“Εξοστρακίζονται” οι κοινωνικές επιστήμες από το ελληνικό δημόσιο σχολείο, με την αγανάκτηση και τον θυμό των εκπαιδευτικών να είναι διάχυτα. Η κυβέρνηση όχι μόνο απαξίωσε το μάθημα της Κοινωνιολογίας που διδάσκεται στη Γ’ Λυκείου και εξεταζόταν σε πανελλαδικό επίπεδο, αλλά ουσιαστικά περιόρισε σε μεγάλο βαθμό το σύνολο των ωρών στις κοινωνικές επιστήμες. Το αποτέλεσμα είναι διττό: Αφενός οι μαθητές θα παίρνουν απολυτήριο Λυκείου χωρίς να είναι γνώστες κοινωνικών επιστημών και αφετέρου εκατοντάδες εκπαιδευτικοί του κλάδου ΠΕ78 δεν αισιοδοξούν, καθώς το μέλλον τους κρίνεται αβέβαιο.
Συγκεκριμένα, η Νέα Δημοκρατία δεν είχε κρύψει την επιθυμία της να απομακρύνει την Κοινωνιολογία ως πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα. Η πρακτική της εξέτασης της Κοινωνιολογίας σε πανελλαδικό επίπεδο εγκαινιάστηκε τα τελευταία δύο χρόνια. Μέχρι και τον Ιούνιο του 2019 ήταν ένα μάθημα Γενικής Παιδείας. Από τον Σεπτέμβριο, ωστόσο, του 2019 το μάθημα έγινε πανελλαδικά εξεταζόμενο αντικαθιστώντας τα Λατινικά, τα οποία θεωρήθηκαν από πολλούς ως ένα αναχρονιστικό μάθημα.
Η κυβέρνηση ωστόσο της Νέας Δημοκρατίας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής είχαν διαφορετική άποψη, καθώς θεώρησαν πως το μάθημα των Λατινικών πρέπει να επανέλθει στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα. Έτσι, η κυβέρνηση αποφάσισε από το σχολικό έτος 2021-2022 να αντικαταστήσει την Κοινωνιολογία με τα Λατινικά. Το αποτέλεσμα ήταν πολλοί εκπαιδευτικοί του κλάδου ΠΕ78 να ξεσηκωθούν, κάνοντας σαφές πως μια τέτοια αλλαγή είναι δυσάρεστη και μη παιδαγωγικά σωστή.
Η συγκεκριμένη αλλαγή δεν ήταν η μόνη. Δεν είναι μόνο το μάθημα της Κοινωνιολογίας, αλλά το σύνολο των μαθημάτων των κοινωνικών επιστημών που βγαίνουν εκτός σχολικού προγράμματος. Οι ώρες περιορίζονται... Μέχρι και φέτος τα μαθήματα που αφορούν τις κοινωνικές επιστήμες άγγιζαν τις 16 ώρες, όμως από το νέο σχολικό έτος οι ώρες που θα αφιερώνονται στις κοινωνικές επιστήμες θα είναι μόνο 4, με αποτέλεσμα οι εκπαιδευτικοί του κλάδου ΠΕ78 να δηλώνουν εξαγριωμένοι.
Για τις αλλαγές που αφορούν στις κοινωνικές επιστήμες σε ό,τι αφορά το Λύκειο μίλησε στη “Νέα Κρήτη” ο κ. Πάρης Κρυωνάς, ο οποίος είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας στην Κάρπαθο. Αν και Βορειοελλαδίτης, η γυναίκα του είναι από το Ηράκλειο. Ο ίδιος έχει υπηρετήσει σε άγονες γραμμές και τώρα βρίσκεται στον Όλυμπο Καρπάθου, που είναι μια αρκετά απομακρυσμένη περιοχή. Ο κ. Κρυωνάς υποστήριξε πως τα μαθήματα κοινωνικών επιστημών “εξοστρακίζονται” από το σχολικό πρόγραμμα.
«Τα μαθήματα των κοινωνικών επιστημών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση εξοβελίζονται. “Εξοστρακίζονται”. Οι ώρες είναι ελάχιστες. Είναι 2 ώρες στο Λύκειο και 2 ώρες στο Γυμνάσιο. Πριν τις συγκεκριμένες αποφάσεις, οι συνολικές ώρες σε Γυμνάσιο και Λύκειο ήταν 16. Η διαφορά είναι αρκετά μεγάλη. Η αλλαγή αυτή δεν έχει αιτιολογηθεί επιστημονικά. Δεν υπάρχει αιτιολογία από το υπουργείο Παιδείας. Η υπουργός Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής δεν έχουν ανακοινώσει τους λόγους για τους οποίους προχώρησαν σε αυτήν την αλλαγή. Ποιοι ήταν οι λόγοι; Προχώρησαν σε αυτήν την αλλαγή γιατί δεν ήταν τα βιβλία καλά; Δεν προχωρούσε το μάθημα; Δεν έχει υπάρξει κάποια εξήγηση», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ηρακλείου, Ζαχαρίας Ρηγάκης, μίλησε για τη συγκεκριμένη κυβερνητική απόφαση, την οποία χαρακτήρισε ως μια τραγική στιγμή για την εκπαιδευτική κοινότητα, ενώ υποστήριξε πως η κυβέρνηση όφειλε να δώσει στους μαθητές τη δυνατότητα επιλογής.
