Οι αλλαγές που η πανδημία έφερε στις ζωές μας είναι γνωστές, μιας και ακόμη ζούμε με την επιβάρυνσή τους. Μέσα σε όλες αυτές τις πρωτόγνωρες ανακατατάξεις της νέας πραγματικότητας λόγω COVID-19, μοιραία δημιουργήθηκαν και κάποιες θετικές τάσεις. Μία εξ αυτών ήταν η δυναμική εκείνη που αναπτύχθηκε όσον αφορά στην αγορά του βιβλίου, ειδικότερα κατά τις περιόδους των lockdowns.
Επί του θέματος κατέθεσαν την άποψή τους στη «ΝΚ» δύο αγαπημένοι βιβλιοπώλες του κέντρου του Ηρακλείου. Οι Στέργιος Δραμουντάνης και Αλέξανδρος Στεφανίδης, μιλούν για τις νέες σχέσεις που ανέπτυξε ο κόσμος με το βιβλίο την περίοδο της πανδημίας, έτσι όμως εκείνοι τις διέκριναν μέσα από την προσωπική τους επαγγελματική εμπειρία.
Το μέλλον θα δείξει
Ο Αλέξανδρος Στεφανίδης, ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου «Πολύγραφος», έκανε λόγο για την αύξηση της κίνησης που παρατηρήθηκε στα βιβλιοπωλεία εξαιτίας της πανδημίας. Ο κ. Στεφανίδης δήλωσε ότι «ίσως να είναι κάπως νωρίς για να πούμε ότι η πανδημία “γέννησε” αναγνώστες, καθώς θεωρώ πως αυτό θα κριθεί από τη συμπεριφορά τους μέσα στον χρόνο. Αν δούμε να διατηρείται η δυναμική αυτή το επόμενο διάστημα, τότε μόνο θα μπορέσουμε να χαρακτηρίσουμε την πανδημία ως γενεσιουργό παράγοντα».
Αρκετοί είναι οι άνθρωποι των βιβλιοπωλείων και των εκδόσεων που κάνουν λόγο για μια «άνοιξη του βιβλίου», παρ’ όλα αυτά ο κ. Στεφανίδης ανέφερε πως, παρά την «έκρηξη» που σημειώθηκε στην αναγνωστική δραστηριότητα, ο χρόνος θα αποκαλύψει την πραγματική.
«Παρά την αύξηση της κίνησης, ήταν λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων που μας επισκέφτηκαν χωρίς να έχουν κάποιο αναγνωστικό παρελθόν», συνεχίζει ο ίδιος. Διαπιστώνοντας στη συνέχεια πως η μεγαλύτερη διαφορά στις αναγνωστικές επιδόσεις κατεγράφη στους περιστασιακούς αναγνώστες και τους “βιβλιοφάγους”, λόγω του περισσότερου ελεύθερου χρόνου που είχαν στη διάθεσή τους.
Οι πρωτάρηδες
«Το βιβλίο, ως επιλογή για δώρο σε παιδιά αλλά και ενηλίκους, ήταν η αφορμή να επισκεφτούν τα βιβλιοπωλεία άνθρωποι για πρώτη φορά», συμπληρώνει ο επιχειρηματίας. Ειδική αναφορά γίνεται από τον ίδιο στο γεγονός ότι «η πανδημία έγινε λόγος να έρθουν αρκετά παιδιά για πρώτη φορά σε επαφή με το βιβλίο κατά τη διάρκεια της καραντίνας, καθώς αρκετοί ήταν οι γονείς που πίστεψαν πως το βιβλίο είναι η κατάλληλη αποτοξίνωση από τις οθόνες των τάμπλετ και της τηλεκπαίδευσης».
Δεν ήταν μεγάλες οι θεματολογικές αλλαγές που διαπιστώθηκαν στο βιβλιοπωλείο “Πολύγραφος”, με τη λογοτεχνία, παραδοσιακά, να κρατά τα πρωτεία και το ιστορικό και πολιτικό δοκίμιο να ακολουθεί. Μικρή ήταν η άνοδος που παρατηρήθηκε στα επιστημονικά δοκίμια, αντανακλώντας έτσι τις προθέσεις μερίδας αναγνωστών να μάθουν περισσότερα για τις πανδημίες και τους ιούς.
Σε ερώτηση της «ΝΚ» για την επόμενη μέρα, ο κ. Στεφανίδης τόνισε: «Δεν είμαι αισιόδοξος. Αν και το βιβλίο κέρδισε χώρο το προηγούμενο διάστημα, οι οικονομικές εξελίξεις δείχνουν πως θα υπάρξει μια αναδίπλωση εξαιτίας του επερχόμενου κύματος ανατιμήσεων. Από το καλοκαίρι ακόμη υπάρχει μια μεγάλη άνοδος στην τιμή του χαρτιού, αύξηση που μοιραία θα επηρεάσει την τιμή του βιβλίου τους επόμενους μήνες. Το παραπάνω γεγονός, σε συνάρτηση με την ήδη δύσκολη οικονομική κατάσταση, οπωσδήποτε δε θα βοηθήσει την αγορά».
Ολοκληρώνοντας, ο ιδιοκτήτης του “Πολύγραφου” υπογράμμισε τη σημασία που έχει για τον κόσμο του βιβλίου η λήψη μέτρων από την πλευρά της Πολιτείας προς την κατεύθυνση της διατήρησης του ενδιαφέροντος του κόσμου για το βιβλίο. Ως αποτελεσματικότερο τρόπο για να συμβεί αυτό ο κ. Στεφανίδης υποδεικνύει την άμεση ενίσχυση των σχολικών και δημόσιων βιβλιοθηκών από την Πολιτεία, ώστε όχι μόνο να συνεχιστεί αλλά και να ενδυναμωθεί η αναγνωστική τάση.
Στροφή και στο δοκίμιο και θεματολογική μετατόπιση
Ο Στέργιος Δραμουντάνης, ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου “Φωτόδεντρο”, εξαρχής αναφέρθηκε στο πως η πανδημία οδήγησε πολλούς νέους αναγνώστες στα βιβλιοπωλεία, αναθερμαίνοντας παράλληλα το ενδιαφέρον των παλαιών αναγνωστών. Ως ένα βασικό στοιχείο που οδήγησε στο ζωηρό αυτό ενδιαφέρον προς το βιβλίο, ο κ. Δραμουντάνης ανέφερε τον ελεύθερο χρόνο που πολλοί συμπολίτες μας είχαν λόγω του εγκλεισμού. Αρκετοί ήταν οι παλιοί αναγνώστες που έκαναν στροφή στα αναγνώσματά τους, με τον ίδιο να δηλώνει: «Είδαμε μια γενικότερη θεματολογική μετατόπιση με αρκετούς, νέους και παλιούς αναγνώστες να πηγαίνουν προς το δοκίμιο. Είτε ιστορικό, είτε επιστημονικό, είτε πολιτικό, το δοκίμιο αποτέλεσε δημοφιλή επιλογή, η οποία έγινε στη γενικότερη προσπάθεια του κόσμου να κατατοπιστεί σε σχέση με την πολιτική και επιστημονική διάσταση της πανδημίας. Μερίδα των αναγνωστών έφτασε στο ιστορικό δοκίμιο, αναζητώντας τη σύγκριση της τρέχουσας κατάστασης με αντίστοιχες πανδημίες των προηγούμενων αιώνων».
Κατά τον κ. Δραμουντάνη, εμφανής ήταν η διάθεση του αναγνωστικού κοινού να αποκωδικοποιήσει όσο είναι δυνατόν την πανδημία και τις προεκτάσεις της στο παρό
Δίνοντάς μας μια ενδεικτική εικόνα των δημοφιλέστερων επιλογών, ο ιδιοκτήτης του “Φωτόδεντρου” στάθηκε στην “Πανούκλα” του Αλμπέρ Καμύ, αλλά και έργα συγγραφέων όπως τους Όργουελ, Χάξλεϊ και Τσάπεκ. Ειδικότερη ήταν η αναφορά στο “Γη και Νερό” του Γουλιέλμου Άμποτ, το οποίο συγκίνησε τους αναγνώστες λόγω της ενασχόλησής του με τη ζωή των Ελλήνων χανσενικών της Σπιναλόγκας.
«Το ζωηρό ενδιαφέρον του κοινού προς την ανάγνωση έδωσε την ευκαιρία σε εμάς τους βιβλιοπώλες να προτείνουμε βιβλία, καθώς υπήρχε η πρόθεση του κόσμου να μάθει και να ανακαλύψει νέα γνωσιακά περιβάλλοντα. Πράγμα που πάντα μας χαροποιεί», μας είπε ο κ. Δραμουντάνης.
Σε ό,τι έχει να κάνει με τους νέους, εξήγησε ότι συχνότερη επιλογή αποτελούν τα δοκίμια αλλά και η λογοτεχνία, διαπιστώνοντας παράλληλα μια ροπή των νεαρότερων ηλικιών να καταπιαστούν με βιβλία δυστοπικής θεματολογίας. Το βαθιά πολιτικό δοκίμιο, επίσης, είχε απήχηση στις ηλικίες αυτές, όπως σημειώνει, αλλά και η σύγχρονη ευρωπαϊκή λογοτεχνία, από χώρες όπως η Βουλγαρία και η Πορτογαλία, με τους Έλληνες εκδότες να δείχνουν καλά αντανακλαστικά και να προμηθεύουν άμεσα την αγορά.
«Οφείλουμε να σημειώσουμε το σπουδαίο μεταφραστικό έργο που παρουσιάζουν οι νέες εκδόσεις στη χώρα μας, τόσο από τους μεγάλους όσο και από τους μικρότερους εκδοτικούς».
