Η κατάσταση όσον αφορά στους εργαζόμενους στη «βαριά βιομηχανία της Κρήτης» αντί να βελτιώνεται... χειροτερεύει. Η λεκτική κακοποίηση αποτελεί πλέον θλιβερή καθημερινότητα, όπως και τα σοβαρά περιστατικά βίας που παρατηρούνται σε ξενοδοχειακές μονάδες με θύματα τους ξενοδοχοϋπαλλήλους, οι οποίοι παλεύουν κάτω από αντίξοες συνθήκες να «βγάλουν» το ψωμί τους.
Βεβαίως η βία λαμβάνει πολλές μορφές. Κοινός τόπος αποτελεί, δυστυχώς, άρνηση καταβολής δεδουλευμένων από υπερωρίες, υπερημερίες κ.λπ., σε συνέχεια της πάγιας τακτικής που καθιερώθηκε ημι-επίσημα «στα χρόνια της κρίσης» (μετά το 2010 δηλαδή), ενώ στο ίδιο μοτίβο, η λέξη «ρεπό» απουσιάζει από το λεξιλόγιο των ξενοδοχοϋπαλλήλων, διαμορφώνοντας μια ασφυκτική κατάσταση, που ενδυναμώνει τις κοινωνικές και εισοδηματικές ανισότητες.
Την ίδια στιγμή, έμπειροι ξενοδοχοϋπάλληλοι κάνουν λόγο για μια εντελώς πρωτόγνωρη κατάσταση, καθώς είναι συχνό και σύνηθες φαινόμενο προϊστάμενοι να προσβάλλουν το κατώτερο προσωπικό. Αναλυτικά, ύστερα από δύο χρόνια κορωνοϊού, η κατάσταση είναι ιδιαιτέρως άσχημη όσον αφορά στο προσωπικό των ξενοδοχοϋπαλλήλων. Η υγειονομική κρίση «έδιωξε» κόσμο από τις ξενοδοχειακές μονάδες. Το φαινόμενο αυτό οι αναλυτές το ερμηνεύουν με διττό τρόπο. Η πρώτη ερμηνεία κάνει λόγο πως η μαζική απομάκρυνση των ξενοδοχοϋπαλλήλων έχει τις βάσεις της στη διάνοιξη άλλων παραγωγικών τομέων της οικονομίας, με άμεσο αποτέλεσμα να υπήρξε επαγγελματική κινητικότητα. Η δεύτερη ερμηνεία έχει να κάνει με τις συνθήκες εργασίας των ξενοδοχείων και την εύρεση ενός πιο σταθερού ωραρίου εργασίας.
Η φυγή, ωστόσο, των ξενοδοχοϋπαλλήλων δημιούργησε ένα τεράστιο κενό. Δεν υπήρξε η αντίστοιχη προσφορά από άποψη θέσεων εργασίας, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί περαιτέρω υπερεντατικοποίηση της εργασίας. Η υπερεντατικοποίηση της εργασίας είχε ως άμεση συνέπεια να εκκολαφθεί και να γιγαντωθεί στους ξενοδοχειακούς χώρους το φαινόμενο της βίας, είτε λεκτικής είτε σωματικής είτε και σεξουαλικής. Ενδεικτικό δείγμα της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί είναι το δελτίο Τύπου που εξέδωσε το Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων του ν. Ηρακλείου, που ανήκει στη δύναμη του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου. Γίνεται σαφές πως η θέση των ξενοδοχοϋπαλλήλων είναι επισφαλής και υπάρχει αύξηση των φαινομένων βίας.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων του ν. Ηρακλείου: «Λόγω της μεγάλης εντατικοποίησης εργασίας παρατηρούνται φαινόμενα βίας και παρενόχλησης (λεκτική- σωματική- σεξουαλική) από προϊσταμένους τμημάτων σε υφισταμένους, αλλά και μεταξύ των εργαζομένων σε χώρους εργασίας ξενοδοχείων.
Δυστυχώς διαπιστώνεται μια αυξανόμενη τάση των συγκεκριμένων περιστατικών, με πολλαπλές συνέπειες τόσο στον εργασιακό χώρο (μείωση του επιπέδου απόδοσης των εργαζομένων, αλλά και της διαταραχής των σχέσεων μεταξύ των συναδέλφων), όσο και στην προσωπικότητα του ατόμου (ο οποίος περιέρχεται σε κατάσταση μόνιμης αβεβαιότητας και φόβου), που συχνά προκαλεί και την εκδήλωση ψυχικών και σωματικών νοσημάτων.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4808/2021, μέρος Η’, οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις υποχρεούνται να τηρούν όλα τα μέτρα που αφορούν στην εφαρμογή του συγκεκριμένου νόμου για την πρόληψη και την αντιμετώπιση κάθε μορφής βίας.
Στο πλαίσιο της ενημέρωσης-πρόληψης και καταπολέμησης της βίας και της παρενόχλησης (mobbing) στα ξενοδοχεία, το Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων Νομού Ηρακλείου δημιουργεί ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας-καταγγελιών (2810/288.026), σε συνεργασία με το ΣΕΠΕ αλλά και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών-Τμήμα Κοινωνιολογίας, από τους οποίους θα δίνονται οι κατευθύνσεις για περιορισμό και εξάλειψη του φαινομένου».
