Μικρή, σταθερή και συνεχής αύξηση του καρκίνου του παχέος εντέρου παρατηρείται στην Κρήτη, όπως κάνει λόγο στη “Νέα Κρήτη” ο Γιώργος Σαμώνης, ο οποίος είναι ογκολόγος και λοιμωξιολόγος, ομότιμος καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Η Κρήτη, αφού ενσωματώθηκε στον δυτικό πολιτισμό και κουλτούρα, υιοθέτησε ένα διαφορετικό τρόπο ζωής και δίαιτα που περιέχει άφθονο κόκκινο κρέας και λίπος, όπως παρατηρεί ο κ. Σαμώνης. Έφυγε από τον μεσογειακό τρόπο ζωής και ακολούθησε τη δυτική νοοτροπία. Το αποτέλεσμα είναι η καταγραφή μεγάλου αριθμού ατόμων σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες που νοσούν από τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Συγκεκριμένα, η “Νέα Κρήτη” απευθύνθηκε στον κ. Σαμώνη με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο και να δει ποια είναι η πορεία του καρκίνου του παχέος εντέρου στην Κρήτη. Ο κ. Σαμώνης, ως ακαδημαϊκός και γιατρός, παρατηρεί πως όντως ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένα πρόβλημα που αφορά τη γεωγραφική περιοχή της Κρήτης. Είναι ένα πρόβλημα ορατό και εμφανές.
«Βεβαίως, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πρόβλημα που αφορά και την Κρήτη. Δεν υπάρχουν επιδημιολογικά δεδομένα ισχυρά που να μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι στην Κρήτη ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένα πρόβλημα μεγαλύτερο ή μικρότερο από την υπόλοιπη Ελλάδα ή τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο. Υπάρχουν δεδομένα, τα οποία όμως αποτυπώνουν μια γενική εικόνα, όπου η Κρήτη έχει στον ίδιο βαθμό το πρόβλημα, όπως έχει και η υπόλοιπη Ελλάδα», αναφέρει ο κ. Σαμώνης.
Μεταξύ άλλων, επισημαίνει πως ο καρκίνος του παχέος εντέρου σχετίζεται με τον δυτικό τρόπο ζωής. Όταν η Κρήτη ενσωματώθηκε στις δυτικές συνήθειες ή αλλιώς έγινε μέρος της δυτικής κουλτούρας, αυτόματα υιοθέτησε ένα διαφορετικό διατροφικό τρόπο ζωής. Το αποτέλεσμα είναι στην Κρήτη να υπάρχει μια μικρή και σταδιακή αύξηση των ασθενών/κρουσμάτων με το νόσημα του καρκίνου του παχέος εντέρου, όπως τονίζει με έμφαση ο κ. Σαμώνης.
«Ο καρκίνος του παχέος εντέρου παρατηρείται σε όλες τις δυτικές κοινωνίες. Η Κρήτη άργησε να ενσωματωθεί στις δυτικές συνήθειες. Έχει όμως ενσωματωθεί. Και υπάρχει στην Κρήτη μια μικρή αλλά συνεχής αύξηση των ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου, ο οποίος συνδέεται με τον τρόπο ζωής και κυρίως με τη διατροφή. Εμείς τρώμε κόκκινο κρέας αρκετά. Το κόκκινο κρέας και το λίπος είναι αιτίες για την εμφάνιση μεγάλου αριθμού καρκίνων, όπως ο καρκίνος του μαστού ή του παχέος εντέρου. Συνδέονται πολύ στενά με τη διατροφή. Βέβαια, στην Ελλάδα, για τις γυναίκες πρώτος είναι ο καρκίνος του μαστού και για τους άνδρες πρώτος είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, λόγω του γεγονότος ότι εξακολουθούμε να καπνίζουμε. Εάν σταματούσαμε το κάπνισμα, θα είχαμε ελαττώσει τον καρκίνο του πνεύμονα με τρόπο εντυπωσιακό. Και ο καρκίνος του εντέρου λίγο, αργά αλλά σταθερά αυξάνεται και παρατηρείται ότι είναι νόσημα που “αγγίζει” και τις μικρές ηλικίες λόγω της διατροφής (κυρίως κόκκινου κρέατος και λίπους). Το χειρότερο απ’ όλα είναι τα συντηρημένα κρέατα (μπέικον, ζαμπόν)», ανέφερε ο κ. Σαμώνης, ενώ συνέχισε λέγοντας: «Ο καρκίνος του παχέος εντέρου παρατηρείται στην ηλικία των 60-70 ετών.
