχεία αυτά, λέγοντας κατηγορηματικά: «Είναι λάθος αυτό που γίνεται μέχρι τώρα. Και η τυποποίηση είναι ο δύσκολος δρόμος. Δηλαδή, ο δύσκολος δρόμος είναι το να μπορέσουμε εμείς να αναδείξουμε τα δικά μας προϊόντα. Αντιλαμβάνομαι τη δυσκολία που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια, αλλά τώρα υπάρχουν αρκετοί τυποποιητές και κατά κάποιο τρόπο έχουμε αναδείξει το προϊόν το δικό μας. Το λάδι μας αρχίζει να φαίνεται. Άρα θα πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας».
Συνεχίζοντας, ο Μανόλης Αλιφιεράκης ανέφερε ότι «ενώ για παράδειγμα υπάρχει ο νόμος το λάδι στα εστιατόρια να είναι τυποποιημένο, δυστυχώς είναι ένα από τα πολλά μέτρα που έχει καταπέσει. Αυτή τη στιγμή δεν εφαρμόζεται. Κι όμως η νομοθεσία είναι σαφής. Και λέει ότι το λάδι το οποίο θα προσφέρεται στους πελάτες των εστιατορίων θα πρέπει να είναι σφραγισμένο και τυποποιημένο σε μικρά μπουκαλάκια. Αυτό εξασφαλίζει και τη γνησιότητα του ελαιολάδου και την τυποποίησή του, αλλά δυστυχώς δεν εφαρμόζεται».
«Έχουν γίνει βήματα, αλλά δε φτάνουν»
Σύμφωνα με τον κ. Μανόλη Αλιφιεράκη, «έχουμε κι εμείς ως πελάτες τις ευθύνες μας, γιατί δεν το απαιτούμε στις ταβέρνες και τα εστιατόρια. Δηλαδή, μη ρίχνουμε αλλού τις ευθύνες. Εμείς δεν το προβάλλουμε το λάδι μας».
Ο ίδιος καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να κατευθυνθούν στην προσπάθεια της τυποποίησης.
«Εμείς, ως Επιμελητήριο Ηρακλείου, ενισχύουμε όλες τις δράσεις στις εκθέσεις με τυποποιημένα προϊόντα. Και έχουμε συμμετοχές σε μεγάλες εκθέσεις, όπως στην Ανούγκα, στο Σιάτλ, στο Παρίσι κ.λπ. Μιλάμε για μεγάλες εκθέσεις, όπου εκεί γίνεται το “παιχνίδι” αυτών των αγορών, και ενισχύουμε από την πλευρά μας τέτοιες αποστολές. Αυτό μπορούμε να κάνουμε και το κάνουμε. Και προσπαθούμε και στον χώρο του τουρισμού τα προϊόντα να είναι τυποποιημένα. Θέλει όμως δουλειά ακόμα»...
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου ξεκαθάρισε ότι «έχουν γίνει βήματα τα τελευταία χρόνια, αλλά ακόμα οι μεγάλες ποσότητες φεύγουν χύμα. Δεν μπορεί να αλλάξει αυτό από τη μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζεται όμως προσπάθεια. Και βλέπουμε ότι και οι φορείς, αλλά και η Περιφέρεια Κρήτης είναι προς αυτήν την κατεύθυνση. Όπως και τα Επιμελητήρια. Πρέπει όμως και οι παραγωγοί και οι τυποποιητές ελαιολάδου να ακολουθήσουν και να εντείνουν τις προσπάθειές τους. Χρειάζεται προβολή. Υπάρχουν και ευρωπαϊκά προγράμματα που κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως είναι συμμετοχή σε εκθέσεις, προβολή μέσα από ιστοσελίδες κ.λπ. Αυτά λοιπόν θα πρέπει να τα εκμεταλλευτούμε για να έχουμε όσο το δυνατόν καλύτερα αποτελέσματα. Τα 200 εκατομμύρια ευρώ που αναφέρονται στη μελέτη αυτή είναι ένα πολύ μεγάλο νούμερο. Και αυτές οι απώλειες αφορούν κυρίως στην Κρήτη, που είναι από τους πρωταθλητές στην παραγωγή του ελαιολάδου».
