Κανονική... γενοκτονία επιφύλαξε για τον δάκο της ελιάς το φετινό καλοκαίρι, με τις θερμοκρασίες του καύσωνα που ξεκίνησε μόλις μπήκε ο Αύγουστος και κράτησε κοντά στις δύο εβδομάδες να ήταν για το έντομο μεγάλη “συμφορά”, κάτι όμως που σε καμία περίπτωση δε σημαίνει πως, ιδιαίτερα στην Κρήτη, δε θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να εκμεταλλευτούν αυτές τις συγκυρίες, για να αρχίσουν να πιέζουν σε μια ουσιαστική αλλαγή του τρόπου καταπολέμησης του δάκου. Στο μεταξύ, το καλό που έκανε στους παραγωγούς ο καύσωνας ήταν σαφώς μεγαλύτερο από το κακό που προξένησε με τη συρρίκνωση της παραγωγής. Πώς όμως θα πρέπει να κινηθούν οι εμπλεκόμενοι παράγοντες από τώρα και μετά; Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” επιχειρεί να καταγράψει τις ανάλογες απαντήσεις, αφού δεν υπάρχει, φυσικά, καμία “σιγουριά” για το μέλλον, δεδομένου ότι οι καιρικές συνθήκες είναι απρόβλεπτες και δε θα είναι πάντοτε στο πλευρό μας!
Μιλώντας χαρακτηριστικά στη “Νέα Κρήτη” ο πρόεδρος της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης, Πρίαμος Ιερωνυμάκης, τόνισε τα εξής: «Σε ό,τι αφορά τα φάρμακα, αυτά υπάρχουν. Από ’κει και πέρα, δε γίνεται ράντισμα εάν δεν το πουν οι αρμόδιοι επιστήμονες. Δεν μπορεί να πει το “πότε” κάποιος που δεν έχει τις γνώσεις. Και τη χρονιά που πάθαμε αυτή τη μεγάλη καταστροφή, μιλάω για το 2019, δε μας έλεγαν οι άνθρωποι αυτοί ότι όλα είναι καλά. Τη χρονιά εκείνη όντως δεν υπήρχαν φάρμακα. Όντως υπήρχε πρόβλημα λόγω των κλιματικών συνθηκών, που ήταν πολύ κατάλληλες για την εξάπλωση του δάκου, ο οποίος δημιουργούσε και άλλα προβλήματα κατά τους επιστήμονες. Οι κλιματικές συνθήκες ήταν οι κατάλληλες για να έχουμε προβλήματα από τον δάκο της ελιάς και από το γλοιοσπόριο, και όλα όσα έχουν καταγραφεί από τους ερευνητές, που δεν είχαν και καμιά διαφωνία μεταξύ τους».
Από τότε και μετά, σύμφωνα με τον Πρίαμο Ιερωνυμάκη, «τα φάρμακα άλλαξαν. Και άλλαξαν προς το καλό. Ήταν κι ένα αίτημα της οργάνωσής μας, αφού τα νέα φάρμακα έχουν και έναν βιολογικό χαρακτήρα. Και έχουμε ξεκαθαρίσει από την αρχή ότι το κρητικό ελαιόλαδο πλέον, έχοντας ΠΓΕ, πρέπει να προστατευτεί. Άρα, λοιπόν, έχουμε ξεκαθαρίζει ότι πρέπει να γίνονται μόνο δολωματικοί ψεκασμοί, γιατί έτσι πρέπει να γίνεται. Τώρα, πράγματι φέτος ο καύσωνας ωφέλησε την ελιά. Μπορεί να δημιούργησε άλλα προβλήματα, αλλά στο θέμα των εντόμων ήταν καταστροφικός, όσον αφορά όχι μόνο τον δάκο της ελιάς, αλλά και την ευδεμίδα στα αμπέλια, τη μύγα της Μεσογείου κ.λπ. Τώρα, ότι κάθε χρόνο το σύστημα θα πρέπει να γίνεται καλύτερο, αυτό είναι κάτι το αυτονόητο...».
Και στο σημείο αυτό σημειώνει πως «είναι λογικό ότι κάθε χρόνο η τεχνολογία - και η τεχνογνωσία - αλλάζει. Συμπεριλαμβάνει νέες ιδέες και νέα προϊόντα, τα οποία πιστεύω ότι μπορούν να παίξουν έναν σημαντικό ρόλο. Ήδη, οι έρευνες έχουν βγάλει σημαντικά αποτελέσματα που πρέπει ο κάθε αρμόδιος να τα δει και να κάνει τις προτάσεις του. Εμείς ως συνδικαλιστική οργάνωση επισημαίνουμε το πρόβλημα και από ’κει και πέρα οι επιστημονικές ομάδες έχουν τον ρόλο τους...».
Καταλήγοντας, λέει ότι «το άγχος του δάκου πρέπει να το λύσουμε. Κάθε χρόνο, μιας και είμαστε μεσογειακή περιοχή, έχουμε μεγάλους πληθυσμούς και είναι κάτι το αυτονόητο. Όπως οι κλιματολογικές συνθήκες κάνουν την ελιά να είναι πάρα πολύ αποδοτική και ποιοτική, έτσι έχουμε και την παρουσία του δάκου λόγω των ίδιων κλιματολογικών συνθηκών...».
“Χάνει” ο δάκος σε όλη τη χώρα
Ακόμα και στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα - σύμφωνα με το ypaithros.gr, υπάρχουν σημαντικές μειώσεις στους πληθυσμούς του δάκου, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Στις περισσότερες περιοχές, το πρόγραμμα των δολωματικών ψεκασμών για τον έλεγχο του εντόμου συνεχίζεται κανονικά, ακόμη και σε αυτές που παρουσιάζουν χαμηλά ποσοστά καρποφορίας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, που αρχίζει να κάνει την εμφάνισή του κυρίως σε άνυδρες περιοχές, είναι η συρρίκνωση του ελαιοκάρπου. Αν στο άμεσο διάστημα δεν ξεκινήσουν οι βροχές, το πρόβλημα θα ενταθεί ακόμη περισσότερο στις αρχές φθινοπώρου, οπότε ξεκινάει και η συλλογή της πράσινης ελιάς.
Αλλά και στη τη Στερεά Ελλάδα είναι “άφαντος” ο δάκος. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, στα ορεινά της Βοιωτίας εντοπίζει μεγαλύτερο αριθμό του δάκου, σε σύγκριση με τις πεδινές περιοχές, ο γεωπόνος της τοπικής ΔΑΟΚ, Χρυσόστομος Σίσκος. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει, ο μέσος όρος ανά παγίδα φτάνει τα οχτώ έντομα και συνήθως το μεγαλύτερο ποσοστό είναι αρσενικά. «Στον κάμπο έχουμε σχεδόν μηδενικά στοιχεία, σε σύγκριση με τις ορεινές περιοχές που ευνοούν την ανάπτυξη του εντόμου».
Παράλληλα, ο κ. Σίσκος κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην καταπολέμηση, εστιάζοντας περισσότερο στην πρόληψη και λιγότερο στην καταστολή με χημικές παρεμβάσεις. «Θα πρέπει να προστατέψουμε όσο μπορούμε τα ωφέλιμα έντομα, γιατί ελέγχουν τη δράση του δάκου. Οι χημικές παρεμβάσεις θα γίνονται, μόνο και εφόσον το επιτρέπουν οι κατάλληλες συνθήκες, μετά από συνεννόηση με τους τοπικούς γεωπόνους».
Πανεπιστημιακή και εταιρική συνεργασία
Την ίδια ώρα, βάσει του ίδιου δημοσιεύματος, υπάρχει μία σημαντική πανεπιστημιακή και εταιρική συνεργασία για 5.000 δακοπαγίδες στην περιοχή της Μαγνησίας. Εκεί, τα τελευταία χρόνια, λόγω μη έγκαιρης καταπολέμησης, υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τον δάκο. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων παροτρύνει τους ελαιοπαραγωγούς να τοποθετήσουν οι ίδιοι παγίδες για την παρακολούθηση των πληθυσμών και να κάνουν οι ίδιοι τους δολωματικούς ψεκασμούς.
Παρακάτω αναφέρεται συγκεκριμένη εταιρεία, επίμορτης γεωργίας με εξειδίκευση στην αξιοποίηση των ελαιοπεριβόλων, ότι σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια Πελοποννήσου και Θεσσαλίας προετοίμασαν από τον Μάιο τη διαχείριση της δακοπροστασίας μέσα από μια τακτική, η οποία περιλάμβανε ψεκασμούς κάλυψης, αλλά και δολωματικούς.
Στο βιολογικό οπλοστάσιο απέναντι στον δάκο ήταν και η παγιδοθέτηση, με το γνωστό θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο. Τα συνεργεία της εταιρείας προετοίμασαν και τοποθέτησαν 5.000 δακοπαγίδες, σε περισσότερα από 650 παραγωγικά στρέμματα ελαιοδέντρων.
