Ένα ηχηρό μήνυμα πως η στρατηγική εταιρική σχέση Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου εδράζεται σε γερά θεμέλια, δεδομένου ότι έχουν ένα κοινό όραμα ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας για την περιοχή τους, έστειλαν την Τρίτη 5 Απριλίου, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, ο Ισραηλινός ΥΠ.ΕΞ. Γιαΐρ Λαπίντ και ο Κύπριος ΥΠ.ΕΞ. Ιωάννης Κασουλίδης, μετά την τριμερή συνάντησή τους στην Αθήνα, που φαίνεται ότι θα έχει και συνέχεια, με αυξημένο μάλιστα ενδιαφέρον για την Κρήτη. Και αυτό γιατί στα «σκαριά» βρίσκεται η διεξαγωγή μιας ειδικής τριμερούς συνάντησης αμιγώς για τα ενεργειακά θέματα, με τις τελευταίες εξελίξεις και συγκυρίες να έχουν αναθερμάνει άρδην πλέον το ενδιαφέρον τόσο για το σχέδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης των τριών χωρών όσο και για τον αγωγό Εast Med, όπως επίσης και για τα κοιτάσματα της Κρήτης.
Διόλου τυχαία μάλιστα η αναφορά με έμφαση που έκαναν την Τρίτη 5 Απριλίου, κατά τη μεταξύ τους συνάντηση, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Γιαΐρ Λαπίντ, στην ανάγκη διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών και συνεργασίας για την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου.
«Ασφαλώς υπάρχουν πάντα νέες ευκαιρίες να διερευνήσουμε τις περαιτέρω δυνατότητες, ειδικά όσον αφορά στην ενεργειακή συνεργασία. Καθώς όλοι προσπαθούμε να πετύχουμε διαφοροποίηση πηγών ώστε να απομακρυνθούμε από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, πιστεύω ότι η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται ακόμα πιο σημαντική. Συνεπώς, όλα τα έργα διασύνδεσης στην Ανατολική Μεσόγειο, είτε μέσω αγωγών είτε μέσω LNG είτε μέσω διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας, θα πρέπει να βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό στο “μικροσκόπιό” μας», τόνισε ο πρωθυπουργός και επισήμανε ότι «έχουμε εργαστεί σκληρά προς αυτήν την κατεύθυνση και ίσως αυτή είναι μια ευκαιρία να προωθήσουμε ορισμένα από τα έργα για τα οποία έχουμε συζητήσει στο παρελθόν», προαναγγέλλοντας εξελίξεις.
Στο μέτωπο των υδρογονανθράκων, άλλωστε, είμαστε εν αναμονή συγκεκριμένων ανακοινώσεων από τον πρωθυπουργό ως προς την επανεκκίνηση των προγραμμάτων ερευνών-αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου σε Κρήτη και Ιόνιο πέλαγος.
Η στροφή της κυβέρνησης στη μέχρι πρότινος παραγκωνισμένη... υπόθεση του κρητικού φυσικού αερίου καταγράφηκε μάλιστα και από το κορυφαίο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters.
«Η Ελλάδα σχεδιάζει να επιταχύνει τις έρευνες για φυσικό αέριο, σε μια νέα προσπάθεια να αξιοποιήσει εγχώριους πόρους εν μέσω εκτίναξης των τιμών της ενέργειας και ανησυχιών για τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου», δήλωσαν χαρακτηριστικά την Τρίτη 5 Απριλίου, κυβερνητικές πηγές στο Reuters.
Όπως αναφέρει το πρακτορείο, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι φόβοι για τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν εκτινάξει τις τιμές, αναγκάζοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναζητήσει τρόπους μείωσης της εξάρτησής της από το ρωσικό αέριο κατά τα δύο τρίτα φέτος και τερματισμού της «πολύ πριν το 2030». Αυτό έχει αυξήσει την ανάγκη της Ελλάδας, η οποία καλύπτει περίπου το 40% της ετήσιας ζήτησης με ρωσικό φυσικό αέριο, να αξιοποιήσει τους εγχώριους δυνητικούς πόρους της.
«Τις επόμενες ημέρες, η Ελλάδα θα κάνει ανακοινώσεις για επιτάχυνση των ερευνών στο Ιόνιο πέλαγος και δυτικά της Κρήτης», δήλωσε στο πρακτορείο κυβερνητικός αξιωματούχος. «Το νέο γεωπολιτικό και ενεργειακό περιβάλλον... απαιτεί από κάθε χώρα να κάνει ακόμη πιο αποφασιστικά βήματα προς την κατεύθυνση της ενεργειακής της ασφάλειας και επάρκειας μέσω αναζήτησης νέων πηγών ενέργειας», υπογράμμισε.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να προβεί σε ανακοινώσεις για τη στρατηγική της χώρας ως προς τις έρευνες υδρογονανθράκων την επόμενη εβδομάδα, δήλωσε δεύτερος κυβερνητικός αξιωματούχος. Η Ελλάδα είχε ενδείξεις για σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου, σύμφωνα με πηγές. Ανώτερο στέλεχος της ελληνικής Επιτροπής Υδρογονανθράκων δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι έχει προτείνει ένα «φιλόδοξο αλλά εφικτό» σχέδιο ερευνών για αέριο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δοκιμαστική γεώτρηση σε περίπου τέσσερα χρόνια.
