Ανασφάλιστη εργασία, εκούσια εγκατάλειψη των θέσεων εργασίας στον τουρισμό και στον επισιτισμό από μισθωτούς εργαζομένους, φτωχοποίηση και οικονομική ανασφάλεια είναι τα προβλήματα που λαμβάνουν χώρα στην αγορά εργασίας της Ελλάδας και πιο συγκεκριμένα στους μισθωτούς εργαζομένους ή εάν προτιμάτε στην εργατική τάξη. Αυτά είναι τα προβλήματα που αναφέρουν στην εφημερίδα «Νέα Κρήτη» εκπρόσωποι εργαζομένων, κάνοντας σαφές πως η μετα-COVID εποχή είναι ιδιαιτέρως προβληματική και χαρακτηρίζεται από μεγάλη ασάφεια ως προς τα διακυβεύματα της νέας εποχής.
Η Ευρώπη έχει κλείσει ήδη δύο χρόνια πανδημίας. Πλέον, η Ευρώπη και το παγκόσμιο σύστημα έχουν προσαρμοστεί στη μετα-COVID εποχή. Αυτό σημαίνει πρακτικά πως πλέον ο κόσμος είναι σε θέση να κατανοεί πως ο κορωνοϊός δε θα φύγει και η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση είναι η προσαρμογή στις νέες υγειονομικές συνθήκες. Πλέον, ο πολίτης μπορεί να κατανοήσει πως η τήρηση βασικών υγειονομικών πρωτοκόλλων, όπως η χρήση της μάσκας, θα γίνει μέρος της καθημερινότητας, καθώς όπως έχουν διατυπώσει επιστήμονες και αναλυτές εγνωσμένου κύρους, είναι σχεδόν απίθανο ο ιός να καταστραφεί εντελώς.
Η υγειονομική κρίση έχει σαφές εργασιακό αντίκτυπο. Η τήρηση υγειονομικών κανόνων δεν είναι ίδια για όλους τους τομείς εργασίας και σίγουρα μια σημαντική μερίδα του εργατικού κόσμου έχει βιώσει έντονα τα δύο χρόνια πανδημίας. Το λοκντάουν, οι ανά τακτικές χρονικές περιόδους μεγάλες διασπορές του ιού έχουν δημιουργήσει έναν εκρηκτικό κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, η “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε με εκπροσώπους εργαζομένων, με σκοπό να αποτυπώσει και να κοινοποιήσει στους αναγνώστες της τα προβλήματα που γεννήθηκαν τα δύο αυτά χρόνια και, εάν η κρίση επέτεινε τα προβλήματά των μισθωτών εργαζομένων, δηλαδή των εργαζομένων εκείνων που έχουν σχέση εξαρτημένης μορφής εργασίας με τον εργοδότη. Όπως θα διαπιστώσετε, η υγειονομική κρίση έχει βαθύνει το μέγεθος των προβλημάτων.
«Οικονομική αβεβαιότητα»
Ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, Στέλιος Βοργιάς, αποτύπωσε την κατάσταση, τονίζοντας πως πλέον ο εργάτης ζει μια χειρότερη κατάσταση σε σχέση με πριν από δύο χρόνια, οπότε σημειώθηκε μια αναιμική οικονομική ανάκαμψη εξαιτίας της περιόδου μετά το τέλος των μνημονίων. Μεταξύ άλλων, ανέφερε πως σε περίπτωση κλιμάκωσης της ένοπλης σύρραξης Ουκρανίας-Ρωσίας, τότε ο εργατικός κόσμος της Ελλάδας θα βρεθεί σε δυσχερέστερη θέση.
«Η κατάσταση είναι χειρότερη σε σχέση με πριν από δύο χρόνια. Τα τελευταία δύο χρόνια η πανδημία έχει επηρεάσει τον εργατικό κόσμο, καθώς τομείς όπως ο τουρισμός και ο επισιτισμός έχουν υποστεί μεγάλη κρίση σε σχέση με τα πέτρινα χρόνια των μνημονίων. Από εκεί και πέρα, μπορούμε να κατανοήσουμε πως η αντιπαράθεση Ρωσίας-Ουκρανίας μπορεί να επηρεάσει τα πάντα σε περίπτωση κλιμάκωσης. Οπότε το πρώτο πράγμα που επηρεάζεται είναι η ψυχολογία, που είναι καθοριστικός παράγοντας για το τουριστικό προϊόν. Λίγο πριν την έναρξη της τουριστικής περιόδου, δημιουργούνται συνθήκες πολέμου μέσα στην Ευρώπη», ανέφερε ο κ. Βοργιάς.
