Σε διπλή αναμονή για τις δύο φάσεις του σχεδιασμού αναμόρφωσης της πλατείας Ελευθερίας. Στις 23 Μαΐου αναμένεται τελικά, μετά από παράταση που δόθηκε λόγω «παρενεργειών» της πανδημίας Covid-19, να ανακοινωθούν από την κριτική επιτροπή τα αποτελέσματα του πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που έχει προκηρύξει ο Δήμος Ηρακλείου για την ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας και των γύρω περιοχών, την ώρα που στη Λότζια περιμένουν την απάντηση του Ταμείου Ανάκαμψης για να «βάλουν μπρος» ένα πιο άμεσο έργο ήπιας ανακαίνισης της πλατείας.
Πρόκειται για μια παρέμβαση συντήρησης - αποκατάστασης, η οποία θα προηγηθεί της κανονικής ανάπλασης, με στόχο να αποκατασταθούν επείγουσες αστοχίες, φθορές και «παγίδες». Μάλιστα, εφόσον εγκριθεί χρηματοδότηση ύψους 4 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, το έργο είναι πιθανόν να δημοπρατηθεί ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι.
Ο σχεδιασμός αυτός με τα δύο έργα (το βραχυπρόθεσμο της αποκατάστασης-συντήρησης και το μακροπρόθεσμο της ανάπλασης) γεννά, αν μη τι άλλο, προσδοκίες για μια ριζική - σε βάθος πολλών ετών βεβαίως - αναμόρφωση και της ίδιας της κεντρικής πλατείας της πόλης, που με τη σημερινή της εικόνα δε μοιάζει καθόλου ελκυστική στο μάτι, αλλά και της ευρύτερης περιοχής του ανατολικού άκρου του κέντρου του Ηρακλείου. Ταυτόχρονα όμως, εφόσον μπουν στις «ράγες» και οι δύο σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις, τότε θα δούμε την πλατεία Ελευθερίας και τις γύρω περιοχές να μεταμορφώνονται μέσα στα επόμενα χρόνια σε ένα εργοτάξιο... διαρκείας! Κάτι φυσικά που θα σημάνει αναπόφευκτα ταλαιπωρία για τους δημότες, για τους επισκέπτες και ιδίως για τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή.
«Ίσως μέσα στο καλοκαίρι»
Πώς έχει όμως αναλυτικά αυτή τη στιγμή το «μέτωπο» γύρω από τα δύο σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις με σημείο αναφοράς την πλατεία Ελευθερίας; Όπως ενημέρωσε ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων Ηρακλείου Γιάννης Αναστασάκης, «βρίσκεται πλέον σε καλό δρόμο το πιο άμεσο έργο συντήρησης-αναβάθμισης της πλατείας. Μιλάμε ουσιαστικά για μια ήπια ανακαίνιση, με παρεμβάσεις που θα αποκαταστήσουν την όψη, την αισθητική και τη λειτουργικότητα της πλατείας, δίχως όμως να αλλάξουν άρδην το προφίλ της, κάτι που θα συμβεί σε μεταγενέστερο στάδιο χρονικά, με την υλοποίηση του οραματικού έργου, της βιοκλιματικής ανάπλασης όλης αυτής της περιοχής που αποτελεί το ανατολικό κομμάτι του κέντρου του Ηρακλείου, μιλώντας δηλαδή για τις πλατείες Ελευθερίας, Δασκαλογιάννη και Αρχαιολογικού Μουσείου, τη Δουκός Μποφόρ, τμήμα της Δημοκρατίας κ.τ.λ.
Στο πλαίσιο του έργου της συντήρησης-αποκατάστασης, στόχος είναι να επιδιορθωθούν και να αντικατασταθούν πλάκες, μάρμαρα, καθιστικά, να αλλάξει ο φωτισμός πλην των κεκλιμένων ιστών για τα οποία έχει θέσει βέτο η Αρχαιολογία, να αλλάξει ο αστικός εξοπλισμός, τα παγκάκια κ.τ.λ., και επίσης να φυτευτεί παραπάνω πράσινο από ό,τι υπάρχει σήμερα. Μια ήπιου χαρακτήρα ανακαίνιση, δηλαδή, που χρειάζεται η πλατεία Ελευθερίας», ανέφερε ο κ. Αναστασάκης.
«Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην τελική ευθεία οι διαβουλεύσεις μεταξύ Δήμου Ηρακλείου και Αρχαιολογίας και είμαστε εν αναμονή της οριστικής έγκρισης. Παράλληλα, έχουμε ζητήσει χρηματοδότηση ύψους 4 εκατ. ευρώ για το άμεσο αυτό έργο της ήπιας ανακαίνισης από το Ταμείο Ανάκαμψης. Περιμένουμε τα νεότερα και, εφόσον πάρουμε το “πράσινο φως”, τότε θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη δημοπράτηση της εργολαβίας. Η δημοπράτηση, καλώς εχόντων των πραγμάτων, είναι εφικτό να γίνει ακόμα και μέσα στο ερχόμενο καλοκαίρι», πρόσθεσε ο αντιδήμαρχος, σημειώνοντας πως ο Δήμος περιμένει παράλληλα και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για τη βιοκλιματική ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας και των γύρω περιοχών, από το αρμόδιο όργανο που είναι η ειδική κριτική επιτροπή του διαγωνισμού. Εδώ, βεβαίως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι έχει προκύψει μια σχετική, μικρή καθυστέρηση, για την οποία έβαλε το χεράκι του και ο Covid-19.
