Τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών, που δυστυχώς είναι υπεράριθμα στην Κρήτη, καθιστούν ιδιαίτερα επίκαιρη τη σημερινή τιμητική επέτειο. Η 25η Νοεμβρίου αποτελεί Παγκόσμια Ημέρα κατά της γυναικείας βίας, όπως κηρύχθηκε από τον ΟΗΕ το 1999.
Με αφορμή αυτή την ημέρα ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε θύμα ενδοοικογενειακής βίας, στην εκπομπή «Ανδριανή» τον Δεκέμβριο του 2020.
«Νόμιζα ότι είχε δίκιο, ότι κάτι δεν έκανα σωστά»
Έζησε για 30 ολόκληρα χρόνια με έναν σύζυγο που την κακοποιούσε. Σωματικά, λεκτικά, ψυχολογικά. Είναι ανατριχιαστικό να ακούς από την ίδια να σου εξομολογείται, ότι δεν είχε αντιληφθεί πως αυτή η κατάσταση ήταν λάθος. Θεωρούσε ότι αυτό ήταν το φυσιολογικό.
Η παρέμβαση των παιδιών της, της άλλαξε τη ζωή. Τα παιδιά της ήταν αυτά που την κινητοποίησαν να δει τα πράγματα με ένα άλλο τρόπο.
Να αναζητήσει βοήθεια και να βρει τη λύτρωση.
Η επαφή της με τους ειδικούς της Γραμμής SOS 801 11 16000 του Συνδέσμου μελών γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου, ήταν η αρχή του καλού!
Σταδιακά άρχισε να συνειδητοποιεί ότι δεν είναι φυσιολογικό και υγιές αυτό που ζει από το σύντροφο της. Η βία δεν είναι φυσιολογική συμπεριφορά. Μέρα με τη μέρα άρχισε να ξεμπερδεύει το κουβάρι στην ψυχή της και να αντιλαμβάνεται ότι ούτε η ίδια αλλά και καμία άλλη γυναίκα, κανένας άλλος άνθρωπος, δεν επιτρέπεται να ζει σε τέτοιες κακοποιητικές συνθήκες.
«Η ψυχολογική υποστήριξη από τους ειδικούς με βοήθησε να «τραβηχτώ»
Με τη στήριξη των συμβούλων ψυχικής υγείας, ανέλαβε την ευθύνη του εαυτού της, ενδυναμώθηκε και τελικά κατάφερε να φύγει από το κολαστήριο της.
Από τις πιο δυνατές στιγμές στην κουβέντα μας, ήταν όταν την άκουγα να μου λέει πως ένιωθε όταν έβλεπε τον πρώην σύζυγο της να χτυπά το παιδί τους.
Για την ίδια, όπως χαρακτηριστικά που ανέφερε δεν την πείραζε, όταν η βία στρεφόταν στα παιδιά, ήταν κάτι αδιανόητο.
«Κανείς δεν ήξερε τι γινόταν, δεν το έλεγα σε κανένα»
Η καθημερινότητα της βίας ήταν καλά προστατευμένη πίσω από τις κλειστές πόρτες του σπιτιού. Η ίδια ποτέ δεν είχε μιλήσει σε κάποιο άτομο του περιβάλλοντος της, αλλά και όσοι ίσως είχαν καταλάβει, φοβούνταν να μιλήσουν. Έτσι για 30 ολόκληρα χρόνια η γυναίκα που συνάντησα, ζούσε με το φόβο, ζούσε με ένα βίαιο σύζυγο.
«Τώρα δεν φοβάμαι, τώρα είμαι ελεύθερη»
Σήμερα η θαρραλέα αυτή γυναίκα μου εξομολογήθηκε ότι δεν φοβάται πια. Είναι ελεύθερη! Κάνει όνειρα και σχέδια για το μέλλον.
Μιλώντας για τη βία και δη την έμφυλη οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς. Ζούμε σε ένα κοινωνικό πλαίσιο που η υποτίμηση της γυναίκας έχει κανονικοποιηθεί, έχει νομιμοποιηθεί μέσα από πεποιθήσεις και πρακτικές χρόνων. Αυτή η κανονικοποίηση δημιουργεί το πιο πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί η βία από πλευράς του θύτη και την ίδια στιγμή να μην είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από την πλευρά του θύματος.
