Σπουδαίους ανθρώπους που άφησαν το αποτύπωμά τους στο πολιτικό, επιστημονικό και καλλιτεχνικό στερέωμα αποχαιρέτησε η Ελλάδα το 2021. Φτωχότερη και η Κρήτη, που είπε το τελευταίο “αντίο” σε σπουδαίους Κρητικούς που τίμησαν το νησί με τη νόηση, το έργο και τις τέχνες τους. Η απώλεια του κορυφαίου μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, το σπαραχτικό “αντίο” στη Φώφη Γεννηματά, η φωνή του Τόλη Βοσκόπουλου που “σίγησε” για πάντα, αλλά και άδικος χαμός του Σήφη Βαλυράκη σημάδεψαν τη χρονιά που μας αποχαιρετά σε λίγες μέρες. Η “Ν.Κ.” θυμάται το έργο τους και τους αποχαιρετά μέσα από τις επόμενες σελίδες.
2 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Μίκης Θεοδωράκης
Στις 2 Σεπτέμβριου η Οικουμένη θρηνεί! Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο αστείρευτος μουσικοσυνθέτης, ο ακατάβλητος αγωνιστής, η ψυχή της Ρωμιοσύνης, περνά στην αιωνιότητα. Φεύγει από τη ζωή, πλήρης ημερών, σε ηλικία 96 ετών, αφήνοντας πίσω του μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη. Η κυβέρνηση κηρύσσει τριήμερο εθνικό πένθος και η σορός του τίθεται σε λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη Αθηνών.
Βαρύ το πένθος και στην Κρήτη. Την πατρίδα που τόσο πολύ αγάπησε. «Η Κρήτη υπήρξε πάντα το πιο ισχυρό στήριγμα της ζωής μου», έλεγε σε κάθε ευκαιρία.
Για αυτό και τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί στον τόπο του. Τον Γαλατά, δίπλα από τον πατέρα, τη μητέρα και τον αδελφό του. Όπερ και εγένετο, παρά την επιθυμία της οικογένειάς του να κηδευτεί στο Βραχάτι Κορινθίας. Στις 9 Σεπτεμβρίου η κρητική γη θα υποδεχτεί στα σπλάχνα της τον Μίκη Θεοδωράκη. Η σορός του θα φτάσει στη Σούδα με το πλοίο της γραμμής, για να μεταφερθεί με πομπή στον Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου. Την ώρα που η σορός έφτανε στον ναό για να τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα, υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής του Δήμου, ο κόσμος που είχε συγκεντρωθεί ξέσπασε σε χειροκροτήματα, φωνάζοντας «αθάνατος».
Λίγα λεπτά μετά τις 12 το μεσημέρι, οι καμπάνες της Μητρόπολης Χανίων άρχισαν να ηχούν πένθιμα και η αυτοκινητοπομπή με τη νεκροφόρα που μετέφερε τη σορό του Μίκη ξεκίνησε με προορισμό τον Γαλατά και τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, όπου τελέστηκε η εξόδιος ακολουθία. Εκατοντάδες λαού ανέμεναν - και στον Γαλατά - τη σορό του Μίκη Θεοδωράκη. Στη συνέχεια, ξεκίνησε η πομπή με προορισμό το κοιμητήριο του Γαλατά, με την οικογένεια του Μίκη Θεοδωράκη, τους εκπροσώπους των Αρχών και απλούς πολίτες να ακολουθούν πεζή με ευλάβεια τη σορό του σπουδαίου μουσουργού. Η κόρη του Μαργαρίτα, ο γιος του Γιώργος, ο εγγονός του Άγγελος συνόδευσαν, μεταξύ άλλων, τη σορό του αγαπημένου τους Μίκη. Τις μερικές εκατοντάδες μέτρα από τον ναό μέχρι το κοιμητήριο, το πλήθος συνόδευε τη σορό του Μίκη τραγουδώντας τραγούδια του. Εξάλλου, συνθέσεις του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη ερμήνευσε και η μουσική ομάδα “Πασπαρτού”.
Πώς ξεκίνησαν όλα
Ο Μίκης (Μιχάλης) Θεοδωράκης γεννήθηκε στη Χίο στις 29 Ιουλίου του 1925. Πατέρας του ήταν ο Γιώργης Θεοδωράκης με καταγωγή από τον Γαλατά των Χανίων και τη μεγάλη οικογένεια των Θεοδωράκηδων, απογόνων του Θεοδωρομανώλη, ξακουστού Κρητικού λυράρη και εκ των δημιουργών του ριζίτικου τραγουδιού, τον οποίο είχαν αποκεφαλίσει οι Τούρκοι.
Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε γράψει μουσική όλων των ειδών. Η μελοποίηση ποιημάτων έχει θεωρηθεί ως ο «κεντρικός πυλώνας της δημιουργικότητάς του», όπως έχει πει η ερμηνεύτρια Νένα Βενετσάνου. Εκεί οι ποιητές παρελαύνουν: Άγγελος Σικελιανός, Ανδρέας Κάλβος, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Ρίτσος, Μανόλης Αναγνωστάκης, αλλά και Πάμπλο Νερούδα, Λόρκα, Μπέρναρντ Μπίαμ... Οι στίχοι τους γίνονται έτσι προσιτοί στο ευρύ κοινό, πλαισιώνοντας λαϊκά τραγούδια που θέτουν θεμελιώδεις αξίες και σταθερές στη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία.
