Το αιγοπρόβειο κρέας και γάλα, το ελαιόλαδο, τα αβγά και το μέλι παραμένουν - αλλά με μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει μελλοντικά στα αντίθετα αποτελέσματα - τα δυνατά “όπλα” των Κρητικών, προκειμένου να κρατήσουν την επάρκεια έως και την υπερεπάρκεια που μέχρι σήμερα υπάρχει σε αυτά τα προϊόντα.
Την ίδια ώρα, όμως, η Ελλάδα έχει επάρκεια κάτω από το 50% και εξαρτάται από τις εισαγωγές σε 7 προϊόντα. Αναλυτικότερα, πρόσφατα η διευθύνουσα σύμβουλος της “GAIA Επιχειρείν” Έλλη Τσιφόρου παρουσίασε τη νέα ερευνητική μελέτη με θέμα “Προκλήσεις στην παραγωγή, το εμπόριο και την αυτάρκεια των γεωργικών προϊόντων της χώρας”.
Το neakriti.gr προχώρησε σε αναγωγή αυτών των στοιχείων σε επίπεδο Κρήτης και τα μηνύματα που προκύπτουν είναι ενθαρρυντικά, αλλά και προειδοποιητικά για την ανάγκη κρατικής μέριμνας απέναντι στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους του νησιού μας.
Στη μελέτη αναλύθηκαν τα μεγέθη του όγκου παραγωγής, του εξωτερικού εμπορίου και της κατανάλωσης 70 εκ των κυριότερων γεωργικών προϊόντων της Ελλάδας, ενώ προσδιορίστηκε ο βαθμός αυτάρκειας κάθε προϊόντος, προκειμένου, στη συνέχεια, να αποτιμηθούν τα πρόσφατα προβλήματα, να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις τους στην κάλυψη των αναγκών και να εντοπιστούν τα προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτα.
Σύμφωνα με τη μελέτη, σε 7 προϊόντα φυτικής παραγωγής η Ελλάδα έχει πολύ χαμηλό βαθμό επάρκειας, δηλαδή κάτω του 50% και στηρίζεται κατά βάση σε εισαγωγές από άλλες χώρες: Αυτά είναι οι φακές (41,9%), τα φουντούκια (41,9%), το φιστίκι αράπικο (35,1%), το μαλακό σιτάρι (25,1%), το αραβοσιτέλαιο (22,3%), η σόγια (5,2%) και η ζάχαρη (1,9%). Να σημειώσουμε ότι σε κανένα από αυτά τα προϊόντα δε συμμετέχει και ούτε συμμετείχε ποτέ ο πρωτογενής τομέας της Κρήτης.
Χαμηλό βαθμό επάρκειας έχουμε σε άλλα 7 προϊόντα φυτικής παραγωγής: κριθάρι (83,5%), αμύγδαλα (81,7%), ρεβίθια (79,5%), πατάτες (75,8%), αραβόσιτος (63,4%), ηλιέλαιο (57%) και φασόλια (52,9%).
Όπως δηλώνει στο neakriti.gr ο κτηνίατρος-ερευνητής Αλέκος Στεφανάκης, «απ’ όλα αυτά έχουμε επάρκεια μόνο στα φασόλια. Σε όλα τα άλλα είμαστε δραματικά ελλειμματικοί στην Κρήτη. Αλλά και στις πατάτες, αν υπολογίσουμε τις ποσότητες που παράγονται σε Λασίθι και Μεσαρά αλλά και την οικόσιτη γεωργία, εκτιμώ ότι καλύπτουμε σε επάρκεια στην Κρήτη ένα ποσοστό 50%», όπως ο ίδιος εκτιμά.
Στη ζωική παραγωγή
Σε ό,τι αφορά τη ζωική παραγωγή, σε 3 προϊόντα η Ελλάδα έχει πολύ χαμηλό βαθμό επάρκειας, δηλαδή κάτω του 50% και στηρίζεται κατά βάση σε εισαγωγές από άλλες χώρες: χοιρινό κρέας (30,3%), βόειο κρέας (23,9%) και βούτυρο (23%). Σύμφωνα με τον Αλέκο Στεφανάκη, η Κρήτη είναι ακόμα πιο ελλειμματική σε αυτά τα είδη. Στο χοιρινό κρέας δεν ξεπερνάμε το 15%, στο βόειο ούτε το 2%, ενώ στο βούτυρο η Κρήτη έχει παραγωγή από το πρόβειο γάλα, αλλά είναι για την κάλυψη τοπικών αναγκών.
Χαμηλό βαθμό επάρκειας, δηλαδή κάτω του 90%, έχουμε σε 5 προϊόντα ζωικής παραγωγής: κοτόπουλα (87%), κεφαλογραβιέρα, κασέρι (86,6%), μέλι (83,4%), αγελαδινό γάλα (63,1%) και κεφαλοτύρι (50,8%). Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Κρήτη είναι: στα κοτόπουλα γύρω στο 30%, στην κεφαλογραβιέρα (συμπεριλαμβανομένων των σκληρών τυριών) η αυτάρκειά μας, παρά τα φετινά προβλήματα, σύμφωνα με τον κτηνίατρο Αλέκο Στεφανάκη, ανέρχεται στο 200%. Όμως, το κασέρι εμείς το εισάγουμε στην Κρήτη, αφού δεν παράγουμε καθόλου.