Το έργο της επιτροπής θα πρέπει κανονικά να έχει ολοκληρωθεί, σύμφωνα με τη διακήρυξη, εντός 40 ημερών από την ημερομηνία αποσφράγισης, που έγινε το Σάββατο 19 Μαρτίου 2022, δηλαδή έως τις 28 Απριλίου 2022.
Ωστόσο, δεδομένης της πολυπλοκότητας του αντικειμένου της μελέτης, η οποία αφορά σε έκταση 53 στρεμμάτων, σε συνδυασμό με τη νόσηση μελών της επιτροπής από Covid, δεν κατέστη δυνατό εντός των 40 ημερών να οριστούν περισσότερες ημερομηνίες συνάντησης της επιτροπής. Για τον λόγο αυτό η επιτροπή του διαγωνισμού κατέθεσε αίτημα στον Δήμο Ηρακλείου, ζητώντας την παράταση της προθεσμίας έκδοσης απόφασης κατά 25 ημέρες.
Το αίτημα έγινε δεκτό από τον Δήμο και συγκεκριμένα από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, η οποία αποφάσισε τις προάλλες να εγκρίνει την παράταση 25 ημερών - δηλαδή έως τη Δευτέρα 23 Μαΐου 2022 - της προθεσμίας έκδοσης απόφασης της κριτικής επιτροπής για τον πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό με τίτλο “Βιοκλιματική ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας και της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής εισόδου στο ιστορικό κέντρο της πόλης”.
Το αντικείμενο της ανάπλασης
Το αντικείμενο του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που “τρέχει” από τον Δήμο Ηρακλείου δεν περιορίζεται μονάχα στην ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας - ανάπλαση, σημειωτέον, η οποία αποτελεί επιθυμία μεγάλου μέρους της τοπικής κοινωνίας, μιας και είναι κοινή παραδοχή ότι η υφιστάμενη εικόνα της, στην οποία κυριαρχεί το μάρμαρο, τα ψυχρά υλικά και η έλλειψη πρασίνου, δεν έχει αφήσει καλή εικόνα σε δημότες και επισκέπτες... Το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορά στην ευρύτερη ανατολική περιοχή (εντός του κηρυγμένου-οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου) της πόλης του Ηρακλείου και πλησίον των ενετικών τειχών, συνολικής έκτασης 53.000 τ.μ. Η περιοχή μελέτης επικεντρώνεται στην αναμόρφωση της πλατείας Ελευθερίας και στη σύνδεσή της με τις πλατείες Δασκαλογιάννη, Αρχαιολογικού Μουσείου και Ν. Καζαντζάκη, καθώς επίσης και στην ανάπλαση των οδών Δουκός Μποφόρ, τμήματος της λεωφόρου Δημοκρατίας και της λεωφόρου Ικάρου, οδοί που οριοθετούν την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής εισόδου στο ιστορικό κέντρο της πόλης.
Δέκα προτάσεις διεκδικούν 3 βραβεία
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων, στις τάξεις του Δήμου καταγράφεται ικανοποίηση για τον μεγάλο αριθμό των 10 προτάσεων που έχουν κατατεθεί από τα μελετητικά γραφεία και διεκδικούν τα τρία πρώτα βραβεία.
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο του πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού θα απονεμηθούν τρία βραβεία, που κατανέμονται ως εξής:
- Α' βραβείο: 41.662,00 ευρώ (με στρογγύλευση και ΦΠΑ),
- Β’ βραβείο: 30.555,00 ευρώ (με στρογγύλευση και ΦΠΑ) και
- Γ’ βραβείο: 20.370,00 ευρώ (με στρογγύλευση και ΦΠΑ).
Όπως διευκρίνισε ο Γιάννης Αναστασάκης, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων από την ειδική κριτική επιτροπή, και τις βραβεύσεις που θα γίνουν, σε επόμενη φάση ο Δήμος Ηρακλείου θα έχει την ευχέρεια να επιλέξει την ακριβή μορφή και τα χαρακτηριστικά της παρέμβασης που θα δρομολογηθεί με βάση τις βραβευμένες προτάσεις.
Τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης έχουν να κάνουν με:
- Τη γενική σύλληψη και ιδέα (διαμόρφωση αστικού τοπίου και δημόσιων χώρων, ανάδειξη των ιστορικών μνημείων, ιεράρχηση χώρων κ.τ.λ.),
- Τον προϋπολογισμό του έργου, το κόστος κατασκευής καθώς και τη διαδικασία συντήρησης,
- Τη βιοκλιματική προσέγγιση σχεδιασμού της πρότασης,
- Τα λειτουργικά, περιβαλλοντικά και αισθητικά χαρακτηριστικά της πρότασης,
- Την εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης αστικής κινητικότητας,
- Την ομαλή ένταξη στην ευρύτερη περιοχή και την αισθητική και λειτουργική σύνδεση με τους όμορους δημόσιους χώρους,
- Την αναβάθμιση της εικόνας της περιοχής επέμβασης και την ανάδειξη του χώρου ως σημείο αναφοράς για την πόλη,
- Την πρωτοτυπία σε συνδυασμό με την πρακτικότητα και λειτουργικότητα της υλοποίησης της πρότασης και
- Τη ρεαλιστικότητα της πρότασης σε σχέση με την εφικτότητα της υλοποίησης και των υπαρχόντων περιορισμών που η περιοχή παρέμβασης παρουσιάζει.