Η φήμη του ξεπέρασε από νωρίς τα σύνορα της χώρας. Συνέθεσε τον πιο αναγνωρίσιμο, ίσως, ελληνικό ρυθμό διεθνώς, το συρτάκι από την ταινία “Αλέξης Ζορμπάς” (1964), ενώ τραγούδια του ερμηνεύτηκαν από διάσημους καλλιτέχνες, όπως οι “Beatles”, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ και η Εντίθ Πιάφ. Επένδυσε μουσικά γνωστές ταινίες, όπως το “Ζ” (1969), που τιμήθηκε με το βραβείο BAFTA πρωτότυπης μουσικής, τη “Φαίδρα” (1962), με τραγούδια σε στίχους Νίκου Γκάτσου, και το “Σέρπικο” (1973), για τη μουσική της οποίας ήταν υποψήφιος για Grammy το 1975 (το ίδιο βραβείο διεκδίκησε και για τη μουσική του “Αλέξη Ζορμπά” το 1966).
Ο πολιτικός Μίκης
Αν το ένα μισό της ζωής του Μίκη Θοδωράκη το κατέλαβε η μουσική δημιουργία, το άλλο μισό έχει να κάνει με την πολιτική δράση και σκέψη. Η εμπλοκή του Μίκη Θεοδωράκη με την πολιτική ξεκίνησε από πολύ νωρίς, όταν αμέσως μετά τα Δεκεμβριανά άρχισε να διώκεται από τις αστυνομικές Αρχές. Το 1947, σε ηλικία 27 ετών, συνελήφθη και εστάλη στην Ικαρία, απ' όπου και απέτυχε, παρά την οργανωμένη προσπάθεια, να αποδράσει.
Με την επιβολή της δικτατορίας, στις 21 Απριλίου του 1967, ο Θεοδωράκης περνάει και πάλι στην παρανομία και έναν μήνα αργότερα ιδρύει την αντιστασιακή οργάνωση ΠΑΜ, κηρύσσοντας πανστρατιά εναντίον του καθεστώτος. Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς φυλακίζεται στο κτήριο της Ασφάλειας επί της οδού Μπουμπουλίνας. Τα γεγονότα είναι πυκνά και διαδέχονται με ταχύτητα το ένα το άλλο: απομόνωση, φυλακές Αβέρωφ, μεγάλη απεργία πείνας, αποφυλάκιση και κατ' οίκον περιορισμός, εκτόπιση με την οικογένειά του στη Ζάτουνα και, τέλος, στρατόπεδο Ωρωπού.
Στον Ωρωπό ο Θεοδωράκης αντιμετωπίζει εκ νέου προβλήματα με την υγεία του, ενώ στο εξωτερικό ξεσπά θύελλα διαμαρτυριών. Πρόσωπα όπως ο Άρθουρ Μίλερ, ο Ιβ Μοντάν, ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς και ο Λόρενς Ολίβιε ζητούν επιτακτικά την απελευθέρωσή του κι έτσι καταλήγει εν έτει 1970 στο Παρίσι, απ' όπου και απευθύνει ξανά έκκληση για την ανάγκη πτώσης του δικτατορικού καθεστώτος. Το 1972 συναντά τον Γιασέρ Αραφάτ στο Ισραήλ, όπου πηγαίνει για να δώσει συναυλίες, και ενθαρρύνει τις συνομιλίες μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, όταν πλέον η χούντα έχει καταρρεύσει, ο Θεοδωράκης έχει μετατραπεί σε κάτι περισσότερο από το σύμβολο της Αριστεράς που εκπροσωπούσε κατά τη διάρκεια των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών. Τον Οκτώβριο του 1978 θα κατέβει ως υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων με το ΚΚΕ, λαμβάνοντας 16,7% των ψήφων. Εν συνεχεία συγκροτεί την Κίνηση για Ενιαία Αριστερά (ΚΕΑ), φιλοδοξώντας να συσπειρώσει ανθρώπους που επιθυμούν μια ανεξάρτητη, χωρίς κομματική ένταξη, συνεργασία με το ΚΚΕ. Το 1981 εκλέγεται βουλευτής με το ΚΚΕ στη Β’ Πειραιά και το 1985, πάντα με το ΚΚΕ, εκλέγεται βουλευτής Επικρατείας. Έναν χρόνο αργότερα θα παραιτηθεί.
Στη Βουλή ο Θεοδωράκης θα επανέλθει ως ανεξάρτητος, συνεργαζόμενος με τη Νέα Δημοκρατία, τον Νοέμβριο του 1989. Επανεκλεγείς τον Απρίλιο του 1990, θα αναλάβει χρέη, για δυόμισι χρόνια, υπουργού Άνευ Χαρτοφυλακίου και στη συνέχεια υπουργού Επικρατείας, για να παραιτηθεί όμως για άλλη μια φορά τον Οκτώβριο του 1992 από υπουργός και τον Μάρτιο του 1993 από βουλευτής.
Τον Δεκέμβριο του 2010 ο Θεοδωράκης ανακοινώνει την ίδρυση Κινήματος Ανεξάρτητων Πολιτών με την ονομασία “Σπίθα”. Τον Σεπτέμβριο του 2013 αποστρατεύει εαυτόν από τη “Σπίθα”. Το 2015 συμπαρατάσσεται με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αργότερα της ασκεί έντονη κριτική. Η τελευταία πολιτική πράξη του Θεοδωράκη είναι η συμμετοχή του στο αθηναϊκό συλλαλητήριο του Ιανουαρίου του 2018 για τη Μακεδονία, που προκάλεσε πολύ διαφορετικές αντιδράσεις, με καταγωγή από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα.
6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2021
Ζαν Πολ Μπελμοντό
Την τελευταία του πνοή σε ηλικία 88 ετών άφησε ο ηθοποιός Ζαν-Πολ Μπελμοντό. Το ιερό τέρας του γαλλικού κινηματογράφου, απεβίωσε στην κατοικία του στο Παρίσι σε ηλικία 88 ετών. Ο Ζαν Πολ Μπελμοντό είχε λάβει μέρος σε 80 ταινίες υποδυόμενος αξέχαστους ρόλους: εκείνον του ζεν πρεμιέ στο «Με κομμένη την ανάσα» ή ακόμη εκείνου που κρεμόταν από ένα ελικόπτερο πάνω από τη Βενετία στον «Τυχοδιώκτη του Ρίο».
25 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Φώφη Γεννηματά
Απέραντη θλίψη σκορπά στο πανελλήνιο τον περασμένο Οκτώβριο ο αδόκητος χαμός της πολιτικού, αγωνίστριας και μητέρας Φώφης Γεννηματά. Το απόγευμα της 11ης Οκτωβρίου, ύστερα από μια αδιαθεσία που την ανάγκασε να ακυρώσει την παρουσία της σε εκδήλωση, επισκέφτηκε τον “Ευαγγελισμό”, όπου υπεβλήθη σε εξονυχιστικό έλεγχο. Η διάγνωση την επόμενη ημέρα έκανε λόγο για «υποτροπή της βασικής της νόσου» και σήμαινε ένα πράγμα: ότι η Φώφη Γεννηματά θα έπρεπε να δώσει για δεύτερη φορά τη μεγάλη μάχη.
Δυστυχώς, η υγεία της παρουσίασε ραγδαία επιδείνωση, με αποτέλεσμα το μεσημέρι της 25ης Οκτωβρίου να φύγει από τη ζωή.
Η Φώφη Γεννηματά γεννήθηκε το 1964 στους Αμπελόκηπους Αθηνών, κόρη του υπουργού και ιστορικού ιδρυτικού μέλους του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Γεννηματά και της Κάκιας Βέργου. Έκανε το ντεμπούτο της στο Ελληνικό Κοινοβούλιο το 2000, όταν εξελέγη βουλευτής Α’ Αθηνών με την παράταξη του ΠΑΣΟΚ, ενώ στη συνέχεια απέκτησε και το αξίωμα της γραμματέως του προεδρείου της Βουλής μέχρι και το τέλος του 2002, για να αναλάβει στη συνέχεια το χαρτοφυλάκιο της Υπερνομαρχίας Αθηνών-Πειραιώς. Το 2009 ανέλαβε την πρώτη της υφυπουργική θέση στο υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με ανάθεση από τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου. Το 2010 άφησε το παραπάνω αξίωμα, ώστε να αναλάβει χρέη αναπληρώτριας υπουργού Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, μέχρι τον Νοέμβριο του 2011, αναλαμβάνοντας στη συνέχεια τη θέση της αναπληρώτριας υπουργού Εσωτερικών.
Τον Μάιο του 2012, η Φώφη Γεννηματά εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, ενώ το 2013 τέλεσε χρέη αναπληρώτριας υπουργού Εθνικής Άμυνας στην κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά, μέχρι και τις επόμενες εκλογές του Ιανουαρίου του 2015. Στις προαναφερθείσες εκλογές εξελέγη βουλευτής Β’ Αθηνών, με την ίδια να επανεκλέγεται τον Σεπτέμβριο του 2015 στο βουλευτικό αξίωμα.
Κατά την εκλογική αναμέτρηση του 2019, η Φώφη Γεννηματά κατάφερε να επανεκλεγεί βουλευτής στην περιφέρεια Β3’ του Νότιου Τομέα Αθηνών, αυτή τη φορά, με το Κίνημα Αλλαγής.
Ήδη από τον Ιούνιο του 2015 η Φώφη Γεννηματά είχε εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, με ποσοστό 51,7%, μετά από εκλογική αναμέτρηση με τον πρώην πρόεδρο του κόμματος Ευάγγελο Βενιζέλο.
Μεταξύ άλλων, πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξε η Φώφη Γεννηματά στη δημιουργία της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, τότε σύμπραξη του ΠΑΣΟΚ με τη ΔΗΜ.ΑΡ., πριν τις εκλογές του 2015, με στόχο την ανασυγκρότηση του κεντροαριστερού χώρου.
Από το 2017, η Φώφη Γεννηματά είχε γνωστοποιήσει την πρόθεσή της να δημιουργηθεί ένας νέος πολιτικός φορέας, με το ΚΙΝ.ΑΛ. να αποκτά με τους μήνες “σάρκα και οστά” και την ίδια να εκλέγεται αρχηγός του στον δεύτερο γύρο των εσωκομματικών εκλογών, με ποσοστό 56,75%, έναντι του Νίκου Ανδρουλάκη. Το ΚΙΝ.ΑΛ. απέκτησε την τελική του μορφή μέχρι και το τέλος του 2017.
