Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν εκατοντάδες σχολικές μονάδες της Κρήτης, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Γονέων Κρήτης, η οποία έδωσε στη δημοσιότητα τα σχολικά συγκροτήματα που είναι κακοσυντηρημένα και τα οποία απαιτούν άμεσους ελέγχους. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, με αφορμή τον σεισμό που ξέσπασε στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου πριν από ενάμιση χρόνο, το σύνολο των σχολικών κτηρίων δεν έχουν ελεγχθεί από τους σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς, με άμεση συνέπεια να τίθεται σε αμφισβήτηση η σωματική ασφάλεια μαθητών και δασκάλων.
Ειδικότερα, ο σεισμός στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου ανέδειξε τα κτηριακά προβλήματα που έχουν πολλές σχολικές εγκαταστάσεις της Κρήτης. Η Ομοσπονδία Γονέων Κρήτης με ανακοίνωση που εξέδωσε προς τα ΜΜΕ επισημαίνει τα προβλήματα που υπάρχουν σε ολόκληρο το νησί, ενώ έμμεσα παροτρύνει την Πολιτεία να πάρει υπεύθυνη στάση.
Τα προβλήματα ανά Δήμο
Σύμφωνα με ενδελεχείς έρευνες ειδικών και γονέων και όπως εξέδωσε σε ανακοίνωση η Ομοσπονδία Γονέων Κρήτης, προβλήματα υπάρχουν:
* Στα σεισμόπληκτα σχολεία του Δήμου Μινώα: Στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Αρκαλοχωρίου και στο Γυμνάσιο Αρκαλοχωρίου ενάμιση χρόνο μετά τον σεισμό τα προβλήματα παραμένουν. Το αίσχος των κοντέινερ, όπου δεν πληρούνται ούτε οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις για την εκπαιδευτική διαδικασία, υπάρχει κίνδυνος να γίνει μόνιμο. Τα σεισμόπληκτα κτήριά τους, που ακόμη δεν έχουν κατεδαφιστεί, αποτυπώνουν όχι μόνο το μέγεθος της καταστροφής, αλλά κυρίως το μέγεθος της κρατικής αδιαφορίας.
Όσο για το κτήριο του Δημοτικού Σχολείου Θραψανού, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της κατάρρευσης.
* Στον Δήμο Ηρακλείου: Υπάρχουν 223 σχολικά κτήρια, με το πιο σύγχρονο να έχει χτιστεί πριν από 23 χρόνια. Στην πλειοψηφία τους αυτά τα σχολικά κτήρια είναι κακοσυντηρημένα, χτισμένα προ των αντισεισμικών κανονισμών του 1985 - ήδη συμπληρώνονται 35 με 37 χρόνια - και με εκκρεμότητες στην τακτοποίηση των οικοδομικών αδειών. Τα περισσότερα νηπιαγωγεία είναι σε μισθωμένα ακατάλληλα και επικίνδυνα κτήρια, ενώ η κατάσταση της σχολικής στέγης των ειδικών σχολείων, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, όπως για παράδειγμα το ΕΝΕΕΓΥΛ στο Ηράκλειο, μόνο ως ντροπή μπορεί να χαρακτηριστεί.
Πολλές σχολικές μονάδες δεν καλύπτουν τον αυξανόμενο μαθητικό πληθυσμό, με αποτέλεσμα το “στοίβαγμα” διπλάσιου αριθμού μαθητών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ιστορικό σχολείο “Καπετανάκειο”, όπου συστεγάζονται τρία σχολεία, το 1ο Λύκειο, το 1ο Γυμνάσιο και το Εσπερινό Γυμνάσιο. Το κτήριο παραδόθηκε ανακαινισμένο το 2020 και αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι αίθουσες δεν επαρκούν, με αποτέλεσμα τα τμήματα της Γ’ Λυκείου να αναγκάζονται να κάνουν μάθημα εναλλάξ, εκ περιτροπής δηλαδή, πότε σε ένα εκκλησάκι που βρίσκεται μέσα στον αύλειο χώρο του σχολείου και πότε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Επιπλέον, το σχολείο πλημμύρισε δύο φορές το 2020, δηλαδή τη χρονιά που παραδόθηκε το κτήριο: Την πρώτη φορά εν μέσω πανδημίας από πρόβλημα στην αποχέτευση και την άλλη από την κακοκαιρία.
