Στη συνεργασία τριών τομέων της οικονομίας, ανάπτυξη υποδομών, επιστημονικές μεθόδους για τη διάχυση της γνώσης και ανάπτυξη ετήσιου τουρισμού, ο οποίος θα επιμερίζεται σε ειδικές μορφές, πρέπει να στηριχτεί η Πολιτεία για να αναβαθμίσει το παραγωγικό μοντέλο της Κρήτης, ανέφεραν στη «ΝΚ» εκπρόσωποι εμπορικών και παραγωγικών φορέων, αλλά κι επιστήμονες.
Όπως υποστηρίζουν, πρέπει να υπάρξει ένα παραγωγικό μοντέλο που θα εστιάζει στο τρίπτυχο: Τoυρισμός, πρωτογενής τομέας παραγωγής και μεταποίηση, με σκοπό την αποκόμιση κέρδους και την περαιτέρω ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατότητων της Ελλάδας. Ταυτόχρονα, γίνεται σαφές πως προς αυτήν την κατεύθυνση αρωγός πρέπει να είναι η Περιφέρεια και ο εκάστοτε Δήμος.
Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί πλέον κοινοτυπία στον δημόσιο λόγο να γίνεται συνεχή αναφορά στην ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου. Αλλαγή στο παραγωγικό μοντέλο σημαίνει την εκκίνηση μεταρρυθμίσεων, ώστε σ’ ένα εύλογο χρονικό διάστημα να υπάρξει κέρδος, το οποίο ορίζεται ως η διαφορά εσόδων από τα έξοδα. Οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν αναγκαίο συστατικό, ώστε να έρθει ένα οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμο κοινωνικό μοντέλο.
Ερωτηθείς για την κατεύθυνση του νέου παραγωγικού μοντέλου, απάντησαν πως η έμφαση πρέπει να δοθεί σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας και θα πρέπει, πέραν της πρωτοβουλίας που θα αναπτύξουν οι υποψήφιοι επιχειρηματίες, να υπάρχει και η πολιτική βούληση.
Τουρισμός: Eπενδύσεις στις υποδομές, με τη σύμπραξη της Πολιτείας και της Περιφέρειας
Σύμφωνα με τουριστικούς παράγοντες, πρέπει να υπάρξουν επενδύσεις στις υποδομές, με τη σύμπραξη της Πολιτείας και της Περιφέρειας να αποτελεί επιτακτικό αίτημα, αλλά και να κατευθυνθεί ο τουρισμός σε ετήσια βάση. Επισήμαναν τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει ο τουρισμός στην οικονομία της Κρήτης.
Ο πρόεδρος τουριστικών πρακτόρων Κρήτης, Μιχάλης Βλατάκης, υποστήριξε: «Πρέπει να γίνουν σοβαρές επενδύσεις στις υποδομές. Όταν λέω υποδομές, εννοώ απορρίμματα, δρόμοι κ.λπ. Το καλύτερο κριτήριο είναι να δούμε εάν οι υποδομές αυτές είναι προς το συμφέρον των πολιτών. Εάν οι πολίτες είναι ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι, τότε σημαίνει πως και οι τουρίστες θα είναι ευχαριστημένοι. Πρέπει να στηρίζεται συνεχώς ο τουρισμός στην Κρήτη. Δεν καλύπτει μόνο το 50% του ΑΕΠ της κρητικής οικονομίας, αλλά πάνω από το 80% των επαγγελμάτων εξαρτώνται από τον τουρισμό στο νησί».
Μεταξύ άλλων, ο κ. Βλατάκης επισήμανε ότι «η Κρήτη πρέπει να αναδείξει στις χώρες του εξωτερικού το κάλλος που διαθέτει. Υπάρχει μια φήμη σχετικά με το εάν η Κρήτη πρέπει να εστιάσει και σε άλλες αγορές, όπως είναι οι ασιατικές. Οι ασιατικές όμως αγορές γειτονεύουν με άλλα κράτη, που επίσης διαθέτουν ήλιο και θάλασσα. Πρέπει το τουριστικό μας μοντέλο να προβληθεί στο εξωτερικό και κυρίως να αναδειχτεί στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης».