24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Σήφης Βαλυράκης
Στις 24 Ιανουαρίου ο γνωστός Χανιώτης πολιτικός Σήφης Βαλυράκης βρίσκει τραγικό θάνατο ενώ ψάρευε με το σκάφος στη θαλάσσια περιοχή της Ερέτριας.
Το σώμα του 78χρονου πολιτικού ξεβράστηκε από τη θάλασσα στα βράχια ενός μικρού νησιού στην περιοχή που ονομάζεται “Πεζονήσι” ή “Νησί των Ονείρων”. Φορούσε καταδυτική στολή και βρέθηκε ένα μίλι μακριά από το σκάφος του.
Αρχικά ο θάνατος του πρώην υπουργού θα θεωρηθεί ατύχημα, ωστόσο μετά από προσφυγή της οικογένειας η Εισαγγελία Χαλκίδας θα ασκήσει τον περασμένο Νοέμβριο κακουργηματική δίωξη σε βάρος δύο προσώπων, με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από πρόθεση.
Ο Σήφης Βαλυράκης είχε γεννηθεί το 1943 στα Χανιά. Κορυφαίο στέλεχος της αντι-χουντικής αντίστασης και του ένοπλου κλάδου του ΠΑΚ, ο Βαλυράκης ήταν καταζητούμενος από το καθεστώς της 21ης Απριλίου επί τρία χρόνια για βομβιστικές επιθέσεις, και συνελήφθη τελικά το 1971, οπότε βασανίστηκε και φυλακίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Απέδρασε, όμως, καθώς κατάφερε να κόψει τα κάγκελα του κελιού του και μετά προκάλεσε βραχυκύκλωμα στο ηλεκτρικό δίκτυο των φυλακών. Στη συνέχεια ανέβηκε στη στέγη ενός τρένου που πήγαινε στη Γιουγκοσλαβία. Για κακή του τύχη το τρένο σταμάτησε για ανεφοδιασμό στα σύνορα, οι προβολείς των φυλακίων έπεσαν πάνω του, τον εντόπισαν και τον συνέλαβαν. Αυτή τη φορά οδηγήθηκε στις φυλακές Κέρκυρας.
Τελικά κατάφερε πάλι να αποδράσει, αυτή τη φορά κολυμπώντας έως την Αλβανία. Αλλά το εκεί καθεστώς του Ενβέρ Χότζα νόμιζε πως ήταν Έλληνας κατάσκοπος της χούντας, και αρχικά του επέβαλε ποινή τριών ετών σε καταναγκαστικά έργα στο στρατόπεδο του Φίερι. Όμως απελευθερώθηκε μετά από παρέμβαση σημαινόντων φίλων του Ανδρέα Παπανδρέου.
Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Χανίων με το ΠΑΣΟΚ το 1977. Διετέλεσε υφυπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών (Οκτώβριος 1981-Νοέμβριος 1984), υφυπουργός Πολιτισμού με αρμοδιότητα τον Αθλητισμό (Ιούλιος 1985-Ιούνιος 1988), υφυπουργός Δημόσιας Τάξης (Ιούνιος 1988-Ιούλιος 1989 και Ιούλιος 1994-Μάρτιος 1995) και υπουργός Δημόσιας Τάξης (Μάρτιος 1995-Ιανουάριος 1996).
Την 1η Φεβρουαρίου 2009 ο Σήφης Βαλυράκης κρατήθηκε για αρκετές ώρες από τις αμερικάνικες Αρχές αμέσως μετά την άφιξή του σε αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης λόγω ανάκλησης της βίζας του ενώ πετούσε. Αυτό το περιστατικό επανέφερε στο προσκήνιο την παλιά έχθρα του Βαλυράκη με την αμερικανική κυβέρνηση, η οποία τη δεκαετία του ’80 τον θεωρούσε “προστάτη” της “17 Νοέμβρη”.
Ήταν παντρεμένος με τη γνωστή ζωγράφο Μίνα Παπαθεοδώρου-Βαλυράκη. Το ζεύγος είχε αποκτήσει δύο παιδιά.
11 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
Αντώνης Καλογιάννης
Φτωχότερο το ελληνικό τραγούδι, καθώς στις 11 Φεβρουαρίου φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 81 ετών, ο σπουδαίος ερμηνευτής Αντώνης Καλογιάννης.
Γεννημένος το 1940 στην Καισαριανή, ο Αντώνης Καλογιάννης τραγούδησε κατεξοχήν για τον έρωτα. Το μακρύ ταξίδι του Καλογιάννη στο ελληνικό τραγούδι ξεπερνά τα 40 χρόνια. Συνεργάστηκε με κορυφαίους Έλληνες συνθέτες, όπως οι Μίκης Θεοδωράκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Δήμος Μούτσης, Μίμης Πλέσσας, Σταύρος Κουγιουμτζής, Ηλίας Ανδριόπουλος, Μάριος Τόκας κ.ά., αλλά και ποιητές και στιχουργούς όπως οι Γιάννης Ρίτσος, Γιώργος Σεφέρης, Μανόλης Αναγνωστάκης, Τ. Λειβαδίτης, Δ. Χριστοδούλου, Λευτέρης Παπαδόπουλος κ.ά.