Αναθέρμανση για EastMed
Κι ενώ αναμένουμε ανακοινώσεις για το πώς θα βγει από τον «πάγο» το εγχείρημα αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου σε Κρήτη και Ιόνιο Πέλαγος, το κλίμα εσχάτως αρχίζει και «ζεσταίνει» και σε σχέση με το διακρατικό πρότζεκτ του υποθαλάσσιου αγωγού EastMed. Οι πληροφορίες θέλουν μάλιστα να προγραμματίζεται για μετά το Πάσχα μια ειδική τριμερής συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ, με δύο βασικά θέματα στην ατζέντα:
Το πρώτο έχει να κάνει με τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed, ο οποίος επανήλθε στην επιφάνεια μετά την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία και τις στρατηγικές επιλογές της Ε.Ε. να απεξαρτηθεί από το αέριο της Gazprom. Το δεύτερο θέμα της ενεργειακής συνεργασίας των τριών χωρών είναι η ηλεκτρική διασύνδεση με υποβρύχιο καλώδιο. Ως προς τον EastMed, η σημασία του αγωγού επιβεβαιώθηκε, λένε αρμόδιες πηγές, από την ανάγκη ώστε η Ε.Ε. να βρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας και συγκεκριμένα φυσικού αερίου. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι πρόσφατα με δηλώσεις του υπογράμμισε πως το έργο πρέπει να συνεχιστεί να μελετάται, καθώς μετά τα τελευταία γεγονότα των δύο μηνών οι εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητα έχουν αλλάξει ριζικά. Να σημειωθεί ότι οι εταιρείες της κοινοπραξίας που «τρέχουν» το έργο, ΔΕΠΑ και Edison, συνεχίζουν κανονικά τις μελετητικές εργασίες και την ωρίμανση του επενδυτικού σχεδίου. Σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση των τριών χωρών, πρόκειται για ένα έργο το οποίο επιθυμούν διακαώς η Κύπρος και το Ισραήλ για την άρση του ενεργειακού τους απομονωτισμού. Ήδη, ως γνωστόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ για το τμήμα του έργου Ελλάδας-Κύπρου.
Γερή στρατηγική σχέση
Διεύρυνση συνεργασίας των τριών χωρών
Για μια στρατηγική εταιρική σχέση με γερά θεμέλια έκαναν λόγο οι τρεις υπουργοί ΥΠ.ΕΞ. Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας, κατά τη χθεσινή τριμερή συνάντησή τους στην Αθήνα. Σε κοινές δηλώσεις τους τόνισαν πως οι τρεις χώρες έχουν κοινή αντίληψη των περιφερειακών προκλήσεων και της προέλευσής τους, και γι' αυτόν τον λόγο πιστεύουν ότι η εταιρική αυτή σχέση έχει μια σημαντική δυναμική. Επίσης, υπογραμμίστηκε στη συνάντηση πως ο ρεβιζιονισμός και η παραβίαση των βασικών αρχών του Διεθνούς Δικαίου, όπως η ανεξαρτησία, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα, είναι καταδικαστέες. Επιπροσθέτως, σημείωσε πως η άμεση αντίδραση της διεθνούς κοινότητας στη ρωσική εισβολή έστειλε ένα σαφές μήνυμα, ότι αυτές οι πρακτικές δεν είναι αποδεκτές στον 21ο αιώνα. Αυτό, όπως κατέστησε σαφές, «δείχνει ότι έφτασε το τέλος της ανοχής στον ρεβιζιονισμό στον 21ο αιώνα» και υπογράμμισε πως αυτό δεν αφορά μόνο τη Ρωσία.
«Οι χώρες και οι ηγέτες που έχουν κατά νου τέτοιου είδους ρεβιζιονισμό θα πρέπει να το ξανασκεφτούν», πρόσθεσε.
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, οι τρεις υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν τη διεύρυνση της συνεργασίας των τριών χωρών σε πολλούς τομείς, όπως την ενέργεια, τις μεταφορές, την οικονομία και το εμπόριο. Όσον αφορά τα περιφερειακά θέματα, ο Νίκος Δένδιας είπε πως ήταν μια ευκαιρία να ενημερώσει ο ένας τον άλλο, ξεκινώντας από το Κυπριακό, που είναι το αποτέλεσμα ξένης εισβολής εδώ και περίπου 5 δεκαετίες. Σε αυτό το πλαίσιο, επαναλαμβάνοντας την καταδίκη του για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σημείωσε πως «μας υπενθυμίζει αυτήν τη χαίνουσα πληγή στην Ευρώπη, την οποία δε θα πρέπει να ξεχνάμε». Αντίθετα, συνέχισε ο υπουργός Εξωτερικών, «όλα τα μέρη θα πρέπει να καταβάλλουν προσπάθειες έτσι ώστε να εξασφαλιστεί μια δίκαιη, βιώσιμη και μόνιμη λύση στο Κυπριακό, επί τη βάσει των ψηφισμάτων του ΟΗΕ».
Αναφερόμενος στις συνομιλίες τους, ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμφωνία τους σε περαιτέρω συνεργασία στον τομέα της πολιτικής προστασίας και σε μέτρα για την προστασία του τουρισμού στις τρεις χώρες. Ανέφερε ακόμα πως συζήτησαν τη διεύρυνση της τριμερούς συνεργασίας τους, ώστε να συμπεριληφθούν κι άλλες χώρες που έχουν το ίδιο όραμα για το μέλλον, καθώς και την ενίσχυση της συνεργασίας του σχήματος “3+1” (Ελλάδα, Ισραήλ, Κύπρος + ΗΠΑ). Μάλιστα, γνωστοποίησε πως η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτόρια Νούλαντ, με την οποία είχε και ο ίδιος ξεχωριστή συνάντηση, επισκέφτηκε τους τρεις υπουργούς στη διάρκεια του γεύματος.
