Σφοδρές αντιδράσεις έχει προκαλέσει στον δικηγορικό κόσμο και της Κρήτης η - νέα - αιφνίδια επιχειρούμενη τροποποίηση της κυβέρνησης στο περιβόητο άρθρο 349 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Εντός της σημερινής ημέρας, Τρίτη 21 Ιουνίου, αναμένεται να εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή τροπολογία τού εν λόγω άρθρου, η οποία σχετίζεται με το αίτημα αναβολής ποινικής δίκης από την πλευρά των δικηγόρων.
Σύσσωμος ο δικηγορικός κλάδος της χώρας αντιδρά στην εν λόγω τροποποίηση, καθώς γίνεται λόγος για περιορισμό του δικαιώματος της αναβολής, αλλά και για προσπάθεια στοχοποίησης των δικηγόρων για τις καθυστερήσεις στη διαδικασία απονομής της Δικαιοσύνης.
Σε επίπεδο Κρήτης, αποφασίστηκε η αποχή των μελών και των τεσσάρων Δικηγορικών Συλλόγων του νησιού από τις ποινικές δίκες, για σήμερα Τρίτη 21 Ιουνίου. Όπως μάλιστα ανέφερε μιλώντας στη «ΝΚ» ο γενικός γραμματέας του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου, κ. Νίκος Καραγιάννης, αποφασίστηκε - σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 19 Ιουνίου, στο Ρέθυμνο με παρόντες τους προέδρους και τα μέλη των Δ.Σ. των τεσσάρων Δικηγορικών Συλλόγων της Κρήτης - η κοινή και συντονισμένη δράση των τεσσάρων Δικηγορικών Συλλόγων του νησιού σε μια σειρά ζητημάτων που απασχολούν τους δικηγόρους, με «προμετωπίδα» την εναντίωση στην τροποποίηση του άρθρου 349 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Η σύσκεψη έλαβε χώρα σε πολύ καλό κλίμα, μετά από κοινή πρωτοβουλία των Διοικητικών Συμβουλίων και των τεσσάρων Δικηγορικών Συλλόγων. Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε στο Ωδείο Ρεθύμνου, με τους παρευρισκόμενους να θέτουν επί τάπητος τόσο την τροποποίηση του άρθρου 349, όσο και άλλα ζητήματα που ταλανίζουν τη δικηγορική κοινότητα. Επισημαίνεται ότι λήφθηκε κοινή απόφαση να απέχουν και οι τέσσερις Δικηγορικοί Σύλλογοι του νησιού σήμερα από τις ποινικές δίκες. Σημειώνεται ότι εξαιρούνται από την αποχή οι ποινικές υποθέσεις που βρίσκονται στο όριο της παραγραφής, καθώς και οι υποθέσεις με κρατούμενους όπου συμπληρώνεται το ανώτατο όριο κράτησης.
«Η επιχειρούμενη τροποποίηση του άρθρου 349 ΚΠΔ περιορίζει το δικαίωμα αναβολής της συζήτησης για λόγους που αφορούν στο πρόσωπο πληρεξούσιου δικηγόρου και πρόκειται για αιφνίδια νομοθετική πρακτική που τείνει να γίνει κυβερνητική συνήθεια.
Η όποια προσπάθεια στοχοποίησης των δικηγόρων, ως υπευθύνων για την αναβολή της συζήτησης υποθέσεων και για τις καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης, είναι απαράδεκτη και αποπροσανατολιστική. Οι καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης έχουν συγκεκριμένες αιτίες, τις οποίες το δικηγορικό Σώμα έχει αναδείξει και στηλιτεύσει κατ’ επανάληψη.
Η προωθούμενη διάταξη παραβιάζει βασικές αρχές της ποινικής δίκης και στερεί από τους διαδίκους και ιδίως από τον κατηγορούμενο το δικαίωμα εκπροσώπησής του από τον δικηγόρο της επιλογής του.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου καλεί την κυβέρνηση να αποσύρει τη συγκεκριμένη διάταξη και να προχωρήσει άμεσα σε διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στην απονομή της Δικαιοσύνης», αναφέρεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε την Δευτέρα 20 Ιουνίου, ο Δικηγορικός Σύλλογος Ηρακλείου.
Για ποιο λόγο, όμως, αντιδρούν με σθένος οι δικηγόροι στην τροποποίηση του άρθρου 349; Όπως μας εξηγεί ο γενικός γραμματέας του ΔΣΗ, «ο τρόπος που εισάγει η κυβέρνηση τις ρυθμίσεις αυτές είναι σαν να λέει ότι “έχουμε λύσει τα προβλήματα για την επιτάχυνση της απονομής Δικαιοσύνης και τώρα ήρθε η ώρα για τους πραγματικά υπεύθυνους για τις καθυστερήσεις, που είναι οι δικηγόροι”». Σύμφωνα με τον κ. Καραγιάννη, με τον τρόπο αυτό, η κυβέρνηση ουσιαστικά «φωτογραφίζει» ως κύριους υπεύθυνους για το χρόνιο πρόβλημα των καθυστερήσεων στη διαδικασία της απονομής Δικαιοσύνης στη χώρα μας τον δικηγορικό κόσμο.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Καραγιάννη, οι καθυστερήσεις στις ποινικές δίκες δεν οφείλονται στις αναβολές που ζητούν οι δικηγόροι, αλλά κυρίως στις τεράστιες ελλείψεις που μαστίζουν την Ελληνική Δικαιοσύνη σε επίπεδο υποδομών και στελέχωσης (δικαστές και γραμματείς).
