Μετά τις εθνικές εκλογές, καλοκαίρι και βλέπουμε πηγαίνει το “κούρεμα” των δυσανάλογα υψηλών αντικειμενικών αξιών που έχουν ζητήσει σχεδόν οι μισοί Δήμοι της χώρας, μεταξύ των οποίων και αρκετοί Δήμοι εδώ στην Κρήτη, ανάμεσά τους και ο Δήμος Αγίου Νικολάου, όπου παρατηρείται το παράδοξο φαινόμενο, ορεινοί, ερημωμένοι οικισμοί- “φαντάσματα” στο Άνω Μεραμπέλο να έχουν σχεδόν τις ίδιες αντικειμενικές αξίες με οικιστικές-τουριστικές περιοχές!
Ο ένας μετά τον άλλο οι Δήμοι ανά την ελληνική επικράτεια έσπευσαν να εκμεταλλευτούν την έκτακτη διαδικασία επανακαθορισμού των αντικειμενικών τιμών του υπουργείου Οικονομικών, για να ανακαλέσει τις υπέρμετρα μεγάλες αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών που θεσπίστηκαν το 2022. Διεκδίκηση και αίτημα απολύτως εύλογα, καθώς χαμηλότερες αντικειμενικές αξίες σημαίνει χαμηλότερος ΕΝΦΙΑ, χαμηλότερος φόρος μεταβίβασης, χαμηλότερος φόρος δωρεών κ.λπ. Η σχετική δυνατότητα διεκδίκησης “κουρέματος” στις νέες, πολύ “τσιμπημένες” αντικειμενικές προβλέπεται στο άρθρο 51 του Ν. 5000/2022, και με βάση αυτό συνολικά 145 Δήμοι ανά την επικράτεια απέστειλαν γνωμοδοτήσεις, με την ελπίδα να πείσουν το υπουργείο Οικονομικών να ανακαλέσει τις υπέρμετρα μεγάλες αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών που αποφάσισε, ώστε οι δημότες τους να έχουν ουσιαστική ελάφρυνση στον ΕΝΦΙΑ και σε άλλους φόρους που επιβαρύνουν τη χρήση ή την απόκτηση ακινήτων.
Όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία ελέγχου των αιτήσεων-ενστάσεων που υπέβαλαν οι 145 Δήμοι, ωστόσο η διαδικασία προβλέπεται μακρά.
Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου που είναι σε εξέλιξη, η αρμόδια επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών θα καθορίσει τις περιοχές εκείνες, ανά την ελληνική επικράτεια, στις οποίες όντως διαπιστώνονται στρεβλώσεις και υπέρμετρες τιμές ζώνης με βάση την τελευταία αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών του 2022.
Κατόπιν δράση θα αναλάβουν οι πιστοποιημένοι εκτιμητές ακινήτων, ώστε να προσδιοριστούν οι προκρινόμενες μεταβολές των τιμών ζώνης στις περιοχές για τις οποίες θα αποφασιστεί κάτι τέτοιο με βάση τα αιτήματα-γνωμοδοτήσεις των Δήμων, τα οποία θα έχουν κριθεί, εντωμεταξύ, ως βάσιμα.
Αυτό θα συμβεί, ωστόσο, από τον Ιούνιο και μετά, και σίγουρα μετά την 1η και 2η (εφόσον χρειαστεί) εθνική κάλπη.
Οι νέες τιμές ζώνης που θα καθοριστούν από τους πιστοποιημένους εκτιμητές ακινήτων θα τεθούν σε ισχύ εντός του 2023, αλλά δεν αναμένεται να έχουν αναδρομική ισχύ. Αυτό σημαίνει, δηλαδή, ότι δε θα επηρεαστεί ο ΕΝΦΙΑ του 2022, και το πιθανότερο ούτε ο ΕΝΦΙΑ του 2023.
Η περίπτωση του Δήμου Αγίου Νικολάου
Σε επίπεδο Κρήτης, χαρακτηριστική περίπτωση παράδοξων τιμών ζώνης και αδικιών αποτελεί ο Δήμος Αγίου Νικολάου.
Μετά τη συγκέντρωση πολλαπλών αιτημάτων για μείωση των αντικειμενικών αξιών, ο Δήμος Αγίου Νικολάου προσέλαβε ορκωτό εκτιμητή, ο οποίος επεξεργάστηκε την πρόταση που απεστάλη στο υπουργείο Οικονομικών.