Ο ίδιος υπογράμμισε πως οι συνθήκες εργασίας είναι ιδιαιτέρως δύσκολες και σημαντικός παράγοντας στην κατάσταση αυτή είναι ο πληθωρισμός, που σύμφωνα με τους οικονομικούς όρους κατανοείται ως η αύξηση των τιμών σε βασικά προϊόντα.
«Υπάρχει μεγάλη οικονομική αβεβαιότητα για τον εργατικό κόσμο, η οποία στηρίζεται στην ακρίβεια των συνθηκών. Η ανασφάλεια είναι στην καθημερινότητα, με αποτέλεσμα πολλά νοικοκυριά να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις βασικές τους ανάγκες. Η κατάσταση είναι άσχημη. Και η Κρήτη έχει βιώσει έντονα την οικονομική αβεβαιότητα, καθώς είναι η πρώτη γεωγραφική περιφέρεια στην αύξηση της ανεργίας», υπογράμμισε.
Εγκαταλείπουν την εστίαση
Δεν υπάρχει κανένα απολύτως ελκυστικό προνόμιο προκειμένου ο εργαζόμενος της εστίασης και του επισιτισμού να κάτσει μόνιμα σε αυτόν τον επαγγελματικό χώρο, όπως τονίζει ο πρόεδρος του Συνδικάτου Εργαζομένων στον χώρο του Επισιτισμού και της Εστίασης, Μιχάλης Ριζικιανάκης. Όπως αναφέρει, στην Ελλάδα έχει παγιωθεί μια κατάσταση χαμηλών μισθών, που σε συνδυασμό με τις αντικειμενικές δυσκολίες του επαγγέλματος, το μέλλον των εργαζομένων της εστίασης κρίνεται αβέβαιο.
«Τα τελευταία δύο χρόνια δεν έγινε απολύτως τίποτε προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση των εργαζομένων. Ίσα-ίσα είδαμε πολλούς εργαζόμενους να πασχίζουν για να βγάλουν 534 ευρώ ή με 399 ευρώ Ταμείο Ανεργίας για τρεις μήνες. Είδαμε εργαζόμενους να πασχίζουν να επιβιώσουν με δυόμισι μήνες εργασίας. Και αυτοί οι εργαζόμενοι αγωνίζονταν για πενήντα ένσημα, προκειμένου να έχουν το δικαίωμα της υγειονομικής περίθαλψης. Φεύγει ο κορωνοϊός και βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που το κόστος ζωής έχει αυξηθεί κατά 30% και τα τελευταία δέκα χρόνια ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 10% σε σχέση με άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως στην Ισπανία, ο κατώτατος μισθός έχει ανέβει από 14-40%. Βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα αδιέξοδο, όπου εργαζόμενοι με 633 ευρώ δεν μπορούν να πάνε σε σούπερ-μάρκετ για να αγοράσουν αυτά που χρειάζονται. Οι εργαζόμενοι πληρώνουν το ενοίκιο και βάζουν τη βενζίνη για να μετακινηθούν σε κοντινές αποστάσεις. Οι Έλληνες εργαζόμενοι περνούν αρκετά άσχημα σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε. Το κόστος ζωής και η ποιότητα ζωής στην Ελλάδα είναι αρκετά κάτω σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο», ανέφερε ο κ. Ριζικιανάκης.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Ριζικιανάκης εκτίμησε ότι «υπάρχουν 5.000 κενές θέσεις σε επίπεδο Κρήτης. Ο τουρισμός, όπως θα επέλθει φέτος, θα πραγματοποιηθεί από λιγότερους εργαζόμενους σε σχέση με τον αριθμό που χρειάζονται τα ξενοδοχεία. Και του χρόνου, οι κενές θέσεις θα είναι πολύ περισσότερες. Γιατί με την υπερεντατικοποίηση, όπως θα υπάρχει, και με τις συνθήκες εργασίας, όπως θα επικρατήσουν, οι εργαζόμενοι θα εγκαταλείψουν τον τουριστικό κλάδο και τον κλάδο του επισιτισμού και θα μετακινηθούν σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους. Αντί να βγούμε σοφότεροι από την πανδημία, έχουμε βγει φτωχοποιημένοι».