Τα περισσότερα σχολικά κτήρια δεν πληρούν στοιχειώδεις προδιαγραφές τόσο σε σχολικές αίθουσες, όσο και σε κοινόχρηστους χώρους, αύλειους χώρους, διαδρόμους, κ.λπ.
* Στα σχολεία Ν. Αλικαρνασσού: Τα προβλήματα που αφορούν τη σχολική στέγη είναι τεράστια. Οι ανάγκες για ανέγερση νέων σχολικών κτηρίων, όπως νέου γυμνασίου και δημοτικών, είναι ιδιαίτερα αυξημένες, ενώ η συντήρηση των ήδη υπαρχόντων απαιτεί γενναία χρηματοδότηση από το κράτος. Τα παιδιά κάνουν μάθημα μέσα σε σχολικές αίθουσες, που στην πλειονότητά τους είναι παμπάλαιες, χτισμένες με παλαιούς αντισεισμικούς κανονισμούς και ως εκ τούτου επικίνδυνες.
Για παράδειγμα, το Γυμνάσιο αριθμεί τα τελευταία χρόνια πάνω από 500 μαθητές, ενώ έχει κατασκευαστεί για 250 μαθητές.
* Στον Δήμο Χερσονήσου: Στα κτήρια της πρώην αμερικανικής Βάσης Γουρνών, που χτίστηκαν το 1960 για τις ανάγκες της Βάσης, στεγάζονται σήμερα 7 σχολικές μονάδες, το Γυμνάσιο Γουβών, το Λύκειο Γουβών, το Καλλιτεχνικό Σχολείο Ηρακλείου, το Μουσικό Σχολείο Ηρακλείου, το Νηπιαγωγείο Γουρνών και ο Παιδικός Σταθμός Γουρνών. Πρόκειται για κτήρια που προφανώς δεν αποτελούν χώρους κατάλληλους για σχολική στέγη.
Υπάρχουν θέματα στατικότητας σε ορισμένα από τα κτήρια αυτά, ενώ λειτουργούν για χρόνια χωρίς την επαρκή συντήρηση. Αρκετές τοιχοποιίες είναι γεμάτες υγρασία, που αντιμετωπίζονται με πρόχειρα μπαλώματα. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές αίθουσες κοντέινερ για να καλυφθούν οι ανάγκες του αυξανόμενου μαθητικού πληθυσμού.
Το Δημοτικό Γουρνών είναι σπασμένο στα δύο και με απόσταση 1 χιλιομέτρου. Το κεντρικό του κτήριο είναι παλιό, με εσωτερική σκάλα που είναι επικίνδυνη, με μικρές αίθουσες και πολλά παιδιά.
SOS εκπέμπουν τα σχολεία της Κρήτης
Για τραγική κατάσταση που έχει διαχρονικά δημιουργηθεί απ’ όλες τις κυβερνήσεις, αλλά η οποία δεν μπορεί να συνεχιστεί, κάνει λόγο η Ομοσπονδία Γονέων Κρήτης, επισημαίνοντας ταυτόχρονα πως τόσο το υπουργείο Παιδείας όσο και η Περιφέρεια Κρήτης και οι Δήμοι του νησιού είναι ενήμεροι γι’ αυτήν την κατάσταση «αφού τους την έχουμε περιγράψει με σειρά υπομνημάτων, μεταφέροντας την αγανάκτηση των Συλλόγων Γονέων και των Ενώσεων Γονέων».
«Τα παραδείγματα που παρουσιάζουμε», προσθέτουν οι γονείς, «αποτελούν μια ενδεικτική καταγραφή που έγινε στα σχολεία που φοιτούν τα παιδιά τους, που ουσιαστικά αναδεικνύουν την αδυναμία των σχολικών κτηρίων να υποστηρίξουν την εκπαιδευτική διαδικασία και πολύ περισσότερο να αποτελέσουν ένα ασφαλές περιβάλλον για την ολόπλευρη ανάπτυξή τους».
