Σε εκδήλωση με θέμα «Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία» που διοργάνωσαν η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας και η Περιφέρεια Κρήτης, μίλησε ο Μανώλης Συντυχάκης, βουλευτής του ΚΚΕ.
Ο Μ. Συντυχάκης σημείωσε:
«Εκ μέρους του ΚΚΕ, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση να παραβρεθούμε στην εκδήλωσή σας και να τοποθετηθούμε στο τόσο σημαντικό και επίκαιρο θέμα.
Είναι γεγονός ότι οι χώροι δουλειάς αποτελούν πραγματικό "ναρκοπέδιο" για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Το πρόβλημα είναι πολιτικό και όχι τεχνικό και οι ευθύνες βαραίνουν διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις.
Κάθε χρόνο χιλιάδες εργάτες και εργάτριες τραυματίζονται και σακατεύονται, ενώ δεκάδες πέφτουν νεκροί στους χώρους δουλειάς. Ήδη το 2022 οι νεκροί εργαζόμενοι έχουν ξεπεράσει τους 70. Από το 1999 έως σήμερα πάνω από 2.200 εργαζόμενοι έχουν χάσει τη ζωή τους στο χώρο εργασίας. Κι αυτό μάλιστα όταν τα επίσημα στοιχεία είναι ελλιπή.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της υπερεντατικοποίησης, των ακατάλληλων και ασυντήρητων μηχανημάτων, της απουσίας ακόμα και των πιο στοιχειωδών μέτρων προστασίας στους χώρους δουλειάς κ.ο.κ. Η έλλειψη μέτρων προστασίας, η ραγδαία άνοδος των ευέλικτων μορφών εργασίας, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, οι ανύπαρκτοι αρμόδιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί του αστικού κράτους, παράγοντες όλοι που βρίσκονται πίσω από τα χιλιάδες εργατικά "ατυχήματα" και τις επαγγελματικές ασθένειες.
Αναδεικνύεται και από αυτή την άποψη ότι δυνατότητες πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου και προστασίας της υγείας των εργαζομένων παραμένουν αναξιοποίητες στο βωμό της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας.
Ενδεικτικά ότι πριν λίγες ημέρες τρεις εργαζόμενοι τραυματίστηκαν κατά την πτώση του ανελκυστήρα εμπορευμάτων στον οποίο επέβαιναν στο κατάστημα της επιχείρησης "Jumbo" στο Παγκράτι. Πριν 1,5 μήνα ένας εργαζόμενος ακόμα έχασε τη ζωή του σε εργοστάσιο στη ΒΙΠΕ Ηρακλείου και ένας ναυτεργάτης πέθανε από ηλεκτροπληξία την ώρα της δουλειάς στο "ΠΡΕΒΕΛΗ". Στην COSCO, στα λιμάνια της χώρας, στα βαπόρια, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη, στη ΛΑΡΚΟ, στο Μέταλλο, στις επιχειρήσεις Logistics και στα μεγάλα εμπορικά κέντρα, στους διανομείς, στα ξενοδοχεία, στα εργοτάξια, αμέτρητος ο κατάλογος εργατικών ατυχημάτων, λιποθυμιών, ακρωτηριασμών, καρκίνων, καρδιολογικών προβλημάτων, μυοσκελετικών παθήσεων και άλλων επαγγελματικών ασθενειών όπως βαρηκοΐα, δερματίτιδα, παθήσεις πνευμόνων, εργασιακό στρες κλπ.
Την ίδια στιγμή, χιλιάδες επαγγελματικές ασθένειες χαρακτηρίζονται ως περιστατικά "κοινής νόσου", εργατικά ατυχήματα δεν καταγράφονται, θάνατοι και αναπηρίες εργατών που οφείλονται στην απουσία μέτρων πρόληψης και προστασίας της υγείας αποκρύπτονται ή συγκαλύπτονται οι πραγματικές αιτίες και οι ευθύνες της εργοδοσίας.
Σε αυτή την κατάσταση συμβάλλουν οι αντεργατικές αναδιαρθρώσεις για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τα ωράρια - λάστιχο, οι μειώσεις προσωπικού, η εντατικοποίηση της εργασίας, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, η γενίκευση της εργολαβικής εργασίας και η επίθεση στο θεσμό των ΒΑΕ.
Η προστασία και η πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου υποτάσσεται στους νόμους για τη διασφάλιση του μέγιστου ποσοστού κέρδους, του ανταγωνισμού των μονοπωλίων και της ζούγκλας της αγοράς, αφήνοντας αναξιοποίητες δυνατότητες προστασίας της υγείας και της ζωής των εργαζομένων.
Αυτό είναι το κίνητρο της παραγωγής στον καπιταλισμό και επιτυγχάνεται με την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων, τη μείωση των δαπανών των καπιταλιστών και του κράτους τους.
Αποκαλυπτικό των προθέσεων κυβέρνησης και ΕΕ είναι ότι μόλις προχθές η πλειοψηφία στη Βουλή ψήφισε Οδηγία της ΕΕ και του ΟΟΣΑ για την απελευθέρωση των επαγγελμάτων, με απαίτηση των βιομηχάνων, για την κατάργηση της προϋπόθεσης άδειας άσκησης επαγγέλματος για χειρισμό κλαρκ με δυνατότητα ανύψωσης έως 2,5 τόνων. Εκτός από τους σοβαρούς κινδύνους για τους νέους εργαζόμενους, η κυβέρνηση ανοίγει το δρόμο ώστε η εκάστοτε εργοδοσία να ξεμπερδεύει με εργασιακά, μισθολογικά, ασφαλιστικά δικαιώματα, αλλά και από τα κατοχυρωμένα βαρέα του κλάδου, μετατρέποντας -συν τοις άλλοις- τη διαδικασία αδειοδότησης σε κερδοσκοπικό πανηγύρι των κέντρων πιστοποίησης.
Τη στρατηγική της ΕΕ για την υγεία και ασφάλεια την ασπάζονται ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και περιλαμβάνει ευχολόγια για την προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και στην πράξη προωθεί τους στόχους του κεφαλαίου χωρίς να προβλέπει κανένα μέτρο επί της ουσίας για την ουσιαστική πρόληψη και τον έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης για την εφαρμογή των κανονισμών προστασίας.
Το πλαίσιο ελέγχου της αποκλειστικής εργοδοτικής ευθύνης για την τήρηση των μέτρων υγείας και ασφάλειας είναι κομμένο και στους στόχους της καπιταλιστικής κερδοφορίας: Ελάχιστοι επιθεωρητές Υγείας και Ασφάλειας και επιθεωρητές Μεταλλείων σε σχέση με το σύνολο των χώρων εργασίας, προσανατολισμός ελέγχων στη "συμφιλίωση" μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου και συχνά μετατόπιση της εργοδοτικής ευθύνης στις πλάτες των εργαζομένων και των τεχνικών Ασφάλειας.
Η ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση του ΣΕΠΕ, με τον εκτρωματικό αντεργατικό νόμο Χατζηδάκη 4808/2021 που μετέτρεψε το ΣΕΠΕ σε "ανεξάρτητη αρχή", απαίτηση του ΣΕΒ και αποτέλεσμα της διαχρονικής συνειδητής υπονόμευσης των αρμοδιοτήτων του, απ’ όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις. Υπονόμευσης που αναδεικνύεται με την αποψίλωση του προσωπικού του και τον προσανατολισμό των ελέγχων.
Η πρόταση του ΚΚΕ
Το ΚΚΕ παλεύει για την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας και την οικοδόμηση της νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας, όπου με την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, τη σχεδιασμένη παραγωγή και τον εργατικό έλεγχο μπορούν να ικανοποιηθούν οι ολοένα διευρυνόμενες κοινωνικές ανάγκες.
Στον σοσιαλισμό η εργατική δύναμη παύει να είναι εμπόρευμα και μέσω του κεντρικού σχεδιασμού εντάσσεται μαζί με τα μέσα παραγωγής στην οργάνωση της παραγωγής με γνώμονα τη λαϊκή ευημερία. Εξαλείφεται η ανεργία, η εργασιακή ανασφάλεια και η ατομική εργασία εντάσσεται άμεσα στη συνολική κοινωνική εργασία και όχι μέσω της αγοράς. Ο κεντρικός σχεδιασμός διασφαλίζει τη γενικευμένη ανάπτυξη της ικανότητας για εξειδικευμένη εργασία, για αύξηση της παραγωγικότητας, μείωση του εργάσιμου χρόνου. Έτσι, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ώστε η προάσπιση και προαγωγή της υγείας να αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο στην παραγωγική διαδικασία.
Ειδικότερα, καθιερώνεται αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας και Πρόνοιας. Δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην πρόληψη, διαμορφώνονται υπηρεσίες και προϋποθέσεις για την εξασφάλιση της σωματικής, ψυχικής ευεξίας, της πνευματικής και πολιτιστικής ανάπτυξης του ανθρώπου, τη διασφάλιση συνολικών περιβαλλοντικών και κοινωνικών συνθηκών που επηρεάζουν τη δημόσια υγεία.
Σε αυτήν την κατεύθυνση συμβάλλει η οργάνωση της εργασίας με αυστηρό κανονισμό μέτρων για τη διαφύλαξη της υγείας και ασφάλειας σε κάθε βιομηχανική μονάδα, καθώς και ο κατάλληλος χωροταξικός σχεδιασμός για την οριοθέτηση κάθε βιομηχανικής περιοχής. Η εφαρμογή των μέτρων για τη διαφύλαξη της ΥΑΕ έχουν υποχρεωτικό καθολικό χαρακτήρα, με εξειδίκευση ανά κλάδο και αξιοποίηση όλων των επιστημονικών και τεχνικών μέσων που μπορούν να διατεθούν, ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων.