«Η κατάργηση των κοινωνικών επιστημών είναι μια τραγική στιγμή για την εκπαιδευτική κοινότητα. Προφανώς, η κυβέρνηση θα έπρεπε να δώσει τη δυνατότητα επιλογής στους μαθητές ως προς το τι θέλουν να ακολουθήσουν. Είναι αδιανόητο αυτή τη στιγμή κοινωνικές επιστήμες να μη διδάσκονται στις σχολές. Δεν υπάρχει καμία λογική σε αυτήν την απόφαση. Η κυβέρνηση έχει εμμονή ως προς το μάθημα της Κοινωνιολογίας, καθόσον θεωρεί πως το συγκεκριμένο μάθημα μετατρέπει τους νέους σε αριστερούς. Δεν μπορούμε να πούμε τίποτε άλλο. Ειδικά στις μέρες μας, που η υγειονομική κρίση είναι εμφανής και ο αντίκτυπος είναι ορατός, μια τέτοια απόφαση είναι λανθασμένη. Η υγειονομική κρίση άφησε τον αντίκτυπό της στην εκπαίδευση. Τα παιδιά απομονώθηκαν και οι ανθρώπινες καταργήθηκαν. Μαθήματα κοινωνικών επιστημών ή η Κοινωνιολογία μπορεί να δημιουργήσουν στέρεες βάσεις για το τι επικρατεί στον κόσμο και στην καθημερινότητα. Την ίδια στιγμή εκατοντάδες συνάδελφοι βρίσκονται σε δυσχερή κατάσταση, με το μέλλον τους να κρίνεται αβέβαιο τον ερχόμενο χειμώνα», ανέφερε ο κ. Ρηγάκης.
Πίσω από την κατάργηση του μαθήματος της Κοινωνιολογίας εμφιλοχωρεί η αντίληψη πως το μάθημα της Κοινωνιολογίας διαμορφώνει πολίτες με αριστερή νοοτροπία, καθώς ένα σημαντικό μέρος της ύλης αφιερώνεται στη μαρξιστική θεωρία. Ισχύει όμως πράγματι κάτι τέτοιο; Ο κ. Κρυωνάς απαντάει: «Σε αυτό το ερώτημα, η απάντηση είναι πως η Κοινωνιολογία είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη στις μητροπόλεις του καπιταλισμού. Στις ΗΠΑ, η Κοινωνιολογία είναι ένα βασικό μάθημα. Το ίδιο συμβαίνει και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έχει ακουστεί η άποψη πως το μάθημα της Κοινωνιολογίας εξυπηρετεί ιδεολογικές σκοπιμότητες ή κάποιο κομματικό σχηματισμό. Δεν ευσταθεί αυτό, καθώς μέσα στην Κοινωνιολογία υπάρχουν τάσεις απ' όλους τους πολιτικούς χώρους. Υπάρχουν κλασικοί κοινωνιολόγοι όπως ο Μαξ Βέμπερ που είναι δεξιός, καθώς και Αμερικανοί κοινωνιολόγοι όπως ο Πάρσον ή ο Μέρτον που σε καμία περίπτωση δεν υπηρετούν μαρξιστικές θεωρίες. Υπάρχουν και φιλελεύθεροι κοινωνιολόγοι στον χώρο της Κοινωνιολογίας».
Ο κ. Κρυωνάς μεταξύ άλλων υποστηρίζει πως δεν υπάρχει καμία επιστημονική δικαιολόγηση για την κατάργηση των μαθημάτων των κοινωνικών επιστημών. Η πιο επαρκής δικαιολόγηση οφείλεται στην εμμονή που έχει η κυβέρνηση για την απαξίωσή τους.
«Εάν η κυβέρνηση ήθελε να κάνει περικοπές, δε θα προσλάμβανε ψυχολόγους στα σχολεία. Η υποβάθμιση των κοινωνικών επιστημών δε γίνεται για λόγους περικοπών. Αυτό που εγώ έχω συμπεράνει και, όπως προκύπτει από τα συμφραζόμενα, είναι ότι η κυβέρνηση έχει εμμονή. Υπάρχει εμμονή από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Δεν μπορώ να το αποδώσω σε κάτι άλλο. Δεν υπάρχει επιστημονική αιτιολόγηση. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποστηριχτεί πως το μάθημα δεν πετυχαίνει τους εκπαιδευτικούς ή τους διδακτικούς στόχους. Δεν υπάρχει καμία έκθεση που να έχει έρθει από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής ή από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας που να επιβεβαιώνει την υποβάθμιση των κοινωνικών επιστημών», ανέφερε χαρακτηριστικά.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
Πλέον, θα υπάρχει... συνωστισμός για ελάχιστες ώρες
Αξίζει να αναφερθεί, σύμφωνα με τον κ. Κρυωνά, ότι στο εξής είναι ορατός ο κίνδυνος πολλοί νυν αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, απόφοιτοι Κοινωνιολογίας, Νομικής ή Πολιτικών Επιστημών, με πολλά χρόνια εργασίας στην εκπαίδευση, να βρεθούν εκτός εκπαιδευτικής κοινότητας. Πλέον, θα υπάρχει... συνωστισμός για ελάχιστες ώρες. Την ίδια στιγμή και οι διορισμένοι εκπαιδευτικοί θα αντιμετωπίσουν προβλήματα, καθώς είτε θα αναγκαστούν να κάνουν μετάταξη είτε θα υποχρεωθούν να πάρουν μαθήματα που τα έχουν ως β’ ανάθεση.
«Εάν ένας υποψήφιος αναπληρωτής του κλάδου ΠΕ78 κάνει τα χαρτιά του τώρα, όπως είναι η κατάσταση, δεν έχει καμία ελπίδα να μπει στην εκπαίδευση. Και εμείς δεν πρόκειται να μπούμε. Έχουμε υπηρετήσει 7, 8 ή 12 χρόνια σε άγονες γραμμές ή δυσπρόσιτα μέρη και το μέλλον μας είναι αβέβαιο. