Απόγνωση και αγωνία για τις δυσκολίες εξόφλησης των υπέρογκων λογαριασμών του ρεύματος χαρακτηρίζουν σήμερα τους περισσότερους καταναλωτές της χώρας, κάτι το οποίο φαίνεται και από τους διακανονισμούς στους οποίους καταφεύγουν, ενώ περισσότεροι από 1.000 την εβδομάδα απευθύνονται στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για να εκφράσουν τις διαμαρτυρίες τους αναφορικά με τις ρήτρες αναπροσαρμογής.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι Κρητικοί μετά τις 10 του Μάη αναμένεται να λάβουν περισσότερους «φουσκωμένους» λογαριασμούς, οπότε και θα φανεί και το μεγάλο πρόβλημα αποπληρωμής των οφειλών τους, χωρίς να αποκλείεται να γίνουν ακόμα και μαζικές προσφυγές, κατά των εταιρειών-παρόχων ενέργειας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε σχέση με πέρυσι, καταγράφεται υπερδιπλασιασμός των ληξιπρόθεσμων οφειλών στους λογαριασμούς του ρεύματος σε πανελλαδικό επίπεδο. Οι διακανονισμοί έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι, ενώ από τις αρχές του έτους αυξάνονται σε ποσοστό 10% από μήνα σε μήνα. Σημαντικά αυξάνεται και ο αριθμός των καταναλωτών που καθυστερεί να εξοφλήσει τον λογαριασμό του αλλά και ο χρόνος εξόφλησης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, από τους πρώτους μήνες του 2022 αρχίζει η οικονομική εξάντληση των νοικοκυριών, καθώς ήδη κλήθηκαν να πληρώσουν εκκαθαριστικούς λογαριασμούς χειμερινών καταναλώσεων με τις υψηλές χονδρεμπορικές τιμές του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου. Μάλιστα, είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι, σε ό,τι αφορά τη ΔΕΗ, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές της μεγαλύτερης εταιρείας της αγοράς τους τελευταίους μήνες έχουν αυξηθεί σε ποσοστό 5% σε σχέση με τις προβλέψεις της, παρά την απορρόφηση μέρους των αυξήσεων μέσω της έκπτωσης που παρέχει στους πελάτες της.
Στο μεταξύ, υπάρχει και το φαινόμενο των μετακινήσεων καταναλωτών μεταξύ των παροχών. Μόνο στο Ηράκλειο, πίσω στη ΔΕΗ, μέσα σε ένα μήνα, έχουν επιστρέψει πάνω από 300 καταναλωτές που είχαν φύγει, όπως ανέφερε υψηλόβαθμο στέλεχος της Επιχείρησης.
Διακανονισμός στον διακανονισμό;
«Μετά τις 10 του Μάη που θα έρθουν οι εκκαθαριστικοί λογαριασμοί για την περίοδο από Ιανουάριο έως Απρίλιο, θα έχουμε μεγάλα παρατράγουδα», δήλωσε το μέλος της διοίκησης της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ/Γιάννης Βρέντζος. Όπως εξηγεί ο ίδιος, η κρατική επιδότηση είναι μέχρι τις 300 Κιλοβατώρες ανά μήνα. Από ’κει και πάνω είναι η μεγάλη χρέωση του λογαριασμού. «Δηλαδή, όποιος έχει μέχρι 1.200 κιλοβατώρες το 4μηνο, θα προστατευτεί από την επιδότηση του κράτους. Οι υπόλοιποι θα τραβάνε τα μαλλιά τους», όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο Γιάννης Βρέντζος.
Και αν κρίνουμε από τον φετινό βαρύ χειμώνα, προφανώς και μπορούμε να «περιμένουμε» ότι θα είναι πάρα πολλοί εκείνοι που θα δουν τα νούμερα και θα τρίβουν τα μάτια τους.
Σε ό,τι αφορά την Κρήτη, αυτό που ο συνδικαλιστής προς το παρόν μπορεί να πει είναι ότι έχουν αυξηθεί πάρα πολύ - κατά 50 έως και 60% πάνω - οι καταναλωτές που προχωρούν σε διακανονισμούς. «Αλλά θα ξεφύγει η κατάσταση. Και ξέρετε τι θα γίνει; Όταν σου έρθει ένας λογαριασμός 1.000 ευρώ, δεν έχεις να τον πληρώσεις και ζητάς από τη ΔΕΗ να σου κάνει διακανονισμό δέκα δόσεις των 100 ευρώ η κάθε μία, και όταν έρθει η άλλη εκκαθάριση μετά από τρεις μήνες και σου έρθει 1.500 ευρώ ο λογαριασμός, τι θα κάνεις; Διακανονισμό στον διακανονισμό; Δε θα στον κάνουν. Άρα θα έρθει η ώρα σου που δε θα μπορείς να πληρώσεις ή την επόμενη δόση ή τον επόμενο λογαριασμό και θα σου κόψουν το ρεύμα. Να ξεκαθαρίσουμε, επίσης, ότι διακανονισμό κάνει μόνο η ΔΕΗ».
Τι ζητούν οι καταναλωτές
«Προσωρινή ανακούφιση η επιδότηση»
Την ίδια ώρα, η διοίκηση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Καταναλωτών (ΠΟΜΕΚ) ζητάει από την κυβέρνηση τη λήψη μέτρων για την ουσιαστική στήριξη των καταναλωτών. «Θεωρούμε ότι η επιδότηση λίγων ευρώ παρέχει μεν μερική προσωρινή ανακούφιση, αλλά δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του», σύμφωνα με την ΠΟΜΕΚ.
Μάλιστα, έχει καταγράψει τις παρακάτω καταγγελίες από τον κόσμο που επικοινωνεί μαζί της:
- Για τη ρήτρα αναπροσαρμογής, που όταν εφαρμόζεται οδηγεί σε υπέρογκες, άδικες, αδιανόητες και αδιαφανείς χρεώσεις που διπλασιάζουν ή και τριπλασιάζουν το κόστος της kwh.
- Για τις «ρυθμιζόμενες χρεώσεις» που επιβαρύνουν τους λογαριασμούς, ιδίως οι ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) και το ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων).
- Για τις επιβαρύνσεις των λογαριασμών με δημοτικά τέλη, έμμεσους φόρους, ΕΡΤ...
- Για αθέμιτες και παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές των προμηθευτών ενέργειας.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ (Ένωση Καταναλωτών “Η Ποιότητα της Ζωής”) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών (ΠΟΜΕΚ) ζητούν από την κυβέρνηση:
- «Να ορίσει πλαφόν στις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου στους λογαριασμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων καθώς και στα καύσιμα.
- Να ορίσει πλαφόν στη ρήτρα αναπροσαρμογής, όπως προβλεπόταν αρχικά στη σχετική διαβούλευση της ΡΑΕ και να επιβάλει διαφάνεια στις αναπροσαρμογές που κάνουν οι προμηθευτές στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, με κριτήρια αντικειμενικά, εύλογα, προβλέψιμα και κατανοητά στους καταναλωτές.
- Να προβεί στον άμεσο εκσυγχρονισμό του δικτύου μέσω της χρήσης ευφυών συστημάτων μέτρησης («έξυπνοι» μετρητές), ώστε οι καταναλωτές να ελέγχουν τις διακυμάνσεις ρεύματος.
- Να καταργήσει τη χρέωση των ΥΚΩ και να μην αρκεστεί στην αναστολή των χρεώσεων ΥΚΩ μόνο στα αγροτικά και βιομηχανικά τιμολόγια για διάστημα πέντε μηνών (1/11/2021 έως 31/3/2022).
- Να αναστείλει την πληρωμή ΕΤΜΕΑΡ όσο διαρκεί η κρίση και να τη μειώσει δραστικά στη συνέχεια για τα νοικοκυριά.
- Να αφαιρέσει από τους λογαριασμούς χρεώσεις που δε σχετίζονται με την κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας (δημοτικά τέλη/φόροι, ΕΡΤ).
- Να μειώσει τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης.
- Να επαναπροσδιορίσει και να διευρύνει τις προϋποθέσεις ένταξης στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) ως προς τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, περιλαμβάνοντας και άλλες ευάλωτες ομάδες καταναλωτών (άνεργους/μακροχρόνια άνεργους, μονογονεϊκές οικογένειες, οικονομικά ασθενείς, άτομα με αναπηρία, πολυμελείς οικογένειες, χρόνια ασθενείς, ανασφάλιστους, ηλικιωμένους, φοιτητές).
- Να ενισχύσει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς ώστε να υπάρχει ουσιαστική εποπτεία και καταπολέμηση των φαινομένων της αισχροκέρδειας και των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.
- Να προχωρήσει άμεσα στις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, ώστε να αντιμετωπιστεί ουσιαστικά και μακροπρόθεσμα το θέμα της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας και να αναλάβει πρωτοβουλίες για τη στήριξη των καταναλωτών.
- Να επιταχύνει την ενεργειακή μετάβαση σύμφωνα και με τις επιταγές της Ε.Ε. με ανάπτυξη των ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας)».