Ο κ. Ριζικιανάκης έκανε σαφές πως σε αυτά τα δύο χρόνια υγειονομικής κρίσης υπάρχει επαγγελματική μετατόπιση εργαζομένων από την εστίαση στο λιανικό εμπόριο και τον κατασκευαστικό κλάδο.
«Υπάρχει ένα σημαντικό μέρος των εργαζομένων που δούλευαν σε εποχικά μαγαζιά και πλέον έχουν αφήσει τον επισιτισμό και την εστίαση. Οι εργαζόμενοι έχουν φύγει και έχουν πάει σε άλλους κλάδους, όπως τον κατασκευαστικό, το λιανικό εμπόριο και της διανομής. Είναι κλάδοι που αναπτύχθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια και απορρόφησαν σημαντικό μέρος των εργαζομένων. Το 2022 δεν έχουν κανένα προνόμιο να επιστρέψουν στον κλάδο αυτό. Συλλογικές συμβάσεις δεν υπάρχουν. Χαμηλοί μισθοί υπάρχουν. Δεν υπάρχουν ελκυστικά προνόμια. Και αυτοί που παραμένουν θα εγκαταλείψουν γρήγορα τον κλάδο», υποστήριξε.
«Ζήτημα επιβίωσης»
Σοβαρά είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος των ξενοδοχοϋπαλλήλων. Η υγειονομική κρίση έβαλε φρένο στις κρατήσεις, με αποτέλεσμα πολλοί ξενοδοχοϋπάλληλοι να μην έχουν εργασία το καλοκαίρι του 2020 και του 2021. Πάγια προβλήματα, όπως η παράταση του Ταμείου Ανεργίας μέχρι και τον Μάιο, που ανοίγει επίσημα η τουριστική περίοδος, δεν έχουν αντιμετωπιστεί, ενώ την ίδια στιγμή, όπως κάνει σαφές ο πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων ν. Ηρακλείου Νίκος Κοκολάκης, τίθεται ευθέως ζήτημα επιβίωσης για μια σημαντική μερίδα ξενοδοχοϋπαλλήλων.
«Η υγειονομική κρίση εξελίχθηκε σε μια οικονομική κρίση. Οι εργαζόμενοι στον επισιτισμό και στον τουρισμό το βίωσαν ισχυρά. Συρρικνώθηκε το εισόδημά μας. Κάποιοι εργαζόμενοι δεν είχαν την εύνοια της Πολιτείας, με αποτέλεσμα να μείνουν χωρίς εισόδημα. Ζήσαμε τραγικές καταστάσεις τα τελευταία δύο χρόνια της πανδημίας. Είδαμε μια μικρή ανάκαμψη στον τουρισμό το 2021. Δούλεψε μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων σε σχέση με το 2020. Για το 2022 είμαστε περισσότερο αισιόδοξοι. Ωστόσο, βλέπουμε ότι δεν ξέρουμε τι θα γίνει με την πανδημία, με αποτέλεσμα να επικρατεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα ως προς το πώς θα ξεκινήσει η επόμενη τουριστική περίοδος. Το εισόδημα που λαμβάνουν οι ξενοδοχοϋπάλληλοι από το Ταμείο Ανεργίας ολοκληρώνεται αρχές Φεβρουαρίου και μέχρι να ξεκινήσει η νέα τουριστική περίοδος, που στην καλύτερη περίπτωση θα δουλέψει ο μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων μετά τις 15 Μαΐου, είμαστε χωρίς χρήματα. Υπάρχει μεγάλη ακρίβεια σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης. Πολλοί ξενοδοχοϋπάλληλοι πεινούν και εμείς ως Σωματείο συλλέγουμε τρόφιμα για να τα δώσουμε σε οικογένειες που έχουν σοβαρό πρόβλημα», τόνισε ο κ. Κοκολάκης.