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι επίσης:
Στη Μεσαρά
* Στον Δήμο Φαιστού: Χρειάζεται να γίνει ουσιαστική συντήρηση όλων των σχολικών μονάδων και άρση επικινδυνοτήτων (π.χ. σάπια κάγκελα, καυστήρες μέσα στα κτήρια, στέγαστρα με κεραμίδια, κ.λπ.), έλεγχος της κατάστασης των ηλεκτρολογικών, υδραυλικών και εγκαταστάσεων θέρμανσης, τη συντήρησή τους και τη διασφάλιση της σωστής λειτουργίας τους, έλεγχος της κατάστασης στις τουαλέτες και στους αύλειους χώρους των σχολείων του Δήμου.
Ειδικότερα, το σχολείο της Γαλιάς με τον σεισμό 6,3 ρίχτερ, που σημειώθηκε τον Οκτώβριο 2013, υπέστη σοβαρές στατικές βλάβες που καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία του. Από τότε μέχρι σήμερα οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Γαλιάς στεγάζονται σε 6 λυόμενες αίθουσες των 50 τ.μ.
Στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Τυμπακίου: Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα λόγω παλαιότητας του κτηρίου, πέφτουν σοβάδες με σοβαρό τον κίνδυνο τραυματισμού, τα κιγκλιδώματα στον αύλειο χώρο είναι σάπια, δεν πληρούνται στοιχειώδεις κανόνες αντισεισμικής προστασίας, π.χ. οι πόρτες ανοίγουν προς τα μέσα, ενώ ο καυστήρας συνιστά στοιχείο επικινδυνότητας, αφού είναι τοποθετημένος μέσα στο σχολείο κάτω από τη σκάλα του 2ου ορόφου.
Στο 3ο Νηπιαγωγείο Μοιρών: Στεγάζεται σε νοικιασμένο κτήριο στην επαρχιακή οδό Μοιρών-Πόμπιας σε δρόμο ταχείας κυκλοφορίας, με συνέπεια τους κινδύνους που διατρέχουν καθημερινά γονείς και παιδιά και συχνά ατυχήματα. Απαιτείται η ανέγερση νέου νηπιαγωγείου για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών στέγασης των νηπίων.
Δημοτικό και Νηπιαγωγείο Βοριζίων: Έντονα προβλήματα λόγω υγρασίας (πέφτουν σοβάδες, υπάρχει μούχλα παντού, δυσοσμία κ.λπ., με κίνδυνο για την υγεία των μαθητών). Απαιτείται η ανέγερση νέου κτηρίου.
3ο Δημοτικό Σχολείο Τυμπακίου: Απαιτείται η κατασκευή στεγάστρου στην αυλή για την προστασία των μαθητών από ήλιο και βροχή.
2ο Δημοτικό Σχολείο Μοιρών: Απαιτείται η κατασκευή στεγάστρου στην αυλή για την προστασία των μαθητών από ήλιο και βροχή. Απαιτείται η προσθήκη αιθουσών, καθώς τα Τ.Ε. του σχολείου στεγάζονται σε αποθήκες ανήλιαγες και ακατάλληλες για εκπαιδευτική χρήση.
1ο Δημοτικό Σχολείο Μοιρών: Για την παλαιά πτέρυγα του σχολείου απαιτείται μόνωση της οροφής. Απαιτείται η αξιοποίηση του χέρσου χώρου στο πλάι του παλαιού κτηρίου, π.χ. με την κατασκευή γηπέδου βόλεϊ, καθώς η σημερινή του κατάσταση συνιστά στοιχείο επικινδυνότητας για τους μαθητές.
Δημοτικό Σχολείο και Νηπιαγωγείο Ζαρού: Απαιτείται διαμόρφωση του αύλειου χώρου, που βρίσκεται σε άθλια κατάσταση.
Στα Χανιά
* Στον Δήμο Χανίων:
32ο και 36ο Νηπιαγωγεία Χανίων (Νέα Χώρα): Ενοικιαζόμενος χώρος σε ισόγειο σπιτιού. Η αυλή και για τα δύο νηπιαγωγεία δεν ξεπερνά τα 8-10 τ.μ.
