Σταθερές, με ό,τι αυτό σημαίνει, παρέμειναν οι πωλήσεις φυτοφαρμάκων στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην περίοδο που μεσολάβησε από το 2011 μέχρι και το 2020. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στη Eurostat, κατά την περίοδο αυτή οι πωλήσεις φυτοφαρμάκων στην Ε.Ε. παρέμειναν σχετικά σταθερές, με τον συνολικό όγκο πωλήσεων να κυμαίνεται ±6% περίπου, στο επίπεδο των 350.000 τόνων. Το 2020 πωλήθηκαν λίγο λιγότεροι από 346.000 τόνοι.
Το άρθρο παρουσιάζει μια σειρά αποτελεσμάτων από το πιο λεπτομερές άρθρο “Statistics Explained” σχετικά με τον γεωργοπεριβαλλοντικό δείκτη: κατανάλωση φυτοφαρμάκων.
Όσον αφορά στα φυτοφάρμακα που πωλήθηκαν, οι υψηλότεροι όγκοι πωλήσεων το 2020 ήταν για τα «μυκητοκτόνα και βακτηριοκτόνα» (43% του συνόλου), τα «ζιζανιοκτόνα, καταστροφείς έλξης και θανάτωση βρύων» (35%) και τα «εντομοκτόνα και ακαρεοκτόνα” (14%). Το 2020, τα ανόργανα μυκητοκτόνα (που περιέχουν ενώσεις χαλκού, ανόργανο θείο και άλλα ανόργανα μυκητοκτόνα, πολλά από τα οποία επιτρέπονται στη βιολογική γεωργία) αντιπροσώπευαν λίγο περισσότερο από το μισό (57%) των «μυκητοκτόνων και βακτηριοκτόνων» που πωλήθηκαν στην Ε.Ε.
Τέσσερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. (Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία) - επίσης οι κύριοι παραγωγοί γεωργικών προϊόντων στην Ε.Ε. - κατέγραψαν τους υψηλότερους όγκους πωλήσεων στους περισσότερους μεγάλους ομίλους.
Τα 16 κράτη-μέλη της Ε.Ε. για τα οποία είναι διαθέσιμα στοιχεία για όλες τις μεγάλες ομάδες κατέγραψαν συνδυασμένη μείωση 7% στους τόνους δραστικών φυτοφαρμάκων που πωλήθηκαν το 2020 (233.509 τόνοι), σε σύγκριση με το 2011 (251.868 τόνοι). Λίγο πάνω από τα δύο τρίτα (67%) των συνολικών πωλήσεων φυτοφαρμάκων στην Ε.Ε. το 2020 αντιστοιχούσαν σε αυτές τις 16 χώρες.
Μεταξύ 2011 και 2020, 11 από τα 16 κράτη-μέλη με διαθέσιμα στοιχεία κατέγραψαν χαμηλότερες πωλήσεις φυτοφαρμάκων. Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφηκε στην Τσεχία (-38%). Η Πορτογαλία, η Δανία, η Ρουμανία, το Βέλγιο και η Ιρλανδία ανέφεραν, επίσης, πωλήσεις που ήταν τουλάχιστον 20% χαμηλότερες το 2020 σε σχέση με το 2011. Αντίθετα, η Αυστρία (+61%) και η Λετονία (+77%) ανέφεραν σημαντικά υψηλότερες πωλήσεις φυτοφαρμάκων το 2020 από το 2011, σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ από την “Ύπαιθρος Χώρα”.
«Θετικά συμπεράσματα αλλά...»
Από τα στοιχεία αυτά, ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέκος Στεφανάκης λαμβάνει, όπως είπε στη “Νέα Κρήτη”, θετικά μηνύματα για το περιβάλλον. Όμως, επισημαίνει ότι η επισιτιστική κρίση που βιώνει η ανθρωπότητα σήμερα δημιουργεί νέα προβλήματα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να εξετάσει.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Αλέκο Στεφανάκη, «το κάθε φάρμακο γενικότερα δεν παύει να είναι φάρμακο. Όμως, είναι ένα εργαλείο για τους γιατρούς στον άνθρωπο, για τους κτηνιάτρους στα ζώα και ασφαλώς τα φυτοφάρμακα για τα φυτά. Σήμερα είμαστε σε μια εποχή που παλεύουμε για να αλλάξουμε τους τρόπους παραγωγής τόσο στη ζωική όσο και στη φυτική παραγωγή και να πάμε στην εφαρμογή ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης και πρόληψης. Άρα, θεωρητικά και μόνο που είναι σταθερός ο όγκος των πωλήσεων των φυτοφαρμάκων μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια σημαίνει ότι γίνεται προσπάθεια εξορθολογισμού»...
