Τα κοντομάνικα και τα σορτσάκια ξανακατέβηκαν από τις ντουλάπες, και φαίνεται ότι ίσως για τους πιο τολμηρούς θα βγουν από τη... ναφθαλίνη και τα μαγιό το σαββατοκύριακο που έρχεται στην Κρήτη. Το αν θα παραμείνουν και τα Χριστούγεννα μένει ακόμα να φανεί, καθώς είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένο, λόγω χρονικής απόστασης, να γίνει επί του παρόντος ασφαλής εκτίμηση για τον καιρό που θα επικρατήσει στο νησί μας σε δύο βδομάδες, ωστόσο η τάση τουλάχιστον για τις επόμενες ημέρες είναι με μεγάλα θερμοκρασιακά... κέφια! Αυτά ακριβώς που χαρακτηρίζουν τον καιρό στην Κρήτη ήδη από τις αρχές του φετινού Δεκέμβρη, οπότε και με το δυνατό... σπρώξιμο από τους νοτιάδες ο υδράργυρος πήρε την ανηφόρα.
Όπως μας εξήγησε ο κρητικής καταγωγής μετεωρολόγος, διευθυντής Ερευνών στο meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, κ. Κώστας Λαγουβάρδος, η τάση για υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες, που επικρατεί από τα τέλη του Νοέμβρη και συνεχίζεται και τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη, θα κορυφωθεί το σαββατοκύριακο ως την επόμενη Δευτέρα, οπότε η αναμενόμενη θερμή εισβολή από τα νότια θα εκτοξεύσει τον υδράργυρο στους 26-27 βαθμούς Κελσίου, ίσως και ακόμα υψηλότερα, κάτι που θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες που μένει ακόμα να διευκρινιστούν, όπως η νέφωση και η σκόνη.
Οι θερμοκρασίες αυτές, που θυμίζουν μέρες του 2010 και του 1963, φυσικά και δεν περνάνε απαρατήρητες από τους επιστήμονες. Και στις δύο περιπτώσεις το πρώτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη ήταν εξαιρετικά ζεστό σε σχέση με τον μέσο όρο για την εποχή, με 29,2 βαθμούς στα Χανιά το 2010 και περί τους 28-29 πάλι στα Χανιά το 1963, με αυτονόητα δεδομένο ότι για μια τέτοια χρονολογία τα στοιχεία που υπάρχουν είναι σαφώς λιγότερα σε σχέση με σήμερα.
Οι ακραίες αυτές αποκλίσεις από τον μέσο όρο, εκτός από τη σπανιότητά τους, έχουν και μια ακόμα ιδιαιτερότητα που αφορά στους δικούς μας καιρούς. Αν όντως η θερμοκρασία το σαββατοκύριακο προσεγγίσει εκείνα τα επίπεδα, όπως και αναμένεται, δε θα μιλάμε απλά για απόκλιση από τον μέσο όρο για μήνα Δεκέμβριο στην Κρήτη, αλλά για απόκλιση ενταγμένη στο πλαίσιο μιας ούτως ή άλλως θερμότερης σε επίπεδα ρεκόρ δεκαετίας σε ολόκληρο τον κόσμο και στη χώρα μας, κάτι που καθιστά αυτή τη διαφοροποίηση ακόμα πιο αξιοσημείωτη. Ενδεικτικά, ο μέσος όρος μέγιστων θερμοκρασιών για αυτή την εποχή στην Κρήτη είναι 16 βαθμοί Κελσίου, κάτι που επιτρέπει επιφωνήματα απορίας για τα σχεδόν τριαντάρια του σαββατοκύριακου που έρχεται. Η τάση αυτή ήταν κυρίαρχη ειδικά τις τέσσερις προηγούμενες μέρες, παρά τις βροχές της Κυριακής, με τους νοτιάδες να έχουν βάλει το “χεράκι” τους για αυτή τη θερμοκρασιακή... ανηφόρα.
Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο, η θερμή εισβολή θεωρείται δεδομένη, ωστόσο αυτό που μένει να φανεί είναι το ύψος που αυτή θα φτάσει. Επίσης θα είναι εκτεταμένη γεωγραφικά καθώς θα επηρεάσει τα Βαλκάνια σχεδόν στο σύνολό τους και τη νότια Ιταλία, σε αντίθεση με το ψύχος που θα επικρατεί στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, δημιουργώντας ένα σκηνικό τεράστιων αντιθέσεων.