Τι προβλέπει η τροποποίηση - Πλαφόν στα αιτήματα αναβολής
Με την επίμαχη τροποποίηση, προστίθεται ρητή πρόβλεψη για την περίπτωση που το αίτημα της αναβολής συνίσταται σε κώλυμα συνηγόρου υπεράσπισης ή υποστήριξης της κατηγορίας λόγω συμμετοχής του σε άλλη δίκη ή διαδικασία.
Στην εν λόγω περίπτωση, το αίτημα μπορεί να προβληθεί μία μόνο φορά από κάθε διάδικο! Εξάλλου, το αίτημα θα πρέπει να αποδεικνύεται με την προσκόμιση κάθε νομιμοποιητικού, διαδικαστικού ή άλλου εγγράφου (π.χ. εξουσιοδότηση προς τον συνήγορο απόντος διαδίκου, εισαγωγικά της δίκης έγγραφα, εκθέματα, κλήσεις για δικονομικές ενέργειες) από το οποίο να αποδεικνύεται πλήρως ο λόγος αναβολής.
Επίσης, προβλέπεται ότι για την απόδειξη σοβαρού λόγου υγείας το σχετικό πιστοποιητικό θα πρέπει να προέρχεται από δημόσιο φορέα ή να είναι πιστοποιητικό νοσηλείας από ιδιωτικό θεραπευτήριο και δεν αρκεί η γνωμάτευση ιδιώτη ιατρού.
Ο κ. Καραγιάννης εξηγεί ότι η επίμαχη τροποποίηση έρχεται σε μια περίοδο που «επιστρέφουμε σε δικαστηριακή κανονικότητα. Μέσα στο 2020 και το 2021 έγιναν ελάχιστες ποινικές δίκες, λόγω πανδημίας. Ξαφνικά αυτό αλλάζει και πλέον οι περισσότεροι δικηγόροι συμβαίνει να έχουν πολλές δίκες παράλληλα».
Σε περίπτωση που το αίτημα αναβολής που συνίσταται σε κώλυμα συνηγόρου λόγω συμμετοχής του σε άλλη δίκη δε γίνεται να ξεπερνά τη μία φορά, τότε σε πολλές περιπτώσεις θα προκληθεί σημαντικό πρόβλημα: Είτε ο κατηγορούμενος θα δικάζεται με δικηγόρο διαφορετικό από αυτόν που επιλέγει ο ίδιος, είτε θα δικάζεται χωρίς συνήγορο (όχι για κακουργήματα).
Ωστόσο, το να βρεθεί ο κατηγορούμενος χωρίς δικηγόρο ή χωρίς δικηγόρο της επιλογής του, είναι αντίθετο προς την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, αλλά και προς το ίδιο το Σύνταγμα. Ως αποτέλεσμα εγείρονται σοβαρά ζητήματα στο θέμα της υπεράσπισης του κατηγορουμένου. Σύμφωνα με τον κ. Καραγιάννη, «το δικαίωμα του κατηγορούμενου για δίκαιη δίκη είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Με την επιχειρούμενη τροποποίηση ουσιαστικά απογυμνώνεται ο κατηγορούμενος από μια σειρά υπερασπιστικών δικαιωμάτων και δημιουργούνται συνθήκες επιστροφής της δίκης στον Μεσαίωνα!».
Ο κ. Καραγιάννης σχολίασε και την αλλαγή που προβλέπεται αναφορικά με την απόδειξη σοβαρού λόγου υγείας εκ μέρους του δικηγόρου ενόψει αιτήματος αναβολής. Όπως εξηγεί ο γενικός γραμματέας του ΔΣΗ, σε περιπτώσεις που πραγματικά προκύπτει ξαφνικό σοβαρό πρόβλημα υγείας, ελάχιστη ώρα πριν τη δίκη, δεν είναι εύκολο να προσκομιστεί πιστοποιητικό από δημόσιο φορέα ή πιστοποιητικό νοσηλείας από ιδιωτικό θεραπευτήριο. Όπως και να έχει, το να αποδεικνύεται η «αξιοπιστία του αιτήματος αναβολής από μια πληθώρα εγγράφων και όχι με κάθε πρόσφορο μέσο όπως συνηθίζεται στην ποινική δίκη, ουσιαστικά πλήττει την αξιοπιστία προς το πρόσωπο των δικηγόρων, ενώ υποτιμάται και η κρίση των δικαστών».
Προ ημερών, η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων της Ελλάδας εξέφρασε «την έντονη αντίθεσή της στην προωθούμενη αιφνιδίως από την κυβέρνηση νομοθετική ρύθμιση, κατά παράβαση των κανόνων καλής νομοθέτησης, χωρίς καμία προηγούμενη διαβούλευση με τους φορείς της Δικαιοσύνης, με την οποία τροποποιείται το άρθρο 349 ΚΠΔ, περιορίζοντας το δικαίωμα αναβολής της συζήτησης για λόγους που αφορούν στο πρόσωπο πληρεξουσίου δικηγόρου».