Εκεί παρατηρούνται τα περισσότερα κρούσματα, ενώ ακολουθεί η ηλικία των 50-60 ετών. Και στις νεότερες ηλικίες είναι αρκετά πιο σπάνιος. Σπάνια τον βλέπουμε στους 30άρηδες και τους 20άρηδες. Δεν είναι συχνό νόσημα σε αυτές τις ηλικίες, αλλά τον έχουμε δει (σε αυτές τις ηλικίες). Μας εντυπωσιάζει καθώς είναι μια νόσος που εμφανίζεται σπάνια μεν, συχνότερα δε απ’ ό,τι στο παρελθόν. Νομίζω, παρότι δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, υπάρχει σίγουρα γενετική επιβάρυνση. Ο καρκίνος του εντέρου είναι και σποραδικός, δεν εξαρτιέται δηλαδή από την κληρονομικότητα, αλλά σ’ ένα μεγάλο ποσοστό είναι κληρονομικός. Εάν ο ένας γονέας έχει αναπτύξει καρκίνο παχέος εντέρου (πολλώ δε μάλλον και οι δύο γονείς), πρέπει τα παιδιά τους να βρίσκονται υπό συνεχή παρακολούθηση με κολονοσκοπήσεις, οι οποίες ξεκινούν συνήθως μετά την ηλικία των 40 ετών. Όταν υπάρχει κληρονομικό ιστορικό, πρέπει να γίνονται λίγο νωρίτερα και πρέπει να γίνονται κάθε πέντε χρόνια.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αργεί να αναπτυχθεί. Αρχίζει σαν μικρός εξαλλαγμένος πολύποδας και σιγά-σιγά μεγαλώνει. Όταν κάνουμε κάθε πέντε χρόνια μια κολονοσκόπηση, θα τον βρούμε σ’ ένα αρχικό στάδιο, που μπορούμε με εύκολο τρόπο να τον θεραπεύσουμε και οι πιθανότητες να δώσει μεταστάσεις σε αυτήν την περίπτωση είναι πολύ μικρές έως ακόμη και μηδαμινές».
Ο κ. Σαμώνης τονίζει ότι η πρόληψη πρέπει να εστιάσει κατά βάση στη διατροφή. Πρέπει να προσέξουμε το τι τρώμε. Το κόκκινο κρέας, το λίπος και τα τηγανιτά είναι τροφή που δημιουργεί εύφορο έδαφος για τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου, ιδίως όταν η κατανάλωση πραγματοποιείται σε χρόνια βάση. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στο τι τρώμε.
«Η πρόληψη του συγκεκριμένου είδους καρκίνου γίνεται μέσα από την προσοχή που πρέπει να δείξουμε στο τι θα φάμε. Η διατροφή παίζει κεφαλαιώδη ρόλο. Πρέπει να επιμείνουμε στα λαχανικά, στα όσπρια και στα φρούτα. Να ελαττώσουμε το κόκκινο κρέας σε μία φορά την εβδομάδα. Να ελαττώσουμε το λίπος. Μπορούμε να τρώμε πουλερικά χωρίς πέτσα. Να μην τρώμε τηγανιτά. Το λάδι να προστίθεται στην τροφή όταν μαγειρεύεται, ελάχιστο και στο τέλος. Να μην τσιγαρίζεται ούτε να τηγανίζεται, γιατί το λάδι γίνεται λίπος. Να μην παίρνουμε βάρος και να συνεχίζουμε την άσκηση μέχρι μεγάλη ηλικία. Η άσκηση πρέπει να είναι λελογισμένη», αναφέρει ο κ. Σαμώνης.
