Άνω των 160.000 ακινήτων - που αντιπροσωπεύουν το 50% του κτηριακού αποθέματος της Κρήτης με βάση την απογραφή του 2011 - εκτιμάται ότι θα καταστεί μη εμπορεύσιμο από το 2030 και μετά, με βάση τη νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για υποχρεωτική ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων των χωρών-μελών της. Θα πρέπει, δηλαδή, να προηγηθούν επενδύσεις ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ.
Πρόκειται για υποχρεωτικές δαπάνες ενεργειακής αναβάθμισης, στις οποίες θα υποβάλλονται από το 2030 και μετά όλα τα ακίνητα που διατίθενται προς πώληση ή ενοικίαση, με βάση τα όσα αναφέρει σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ψηφίστηκε την περασμένη Τρίτη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με 343 ψήφους υπέρ, 216 κατά και 78 απόντες. Θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ώστε να εξειδικευτούν ακόμη περισσότερα τα σχετικά μέτρα και να αρχίσει η περίοδος υιοθέτησής τους από τα κράτη-μέλη!
Στον “πάγο”, δηλαδή, μπαίνουν σε πανελλαδικό επίπεδο, με βάση τους υπολογισμούς του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, 2,2 εκατομμύρια ακίνητα. Από αυτά, γύρω στα 160.000 ακίνητα εκτιμάται πως είναι σε επίπεδο Κρήτης και αφορούν σε κατασκευές που έγιναν από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’90. Η πλειονότητα των κτηρίων αυτών στερείται θερμομόνωσης, που είναι το βασικότερο συστατικό μιας ενεργειακής αναβάθμισης, για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και συνεπώς και των εκπομπών ρύπων.
Σήμερα, ένα κτήριο της δεκαετίας του ’60 παραμένει στη χαμηλότερη κατηγορία του ενεργειακού πιστοποιητικού, ακόμη και αν έχει γίνει π.χ. τοποθέτηση ενεργειακών κουφωμάτων αλουμινίου.
Τι αναφέρει η οδηγία της Ε.Ε.
Συγκεκριμένα, με βάση τα όσα υιοθετήθηκαν, όσοι ιδιοκτήτες επιθυμούν να μεταβιβάσουν ή να εκμισθώσουν το ακίνητό τους, θα πρέπει προηγουμένως να έχουν φροντίσει να το αναβαθμίσουν ενεργειακά. Στην περίπτωση των κατοικιών, αυτό θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από το 2030.
Η υποχρέωση αυτή θα αφορά αποκλειστικά και μόνο τα ακίνητα που κατατάσσονται στις δύο χαμηλότερες κατηγορίες του ενεργειακού πιστοποιητικού και είτε πωλούνται είτε εκμισθώνονται (με νέα μισθωτήρια συμβόλαια).
Τα επαγγελματικά ακίνητα (π.χ. γραφεία, εμπορικά καταστήματα, αποθήκες κ.λπ.) και τα ακίνητα που χρησιμοποιεί το Δημόσιο θα πρέπει να επιτύχουν τον ίδιο στόχο έως το 2027 (για την κατηγορία Ε) και έως το 2030 (για την κατηγορία Δ), επίσης, εφόσον αποτελούν αντικείμενο νέας μίσθωσης ή πώλησης.
Έτσι, για παράδειγμα, ένα διαμέρισμα του κέντρου της Αθήνας, που σήμερα βρίσκεται στην κατηγορία Ζ του ενεργειακού πιστοποιητικού, θα πρέπει να υποβληθεί σε εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης κόστους της τάξεως των 15.000-20.000 ευρώ, ώστε να μονωθεί και να μπορέσει να αναβαθμιστεί ενεργειακά κατά τις απαιτούμενες δύο κατηγορίες, ανεβαίνοντας π.χ. στην Ε κατηγορία. Από το 2033, δε, ο ελάχιστος “πήχης” τίθεται στην αμέσως υψηλότερη κατηγορία Δ.
Υπάρχουν σοβαρές αντιδράσεις
Οι αντιδράσεις μέχρι στιγμής για την υπόθεση αυτή, στη χώρα μας, είναι αρνητικές, αν και άπαντες συμφωνούν πως η ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων είναι αναγκαία.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), αλλά και της Διεθνούς Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων (UIPI), Στράτος Παραδιάς, κάνει λόγο για “Αρμαγεδδώνα”, που θα φέρει μεγάλες ανατροπές στην ιδιωτική ακίνητη περιουσία.
Η ΠΟΜΙΔΑ έχει υπολογίσει ότι για την αναβάθμιση του υφιστάμενου κτηρίου αποθέματος, ώστε να φτάσει στην κατηγορία Γ του ενεργειακού πιστοποιητικού, τα απαιτούμενα κεφάλαια αγγίζουν τα 30 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αυξάνεται σε πάνω από 70 δισ. ευρώ για να επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί σε επίπεδο Ε.Ε. για αναβάθμιση του συνόλου των κτηρίων έως το 2050, προκειμένου αυτά να θεωρούνται μηδενικών εκπομπών ρύπων.
