«Στα μονοπάτια του εγκέλαδου»: Ένας θησαυρός γνώσης για σεισμούς και τσουνάμι

Κρήτη
«Στα μονοπάτια του εγκέλαδου»: Ένας θησαυρός γνώσης για σεισμούς και τσουνάμι

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το νέο βιβλίο του Γεράσιμου Παπαδόπολου για το φαινόμενο του σεισμού, τις αιτίες που τον προκαλούν και τις συνέπειές του

Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος είναι η ψύχραιμη και σοφή φωνή που ακούμε κάθε φορά που ένας σεισμός έρχεται να μας ταρακουνήσει από την καθημερινότητά μας. Δεν είναι όμως μόνο ένας από τους πιο γνωστούς σεισμολόγους που διαθέτει η χώρα, αλλά και ένας εξαιρετικός δάσκαλος και άνθρωπος.

Ένας επιστήμονας που βάζει το δικό του λιθαράκι στη μεγάλη προσπάθεια να γνωρίσουμε τον κίνδυνο και έτσι να μάθουμε τα «τρωτά» του σημεία και να τον αντιμετωπίσουμε με τα σωστά εργαλεία. Χωρίς φόβο, αλλά με γνώση. Γνώση πολύτιμη, καταστάλαγμα εμπειρίας χρόνων, που τη μοιράζεται για μια ακόμα φορά μαζί μας με ένα πολύτιμο συγγραφικό πόνημα, το οποίο εξετάζει το φαινόμενο του σεισμού, τις αιτίες που τον προκαλούν, τις συνέπειές του και όλο εκείνο το μεγάλο φάσμα μιας από τις πιο κρίσιμες επιστήμες με τρόπο κατανοητό από το κοινό, γεγονός που καθιστά την πιο πρόσφατη συγγραφική δουλειά του πολύτιμη. Αρχικά γιατί η γνώση είναι εκείνη που φωτίζει τα σκοτάδια του φόβου και αφετέρου γιατί με την εκλαΐκευση δε χάνεται η επιστημονικότητα. Το αντίθετο.

Το βιβλίο «Στα μονοπάτια του Εγκέλαδου» αποτελεί ένα πολύτιμο εγχειρίδιο για όλους, με γνώσεις που μας οδηγούν στα έγκατα των μυστικών του αρχαίου Θεού στον οποίο οι άνθρωποι στο παρελθόν απέδωσαν τη δύναμη να σείει τη γη, αλλά και στα τσουνάμι. Το πολύτιμο αυτό βιβλίο αποτελεί το πρώτο στην Ελλάδα στον τομέα της εκλαϊκευμένης Σεισμολογίας, κάτι που το καθιστά ένα έργο που δεν απευθύνεται μόνο στο ευρύ κοινό, αλλά ακόμα και σε εκπαιδευτικούς, μαθητές, φοιτητές, ειδικούς επιστήμονες, μηχανικούς και όλους όσοι ενδιαφέρονται για το φαινόμενο των σεισμών. Άλλωστε, ο υπότιτλος του βιβλίου είναι ενδεικτικός: “Μια σεισμολογία για όλους”.

Οι πληροφορίες που παρατίθενται είναι πολύτιμες, καλύπτοντας όλα τα θέματα που αφορούν στους σεισμούς και τα παλιρροϊκά κύματα, τα τσουνάμι. Τα φαινόμενα, οι συνέπειές τους, οι προσπάθειες πρόγνωσης και τα μέτρα αντισεισμικής προστασίας αναλύονται με απλό και κατανοητό τρόπο, ώστε αφενός να είναι κατανοητά από τον κάθε αναγνώστη και αφετέρου να μη θυσιάζεται η επιστημονική ακρίβεια. Και το ακόμα πιο σημαντικό, οι πληροφορίες που παρατίθενται είναι επικαιροποιημένες, ακολουθώντας τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της Σεισμολογίας.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο συγγραφέας στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «οι σεισμοί και τα συνοδά τους φαινόμενα, όπως τα τσουνάμι, αποτελούν τομές στην ιστορία των τόπων που πλήττουν. Η βιαιότητα των φαινομένων και τα καταστροφικά τους αποτελέσματα προκαλούν φόβο και δέος στο κοινωνικό σύνολο. Μικροί και μεγάλοι ενδιαφέρονται έντονα να μάθουν για τα φοβερά φαινόμενα και, παράλληλα, νιώθουν την ανάγκη να τα απομυθοποιήσουν και να “ξορκίσουν” τον φόβο τους».

