Ρεκόρ τουλάχιστον 20ετίας φαίνεται πως σημειώνεται το Πάσχα του 2023 σε σχέση με τις αντίστοιχες εορταστικές περιόδους του παρελθόντος, αφού για παράδειγμα η ντομάτα δείχνει για πρώτη φορά να ξεπερνάει τα 2 ευρώ το κιλό μετά το 2002 (κάτι που αναμένεται να γίνει τις επόμενες ημέρες), σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στο neakriti.gr ο πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Οπωροπωλών Ν. Ηρακλείου Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης.
Ανατρέχοντας στο 2002, που είχαμε τη μετάβαση στην Ευρωζώνη και τις περίφημες στρογγυλοποιήσεις στο ευρώ, μέχρι το 2012 και από το 2012 έως το 2022, βάζοντας στη σύγκριση και τις σημερινές τιμές τουλάχιστον στα βασικότερα είδη, διαπιστώνουμε μία πληθωριστική κατάσταση που είναι η χειρότερη των τελευταίων 20 χρόνων, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το ύψος των τιμών, όσο και τις εξελίξεις στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών!
Ας δούμε όμως τι ισχύει σήμερα στην αγορά του Ηρακλείου. Στα ύψη παραμένουν οι τιμές σε όλα τα είδη οπωροκηπευτικών που διακινούνται στην αγορά του Ηρακλείου, με την κίνηση των καταναλωτών να είναι εξαιρετικά υποτονική, ενώ αναμένονται νέες ανατιμήσεις μέσα στη Μεγαλοβδομάδα, όταν ο κόσμος θα αναγκαστεί, λόγω των ημερών, να αυξήσει τη ζήτηση σε συγκεκριμένα προϊόντα που χρειάζονται αυτές τις μέρες, όπως είναι η ντομάτα.
«Τουλάχιστον 30% κάτω είναι η αγοραστική κίνηση αυτές τις μέρες σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο», είπε στο neakriti.gr, ο εκπρόσωπος των οπωροπωλών του νομού Ηρακλείου Μιλτιάδης Χαλκιαδάκη, ο οποίος παρουσιάζει μια κατάσταση που δε θυμίζει σε καμιά περίπτωση το Πάσχα περασμένων χρόνων, ως προς τη “ζωντάνια” στην τοπική αγορά!
«Υπάρχει επάρκεια, αλλά πάντα παίζονται “παιχνίδια” τη Μεγάλη Εβδομάδα. Πιστεύω ότι και φέτος η ντομάτα θα είναι πανάκριβη. Ήδη είναι όλα ακριβά», είπε ο πρώην πρόεδρος των οπωροπωλών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα η ντομάτα είναι στα 1,80 ευρώ το κιλό και μπορεί να ξεπεράσει τις επόμενες μέρες τα 2 ευρώ το κιλό. Ο Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης μίλησε και για τις άλλες τιμές που ισχύουν σήμερα, όπως στα ντοματίνια στα 2,50 ευρώ το κουτάκι, στα κολοκύθια στα 2,50 έως 3 ευρώ το κιλό, στις μελιτζάνες στα 2,50 ευρώ το κιλό και στα μαρούλια στα 0,80 ευρώ το κιλό. Στα αγγουράκι η τιμή έχει φτάσει γύρω στα 2 ευρώ το κιλό, στην ντόπια πατάτα γύρω στο 1 έως 1,20 ευρώ το κιλό και στην πατάτα Αιγύπτου γύρω στα 0,80 ευρώ το κιλό (η κρητική πατάτα αυτή την περίοδο προέρχεται μόνο από τη Μεσαρά). Οι άγριες αγκινάρες πωλούνται γύρω στα 6 με 7 ευρώ το κιλό και οι ημιάγριες αγκινάρες γύρω στα 3,50 ευρώ το κιλό (στην αγκινάρα πέρυσι τέτοια εποχή η τιμή δεν ξεπερνούσε τα 5 ευρώ το κιλό)... Αυξήσεις υπάρχουν όμως και στα φρούτα. Στα πορτοκάλια η τιμή κυμαίνεται από 0,80 έως 1 ευρώ το κιλό, στα μανταρίνια γύρω στα 1,70 ευρώ το κιλό και στα λεμόνια στο 1 ευρώ. Και στα είδη αυτά, η αύξηση σε σχέση με πέρυσι είναι γύρω στο 15%.
«Κατά ένα μέρος δικαιολογείται και σε αυτά τα είδη. Αν βάλεις τα καύσιμα, αν βάλεις τα ποτίσματα, αν βάλεις τα λιπάσματα, αν βάλεις σπόρους κ.λπ., βγαίνει το παραπάνω κόστος, που δικαιολογεί μέρος των ανατιμήσεων», σύμφωνα με τον ίδιο.
«Δικαιολογούνται οι αυξήσεις, αλλά όχι σε τέτοια επίπεδα. Αυτό που μπορεί κανείς να πει είναι ότι “στην αναμπουμπούλα χαίρεται ο λύκος”», ανέφερε στο neakriti.gr ο Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης, τονίζοντας ότι οι τιμές σε σχέση με πέρυσι είναι σίγουρα αυξημένες κατά 30%.