Στο σημείο αυτό, ο Αλέκος Στεφανάκης σημείωσε: «Είμαστε σε μια διαδικασία που θα πρέπει περισσότερο να επενδύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διαμόρφωση και ανακάλυψη νέων συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης, για να μπορέσουμε σιγά-σιγά να πάμε στη μείωση. Διαφορετικά δεν μπορεί να γίνει».
«Είμαστε σε μία διαδικασία που θα πρέπει περισσότερο να επενδύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διαμόρφωση και ανακάλυψη νέων συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης, για να μπορέσουμε σιγά-σιγά να πάμε στη μείωση. Διαφορετικά δεν μπορεί να γίνει»
Αλέκος Στεφανάκης, πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ Κρήτης
Βέβαια, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Παραρτήματος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει, από την άλλη, ότι έχει μειωθεί και η δραστικότητα των φαρμάκων. Εξάλλου, όπως τονίζουν επανειλημμένως και οι αγροτικοί φορείς, «έχουμε πλέον αποδυνάμωση του “οπλοστασίου” των παραγωγών στη μάχη για την πρόληψη και αντιμετώπιση των εχθρών και των ασθενειών στην παραγωγική διαδικασία».
Συγκεκριμένα, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Αυτό ισχύει με όλα τα είδη των φαρμάκων. Η λάθος χρήση, η παρατεταμένη χρήση και η κατάχρηση δημιουργούν ανθεκτικά στελέχη των μικροοργανισμών, φτάνοντας έτσι σε αδιέξοδη κατάσταση. Είναι παγκόσμιο το φαινόμενο και αφορά όλα τα είδη των φαρμάκων, τόσο του ανθρώπου, όσο και των ζώων και των φυτών»...
Ωστόσο, «όλα αυτά που είναι ανόργανα και δεν αποτελούν σκληρές χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται πάντα προς το καλό της προσπάθειας», είπε επίσης ο Αλέκος Στεφανάκης, σχολιάζοντας και το στοιχείο ότι τα ανόργανα μυκητοκτόνα (που περιέχουν ενώσεις χαλκού, ανόργανο θείο και άλλα ανόργανα μυκητοκτόνα, πολλά από τα οποία επιτρέπονται στη βιολογική γεωργία) αντιπροσώπευαν λίγο περισσότερο από το μισό (57%) των “μυκητοκτόνων και βακτηριοκτόνων” που πωλήθηκαν στην Ε.Ε. κατά τη χρονιά του 2020.
Επισιτιστική κρίση
«Ο πλανήτης θα βρεθεί σε αδιέξοδο»
Βέβαια, από ’δω και πέρα υπάρχει προβληματισμός στον κόσμο λόγω της επισιτιστικής κρίσης: «Πάντα πρέπει να ξέρουμε ότι πρέπει να γίνεται σωστή χρήση. Να τηρούνται οι χρόνοι αναμονής κ.λπ. Και να ξέρετε ότι σε επίπεδο γεωτεχνικών έχει γίνει επιμόρφωση των παραγωγών και έχει μπει το φυτοφάρμακο και σε πολύ σκληρή επιτήρηση ιχνηλασιμότητας σε ό,τι αφορά τους χρήστες. Και πρέπει να πούμε πολλά ευχαριστώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση που πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση. Η πίεση όμως της έλλειψης τροφίμων, που είναι ανεξάρτητα από τον πόλεμο, ο οποίος την επιδεινώνει, η αύξηση του πληθυσμού της γης, η μείωση των φυσικών πόρων απαιτούν την αναθεώρηση του τρόπου και που παράγονται και που καταναλώνονται. Και αυτό θα πρέπει να επιταχυνθεί με κάθε τρόπο, γιατί ο πλανήτης ασφαλώς σύντομα θα βρεθεί σε αδιέξοδο»...