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων, Νίκος Χαλκιαδάκης, τόνισε ότι «χρειάζεται να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές σε έργα όπως το αεροδρόμιο, ο ΒΟΑΚ κ.λπ. Τα ξενοδοχεία της Κρήτης είναι σ’ ένα αρκετά καλό σημείο, καθώς βρίσκονται στην τρίτη θέση σε παγκόσμια κλίματα. Υπάρχει ενδιαφέρον και ο τουρισμός θα είναι το ισχυρό μας “όπλο” την επόμενη δεκαετία. Πρέπει, ωστόσο, να υπάρξουν περισσότερες κλίνες την επόμενη δεκαετία».
Ο κ. Χαλκιαδάκης ανέφερε ακόμη πως πρέπει ο τουρισμός να γίνει ετήσιος και όχι ολιγόμηνος, που είναι μέχρι και σήμερα.
«Ο τουρισμός πρέπει να είναι ετήσιος και όχι ολιγόμηνος, που είναι μέχρι και σήμερα. Θα πρέπει να υπάρξει επιδότηση από την Πολιτεία των ξενοδοχείων εκείνων που επιθυμούν να ανοίξουν τον χειμώνα. Υπάρχει, πάντως, ενδιαφέρον από τους ξενοδόχους», υπογράμμισε.
«Να στηριχθεί η μεταποίηση»
Να στηριχθεί η μεταποίηση και τα αγροτικά προϊόντα, ομονοούν οι εκπρόσωποι εμπορικών σωματείων και μέλη της Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Κρήτης. Η μεταποίηση βρίσκεται σε στάσιμη κατάσταση, ενώ θα πρέπει να υπάρχει ένας διερευνητικός τρόπος ως προς τον τρόπο διοχέτευσης των αγροτικών προϊόντων στην ελληνική αγορά.
Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ηρακλείου, Μανόλης Κουμαντάκης, τόνισε ότι «ο τουρισμός θα συνεχίσει για πολλά χρόνια να είναι η “ατμομηχανή” της οικονομίας μας. Πρέπει όμως να δοθεί έμφαση στη μεταποίηση, που έχει μείνει στάσιμη τα τελευταία χρόνια. Η μεταποίηση είναι το μέλλον, ενώ πρέπει να υπάρξει εξωστρέφεια και όσον αφορά στα αγροτικά προϊόντα. Ο όγκος της οικονομίας μας απορροφάει τα αγροτικά προϊόντα με τα οποία ασχολούνται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να εξωτερικεύσουν την παραγωγή τους και θα πρέπει να υπάρξουν σημαντικά κεφάλαια, τα οποία υπάρχουν, ώστε να αναλάβουν τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες. Το τραπεζικό σύστημα πρέπει να ενθαρρύνει τις εμπορικές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Πρέπει να υπάρξουν δικλίδες τραπεζικής αξιοπιστίας».
Ο κ. Κουμαντάκης στάθηκε και στο λιανικό εμπόριο, σημειώνοντας: «Το λιανικό εμπόριο πρέπει να στηριχθεί σε επίπεδο ψηφιακής ανάπτυξης σ’ ένα χρονοδιάγραμμα με αρχή, μέση και τέλος».
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Νομού Ηρακλείου, Μπάμπης Λεκάκης, υπογράμμισε πως η βασική προϋπόθεση για ένα παραγωγικό μοντέλο με θετικό πρόσημο είναι η ανάπτυξη υποδομών και πιο συγκεκριμένα των μεταφορικών. Όπως είπε, το μεταφορικό ισοδύναμο πρέπει να διευρυνθεί και να περιλαμβάνει όσο γίνεται περισσότερους επαγγελματίες βιοτέχνες. Μιλώντας σχετικά με το σε ποιο πεδίο οικονομίας πρέπει να δοθεί η απαιτούμενη έμφαση, ο κ. Λεκάκης είπε: «Πρέπει να στηριχθεί η μεταποίηση και από τον πολιτικό και από τον επιχειρηματικό κόσμο. Η μεταποίηση έχει δεχτεί αρκετά πλήγματα εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης και ο τεχνολογικός εξοπλισμός είναι σε μεγάλο βαθμό απαρχαιωμένος. Ο τεχνολογικός εξοπλισμός πρέπει να αναβαθμιστεί, ώστε ο κλάδος της μεταποίησης να γίνει πιο ποιοτικός».