«Μπαίνουν στα μαγαζιά οι άνθρωποι χωρίς όρεξη. Δεν ακούς κανέναν να είναι ευχαριστημένος. Όλους τους ακούς και λένε ότι δεν μπορούν να τα βγάλουν πλέον πέρα. Μπορεί να μιλούσαμε από χρόνια για ακρίβεια, αλλά η πραγματικά η ακρίβεια είναι τώρα. Μέσα σε έναν χρόνο “χτύπησε” 30% το κόστος ζωής επάνω, γιατί αυξήθηκε σε όλα. Παλιότερα λέγαμε ότι “ακρίβυνε η βενζίνη”... Αλλά την ίδια ώρα δεν έπαιρναν πάνω τα άλλα είδη. Σε δυο-τρεις μήνες έπαιρνε πάνω το ψωμί. Μετά έπαιρνε πάνω και το άλλο είδος. Αλλά τώρα έχουν αυξηθεί παντού οι τιμές», σύμφωνα με όσα μας είπε ο πρώην πρόεδρος των οπωροπωλών.
20 χρόνια πριν
Από τη δραχμή στο ευρώ και η “στρογγυλοποίηση προς τα πάνω”
Είκοσι και πλέον χρόνια πέρασαν από το 2002 που είχαμε την περίφημη “στρογγυλοποίηση προς τα πάνω” της αξίας των αγαθών σε ευρώ, σε σχέση με τη δραχμή κι ενώ σήμερα η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών έχει υποχωρήσει τουλάχιστον κατά 50% από τη χρονιά εκείνη, οι τιμές της ντομάτας και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης επίσης έχουν υποχωρήσει, αλλά πολύ λιγότερο στο λεγόμενο “καλάθι της νοικοκυράς”. Αντιθέτως, η νέα κρίση σηματοδοτεί αλματώδεις αυξήσεις όσο έρχεται το Πάσχα και η καλοκαιρινή περίοδος.
Το neakriti.gr σήμερα “ταξιδεύει” στις χρονιές 2002 και 2012 για να κάνει τις απαραίτητες συγκρίσεις των τιμών του 2022. Βγαίνουν, έτσι, χρήσιμα συμπεράσματα στο πρόβλημα της ακρίβειας για την ελληνική οικογένεια, στα προϊόντα που, έτσι κι αλλιώς, δεν μπορεί να αποφύγει για το τραπέζι της, χωρίς όμως από την άλλη να κερδίζει και σε ανάλογο βαθμό ο ίδιος ο άνθρωπος που μοχθεί για να τα παράγει. Μάλιστα, οι τιμές παραγωγού σε αντίθεση με τις τιμές στο “ράφι”, σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές του κάθε έτους, ελάχιστα αυξάνονται, την ώρα που οι καταναλωτές πληρώνουν τα προϊόντα αυτά σε διπλάσια ή και πολλαπλάσια επίπεδα για να τα αγοράσουν!
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία που μας έδωσε ο πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Οπωροπωλών Ν. Ηρακλείου Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης, «το 2002 παρατηρήθηκε μία αύξηση των τιμών σε όλα τα είδη σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά που υπήρχε η δραχμή, της τάξεως του 15% με 20% και άνω. Αυτό έγινε λόγω της στρογγυλοποίησης των τιμών. Εκεί που έδινε ο καταναλωτής 500 δραχμές για να πάρει ένα κιλό ντομάτας, έδινε τη χρονιά εκείνη μέχρι και 3 ευρώ το κιλό! Όταν άκουγε ο άλλος “δύο και τρία ευρώ”, του ακουγόταν καλύτερα γιατί ακόμα οι άνθρωποι δεν είχαν καταλάβει τι είχε συμβεί στην τσέπη τους»!
Συγκεκριμένα, το 2002 η ντομάτα είχε μία μέση τιμή από 2,50 έως και 3 ευρώ το κιλό. Και φτάνουμε 20 και πλέον χρόνια μετά, για να ξαναδούμε την ντομάτα να ξαναφτάνει γύρω σε αυτές τις τιμές.
Στο αγγούρι, η τιμή ήταν τότε γύρω στα 2 ευρώ το κιλό, κάτι που ισχύει και σήμερα. Στα φασόλια μάλιστα, η μέση τιμή έφτασε στα 6,5 με 7 ευρώ, στα κολοκύθια γύρω στα 3 ευρώ το κιλό, όπως και σήμερα, ενώ οι μελιτζάνες και οι πιπεριές έφτασαν σε μία μέση τιμή κοντά στα 6 ευρώ... Όσο για τις πατάτες, είχαν διαμορφωθεί μία τιμή 1 ευρώ το κιλό, ενώ σήμερα είναι ακόμα ακριβότερες κατά 0,20 ευρώ το κιλό.
Ποιες ήταν όμως οι αντίστοιχες τιμές τη χρονιά της οικονομικής κρίσης, του 2012; Στην ντομάτα, η μέση τιμή ήταν κάτω από τα 2 ευρώ το κιλό, οι μελιτζάνες και οι πιπεριές γύρω στα 3,50 με 4 ευρώ το κιλό, το αγγουράκι γύρω στο 1,50 με 1,70 ευρώ το κιλό, το κολοκύθι 2 με 2,50 ευρώ το κιλό, ενώ η πατάτα είχε γύρω στα 80 με 90 λεπτά το κιλό.
Και φτάνουμε στο 2022, με τις μεγάλες και απανωτές κρίσεις, που γιγαντώνονται μετά τον πόλεμο. Η μέση τιμή της ντομάτας ήταν γύρω στο 1,50 ευρώ το κιλό, τα κολοκύθια κοντά στα 2 με 2,50 ευρώ το κιλό, το αγγουράκι γύρω στα 2 με 2,50 ευρώ το κιλό και οι πιπεριές και οι μελιτζάνες γύρω στα 4 ευρώ.