Σε ό,τι αφορά το μέλι, εδώ πραγματικά ο Αλέκος Στεφανάκης κάνει λόγο για ένα πολύ “δυνατό όπλο” στα χέρια των Κρητικών παραγωγών: «Εμείς είμαστε ίσως και σε μια αυτάρκεια που φτάνει το 300%. Είμαστε η περιοχή με τη μεγαλύτερη παραγωγή μελιού στην Ελλάδα. Μιλάμε για έναν πολύ εξελιγμένο κλάδο, παρά το γεγονός ότι δεν έχει τύχει της αναγκαίας υποστήριξης με τις ανάλογες χρηματοδοτήσεις»...
Αλλά και στο κεφαλοτύρι, η επάρκεια της Κρήτης, σύμφωνα με τον ίδιο, βρίσκεται στο 200%.
Πού είμαστε “πρωταθλητές”
Η Ελλάδα, με βάση την έρευνα, είναι “πρωταθλήτρια” στο αίγιο κρέας (1η στην Ε.Ε.), στο πρόβειο κρέας (2η παραγωγός χώρα στην Ε.Ε. μετά την Ισπανία), στο πρόβειο γάλα (1η παραγωγός χώρα στην Ε.Ε. και 3η παγκοσμίως μετά την Κίνα και την Τουρκία) και στις εξαγωγές γιαουρτιού σε όγκο και αξία (3η χώρα στην Ε.Ε. μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία).
Ως προς την επάρκεια της Κρήτης σε αυτά τα προϊόντα, ο Αλέκος Στεφανάκης μας είπε:
- Στο αίγιο κρέας είμαστε στο 100%. Απλά έχει μειωθεί η παραγωγή του σε σχέση με την τροφοδοσία στην υπόλοιπη Ελλάδα.
- Στο πρόβειο κρέας έχουμε υπερεπάρκεια και διατηρούμε ακόμα τη δυνατότητα πλεονασμάτων για να τροφοδοτούμε την υπόλοιπη Ελλάδα.
- Στο πρόβειο γάλα, η αυτάρκεια της Κρήτης είναι στο 200%. Δηλαδή, παράγουμε το διπλάσιο τουλάχιστον σε σχέση με τις ανάγκες μας στο νησί.
- Στο γιαούρτι δεν έχουμε προϊόντα για εξαγωγή. Παράγουμε όμως παραδοσιακό γιαούρτι και καλύπτουμε πλήρως τις ανάγκες της Κρήτης, με μία διάρκεια ζωής 20 ημερών.
Στη φυτική παραγωγή
Από τα προϊόντα της φυτικής παραγωγής, το ελαιόλαδο είναι αυτό που φέρνει τη χώρα μας 3η στην Ε.Ε. και στο επιτραπέζιο σταφύλι επίσης τρίτη, μετά την Ιταλία και την Ισπανία. Και στα δύο προϊόντα το νησί μας έχει υπερεπάρκεια έως και 300% ως προς την κάλυψη των τοπικών αναγκών, σύμφωνα με τον Αλέκο Στεφανάκη.
Η Ελλάδα έχει την 1η θέση σε σύσπορο βαμβάκι στην Ε.Ε. σε απόσταση από τη 2η Ισπανία.
Και είμαστε πρώτοι παγκοσμίως με 2η την Κίνα, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιταλία σε ακτινίδιο.
Επίσης είμαστε η 3η παραγωγός χώρας στην Ε.Ε. (αλλά με σημαντική απόσταση από την Ισπανία και την Ιταλία) στο πορτοκάλι.
Ο ικανοποιητικός βαθμός αυτάρκειας
Σύμφωνα με τη μελέτη του “GAIA Επιχειρείν”, σε πανελλαδικό επίπεδο έχουμε ικανοποιητικό βαθμό αυτάρκειας σε 11 προϊόντα και σε 25, από σύνολο 57 προϊόντων φυτικής προέλευσης που εξέτασε η μελέτη, είμαστε αυτάρκεις.
Ικανοποιητικό βαθμό αυτάρκειας έχουμε σε 1 προϊόν και σε 4, από σύνολο 13 προϊόντων ζωικής προέλευσης που εξέτασε η μελέτη, είμαστε αυτάρκεις.
Το ένα αυτό προϊόν με αυτάρκεια είναι τα αβγά σε ποσοστό 91,2%. Ιδιαίτερα γι’ αυτό το προϊόν, ο κτηνίατρος-ερευνητής Αλέκος Στεφανάκης αναφέρει τα εξής σε ό,τι αφορά την Κρήτη: «Η Κρήτη σε ό,τι αφορά την κάλυψη του πληθυσμού της έχει αυτάρκεια που μαζί με τα οικόσιτά της πλησιάζει το 100%. Αλλά ασφαλώς οι ανάγκες της τουριστικής βιομηχανίας στην περίοδο του καλοκαιριού καλύπτονται εν μέρει από την τοπική παραγωγή. Δηλαδή στην ουσία, αν το αθροίσουμε έχουμε μια υπερεπάρκεια. Με τη διαφορά ότι το καλοκαίρι καλύπτουμε ένα μέρος του ξενοδοχειακού χώρου στην Κρήτη και όχι σε απόλυτο βαθμό».