Με τη σειρά του, ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός σημειώνει ότι «είναι πολύ σημαντικό που τίθεται πλέον ένα σαφές και αυστηρό χρονοδιάγραμμα ενεργειακών αναβαθμίσεων για τα κτήρια που εντάσσονται στις χαμηλότερες κατηγορίες του ενεργειακού πιστοποιητικού. Ωστόσο, ως ΤΕΕ, θεωρούμε ότι θα πρέπει να υπάρξει κρατική μέριμνα και ίσως και κάποια σχετική νομοθεσία σε εθνικό επίπεδο, που να καθιστά υποχρεωτικό και τον έλεγχο στατικότητας όλων των κτηρίων, όπου θα γίνονται παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης, ιδίως στα προ του 1985».
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν η πανευρωπαϊκή ομοσπονδία ιδιοκτητών ακινήτων UIPI και η ελληνική ΠΟΜΙΔΑ, «η αναθεώρηση της οδηγίας EPBD στοχεύει στην αναβάθμιση του ευρωπαϊκού κτηριακού αποθέματος σε μηδενικές εκπομπές (ΖΕΒ) έως το 2050»...
Οι φορείς στην Κρήτη
Το neakriti.gr κατέγραψε όμως και τις πρώτες αντιδράσεις των εμπλεκόμενων φορέων της Κρήτης. Ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Ν. Ηρακλείου και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), δικηγόρος Κώστας Αράπογλου, ήταν κατηγορηματικός: «Σίγουρα θα πρέπει να στηριχθούν τα νοικοκυριά για να προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση. Γιατί στις περιόδους που ζούμε, δεν μπορεί να έχουμε όλοι την οικονομική δυνατότητα να αναβαθμίσουμε τα κτήριά μας».
Συνεχίζοντας, ο Κώστας Αράπογλου τονίζει: «Είμαστε αναγκασμένοι να το κάνουμε, γιατί είναι κοινοτική οδηγία. Όμως, θα πρέπει να ενισχυθούν οι ιδιοκτήτες. Διότι, οπωσδήποτε, το να αναγκάζεις κάποιον να κάνει ενεργειακή αναβάθμιση σημαίνει ότι τον φορτώνεις με ένα βάρος, στο οποίο οι περισσότεροι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να ανταποκριθούν».
Καταλήγοντας, ο Κώστας Αράπογλου επισημαίνει ότι «σίγουρα, τα περισσότερα ακίνητα που έχουν κατασκευαστεί μέχρι μία δεκαπενταετία έχουν προβλήματα»...
Προβληματισμοί: Συντονισμένα, με συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Τμήματος Ανατολικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργος Ταβερναράκης, είπε στη “Νέα Κρήτη”: «Είναι σίγουρο ότι η υπόθεση αυτή, σε κάθε περίπτωση, θα έχει μια επίπτωση στην κτηματαγορά. Πάντως, σε αυτή τη διαδικασία προφανώς και θα πρέπει να πάμε, για να μειώσουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα. Και αυτό αφορά σε όλες τις δραστηριότητες (οικιακές, επαγγελματικές, βιομηχανικές, βιοτεχνικές, ξενοδοχειακές κ.λπ.). Αλλά από ’κει και πέρα, θα πρέπει να γίνει συντονισμένα, με συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις. Με συγκεκριμένους πόρους θα πρέπει να βοηθήσουν τους ιδιοκτήτες να προχωρήσουν σε αυτές τις διαδικασίες. Και νομίζω ότι θα πρέπει να κινηθούν σε αυτήν την κατεύθυνση».
Εξάλλου, ο πρόεδρος του Τμήματος Δυτικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Σπύρος Σοφιανός δίνει έμφαση στις ιδιαιτερότητες που υπάρχουν μεταξύ των χωρών: «Έχουμε ένα πολύ παλιό κτηριακό δυναμικό, το οποίο δεν είναι ίδιο με της υπόλοιπης Ευρώπης. Και είμαστε σε μια σεισμογενή περιοχή. Άρα, για μας είναι κρίσιμα και προγράμματα που έχουν σχέση με στατική επάρκεια και στατικές μελέτες, οι οποίες να είναι πλήρεις. Ειδικά, σε ό,τι αφορά τα δημόσια κτήρια και κυρίως τα πιο ευαίσθητα: σχολεία, βρεφονηπιακοί σταθμοί, νοσοκομεία, κέντρα υγείας... Να είναι όλα σε πολύ υψηλό επίπεδο».
Καταλήγοντας, ο Σπύρος Σοφιανός είπε, εξάλλου, ότι σε επίπεδο Ε.Ε. πολλές φορές μπαίνουν στόχοι που είναι πολύ δύσκολο να τους πετύχουμε ως χώρα.
«Για παράδειγμα, σε άλλες χώρες η μεσιτεία είναι επαγγελματικά αναγνωρισμένη, ενώ στην Ελλάδα οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει τον μεσίτη. Εγώ, λοιπόν, μπορώ να καταλάβω την αγωνία να αναβαθμιστούν ενεργειακά τα κτήρια, αλλά αυτό θέλει και ένα άλλο πλαίσιο συνολικά. Δεν μπορεί τα ίδια που ισχύουν στη Σουηδία να ισχύουν και στην Ελλάδα»...