Στόχος της παρέμβασης είναι να φοροελαφρυνθούν σε πρώτη φάση περιοχές που δεν ανήκουν στις τουριστικές και ως επί το πλείστον γίνονται μεταβιβάσεις ακινήτων. Πρόκειται για ένα μείζον θέμα, που απασχολεί κυρίως αγροτικές περιοχές, που επηρεάζονται άμεσα από τις αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών.
Στον δήμο Αγίου Νικολάου παρατηρείται μάλιστα το εξής παράδοξο ή εξωφρενικό: Οικισμοί που ουσιαστικά δεν κατοικούνται, δηλαδή δεν έχουν καθόλου κατοίκους είτε έχουν μόλις μία-δύο οικογένειες, να έχουν ίδιες τιμές ζώνης με οικισμούς που έχουν κανονικά κατοίκους και ζωή. Τέτοιοι οικισμοί- “φαντάσματα” υπάρχουν αρκετοί στο Άνω Μεραμπέλο, με τον Δήμο, μέσω της γνωμοδοτικής πρότασής του, να ζητά εύλογα, αν μη τι άλλο, από το υπουργείο Οικονομικών οι εν λόγω οικισμοί να αποκτήσουν πολύ χαμηλότερη τιμή ζώνης, σε ένα επίπεδο της τάξης του 50% των υπόλοιπων “εν ζωή” οικισμών, ώστε να υπάρχει και δικαιότερη φορολόγηση.
Το χρονικό των χειρισμών στον Δήμο Αγ. Νικολάου
Όπως παρατίθεται στη σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αγίου Νικολάου, «ο Δήμος, στην προσπάθειά του να ενημερώσει ολοκληρωμένα και με συγκεκριμένα στοιχεία το υπουργείο Οικονομικών για την αξία των ακινήτων της περιοχής, ανέθεσε σε διπλωματούχο πολιτικό μηχανικό, πιστοποιημένο εκτιμητή υπ. Οικονομικών, τη λεπτομερή διερεύνηση του θέματος ανά οικισμό και περιοχή (συνολικά 121 περιοχές).
Η μελέτη αυτή παρελήφθη και απετέλεσε υλικό για τη διαμόρφωση τελικής πρότασης αντικειμενικών αξιών για τον Δήμο Αγίου Νικολάου, το 2021. Η επιτροπή που ορίστηκε με την υπ’ αριθμ. 6/2021 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου φυσικά έλαβε υπόψη της και λοιπές συνθήκες, όπως εξέλιξη πληθυσμιακών στοιχείων και ανάπτυξης όλων αυτών των περιοχών, και διαμόρφωσε την τελική πρόταση, η οποία υπεβλήθη στο Δημοτικό Συμβούλιο, που έλαβε την τελική απόφαση (65/2021) προς το υπουργείο Οικονομικών την 9η Απριλίου 2021. Η πρόταση αυτή δεν ελήφθη υπόψη από το υπουργείο Οικονομικών για τυπικούς λόγους.
Η ίδια επιτροπή συνήλθε εκ νέου και επαναξιολόγησε την προηγούμενη απόφαση, λαμβάνοντας τώρα υπόψη τα πολύ πρόσφατα πληθυσμιακά στοιχεία (Μάρτιος του ’22). Η πρόταση της επιτροπής στο μεγαλύτερο μέρος της είναι η ίδια η πρόταση που υπεβλήθη το 2021, με μόνη διαφορά ότι σε 50 οικισμούς που πλέον είναι σχεδόν ακατοίκητοι και είναι εμφανέστατη η μείωση του πληθυσμού τους, όπως προκύπτει από την απογραφή του 2021, προτείνει για τους 50 αυτούς οικισμούς ως αντικειμενική αξία τα 300 ευρώ».
Μείωση 20% ζητούν οι Δήμοι Αγ. Βασιλείου και Κισσάμου
Με ομόφωνη απόφασή του, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αγίου Βασιλείου εισηγήθηκε προς τη Γενική Γραμματεία Οικονομικής Πολιτικής τη μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 20%, έπειτα από πρόταση του δημάρχου Αγίου Βασιλείου Γιάννη Ταταράκη. Ομοίως, μείωση κατά 20% των τιμών στις υφιστάμενες τιμές των αντικειμενικών αξιών έχει ζητήσει και το Δημοτικό Συμβούλιο Κισσάμου από το υπουργείο Οικονομικών.