15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
Μιχάλης Καραταράκης
Ένας σημαντικός Ηρακλειώτης, ένας πραγματικός δάσκαλος, που δίδαξε γενιές ολόκληρες μαθητών, και ταυτόχρονα μια σπουδαία προσωπικότητα με μεγάλο έργο σε κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής του Ηρακλείου, έφυγε τον Φεβρουάριο από τη ζωή.
Ο Μιχάλης Καραταράκης εγκατέλειψε τα εγκόσμια πλήρης ημερών, στα 93 του, έχοντας αφήσει πίσω του δύο παιδιά και μια σημαντική κληρονομιά σε όλους τους τομείς.
Ο Μιχάλης Καραταράκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Γκαγκάλες του δήμου Γόρτυνας. Υπήρξε ενεργός και δραστήριος πολίτης ήδη από τα μαθητικά του χρόνια. Ήταν μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής της ΕΠΟΝ (1946), ιδρυτικό μέλος του πρώτου Φοιτητικού Συλλόγου της Φυσικομαθηματικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1955) και ο πρώτος πρόεδρος στο Δ.Σ. αυτού.
Επίσης, ήταν ο πρόεδρος της Τοπικής Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κληροδοτήματος για το Πανεπιστήμιο Κρήτης (PEF) της Παγκρητικής Ένωσης Αμερικής (ΡΑΑ).
9 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Γιώργος Καραϊβάζ
Στη μακρά λίστα δημοσιογράφων που δολοφονήθηκαν προστέθηκε τον περασμένο Απρίλιο και ένας Έλληνας. Ο Γιώργος Καραϊβάζ, ένας από τους πιο έμπειρους αστυνομικούς συντάκτες της χώρας, έπεσε νεκρός, αφού εκτελέστηκε με έξι σφαίρες από κοντινή απόσταση, λίγα μέτρα έξω από το σπίτι του.
Ο Γιώργος Καραϊβάζ ήταν από τους παλαιότερους αστυνομικούς συντάκτες. Είχε εργαστεί στην “Απογευματινή”, στον “Ελεύθερο Τύπο”, τον ΑNT1 και το Star, ενώ ήταν ιδιοκτήτης-διαχειριστής της ιστοσελίδας bloko.gr. Ο Γιώργος Καραϊβάζ ήταν ο επικεφαλής του αστυνομικού ρεπορτάζ στον ΑΝΤ1 και η αποχώρησή του δύο μέρες πριν βγει στον αέρα το νέο δελτίο του σταθμού είχε δημιουργήσει ποικίλα σχόλια. Η είδηση του θανάτου του προκάλεσε σοκ στον δημοσιογραφικό - και όχι μόνο - κόσμο.
Οκτώ μήνες μετά τη στυγερή δολοφονία του, δυστυχώς πολλά είναι τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα. Ποιοι και γιατί τον “έφαγαν”; Ποια από τις πολλές υψηλού προφίλ υποθέσεις, τις οποίες είχε ερευνήσει (και συνέχισε να ερευνά ως το τέλος), όπλισε το χέρι των δραστών του; Ποιοι ήταν εκείνοι που θέλησαν με αυτόν τον τελεσίδικο τρόπο να σιγάσουν τη φωνή του δημοσιογράφου;
9 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Πρίγκιπας Φίλιππος
Δύο μόλις μήνες πριν συμπληρώσει 100 χρόνια ζωής, ο σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ, Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου, φεύγει από τη ζωή στις 9 Απριλίου.
Ο Φίλιππος γεννήθηκε στις 10 Ιουνίου του 1921 στο Μον Ρεπό της Κέρκυρας ως πρίγκιπας της Ελλάδας και της Δανίας. Μοναχογιός του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδος και της πριγκίπισσας Αλίκης ντε Μπάτενμπεργκ, ο Φίλιππος φυγαδεύτηκε άρον-άρον όταν ήταν μόλις 18 μηνών από την Κέρκυρα (ο θρύλος καταγράφει ότι τον έβαλαν μέσα σε ένα καφάσι φρούτων), μαζί με την υπόλοιπη γαλαζοαίματη οικογένεια, με το βρετανικό πολεμικό πλοίο “Καλυψώ”, μετά την αρχική καταδίκη του πατέρα του από στρατοδικείο σε θάνατο για προδοσία και τη μετέπειτα εξορία από την Ελλάδα, στη “σκιά” της μικρασιατικής καταστροφής. Στην αρχή, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Ο Φίλιππος παντρεύτηκε τη βασίλισσα Ελισάβετ το 1947, σε ένα γάμο που κράτησε 73 χρόνια, εκ των οποίων τα 69 στάθηκε δίπλα της στον βασιλικό θρόνο. Πριν από την επίσημη ανακοίνωση του αρραβώνα τους, εγκατέλειψε τους ελληνικούς και δανικούς βασιλικούς του τίτλους και έγινε Βρετανός υπήκοος, υιοθετώντας το επώνυμο Μαουντμπάτεν των παππούδων του από την πλευρά της μητέρας του.