Διάχυση γνώσης και ποιοτικής έρευνας
Την ανάγκη να στηριχθεί το παραγωγικό μοντέλο της Κρήτης σε μεγάλες ποιοτικές έρευνες, που θα αποφέρουν αποτελέσματα προς καταγραφή δημόσιων πολιτικών, επισήμανε ο οικονομολόγος, Γιάννης Νικηφόρος. Ταυτόχρονα, μίλησε για την ανάγκη να στηριχθούν ο πρωτογενής τομέας παραγωγής, οι υποδομές και οι ειδικές μορφές τουρισμού.
«Το ζήτημα είναι να υπάρξει συστηματική έρευνα, που θα βασίζεται σε επιστημονικές μεθόδους και κριτήρια. Η έρευνα θα παράξει αποτελέσματα, τα οποία θα πρέπει να διοχετευτούν με άμεσο σκοπό την παραγωγή. Η παραγωγή πρέπει να είναι αυτοσκοπός. Πρέπει να ενισχυθούν ο πρωτογενής τομέας παραγωγής και ειδικές μορφές τουρισμού, όπως είναι ο θρησκευτικός και ο περιπατητικός τουρισμός. Πρέπει να δοθεί έμφαση σε έργα υποδομής που θα έχουν αναπτυξιακό χαρακτήρα και πρόσημο, όπως είναι το καινούργιο αεροδρόμιο. Υπάρχουν πάντοτε ανοιχτά περιθώρια για την ανάπτυξη ενός ισχυρού βιομηχανικού υποβάθρου στην Κρήτη, που θα στηρίζεται κατά βάση στις πρώτες ύλες που παράγει το νησί της Κρήτης. Η ώθηση είναι αναγκαία και θα πρέπει να υπάρξει η κατάλληλη κινητροδότηση από την Πολιτεία», σημείωσε ο κ. Νικηφόρος.
Συνδυασμός παραγωγικών τομέων
Ο πολιτικός επιστήμονας, Νίκος Κοκολάκης, επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει ένας συνδυασμός των τριών παραγωγικών τομέων της οικονομίας, με τη στήριξη της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
«Ο τουρισμός πρέπει να γίνει ετήσιος. Ο τουρισμός στην Κρήτη θα πρέπει να περιλαμβάνει και τον χειμώνα και όχι μόνο το καλοκαίρι. Ταυτόχρονα, οι ξενοδοχειακές μονάδες θα πρέπει να προμηθεύονται αγαθά και πρώτες ύλες από Έλληνες κτηνοτρόφους και παραγωγούς. Να δοθεί έμφαση στην εγχώρια παραγωγή και να αναδειχτεί η κρητική κουζίνα. Η πρόκληση για το κρητικό παραγωγικό μοντέλο είναι να υπάρξει συνδυασμός του πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα της οικονομίας, ώστε να υπάρξει κυκλική οικονομία. Η κυκλική οικονομία θα αποτελεί την αιχμή του δόρατος στο νέο παραγωγικό μοντέλο. Αυτό που υπερτερεί είναι να υπάρξει σταθερότητα. Η υγειονομική και ενεργειακή κρίση έχει αφήσει το στίγμα της στο παραγωγικό μοντέλο και τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να διαμορφώσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον. Το νέο παραγωγικό μοντέλο πρέπει να περιλαμβάνει έναν ισχυρό πρωτογενή τομέα παραγωγής και έναν τουρισμό ετήσιο, χωρίς επιδόματα του Ταμείου Ανεργίας, που δημιουργούν μια αντιπαραγωγική σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό. Χρειάζεται συνεχής επιμόρφωση και ανάλογες μισθολογικές αποδοχές», είπε ο κ. Κοκολάκης.
«Να αναδείξουμε το κρητικό καλάθι»
Ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣΗ, Μύρων Χιλετζάκης, τάχθηκε υπέρ της ανάδειξης του κρητικού καλαθιού της νοικοκυράς, ενώ υποστήριξε ότι πρέπει να ληφθούν νομοθετικά μέτρα υπέρ των ελληνικών αγροτικών προϊόντων.