1ο και 2ο Δημοτικά Σχολεία Νέας Κυδωνίας: Είναι δύο συστεγαζόμενα σχολεία του Δήμου Χανίων, που εδώ και περίπου μία δεκαετία έχουν τοποθετηθεί στον χώρο 6 κοντέινερ. Στα 22 λοιπόν τμήματα (το 1ο λειτουργεί ως 12θέσιο και το 2ο ως 10θέσιο) φοιτούν συνολικά 500 περίπου μαθητές και η δυναμικότητά τους κατά μέσο όρο είναι 23-25 μαθητές ανά τμήμα. Σύμφωνα με καταγγελίες γονιών και εκπαιδευτικών, τα πατώματα στα κοντέινερ τρυπάνε και καθημερινά πέφτουν σοβάδες από τα ταβάνια. Σημαντικό επίσης πρόβλημα αποτελεί ο μικρός αύλειος χώρος, στον οποίο στοιβάζονται οι 500 μαθητές στα διαλείμματα, κάτι που αυξάνει τον φόβο ατυχημάτων.
1o Δημοτικό Σχολείο (Άγιος Λουκάς): Στεγάζεται σε οικία που ανήκει στην εκκλησία με πάρα πολλές ελλείψεις σε βασικές κτηριακές ανάγκες.
4ο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Χανίων: Οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να δουλεύουν ακόμα και σε διαδρόμους, ενώ οι τουαλέτες των μαθητών δεν έχουν πρόσβαση σε ΑμεΑ.
Δημοτικό Σχολείο Χωραφακίων: Από τα 6 τμήματα, τα 4 στεγάζονται σε κοντέινερ, ενώ το τμήμα υποδοχής στεγάζεται σε αίθουσα ενοικιαζόμενη εκτός σχολείου.
4ο ΓΕ.Λ. Χανίων: Έχει δύο κοντέινερ και ανεπαρκή περίφραξη. Στον ίδιο χώρο υπάρχουν αθλητικές εγκαταστάσεις που χρίζουν συντήρησης, μιας και μαζεύει πολλή νεολαία (Αθλητικό Κέντρο Αμπεριάς).
9ο Δημοτικό και Νηπιαγωγείο Χανίων: Αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα με τις τουαλέτες.
16ο Δημοτικό Σχολείο Χανίων: Είχαμε πρόσφατα πτώση δέντρου μέσα στο σχολείο εν ώρα διαλείμματος. Έξω από το 11ο και το Μουσικό Χανίων υπάρχει “τυφλή” στροφή, όπου γίνονται συχνά τροχαία ατυχήματα, με το τελευταίο πριν από λίγες μέρες. Ειδικότερα, το Μουσικό χρειάζεται άμεσα νέο κτήριο, καθώς τα παιδιά κάνουν μάθημα ακόμα και κάτω από τις σκάλες.
* Στον Δήμο Κισσάμου: Μετά τον σεισμό του 2019, το ΕΠΑ.Λ. Κισσάμου, εν αναμονή του νέου σχολικού κτηρίου, μετεγκαταστάθηκε προσωρινά σε αίθουσες προκάτ, σε χώρο δίπλα στη θάλασσα. Από την αρχή η σχολική κοινότητα είχε επισημάνει την αναγκαιότητα περισσότερων αιθουσών, αλλά και την πρόβλεψη αιθουσών για εργαστήρια, τα οποία είναι αναγκαία για ένα Επαγγελματικό Λύκειο. Σχεδόν 4 χρόνια μετά, οι αίθουσες δεν επαρκούν, με αύλειο χώρο γύρω στα 40 τ.μ. για τον προαυλισμό 160 μαθητών, ενώ το τραγικό είναι ότι γύρω από το σχολείο έχει στηθεί ένα εργοτάξιο για την εγκατάσταση (μεταλλική) των αναγκαίων εργαστηρίων, το οποίο σταμάτησε τον Γενάρη του 2023. Ο εργαστηριακός εξοπλισμός βρίσκεται στον εξωτερικό χώρο του σχολείου, σκεπασμένος με μουσαμάδες και εκτεθειμένος στα καιρικά φαινόμενα. Η συνολική εικόνα του σχολείου είναι σαν γιαπί. Είναι σημαντικό να πούμε ότι, μετά από την κινητοποίηση των γονέων, ξανάρχισαν οι εργασίες για την αποπεράτωση του έργου.
* Στον Δήμο Αποκορώνου:
Δημοτικό Σχολείο Βρυσών: Η στέγη είναι προβληματική, από την οποία εισρέουν νερά κατά την περίοδο των βροχών, ιδιαίτερα στη βορειοανατολική πτέρυγα του κτηριακού συγκροτήματος. Τα σιδερένια παράθυρα είναι σάπια και έχουν διαρροές υδάτων, ενώ οι σιδερένιες πόρτες είναι προβληματικές. Οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις είναι πολύ παλιές και συνέχεια δημιουργούνται προβλήματα διακοπής ρεύματος.