Τα αρχειακά στοιχεία
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία των ιστορικών καιρικών καταγραφών, η προηγούμενη αντίστοιχη θερμή εισβολή τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κρήτη είχε σημειωθεί το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου του 2010. Τότε οι θερμοκρασίες είχαν φτάσει στους 23 βαθμούς στην Αθήνα και τους 29 στα Χανιά, ενώ αντίστοιχο ήταν στο σκηνικό μεταξύ 20 και 23 Δεκεμβρίου στα 1963. Μεταξύ 22 και 24 Δεκεμβρίου 1996 ο καιρός είχε πάλι ανάλογα... γυρίσματα, πιάνοντας 28 βαθμούς στα Χανιά και 21 στην Αθήνα. Αυτό που μένει να φανεί είναι αν οι ερχόμενες μέρες θα ξεπεράσουν εκείνες τις θερμοκρασίες και κατά πόσο.
Ο καιρός αυτός έχει δημιουργήσει και μια εικόνα που ξενίζει στα κρητικά βουνά και κυρίως τον Ψηλορείτη, που κοντεύει να χάσει και αυτό το λίγο χιόνι που κάλυπτε την κορυφή του. Ο λόγος είναι αφενός, σύμφωνα με τον γνωστό επιστήμονα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Μιχάλη Δρετάκη, ότι με εξαίρεση τη χιονόπτωση της 24ης Νοεμβρίου δεν υπήρξαν άλλα “επεισόδια” που να “τροφοδοτήσουν” το βουνό με χιόνια και αφετέρου οι τελευταίοι ισχυροί νοτιάδες έλειωσαν ό,τι σχεδόν είχε απομείνει.
Καιρός Χριστουγέννων
Και επειδή η αυτονόητη ερώτηση είναι το πώς θα μοιάζει ο καιρός με τον οποίο θα γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα, οι σχετικές εκτιμήσεις έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Παράλληλα, όμως, και μεγάλη επισφάλεια, καθώς μας χωρίζουν ακόμα πολλές μέρες ως τις 25 Δεκεμβρίου, οπότε και πολλά πράγματα μπορεί να αλλάξουν. Οι τάσεις, πάντως, που διαγράφονται μέχρι στιγμής δείχνουν επιστροφή σε φυσιολογικές για την εποχή θερμοκρασίες ή έστω κοντινές στα κανονικά επίπεδα. Σύμφωνα δε με τα καιρικά μοντέλα και με τους αστερίσκους πάντα σε... πρώτο πλάνο, φαίνεται, όπως σημείωσε ο κ. Δρετάκης, ότι μετά την κορύφωση των υψηλών θερμοκρασιών την ερχόμενη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου θα ακολουθήσει μια μικρή θερμοκρασιακή κάμψη που προϊδεάζει για ήπια Χριστούγεννα. Πάντως, καλού-κακού εσείς μη βιαστείτε να φυλάξετε τα κοντομάνικα.
Τα ρεκόρ στην Κρήτη - Όταν σε Ηράκλειο και Χανιά “χτύπησε” 30άρι μήνα Δεκέμβρη
Στα σίγουρα θα αναρωτιέστε γιατί από το ρεπορτάζ απουσιάζει η λέξη ρεκόρ. Η απάντηση είναι απλή... Γιατί μάλλον δύσκολα θα φτάσουμε το απόλυτο ρεκόρ στη βάση των υφιστάμενων στοιχείων για χειμώνα που κατέχει το αεροδρόμιο Χανίων, με 30 βαθμούς Κελσίου στις 11 Δεκεμβρίου 1981, και το αεροδρόμιο Ηρακλείου την πρώτη μέρα του Γενάρη του 2010, οπότε και είχαν αναφερθεί, όχι όμως καταγραφεί, ακόμα υψηλότερες θερμοκρασίες σε ορισμένα μέρη του νησιού. Η αμέσως προηγούμενη υψηλότερη θερμοκρασία για Δεκέμβρη μήνα στην Κρήτη - πάντα με βάση τα γνωστά στοιχεία, είναι 29 βαθμοί Κελσίου πάλι στο αεροδρόμιο στα Χανιά, που καταγράφηκαν στις 2 Δεκεμβρίου 2005, και οι 28 βαθμοί, επίσης από τον ίδιο σταθμό, την 1η Δεκεμβρίου 2010.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το στοιχείο που έχει καταγράψει στην εξαιρετική αρχειακή δουλειά του ο δικηγόρος και ερασιτέχνης μετεωρολόγος κ. Γιώργος Στυλιανάκης, ότι τον χειμώνα του 1585 επί 15 ημέρες επικράτησαν θερμοκρασίες Ιουλίου στην Κρήτη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ακόμα και κρούσματα ηλίασης. Η αναφορά αυτή υπάρχει στο βιβλίο των Jean M. Grove - Annalisa Conterio “The climate of Crete in the sixteenth and seventeenth centuries”, Padova, Italy, 1995, σ. 233, ενώ παρόμοια μαρτυρία υπάρχει και για την Αθήνα το 1835, την οποία και κατέγραψε ο δημοσιογράφος Γεώργιος Κιούσης σε άρθρο του με τίτλο “Στα χρόνια της μεγάλης ξηρασίας... Κρούσματα ηλίασης”!
