Μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης παραχώρησε στο neakriti.gr ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας επί κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Κώστας Φωτάκης. Ο κ. Φωτάκης μίλησε για την αριστερή πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στα ελληνικά πανεπιστήμια, ενώ δικαιολόγησε την αντίληψη της ανωτατοποίησης του πρώην ΤΕΙ, καθώς «όσον αφορά τις αξιολογήσεις και τις επιδόσεις ΕΛΜΕΠΑ, ήταν τέτοιες που ήταν ίδιες ή καλύτερες μ’ εκείνες άλλων πανεπιστημίων».
Ο κ. Φωτάκης επισήμανε πως στόχος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι να συμπράξουν τα πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Κρήτης, με απώτερο σκοπό τη διάχυση και την παραγωγή της γνώσης. Ο ίδιος έκανε σαφές πως ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στηρίζει το ερευνητικό προσωπικό των πανεπιστημίων.
Μεταξύ άλλων, ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας υποστήριξε πως οι ανθρωπιστικές επιστήμες έχουν αξία στη συνείδηση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., καθώς «βασικό πρόταγμά του είναι η άρση των κοινωνικών ανισοτήτων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο».
Τέλος, ο κ. Φωτάκης επισήμανε πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αναπτυξιακό σχέδιο για την Κρήτη.
Λάβατε μέρος σε μια συζήτηση που σχετιζόταν με την αναγκαιότητα της εγκαθίδρυσης μιας αριστερής πολιτικής στα ΑΕΙ. Θέλετε να μας πείτε μερικά λόγια για το τι σημαίνει αριστερή πολιτική στην έρευνα και στην παιδεία;
«Η παιδεία και η έρευνα συνδέονται στενά με το ιδεολογικό υπόβαθρο που επικρατεί σε μια χώρα. Έχουν ένα σαφές ιδεολογικό πρόσημο. Και όσον αφορά την επιστημονική έρευνα, δεν είναι καθόλου ουδέτερη. Έχει πρόσημο. Η αριστερή πολιτική εντός του Πανεπιστημίου ή στα πλαίσια μιας επιστημονικής ερευνητικής διαδικασίας θέλει να αναδείξει το στοιχείο πως τόσο η κυβερνητική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ το 2015-2019, όσο και η επόμενη κυβέρνηση, που θα είναι ΣΥΡΙΖΑ, θα έχει ένα σαφές ιδεολογικό πρόσημο, που θα διαφέρει σημαντικά από το πρόσημο της άλλης πλευράς, δηλαδή της Ν.Δ.».
Ήσασταν πρωτεργάτης της ανωτατοποίησης του πρώην ΤΕΙ Κρήτης μαζί με τον Κώστα Γαβρόγλου. Η Ν.Δ. σας κατηγόρησε για προχειρότητα. Ύστερα από 4 χρόνια, η δημιουργία του ΕΛΜΕΠΑ σας δικαιώνει;
«Υπήρξαν επιτροπές που ήλεγξαν την ποιότητα του πρώην ΤΕΙ και δικαίως έγινε Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο. Είχε δοθεί το περιθώριο να υπάρξουν διορθωτικές κινήσεις και όπου μπορούσαν να γίνουν, έγιναν. Όσον αφορά τις αξιολογήσεις και τις επιδόσεις πρώην ΤΕΙ, ήταν τέτοιες που ήταν ίδιες ή καλύτερες μ’ εκείνες άλλων πανεπιστημίων. Ήταν απόλυτα δικαιολογημένη η κίνηση τόσο σε επίπεδο διδασκόντων, όσο και σε επίπεδο περιεχομένου σπουδών, εργαστηρίων και έρευνας. Όταν μιλάμε για πανεπιστημιακή έρευνα, δε μιλάμε μόνο για διδασκαλία, αλλά και για παραγωγή γνώσης. Το Πανεπιστήμιο είναι παραγωγή και διάχυση της γνώσης και της έρευνας. Το πρώην ΤΕΙ Κρήτης τηρούσε τις προϋποθέσεις και τους όρους για να γίνει πανεπιστήμιο. Είχαμε προσπαθήσει να συμπράξει τόσο το πρώην ΤΕΙ Κρήτης όσο και το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης, με πρύτανη τον Οδυσσέα Ζώρα, δε το επιθυμούσε. Οπότε έγινε αυτή η κίνηση».
Σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. γίνει κυβέρνηση, ποια είναι η επόμενη μέρα για το δημόσιο πανεπιστήμιο;
«Ο νόμος της Κεραμέως, που έχει να κάνει με τη διοίκηση των πανεπιστημίων, και άλλες διατάξεις θα καταργηθούν. Αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι να στηριχθούν τα περιφερειακά πανεπιστήμια και πιο συγκεκριμένα σε επίπεδο Κρήτης να ενισχυθεί το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, όπως το Γεωπονικό τμήμα. Θα πρέπει να ενισχυθεί και θα είναι καλό και για την Κρήτη και για τη χώρα γενικότερα. Οπότε, αυτό που θα γίνει είναι να απομακρυνθούν νόμοι και διατάξεις που αφορούν τον χώρο του πανεπιστημίου και λειτουργούν ανασταλτικά, και θα γίνουν ρυθμίσεις που θα απελευθερώσουν τις δυνάμεις που υπάρχουν. Στις διατάξεις της κ. Κεραμέως υπάρχουν ιδέες για το δημόσιο ελληνικό πανεπιστήμιο που είναι παρωχημένες, όπως το λεγόμενο “επιχειρηματικό πανεπιστήμιο”. Αυτός είναι ένα εξαναγκασμός για να συνδεθεί το ελληνικό πανεπιστήμιο με την αγορά ή καλύτερα με την αυτορρυθμιζόμενη αγορά. Είναι καταστρεπτικό και φαίνεται και στον διεθνή χώρο. Η ιδέα του “επιχειρηματικού πανεπιστημίου” εξαλείφεται ακόμη και στις ΗΠΑ, όπου ξεκίνησε. Έχει σταματήσει να υπάρχει σε κάθε σοβαρή χώρα η ιδέα ενός τέτοιου πανεπιστημίου. Αυτές οι στρεβλώσεις εγκλωβίζουν το δυναμικό σε μερικούς τομείς, οι οποίοι έχουν μια περιοδικότητα 3-5 χρόνων. Εάν γίνει στην περίπτωση της Ελλάδας το επιχειρηματικό πανεπιστήμιο, θα είναι καταστροφικό. Επίσης παρεμποδίζει την ανάδειξη νέων επιστημονικών τομέων που δε βρίσκονται στην αγορά, αλλά είναι αναδυόμενοι τομείς, που θα αποτελούν το μέλλον. Άλλες παρενέργειες της κ. Κεραμέως είναι τα λεγόμενα “βιομηχανικά διδακτορικά”, που είναι ένα στοιχείο φθηνής ανάπτυξης».
Όταν ήσασταν υπουργός, βλέπαμε ως δημοσιογράφοι πως ο ΣΥΡΙΖΑ επεδίωκε να ενοποιήσει τα πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Κρήτης με επίκεντρο το ΙΤΕ, με σκοπό τη σύμπραξη. Αυτός είναι και οραματικός σας σκοπός και τώρα που βρίσκεστε στην αξιωματική αντιπολίτευση;
«Αυτό που θέλαμε και συνεχίζουμε και θέλουμε είναι να γίνει η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του ακαδημαϊκού και ερευνητικού δυναμικού της Κρήτης, που είναι ιδιαίτερα αξιόλογο. Να υπάρξει, δηλαδή, μια ώσμωση των ερευνητικών κέντρων, όπως του ΙΤΕ και των πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Αυτό είχαμε κατά νου να κάνουμε και αυτό σχεδιάζουμε στο πλαίσιο του ενιαίου χώρου εκπαίδευσης-έρευνας, να υπάρξει η βέλτιστη αξιοποίηση του ερευνητικού δυναμικού που υπάρχει και να υπάρξει η εκμετάλλευση των ερευνητικών υποδομών της Κρήτης».
Αναπτυξιακός πόλος το ΙΤΕ
Έχετε διατελέσει πρόεδρος του ΙΤΕ από το 2011 έως το 2015. Πιστεύετε πως μπορεί να αποτελέσει πόλο ανάπτυξης;
«Αποτελεί αναπτυξιακό πόλο. Στο αναπτυξιακό μας μοντέλο, η γνώση παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς προκύπτει από την επιστημονική έρευνα. Μιλάμε για κοινωνίες της γνώσης και οικονομίες της γνώσης. Η αξιοποίηση του ακαδημαϊκού συστήματος, όπως το ΙΤΕ, μπορεί να αποτελέσει αναπτυξιακό πόλο γιατί παράγει γνώση και έχει διεθνή εμβέλεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει διαδικασίες μέσα στα όργανά του. Έχει συγκροτηθεί ένα πρόγραμμα, το οποίο εξειδικεύεται σε επιμέρους τομείς, όπως την παιδεία και την έρευνα. Το σημερινό καθεστώς επιβάλλει πολύ έντονες συνθήκες επισφάλειας σε νέους ερευνητές και υποψήφιους διδάκτορες. Και εμείς θα προβάλλουμε μια πρόταση, ώστε οι άνθρωποι αυτοί να αποτελούν συστατικά στοιχεία του ερευνητικού μας κόσμου, χωρίς επισφάλεια».
Έχει σκοπό ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. να αναστήσει τις κοινωνικές-ανθρωπιστικές επιστήμες και να ανασυγκροτηθούν ως επιστημονικό και ακαδημαϊκό αντικείμενο;
«Έχουμε αποδείξει πως οι ανθρωπιστικές επιστήμες αποτελούν ζωτικό κομμάτι τόσο του εκπαιδευτικού συστήματος, όσο και της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης γενικότερα. Οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες θωρακίζουν την κοινωνία από κάθε μορφή σκοταδισμού. Ταυτόχρονα, μας δίνουν εργαλεία για τις νέες τεχνολογίες που καταφτάνουν. Οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, αλλά και η Φιλοσοφία είναι οι επιστήμες που πρέπει να αξιοποιήσουμε για να δούμε τον κόσμο όπως αναδύεται και πώς μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο. Και μην ξεχνάμε πως βασικό πρόταγμα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι η άρση των κοινωνικών ανισοτήτων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο».
Έχει αναπτυξιακό πρόγραμμα για την Κρήτη ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.;
«Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει αναπτυξιακό πρόγραμμα για την Κρήτη σε επίπεδο υποδομών, οδικού δικτύου και λιμανιών. Προφανώς υπάρχουν πράγματα που έχουν παρατεθεί και τα έχουν παραθέσει τόσο οι βουλευτές, όσο και οι υποψήφιοι βουλευτές του κόμματος, τα οποία πρέπει να αλλάξουν για τη βελτίωση της ζωής των Κρητικών».