Στο ερώτημα εάν έχουν φύγει ξενοδοχοϋπάλληλοι σε σχέση με το 2019, που ήταν η τελευταία χρονιά πριν την έναρξη της υγειονομικής κρίσης, ο κ. Κοκολάκης κάνει σαφές πως έχει φύγει ένα ποσοστό της τάξης του 25%, με τον προβληματισμό να είναι έντονος.
«Επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν. Γνωρίζουμε όμως πως το 2021 ένα ποσοστό της τάξης του 25% του αριθμού των ξενοδοχοϋπαλλήλων του 2019 έχει φύγει από τον κλάδο, μη μπορώντας να ανταπεξέλθει στις ανάγκες των νοικοκυριών. Εάν παρθούν αυτά τα μέτρα από την Πολιτεία και από τους ξενοδόχους και ταυτόχρονα βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας, θα επιστρέψει ένα μεγάλο μέρος από τον συνολικό αριθμό εργαζομένων που έφυγαν», υποστήριξε.
«Τσεκουρωμένοι» μισθοί - «Δεν ξέρουν τι είναι σύμβαση»
Ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιωτικών Υπαλλήλων, Δημόκριτος Σαλούστρος, μίλησε στη “Ν.Κ.” κάνοντας σαφές πως ο ιδιωτικός τομέας δεν αντέχει άλλο. Οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα ήταν “τσεκουρωμένοι” από την εποχή των μνημονίων. Πλέον, η εντατικοποίηση έχει καταστεί κανόνας, ενώ την ίδια χρονική συγκυρία υπάρχουν άτομα νεαρής ηλικίας που ο τρόπος και ο χρόνος εργασίας τους καθορίζεται αποκλειστικά από τον εργοδότη. Ο εργοδότης έχει τον πρώτο λόγο.
«Δεν μπορούμε να πούμε πως έχει ολοκληρωθεί η COVID εποχή. Τα κρούσματα δε σταματούν στους χώρους εργασίας. Πλέον έχει γίνει κανόνας πως τα ίδια άτομα θα πρέπει να διαχειρίζονται τον ίδιο όγκο εργασίας. Αυτό που άφησε πίσω της η πανδημία είναι μια εντατικοποίηση, που “τσακίζει κόκκαλα”. Σε αυτήν την άγρια κατάσταση, ήρθε σαν “κερασάκι στην τούρτα” ο “νόμος Χατζηδάκη”, όπου δεν υπάρχει καμία κλαδική σύμβαση σε ισχύ, παρά μόνο σε μια πολύ μικρή μερίδα εργαζομένων. Αυτό σημαίνει πως οι εργαζόμενοι πληρώνονται με βάση την Εθνική Συλλογική Σύμβαση. Ό,τι παραπάνω παίρνουν είναι σε καθαρά επίπεδο εταιρικής συμφωνίας. Αυτή είναι η κατάσταση που συναντάμε, με την έννοια ότι συμψηφίζονται επιδόματα και παροχές.
Υπάρχουν εργαζόμενοι της νέας γενιάς που δεν έχουν ζήσει τι σημαίνει “υπογράφω μια σύμβαση”. Ζουν με βασικό μισθό και με την πεποίθηση πως τα πάντα είναι στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη. Αυτό είναι το παγιωμένο καθεστώς και ήρθε με άλλοθι την πανδημία», ανέφερε ο κ. Σαλούστρος.
Όργιο «μαύρης» εργασίας - «Δουλεύουν 100 μέρες... δηλώνονται οι 20»
Το ωράριο εργασίας, η ανασφάλιστη εργασία και κυρίως η έλλειψη νέων εργατικών χεριών είναι τα μεγάλα “αγκάθια” που ταλαιπωρούν τον κατασκευαστικό κλάδο. Η ανασφάλιστη εργασία “καλπάζει”. Οι οικοδόμοι εργάζονται πάνω από 12 ώρες τη δεδομένη χρονική συγκυρία ένεκα της προετοιμασίας των ξενοδοχείων για τη νέα τουριστική περίοδο, ενώ η νεολαία δεν επιθυμεί να συμμετάσχει στον κατασκευαστικό κλάδο. Αυτά υποστηρίζει το μέλος του Συνδικάτου Οικοδόμων του ν. Ηρακλείου και μέλος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Γιώργος Τσιγγένης.