«Κακές συμπεριφορές»
Παρέμβαση για το συγκεκριμένο ζήτημα πραγματοποίησε και ο γενικός γραμματέας του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ν. Ηρακλείου, Νίκος Σμυρνάκης, ο οποίος διεμήνυσε πως οι σωστές συμπεριφορές την τρέχουσα τουριστική περίοδο απουσιάζουν. Όπως είπε, η υπερεντατικοποίηση της εργασίας έχει δημιουργήσει συμπεριφορές που αμαυρώνουν εν γένει τη συμπεριφορά του ξενοδοχοϋπαλλήλου της Κρήτης.
«Είναι εντελώς ξεκάθαρο πως, ύστερα από μια περίοδο δύο ετών, έχει φύγει ένα σημαντικό μέρος των ξενοδοχοϋπαλλήλων. Άλλαξαν τρόπο εργασίας γενικότερα. Παρατηρήθηκε επομένως τρομερή υπερεντατικοποίηση στις ξενοδοχειακές μονάδες. Παρά το γεγονός ότι η φετινή τουριστική χρονιά είναι πολύ καλή και ενδέχεται να ξεπεράσει και το 2019, η έλλειψη εργατικών χεριών στον ξενοδοχειακό τομέα είναι μεγάλη. Το ζήτημα είναι πως δεν υπάρχουν σωστές συμπεριφορές, με αποτέλεσμα να αμαυρώνεται ο χαρακτήρας και η συμπεριφορά του ξενοδοχοϋπαλλήλου, ο οποίος είναι εργατικός και συμπονετικός. Υπάρχουν λανθασμένες συμπεριφορές από τους προϊσταμένους προς το κατώτερο προσωπικό. Οι προϊστάμενοι είναι κυρίως νεοεισερχόμενοι, οι οποίοι δε ξέρουν κάποιοι εξ αυτών να συμπεριφέρονται σε ανθρώπους που χρόνια δουλεύουν και ανήκουν στο κατώτερο προσωπικό. Αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να τους σεβόμαστε και να ακούμε τα αιτήματά τους», υπογράμμισε ο κ. Σμυρνάκης.
Απλήρωτες υπερωρίες
Η “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ν. Ηρακλείου, Νίκο Κοκολάκη, ο οποίος είπε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει τη φετινή σεζόν εντοπίζεται στην έλλειψη προθυμίας εργοδοτών και προϊσταμένων να δώσουν ρεπό και τα δεδουλευμένα από υπερωρίες.
Ο κ. Κοκολάκης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Παρατηρείται μεγάλο πρόβλημα στις συνθήκες εργασίας. Οι παρενοχλήσεις σε εργασιακό επίπεδο είναι σύνηθες φαινόμενο. Προσπαθούμε να συνεργαστούμε όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά με το ΣΕΠΕ, αλλά και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, για να αντιμετωπίσουμε την αυξανόμενη βία που κάνει την εμφάνισή της».
Υπάρχουν όμως καταγγελίες;
«Ασφαλώς και υπάρχουν καταγγελίες. Υπάρχει συγκεκριμένο περιστατικό, όπου εργαζόμενος, νέος σε ηλικία, δούλευε χωρίς ρεπό. Και όταν λόγω υπερκόπωσης ζήτησε από τον προϊστάμενό του να πάρει ρεπό, του το αρνήθηκε. Επίσης, υπάρχει περιστατικό που έχει καταγγελθεί, όπου εργαζόμενος δούλευε υπερωρίες και όταν ζήτησε τα χρήματα από τον εργοδότη, του είπε πως ο μισθός είναι επαρκής και δε θα πάρει τίποτε παραπάνω. Εάν θέλεις, ειδάλλως η αποχώρηση είναι μονόδρομος. Τέτοιες παρενοχλήσεις γίνονται γνωστές, γιατί τα θύματα παίρνουν τηλέφωνο», απάντησε ο κ. Κοκολάκης ως προς τα φαινόμενα βίας που παρατηρούνται τη συγκεκριμένη τουριστική περίοδο.
Ο κ. Κοκολάκης έκανε αναφορά και για τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις, με τον ίδιο να ξεκαθαρίζει πως παλαιότερα υπήρχαν τέτοια φαινόμενα, όπως με έναν προϊστάμενο που είχε παρενοχλήσει σεξουαλικά σπουδάστρια. Ο κ. Κοκολάκης επισημάνει πως δεν είναι τωρινό φαινόμενο, αλλά παλαιότερο, το οποίο όμως δεν καταγγέλθηκε στην Αστυνομία.
«Δυστυχώς, φέτος η βία με τη μορφή του εργασιακού εκφοβισμού είναι συχνή στις ξενοδοχειακές μονάδες. Επίσης, η βία είναι εμφανής μεταξύ των ίδιων των υπαλλήλων, προϊσταμένων και υφισταμένων. Προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης, μιλάμε για μια μικρή μερίδα ανθρώπων και όχι για την πλειοψηφία», είπε ο κ. Κοκολάκης.