Και το καλύτερο “ξόρκι” σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η γνώση. Μέσα από τις σελίδες του οι αναγνώστες θα γνωρίσουν τι συμβαίνει στα έγκατα της Γης. Θα ανακαλύψουν ποια είναι τα αίτια και ποιες οι κατηγορίες των σεισμών. Θα μάθουν για τα σεισμικά κύματα και πώς τα σύγχρονα επιστημονικά όργανα καταγράφουν το “καρδιογράφημα της Γης”. Η ανάγνωση γίνεται συναρπαστική, καθώς ο γνωστός σεισμολόγος-συγγραφέας μάς μιλάει για το μέγεθος και την ενέργεια των σεισμών, από τους πιο μικρούς έως τους “γίγαντες”. Το “ταξίδι” στη γνώση επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις, όπως τους λεγόμενους «μαύρους κύκνους» της σεισμολογίας. Μας ταξιδεύει στον χρόνο μέσα από τους ιστορικούς σεισμούς και τους παλαιοσεισμούς, όπου το παρελθόν δείχνει προς το μέλλον. Οι αναγνώστες θα βρουν απαντήσεις σε θέματα όπως αυτά που αφορούν στη σεισμικότητα, τους τεκτονικούς σεισμούς και τις λεγόμενες “διαρρήξεις”. Θα μάθουν γιατί οι σεισμοί γίνονται μόνο στη λιθόσφαιρα. Θα γνωρίσουν τον σεισμικό κύκλο και θα προβληματιστούν πάνω στο καίριο ζήτημα αν οι σεισμοί έχουν περιοδικότητα. Θα γνωρίσουν τα επιτεύγματα της δορυφορικής εποχής στη μελέτη των σεισμικών φαινομένων και θα φιλοσοφήσουν με τρόπο επιστημονικό, αλλά απόλυτα κατανοητό για το αν ο Εγκέλαδος... “ρίχνει ζάρια”.

Φυσικά ο συγγραφέας με την πολύτιμη πείρα χρόνων και τη διεθνή του φήμη δε θα προσπερνούσε ένα φλέγον ζήτημα όπως η πρόγνωση. Μέσα από τις σελίδες του, οι αναγνώστες θα προβληματιστούν και θα διδαχθούν για τα σωτήρια δευτερόλεπτα μετά από έναν σεισμό μέσω των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης. Θα ανακαλύψουν ότι ακόμα και ο άνθρωπος μπορεί να προκαλέσει σεισμούς. Θα εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους γύρω από τις συνέπειες και την ένταση των σεισμών. Θα διδαχθούν για το ότι δεν πρέπει να υποτιμούν τον κίνδυνο ενός παλιρροϊκού κύματος. Θα μάθουν πόσο πολύτιμη είναι η γνώση της κατασκευής γερών, ανθεκτικών σπιτιών, γνωρίζοντας την αντισεισμική πολιτική. Και αν επιθυμούν να εμβαθύνουν, μπορούν να συμβουλευτούν την πλούσια βιβλιογραφία με την οποία κλείνει αυτό το συναρπαστικό ταξίδι στη γνώση.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Οσελότος”, ενώ τον πρόλογό του υπογράφει ο καθηγητής, πρόεδρος του ΟΑΣΠ, κ. Ευθύμης Λέκκας.