Πιο συγκεκριμένα, ο κατασκευαστικός κλάδος γνώρισε αφαίμαξη την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Η έλλειψη ρευστότητας σήμαινε αναπόφευκτα και την καθίζηση του κατασκευαστικού κλάδου, καθώς ελάχιστοι πλέον ήθελαν να αποκτήσουν νέο οίκημα.
Μετά το 2018, ο κατασκευαστικός κλάδος ανακάμπτει. Η έναρξη ωστόσο της υγειονομικής κρίσης προκάλεσε ανασφάλεια στην τάξη των οικοδόμων. Δύο χρόνια μετά, πάγια προβλήματα των οικοδόμων, όπως η ανασφάλιστη εργασία και τα διευρυμένα ωράρια εργασίας, σε σχέση πάντα με τον κίνδυνο να προκληθεί εργατικό ατύχημα, παραμένουν.
Ο κ. Τσιγγένης μίλησε στη “Ν.Κ.” για το μεγάλο “αγκάθι” του ωραρίου εργασίας, λέγοντας: «Το μεγάλο πρόβλημα στην οικοδομή είναι το ωράριο. Δεν ακολουθούν ένα ωράριο από τις 7:30 π.μ. έως τις 2:30 μ.μ. ή από τις 8 π.μ. έως τις 3 μ.μ. Οι οικοδόμοι ακολουθούν ένα ωράριο από τις 7 π.μ. έως τις 4 μ.μ. Υπάρχει καταπίεση μέχρι το βράδυ και ιδιαιτέρως τώρα που ξεκινάει σταδιακά η τουριστική περίοδος, όπου υπάρχει πίεση μέχρι το βράδυ. Εργάζονται στα ξενοδοχεία και πολλές φορές με διπλές βάρδιες, με αποτέλεσμα η υπερεντατικοποίηση της εργασίας θα εξουθενώσει τον εργαζόμενο. Δε γίνεται ο εργαζόμενος να δουλεύει 12 ή 13 ώρες τη μέρα. Μετά τις 3:30 μ.μ. πρέπει να αλλάζει η βάρδια. Δεν υπάρχει ο έλεγχος. Όταν γίνεται έλεγχος σ’ ένα συγκεκριμένο ξενοδοχείο ή σε μια οικοδομή, τότε το επόμενο ξενοδοχείο ή οικοδομή είναι προετοιμασμένο να μας υποδεχτεί».
Όσον αφορά την ανασφάλιστη εργασίας, τονίζει ευθαρσώς πως «η ανασφάλιστη εργασία συνεχίζει να υπάρχει. Υπάρχουν οικοδόμοι που έχουν δουλέψει 100 ή 150 μεροκάματα τον χρόνο και οι εργοδότες έχουν περάσει μόνο 20 ή 30 ένσημα. Παλιά, τα ένσημα ήταν ακριβά και τώρα οι εργοδότες δε βάζουν καθόλου. Υπάρχουν οικοδομές που δε βάζουν ένσημα ή με αριθμούς δε βάζουν 3 στα 10».
Ο κ. Τσιγγένης ανέφερε ως πρόβλημα μείζονος σημασίας και την έλλειψη νέων εργατικών χεριών. Εξαιτίας του φόρτου εργασίας και των κακουχιών, υπάρχει σοβαρό έλλειμμα από νέα χέρια να δουλέψουν.
«Νέοι στην οικοδομή δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχουν νέοι να δουλέψουν. Όλοι είναι σχεδόν πάνω από 35 ετών. Η οικοδομή θα έχει μέλλον, αλλά δε θα υπάρχουν ελληνικά εργατικά χέρια», κατέληξε.
Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις ειδήσεις για τον κορωνοϊό.
