Η Δαμάστα και το Μάραθος τίμησαν τους ήρωές τους, που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς στις 21 Αυγούστου 1944. Συγγενείς και επιζώντες της τραγωδίας που μαυροφόρεσε τα δύο χωριά έδωσαν και φέτος το ραντεβού για το ετήσιο προσκύνημα, οι μεν στο Κερατίδι της Δαμάστας, όπου εκτελέστηκαν οι 30 Δαμαστιανοί, και οι Μαραθιανοί στο ηρώο του χωριού, που έχει στηθεί στη μνήμη των θυμάτων.
Τελετές γεμάτες συγκίνηση για τους ανθρώπους που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα, που θυσιάστηκαν εκείνο το αυγουστιάτικο πρωινό. Λίγοι πια οι επιζώντες εκείνης της αποφράδας ημέρας, που βύθισε στον θρήνο τα δύο χωριά, οδήγησε στον ξεριζωμό τους κατοίκους που απέμειναν και στην καταστροφή της Δαμάστας. Ένα κερί στη μνήμη των νεκρών, δάκρυα και συγκίνηση στο προσκλητήριο των θυμάτων, συγκινητικοί επετειακοί λόγοι και καταθέσεις στεφάνων έδωσαν το στίγμα των τελετών.
Για τη Δαμάστα, το μνημόσυνο σηματοδότησε και το τέλος των επετειακών εκδηλώσεων, που και φέτος πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία. Για ακόμα μια χρονιά τα μνήματα των προγόνων τους προσκύνησαν οι νέες γενιές, που έχουν επιφορτιστεί με το μεγάλο καθήκον να κρατούν άσβεστη τη μνήμη. Εκτός από το Κερατίδι, όπου τιμήθηκαν οι 30 Δαμαστιανοί που εκτελέστηκαν ως αντίποινα για το Σαμποτάζ της Δαμάστας, και το Μάραθος, όπου 19 κάτοικοι του χωριού έπεσαν νεκροί από τις σφαίρες των Γερμανών, αντίστοιχες εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και στο Γωνιανό φαράγγι για τους 20 Καμαρακιανούς που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς για τη συμμετοχή τους σε αντιστασιακές ομάδες.
Ο Δήμος Μαλεβιζίου
Τη μνήμη των νεκρών από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής τον αιματοβαμμένο Αύγουστο του 1944 τίμησε ο Δήμος Μαλεβιζίου με τις Τοπικές Κοινότητες Δαμάστας, Μαράθου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καμαρακίου. Ο δήμαρχος Μαλεβιζίου Μενέλαος Μποκέας, στο πλαίσιο των τελετών, αναφέρθηκε στον μαύρο Αύγουστο του 1944, επισημαίνοντας: «Δαμάστα, Μάραθος, Γωνιανό φαράγγι... Μαρτύρια, εκτελέσεις, ισοπέδωση, καταστροφές, λεηλασίες, διωγμοί, σαδιστική βία. Βαρύς ο φόρος αίματος. Η φρίκη της ναζιστικής θηριωδίας στον τόπο μας μένει βαθιά χαραγμένη στην ιστορία. Χρέος μας να κρατάμε άσβεστη τη μνήμη της θυσίας. Το Μαλεβίζι δε λησμονεί. Αποτίνει φόρο τιμής στο αίμα των ηρώων του. Αθάνατοι!».
«Κανείς δεν ξεχνάει»
Με αφορμή τις εκδηλώσεις τιμής στη μνήμη των εκτελεσθέντων από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής κατοίκων της Δαμάστας, του Μαράθους, του Καμαρακίου και των γύρω χωριών, ο αν. τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., βουλευτής Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης και οι βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Ηρακλείου Σωκράτης Βαρδάκης και Νίκος Ηγουμενίδης προχώρησαν στην ακόλουθη δήλωση: «Τιμούμε τη μνήμη των Ηρώων της Δαμάστας, του Μαράθους, του Καμαρακίου και των γύρω χωριών. Των Ηρώων που δεν έσκυψαν το κεφάλι στον Γερμανό κατακτητή. Που δε φοβήθηκαν και αντιστάθηκαν με σθένος και αυταπάρνηση, πληρώνοντας το ακριβότερο τίμημα για τη δική μας ελευθερία. Η ιστορική μνήμη διατηρείται αναλλοίωτη. Για να θυμίζει διαρκώς τις ναζιστικές κτηνωδίες, αλλά και τη γενναιότητα των προγόνων μας. Αυτό είναι το δικό μας χρέος. Κανείς να μην ξεχάσει. Καμία και κανένας να μη λησμονηθεί. Αθάνατοι!».