Πότε πρέπει να ξεκινήσουμε την κολονοσκόπηση
Μεταξύ άλλων, ο κ. Γιώργος Σαμώνης ανέφερε πως εκείνοι οι άνθρωποι που έχουν ένα βεβαρημένο ιστορικό λόγω βιολογικών παραγόντων (γονιδίων) πρέπει να προσέξουν περισσότερο και να ξεκινήσουν την εξέταση, γνωστή ως κολονοσκόπηση, νωρίτερα σε σχέση με τον μέσο πληθυσμό.
«Όσοι έχουν βεβαρημένο ιστορικό, θα πρέπει να ξεκινήσουν κωλονοσκόπηση νωρίς, από την ηλικία των 40 ετών. Όσοι δεν έχουν βεβαρημένο ιστορικό, να ξεκινήσουν κολονοσκόπηση μετά την ηλικία των 45 ετών και μετά τα 50 κάθε πέντε χρόνια. Ασχέτως του τι τρώμε, εάν υπάρχει ένα ογκογονίδιο, ακόμη και εάν τρώνε λογικά και λελογισμένα, μπορούν να κάνουν καρκίνο του παχέος εντέρου. Μιλάμε όμως για ένα μικρό πλάσμα του πληθυσμού, που αναπτύσσει καρκίνο λόγω ογκογονιδίων. Όσο δούλευα στην Κρήτη, είχα ασθενείς που έκαναν καρκίνο του παχέος εντέρου, ηλικίας 40-41 ετών, χειρουργήθηκαν, έκαναν θεραπεία και 6 χρόνια μετά έκαναν δεύτερο καρκίνο παχέος εντέρου. Χειρουργήθηκαν, έκαναν θεραπεία και πήγαν καλά. Και έπειτα από 8-9 χρόνια μετά, έκαναν τρίτο πρωτοπαθή καρκίνο του εντέρου, χειρουργήθηκαν, έκαναν θεραπεία και πήγαν καλά. Τι θέλω να πω... Επομένως κάποιος που έχει κάνει έναν καρκίνο του παχέος εντέρου ή του έχει αφαιρεθεί ένας πολύποδας που είχε εξαλλαγεί (αφαιρείται ενδοσκοπικά), πρέπει να ξέρει πως ενδεχομένως μπορεί να του κάνει έναν δεύτερο, τρίτο ή ακόμη και τέταρτο καρκίνο του εντέρου. Και γι’ αυτό πρέπει να συνεχίζει ανελλιπώς τον έλεγχο του εντέρου με κολονοσκοπήσεις. Και φυσικά να προσαρμόζει τη δίαιτά του σ’ έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Νομίζω ότι μπορούμε να ελαττώσουμε την επίπτωση του καρκίνου του παχέος εντέρου εάν είμαστε προσεκτικοί και εάν ακολουθήσουμε αυτά που λέμε: δηλαδή αποφυγή πάχους, δίαιτα, άσκηση, λελογισμένη διατροφή και κολονοσκοπήσεις ακόμη και εάν δεν έχουμε κανένα σύμπτωμα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τέλος, ο κ. Σαμώνης κατέληξε: «Ο καρκίνος του εντέρου, όταν βρίσκεται στην αρχή του παχέος εντέρου, στο ανιόν κόλον, που εκεί ξεκινάει το παχύ έντερο, πολύ συχνά εκδηλώνεται με αναιμία. Γι’ αυτό μία φορά τον χρόνο όλοι μας πρέπει να κάνουμε εξέταση αίματος και να γνωρίζουμε τον περυσινό, προπερυσινό και τον πιο παλιό αιματοκρίτη και όταν δούμε ότι είναι αισθητά χαμηλότερος, το πρώτο που πρέπει να σκεφτεί ο οποιοσδήποτε γιατρός (για τη διερεύνηση της αναιμίας ή ακόμη και της μικρής πτώσης του αιματοκρίτη) είναι να ψαχτεί το παχύ έντερο. Το ίδιο πρέπει να γίνει σε περίπτωση επίμονης δυσκοιλιότητας ή εναλασσόμενης δυσκοιλιότητας με διάρροια».
φωτογραφία αρχείου rawpixel