23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Μίλβα
Τον Απρίλιο φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 81 ετών, η διάσημη Ιταλίδα τραγουδίστρια Μαρία Ίλβα Μπιολκάτι, γνωστή στο κοινό ως Μίλβα, όπως μετέδωσαν τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης επικαλούμενα την οικογένειά της. Είχε ερμηνεύσει μερικές από τις μεγαλύτερες ιταλικές επιτυχίες των δεκαετιών του ’60 και του ’70, ενώ τα εντυπωσιακά κόκκινα μαλλιά της ήταν αναγνωρίσιμα πολύ πέρα από τα σύνορα της χώρας της.
«Η Μίλβα ήταν μια από τις πιο έντονες ερμηνεύτριες του ιταλικού τραγουδιού. Η φωνή της προκαλούσε έντονα συναισθήματα σε ολόκληρες γενιές. Ήταν μια μεγάλη Ιταλίδα, μια καλλιτέχνις που ξεκίνησε από τη γενέτειρά της για να ανέβει στις διεθνείς σκηνές», σχολίασε ο Ιταλός υπουργός Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι.
Φράνκο Μπατιάτο
Σε ηλικία 76 ετών έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης, τραγουδιστής και φιλόσοφος Φράνκο Μπατιάτο. Τα περισσότερα τραγούδια του είχαν ερμηνεύσει η Μίλβα και η Αλίτσε και, σύμφωνα με όλους τους σχολιαστές, ήταν από τους λίγους που είχαν καταφέρει να ενώσουν ποπ και πειραματική μουσική, μυστικισμό και μεγάλη αναγνώριση του κοινού. Είχε γεννηθεί στην Σικελία και το σπίτι του βρισκόταν σε πλαγιά του ηφαιστείου της Αίτνας. «Μεγάλες εμπορικές επιτυχίες, αλλά και μουσική υψηλού επιπέδου, η χώρα μας χάνει έναν σπουδαίο δημιουργό, με πενήντα χρόνια σταδιοδρομίας», μετέδωσε η ιταλική τηλεόραση της Rai. To 1981, o δίσκος του με τίτλο La Voce del padrone (Η Φωνή του κυρίου) ήταν ο πρώτος που ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο πωλήσεις στην Ιταλία. Κατάφερε, με μοναδικό τρόπο, να βοηθήσει εκατομμύρια Ιταλούς να γνωρίσουν την ηλεκτρονική μουσική και να αγαπήσουν τους ποιητικούς του στίχους, με βαθιά μελέτη της φιλοσοφίας των Σούφι.
«Ήταν ένας από τους κύριους δημιουργούς του έντεχνου τραγουδιού μας. Μοναδικός, πάντα σε αναζήτηση νέων καλλιτεχνικών τρόπων έκφρασης. Μας αφήνει μια αιώνια κληρονομιά», δήλωσε ο Ιταλός υπουργός Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι.
20 ΜΑΪΟΥ
Αντώνης Φραγκιαδάκης
Θλίψη σε όλη την Κρήτη προκαλεί τον περασμένο Μάιο ο ξαφνικός χαμός του Αντώνη Φραγκιαδάκη, του πατέρα της “Θλιμμένης χαραυγής”. Το δίδυμο των αδερφών Φραγκιαδάκη έγραψε τεράστια ιστορία στην κρητική μουσική, με δεκάδες συνεργασίες με όλα τα ονόματα του καλλιτεχνικού στερεώματος του νησιού (Ξυλούρης, Σκορδαλός, Μουντάκης, Κλάδος, Σηφογιωργάκης, Ψαραντώνης, Σταυρακάκης, Παπαδάκης, Γωνιανάκης, Αλεξάκης, Σκουλάς κ.ά.), αλλά και με όλους τους σπουδαίους στιχουργούς του νησιού (Μιχαλόμπας, Γιαλάφτης, Σπαντιδάκη, Μήτσος Σταυρακάκης κ.ά.).
Οι συνθέσεις του Αντώνη Φραγκιαδάκη “Πάντα θλιμμένη χαραυγή”, “Έσβησε αέρας το κερί”, “Φεγγάρι τόσα μυστικά”, “Δεν έχει η αγάπη σύνορα”, “Στου Πυρομάχου”... έχουν αφήσει το στίγμα τους, ενώ οι δισκογραφίες “Μεγάλη συνάντηση” το 1985 και “Μουσική άνοιξη” το 1995 άνοιξαν νέους δρόμους στην κρητική μουσική.
5 ΙΟΥΛΙΟΥ
Ραφαέλα Καρά
Σε ηλικία 78 ετών πεθαίνει τον περασμένο Ιούλιο η γνωστή τηλεπαρουσιάστρια και τραγουδίστρια Ραφαέλα Καρά. Η Ραφαέλα Καρά γνώρισε μεγάλη επιτυχία ως παρουσιάστρια μουσικοχορευτικών εκπομπών τόσο στην πατρίδα της, την Ιταλία, όσο και στην Ισπανία και σε χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Γεννήθηκε στην Μπολόνια και η πρώτη της επιτυχία ήταν το τραγούδι “Tuca Tuca”, σύνθεση τού για χρόνια συνεργάτη και συντρόφου της Gianni Boncompagni. Άλλες επιτυχίες της ήταν το “Tanti Auguri” (γνωστό και με τον ισπανικό του τίτλο “Para Hacer Bien el Amor Hay que Venir al Sur”) και το “A far l'amore comincia tu” (που αποτελεί και τη μοναδική της είσοδο στα βρετανικά charts υπό τον τίτλο “Do It, Do It Again”).