Βιογραφικό: Ποιος είναι ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος

Ο συγγραφέας Γεράσιμος Παπαδόπουλος είναι διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών από το 2002. Ασχολείται ερευνητικά με τη σεισμολογία και την επιστήμη των τσουνάμι από το 1982, όταν έλαβε διδακτορικό δίπλωμα από τη Σχολή Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ. Έχει διευθύνει πολλά διεθνή και εθνικά ερευνητικά προγράμματα και δημοσίευσε περισσότερες από 150 πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες.

Περισσότεροι από 1.200 άλλοι ερευνητές σε όλο τον κόσμο παραπέμπουν στο έργο του με θετικό τρόπο. Από τις πλέον αναγνωρισμένες εργασίες του αφορά στη 12βάθμια κλίμακα μέτρησης της έντασης των τσουνάμι, η εισαγωγή της οποίας έγινε το 2001 και σήμερα εφαρμόζεται παγκοσμίως και αναφέρεται ως “κλίμακα Papadopoulos - Imamura”, φέροντας και το όνομα του συν-συγγραφέα της σχετικής εργασίας, Ιάπωνα καθηγητή F. Imamura.

Έχει τιμηθεί με διεθνή και εθνικά βραβεία, έχει δώσει δεκάδες προσκεκλημένων ομιλιών σε διεθνή συνέδρια και πανεπιστήμια σε όλες τις ηπείρους και έχει συμμετάσχει ως πρόεδρος, αντιπρόεδρος και μέλος σε σειρά διεθνών και εθνικών επιστημονικών επιτροπών και συμβουλίων. Έχει διοργανώσει μεγάλα επιστημονικά διεθνή συνέδρια. Είναι ιδρυτής (2010) και επικεφαλής του εκδοτικού συμβουλίου (Editor - in - Chief) του γεωφυσικού περιοδικού “Research in Geophysics”. Το 1984 υπήρξε επισκέπτης ερευνητής στο Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΜΙΤ στη Βοστώνη των ΗΠΑ, το 1993 ήταν επισκέπτης ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Γεωεπιστημών και Φυσικών Καταστροφών στην Tsukuba της Ιαπωνίας και το 2004 ήταν προσκεκλημένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Tohoku στο Sendai της Ιαπωνίας.

Υπηρέτησε στον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (1985-1994) και εκλέχτηκε ως ερευνητής στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο το 1995.

Πλούσιο συγγραφικό έργο

Το βιβλίο αποτελεί το ένατο του συγγραφέα, το έκτο στη σειρά “Σεισμολογική Βιβλιοθήκη”. Μεταξύ των πονημάτων του είναι το αδημοσίευτο χειρόγραφο “Σεισμολόγιο Κρήτης” του Ρεθυμνιώτη λόγιου Παύλου Βλαστού (1836-1926), το οποίο γράφτηκε σε μια πολυτάραχη περίοδο της νεότερης ιστορίας της Κρήτης, αποτελώντας ένα μοναδικό ντοκουμέντο. Περιέχει πολυτιμότατες πληροφορίες για τους σεισμούς που έγιναν από την αρχαιότητα μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, όχι μόνο στη μεγαλόνησο, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, ακόμη και πέραν αυτής, στην Ιταλία και αλλού στον κόσμο.

Το περιεχόμενο του “Σεισμολόγιου” εμπλουτίζεται με πληροφορίες για ηφαιστειακές εκρήξεις, κατολισθήσεις, εμφανίσεις κομητών και άλλα φυσικά φαινόμενα. Κορυφαίο ερευνητικό συγγραφικό έργο του κ. Παπαδόπουλου είναι και το “Α Seismic History of Crete - The Hellenic arc and trench”, που πραγματεύεται τους σεισμούς και τα τσουνάμι στην Κρήτη από το 2000 π.Χ. έως το πρόσφατο 2011.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News