Ο κ. Χιλετζάκης διεμήνυσε προς όλους τους τόνους πως το νέο παραγωγικό μοντέλο πρέπει να σχεδιαστεί σε κεντρικό επίπεδο.
«Το νέο παραγωγικό μοντέλο πρέπει να σχεδιαστεί από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και να υπάρξει ένας κεντρικός σχεδιασμός, ο οποίος θα αναδείξει τις ζώνες ΠΟΠ, τη γαστρονομία, τη διατροφική παιδεία και γενικότερα το κρητικό καλάθι της νοικοκυράς. Θα πρέπει η ίδια η Πολιτεία να θεσμοθετήσει τα ελληνικά προϊόντα, με την έννοια πως οι ελληνοποιήσεις προϊόντων είναι αρκετές και χρειάζεται ένας συνολικός σχεδιασμός. Το κρητικό προϊόν πρέπει να είναι πιστοποιημένο, κρητικής προέλευσης. Η λήψη νομοθετικών μέτρων είναι αναγκαία προς αυτήν την κατεύθυνση», υποστήριξε ο κ. Χιλετζάκης, ενώ συνέχισε τονίζοντας: «Θα πρέπει να υπάρξει ένας ισχυρός συνδυασμός πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα παραγωγής. Ο πρωτογενής τομέας παραγωγής, που είναι ο αγροδιατροφικός τομέας, ο δευτερογενής τομέας παραγωγής, που είναι η μεταποίηση, και ο τριτογενής τομέας, που είναι οι υπηρεσίες, πρέπει να συνεργαστούν. Να σταματήσει ο κάθε τομέας να λειτουργεί με αυτόνομο τρόπο και να δούμε κάποια πράγματα πιο σφαιρικά. Πρέπει να υπάρξει αφύπνιση».
Από την πλευρά του, ο αγρότης, Μανούσος Στεφανάκης, ανέφερε ότι «η Κρήτη πρέπει να εστιάσει στις βιολογικές καλλιέργειες. Πρέπει να δοθούν κίνητρα στους νέους ανθρώπους να ασχοληθούν με την καλλιέργεια της γης. Θα πρέπει ο κάθε αγρότης να επιδοτηθεί και να προσφέρει στην καλλιέργεια του εδάφους. Επίσης, χρειάζεται να επιταχυνθούν άμεσα έργα υποδομής σε ορεινές ή αγροτικές περιοχές. Για παράδειγμα, θεωρώ πως το φράγμα στην Πλακιώτισσα είναι αναγκαίο να επιδιορθωθεί όσο γίνεται πιο άμεσα, καθώς πιστεύω πως τα επόμενα χρόνια θα είναι μείζονος σημασίας πρόβλημα η ύδρευση και η άρδευση. Ο αγρότης πρέπει να γίνεται σεβαστός ως προς τα δικαιώματά του. Δεν είναι τεμπέλης, όπως κάποιοι επιθυμούν να τον εμφανίσουν. Πρέπει να δημιουργηθεί μια αγροτική τράπεζα, που θα στηρίζει τον καλλιεργητή. Και να υπάρξουν φοροαπαλλαγές. Αυτή τη στιγμή, το πετρέλαιο κίνησης είναι στα 2 ευρώ και 20 λεπτά, πράγμα που σημαίνει πως οι μεταφορές είναι ένα τεράστιο “αγκάθι” για τον γεωργό. Πρέπει να στηρίξει η Πολιτεία τον αγρότη».
Ο κ. Στεφανάκης ανέδειξε, μεταξύ άλλων, τη σημασία της επιμόρφωσης. «Πρέπει να υπάρξει συνεργασία καλλιεργητών και παραγωγών με τους γεωπόνους. Οι γεωπόνοι έχουν έναν επιμορφωτικό και συντονιστικό ρόλο στην κατεύθυνση της παραγωγής. Ο γεωπόνος διδάσκει τι πρέπει να κάνει ο αγρότης, ώστε να υπάρχει κέρδος αφού φυτέψει με σωστό τρόπο την καλλιέργειά του. Τέτοια σχήματα πρέπει να ενισχυθούν», τόνισε.
(φωτογραφία Intime)