19 ΙΟΥΛΙΟΥ
Τόλης Βοσκόπουλος
Μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, ο Τόλης Βοσκόπουλος, φεύγει από τη ζωή τον περασμένο Ιούλιο, σε ηλικία 81 ετών. Ο Τόλης Βοσκόπουλος γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου του 1940 στον Πειραιά (Κοκκινιά). Ήταν το 20ό παιδί μιας πολυμελούς οικογένειας Μικρασιατών προσφύγων. Οι 19 αδελφές που προηγήθηκαν ήταν και η αφορμή που έκαναν τον πατέρα του να συνεχίζει να κάνει παιδιά μέχρι να αποκτήσει ένα γιο.
Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1958, σε ηλικία 18 ετών, και πέντε χρόνια αργότερα, το 1963, έκανε το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο. Μπήκε στη δισκογραφία με το τραγούδι “Βήμα-βήμα” του μουσικοσυνθέτη Λυκούργου Μαρκέα. Η καθιέρωσή του στο πεντάγραμμο ήρθε με την “Αγωνία” το 1968 (σύνθεση Γιώργου Ζαμπέτα), που μέσα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα ξεπέρασε τις 300.000 πωλήσεις, ένα άπιαστο νούμερο για εκείνη την εποχή.
Είχε ένα εντυπωσιακό φάσμα συνεργασιών, ερμηνεύοντας τραγούδια του Γιώργου Ζαμπέτα, του Μίμη Πλέσσα, του Άκη Πάνου, του Θανάση Πολυκανδριώτη, του Μάριου Τόκα, του Γιάννη Πάριου, του Γιώργου Κατσαρού, του Κώστα Βίρβου, του Φοίβου και πολλών άλλων. Μάλιστα κάποιοι νεαροί τραγουδιστές τρόχιζαν τους μπροστινούς κόπτες των δοντιών προκειμένου να μοιάσουν στον Βοσκόπουλο (λόγω της χαρακτηριστικής οδοντοστοιχίας του καλλιτέχνη).
Για παραπάνω από 35 χρόνια όλες του οι εμφανίσεις ήταν sold out, με τον Τόλη Βοσκόπουλο να αποθεώνεται από το κοινό ερμηνεύοντας τραγούδια-επιτυχίες, όπως “Δυο καρδιές”, “Το φεγγάρι πάνωθέ μου”, “Μα εγώ αγαπώ μία”, “Και εσύ θα φύγεις”, “Γλυκά πονούσε το μαχαίρι”, “Οι άντρες δε μιλούν πολύ”, “Άιντε στην υγειά της”, “Αδέλφια μου, αλήτες, πουλιά”, “Ανεπανάληπτος”, “Πριν χαθεί το όνειρό μας”, “Της Χελιδονούς το ρέμα”, “Τσιγγάνα για χατίρι σου”, “Ψύλλοι στα αφτιά μου”, “Μου χρωστάει μια αγάπη η ζωή” και πόσα άλλα. Τη δεκαετία του 1980 ο Τόλης Βοσκόπουλος θα καθιερωθεί ως «ο πρίγκιπας του ελληνικού τραγουδιού» με φανατικούς θαυμαστές που έκαναν κάθε δίσκο του χρυσό και πλατινένιο, ενώ παράλληλα έκαναν κράτηση με τον μήνα στα κέντρα που εμφανιζόταν προκειμένου να εξασφαλίσουν προνομιακή θέση κοντά στο είδωλό τους. Οι ουρές θαυμαστών κύκλωναν τα τετράγωνα γύρω από τις κινηματογραφικές και θεατρικές αίθουσες όπου εμφανιζόταν. Ένα απόγευμα στη Θεσσαλονίκη, όταν πήγε να παίξει μπιλιάρδο με τον Στράτο Διονυσίου, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν αυθόρμητα έξω από το στέκι για να τον αποθεώσουν, με αποτέλεσμα να χρειαστεί η συνδρομή της αστυνομίας προκειμένου να μπορέσουν να βγουν από το μαγαζί.
23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Ανέστης Βλάχος
Την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 87 ετών, αφήνει τον περασμένο Αύγουστο ο γνωστός ηθοποιός Ανέστης Βλάχος. Ο Ανέστης Βλάχος, που είχε ταυτιστεί με τον ρόλο του “σκληρού” στις ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, νοσηλευόταν στο Νοσοκομείο “Ευαγγελισμός” επί έναν περίπου μήνα. Είχε γεννηθεί στην Προσοτσάνη Δράμας στις 7 Φεβρουαρίου 1934. Τη χρονιά της αποφοίτησής του, ο Ανέστης Βλάχος ξεκίνησε την καριέρα στον κινηματογράφο παίρνοντας μέρος στην πρώτη ταινία του Ν. Κούνδουρου “Μαγική πόλις”. Το 1956 συμμετείχε σε δύο ακόμα από τις σημαντικότερες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, “Το κορίτσι με τα μαύρα” του Μ. Κακογιάννη και στον “Δράκο” του Ν. Κούνδουρου.