* Γυμνάσιο-Λύκειο Βρυσών: Έχει τεχνικές ατέλειες, ενώ βάζει νερά η στέγη, με αποτέλεσμα να έχει πολλές υγρασίες.
Δημοτικό Κουρνά: Οι αίθουσες διδασκαλίας στο παλιό κτήριο είναι πολύ μικρές για τους μαθητές που κάνουν μάθημα σ’ αυτές. Το κτήριο λειτουργούσε ως τριτάξιο (τρεις αίθουσες διδασκαλίας) μέχρι πριν λίγα χρόνια και τώρα έχει γίνει διαρρύθμιση (μοίρασμα του ίδιου χώρου) σε πέντε αίθουσες. Επιπλέον στον διάδρομο (!) έχουν κατασκευαστεί δύο ακόμα μικρές αίθουσες ελάχιστων τετραγωνικών, που λειτουργούν ως Τμήμα Ένταξης και ως τάξη υποδοχής. Η ηλεκτρολογική εγκατάσταση στο παλιό κτήριο είναι παλαιότατη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν συχνά προβλήματα στη λειτουργία της (υπολογιστές, θέρμανση, φωτισμός).
Δημοτικό στο Νιο Χωριό: Έχουν μικρύνει τις αίθουσες. Επίσης έχει δύο προκάτ.
Δημοτικό Καλυβών: Υπάρχει πρόβλημα με τη στέγη στο παλιό κτήριο.
Δημοτικό Βάμμου: Κτήριο του 1898. Δεν έχουν αίθουσα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Υπάρχουν δύο προκάτ. Στο σχολείο έρχονται μαθητές από 17 χωριά και τον χειμώνα υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα αφού δεν υπάρχει σκέπαστρο, με αποτέλεσμα τα παιδιά να είναι εκτεθειμένα.
Γυμνάσιο Βάμου: Κτήριο του 1936. Υπάρχουν μικρές αίθουσες και 3 προκάτ.
Λύκειο Βάμου: Κτήριο του 1936. Υπάρχουν δύο μικρές αίθουσες, μία 19 τ.μ. και άλλη μία 20 τετραγωνικά. Γραφείο ο διευθυντής δεν έχει και βρίσκεται μαζί με το γραφείο των καθηγητών. Υπάρχουν τρία προκάτ, αλλά το ένα είναι ακατάλληλο.
Σοβαρά προβλήματα σε Ρέθυμνο και Λασίθι
Σοβαρά είναι τα προβλήματα της σχολικής στέγης και στον νομό Λασιθίου.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη νέας σχολικής στέγης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα τελευταία 30 χρόνια στο κεντρικό διαμέρισμα του Δήμου (πόλη του Αγίου Νικολάου), που έχει σαν αποτέλεσμα στην περιοχή Ξηρόκαμπου, σε ένα χώρο που θα κάλυπτε τις υποδομές ενός Λυκείου και ενός Γυμνασίου, σήμερα να συστεγάζονται 8 σχολεία (1ο Λύκειο, 2ο Λύκειο, ΕΠΑ.Λ., 2ο Γυμνάσιο, 3ο Γυμνάσιο, ΕΕΕΚ, Δημόσιο ΙΕΚ και Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας), με συνολικό αριθμό άνω των 1.000 μαθητών.
Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι σχολικές μονάδες της Κρήτης που απευθύνονται σε Άτομα με Ειδικές Ανάγκες.
Στον Δήμο Ρεθύμνου: Στο κτήριο όπου συστεγάζονται το 1ο Ειδικό Δημοτικό και το ΕΕΕΕΚ Ρεθύμνου έχουν παρατηρηθεί ρωγμές στη νοτιοανατολική πλευρά, καθώς και παραμόρφωση του ανατολικού εξωτερικού τοίχου και χρειάζεται, σύμφωνα με το υπόμνημα που έχει καταθέσει το σχολείο στον Δήμο Ρεθύμνου, άμεση γεωστατική μελέτη και αποκατάσταση της ζημιάς, ώστε να αποφευχθεί πιθανή κατάρρευση των τοίχων.