Η Ελένη Γερακάκη, Κοινωνική Επιστήμονας - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας του Συνδέσμου Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου, είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται στην άλλη πλευρά της τηλεφωνικής γραμμής SOS 800 11 16000. Η δική της εμπειρία αποκαλύπτει τι πραγματικά συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες.
Η μεγαλύτερη αγωνία των θυμάτων βίας είναι αν θα γίνουν πιστευτοί. Αν το περιβάλλον ή ακόμη και ο ειδικός θα πιστέψεις το όσα του περιγράφουν. Το στίγμα, η αμφισβήτηση και ο φόβος για την επόμενη μέρα είναι οι σημαντικότεροι λόγοι που μια γυναίκα θύμα ενδοοικογενειακής και ενδοσυντροφικής βίας κρατά τη σιωπή της.
Το κοινό σημείο σε κάθε υπόθεση ενδοοιγενειακής βίας είναι ο φόβος των γυναικών για την επόμενη μέρα. Πως θα ζήσουν, που, ποιο θα είναι το επόμενο βήμα τους και αν θα έχουν την υποστήριξη του περιβάλλοντος τους.
Στην ερώτηση μου πως εμείς μπορούμε να στηρίξουμε και να βοηθήσουμε μια γυναίκα θύμα, η Ελένη ήταν ξεκάθαρη. Αρχικά ακούμε και δεν κρίνουμε, ακούμε και δεν κάνουμε προβολές των δικών μας προβλημάτων. Η δική μας η ευθύνη είναι να ενημερώσουμε τις γυναίκες που μπορούν να απευθυνθούν, σε ποιες δομές, σε ποιους φορείς, ώστε αυτοί με τη σειρά τους να παρέμβουν και να βοηθήσουν ουσιαστικά.
«Τετραπλασιάστηκαν τα περιστατικά βίας μέσα στην καραντίνα»
Κατά τη διάρκεια της καραντίνας τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας τετραπλασιάστηκαν. Οι κλήσεις στη γραμμή SOS 801 11 16000 ήταν περισσότερες και με άλλα χαρακτηριστικά από τις συνήθεις. Γυναίκες καλούσαν κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας και πολλές φορές όσο το επεισόδιο βίας, το βίαιο ξέσπασμα σε βάρος τους, ήταν ακόμη σε εξέλιξη.
Σε αυτές τις περιπτώσεις οι σύμβουλοι γνωρίζουν ακριβώς πως πρέπει να κινηθούν. Πώς να μιλήσουν στην ίδια τη γυναίκα αλλά και ποιους μηχανισμούς να κινητοποιησούν ώστε να μην κινδυνεύσει η ζωή της γυναίκας. Η παρέμβαση της αστυνομίας σε αυτές τις περιπτώσεις αποδεικνύεται σωτήρια.
Περισσότερες οι καταγγελίες τα τελευταία χρόνια , οι γυναίκες άρχισαν να μιλούν
Τα τελευταία χρόνια η καταγραφή των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας έχει μια ξεκάθαρα αυξητική πορεία. Πέρα λοιπόν από την αύξηση των περιστατικών την ίδια στιγμή σημαίνει ότι υπάρχουν και περισσότεροι άνθρωποι που μιλούν. Άρα έχουν γίνει βήματα προόδου, έστω και μικρά.
Η κοινωνία που ζούμε είναι πατριαρχική. Η ίδια η κουλτούρα μας γεννά θύτες και θύματα. Δεν μπορούμε να μιλάμε για εξάλειψη ή μείωση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας αν από το τραπέζι απουσιάζει ο θύτης. Και οι θύτες χρειάζονται βοήθεια και για τους θύτες οφείλουμε ως κράτος και κοινωνία να δημιουργήσουμε παρεμβάσεις. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να σπάσει ο κύκλος της βίας.