Είχε λάβει μέρος σε περισσότερες από 90 ταινίες. Είχε κερδίσει τιμητικές διακρίσεις στο ΦΕΚΘ το 1966 και το 1974, για τις ερμηνείες στις ταινίες “Με τη λάμψη στα μάτια” και “Κιέριον” αντίστοιχα. Επίσης κέρδισε τιμητική διάκριση για την ερμηνεία στην ταινία του Κ. Μανουσάκη “Ο φόβος” στο Φεστιβάλ Τυνησίας το 1966.
Ερμήνευσε χαρακτηριστικούς δεύτερους ρόλους, ενσαρκώνοντας συνήθως τον τύπο του “σκληρού”, του “κακού”. Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε με το έργο “Θάψτε τους νεκρούς” (Κυκλικό Θέατρο του Τριβιζά) και συνέχισε παίζοντας σε όλα τα είδη, ενώ εμφανίστηκε και στην τηλεόραση. Το 1994, ύστερα από απουσία πολλών χρόνων, πρωταγωνίστησε στην ταινία “Αυτόπτης μάρτυρας”. Ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Μαρία Γαρίτση.
27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Άκης Τσοχατζόπουλος
Μια εμβληματική, όσο και αμφιλεγόμενη μορφή του ελληνικού πολιτικού κόσμου φεύγει τον Αύγουστο από τη ζωή. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος άφησε την τελευταία του πνοή μετά από ανακοπή καρδιάς. Ο πρώην υπουργός και ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας και νοσηλευόταν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο στην Καστέλα.
Ο Άκης Τσοχατζόπουλος υπήρξε για πολλά χρόνια βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ, με συνεχείς παρουσίες σε κυβερνήσεις από το 1981 μέχρι και το 2004, ενώ το 1996 έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του πρωθυπουργού, ύστερα από την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου.
Στις 11 Απριλίου 2012 συνελήφθη με την κατηγορία της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα και στις 7 Οκτωβρίου 2013 καταδικάστηκε σε ποινή κάθειρξης 20 ετών, με την ποινή του να μειώνεται αργότερα σε 19 χρόνια. Επικαλούμενος προβλήματα υγείας, αποφυλακίστηκε στις 2 Ιουλίου 2018.
10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Χρήστος Κυριαζής
Την τελευταία του πνοή άφησε τα ξημερώματα της 10ης Νοεμβρίου ο τραγουδιστής Χρήστος Κυριαζής, έπειτα από σκληρή μάχη με τον καρκίνο. Στο πλευρό του τραγουδιστή μέχρι το τέλος ήταν και η σύζυγός του Σοφία.
Ο Χρήστος Κυριαζής γεννήθηκε το 1953 στον Πειραιά και μεγάλωσε στα Καμίνια. Ο πατέρας του εργαζόταν ως επιπλοποιός και λόγω της οικογενειακής παράδοσης κι εκείνος έμαθε την τέχνη. Ποτέ όμως δεν έκρυψε την αγάπη του για τη μουσική.
Σε ηλικία 12 ετών πήρε μια χειροποίητη κιθάρα κι άρχισε να προσπαθεί μέσα από αυτήν να μάθει τις νότες. Πέντε χρόνια αργότερα, έπαιζε με ένα μικρό rock συγκρότημα σε καφετέριες και ζαχαροπλαστεία της εποχής. Ήταν δημιουργός και μέλος του συγκροτήματος “Πρόκες” (1972) και προηγουμένως των συγκροτημάτων “Mirabilis Zalapa” και “What a pity”. Κατόπιν έφυγε για σπουδές στην Ιταλία. Όταν επέστρεψε, στράφηκε προς τη λαϊκή μουσική. Ο δίσκος που φέρει τον τίτλο της μεγάλης επιτυχίας του “Μου θυμίζεις τη μάνα μου” (1992) έγινε “πλατινένιος”, ξεπερνώντας τις 125.000 αντίτυπα!
Οι τελευταίοι δίσκοι του ήταν οι: “Επιτυχίες” (1994), “Η αγάπη είναι μία” (1994, “χρυσός” δίσκος των 30.000 αντιτύπων), “Χαμένος νικητής” (1995), “Άλλο τι θέλω, άλλο τι μπορώ” (1997), ενώ τα γνωστότερα τραγούδια αυτών των δίσκων είναι “Οι απέναντι που πληρώνουν έναντι”, το “Ημεροβίγλι”, κ.λπ.
15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Στέλιος Αεράκης
Στις 15 Νοεμβρίου φεύγει από τα ζωή, σε ηλικία 74 ετών, ένας σπουδαίος καλλιτέχνης και πρωτοπόρος επιχειρηματίας, που έχει αφήσει το στίγμα του στη μουσική παράδοση του τόπου, τόσο ως λαουτιέρης όσο ως μουσικός παραγωγός. Ο λόγος για τον Στέλιο Αεράκη, που έχασε τη σκληρή μα συνάμα άνιση μάχη που έδινε με τον καρκίνο.
Ο Στέλιος Αεράκης είχε συνεργαστεί με κορυφαίους καλλιτέχνες και συνθέτες της χώρας, όπως ο Νίκος Ξυλούρης, ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ενώ το 1974 ανοίγει το πρώτο κατάστημα δίσκων στο Ηράκλειο! Ήταν παράλληλα ο ιδρυτής της δισκογραφικής εταιρείας “Αεράκης - Κρητική Μουσική Εταιρεία”, η οποία εξελίχθηκε αργότερα στο “Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι”.