Το ΚΚΕ θεωρεί ότι η ζωή και η υγεία δεν μπορεί να μπαίνει σε κανένα ζύγι με κέρδη και ζημιές.
Προτείνει το παρακάτω συνεκτικό ριζοσπαστικό πλαίσιο πάλης που πρέπει να γίνει σήμερα υπόθεση κάθε εργατικής και άλλης μαζικής οργάνωσης:
1. Λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την πρόληψη εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, με ουσιαστικό έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης.
2. Αποφασιστική ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και της υλικοτεχνικής υποδομής της Επιθεώρησης Εργασίας και της Επιθεώρησης Μεταλλείων σε όλους τους νομούς της χώρας. Συνδυασμένη, με σαφή διακριτά καθήκοντα, δράση των Επιθεωρήσεων Ασφάλειας και Υγείας με τις Επιθεωρήσεις Εργασιακών Σχέσεων για την αντιμετώπιση όλων των παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία και ασφάλεια (π.χ. εξοντωτικά ωράρια, μαύρη εργασία, εργασία ανηλίκων κλπ.). Προσανατολισμό των Επιθεωρήσεων στον έλεγχο της εργοδοτικής ασυδοσίας, στην αποκλειστική εργοδοτική ευθύνη για την πρόληψη και αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου και τις συνέπειές του.
3. Δημιουργία κρατικού σώματος τεχνικών Ασφαλείας και γιατρών Εργασίας και υπηρεσιών ΥΑΕ ενταγμένων στο αποκλειστικά δημόσιο σύστημα Υγείας, κατάργηση των Εξωτερικών Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞΥΠΠ) και κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας στον χώρο της ΥΑΕ.
4. Συστηματική παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων ανάλογα με τον επαγγελματικό κίνδυνο, με δωρεάν ιατρικές εξετάσεις και ιδιαίτερη φροντίδα στις εγκύους και γενικότερα στις εργαζόμενες γυναίκες. Να ισχύσει ξανά η απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας των γυναικών στη βιοτεχνία και στη βιομηχανία, ενώ για άλλα επαγγέλματα (π.χ. Υγείας, Τουρισμού, Επισιτισμού) να απαγορευτεί η νυχτερινή εργασία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
5. Υπεράσπιση και διεύρυνση του θεσμού των ΒΑΕ και σε άλλους κλάδους και ειδικότητες (σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα) που δουλεύουν σε ομοιογενείς συνθήκες, ανεξάρτητα από τον ασφαλιστικό τους φορέα και τη σχέση εργασίας. Μείωση του χρόνου εργασίας για τα ΒΑΕ, 6ωρο/5ήμερο/30ωρο και αύξηση των ημερών αδείας. Καθιέρωση επιδόματος Βαριάς Ανθυγιεινής Εργασίας. Μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 50 για τις γυναίκες και στα 55 για τους άντρες που εργάζονται στα ΒΑΕ. Καταβολή του ασφάλιστρου των ΒΑΕ από τους εργοδότες και το κράτος, απαλλαγή των εργαζομένων από τις εισφορές.
6. Ουσιαστική καταγραφή εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Άμεση αναγνώριση επαγγελματικών ασθενειών σε υγειονομικούς που νόσησαν με COVID-19 στην εργασία τους, αλλά και σε άλλους εργασιακούς χώρους (χώροι εργασίας που έγιναν εστίες υπερμετάδοσης, μετάδοση εντός εργασίας, χώροι εργασίας με αυξημένο κίνδυνο έκθεσης όπως ενδεικτικά ΜΜΜ κ.ά.). Θεσμοθέτηση μεθοδολογιών και προδιαγραφών, επιστημονική έρευνα με κριτήριο την εγγενή ασφάλεια και την προσαρμογή του εργασιακού και ευρύτερου περιβάλλοντος στις ανάγκες των εργαζομένων και του λαού.
7. Πλήρη κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο με ευθύνη του κράτους και αποκλειστική επιβάρυνση του κεφαλαίου. Πλήρη και απολύτως δωρεάν κάλυψη της νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της ιατρικής αποκατάστασης σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας. Πλήρεις αποδοχές για τους εργαζόμενους για όλο το διάστημα απουσίας από την εργασία λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας (όπως εάν δούλευαν), επανεκπαίδευση, επανένταξη στην εργασία. Πλήρη σύνταξη γι' αυτούς που δεν μπορούν να εργαστούν ή στις οικογένειές τους σε περίπτωση θανάτου. Αύξηση της φορολογίας του κεφαλαίου και των εργοδοτικών εισφορών, επιπλέον αύξηση αυτών και επιβολή προστίμων όταν αυξάνεται η επικινδυνότητα (π.χ. επιχειρήσεις με θανατηφόρα ατυχήματα, υψηλή επαγγελματική νοσηρότητα κ.λπ.). Μείωση της φορολογίας των εργαζομένων, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων στον κλάδο σύνταξης, στην κατεύθυνση της κατάργησής τους, και άμεση κατάργηση των εισφορών στον κλάδο υγείας».
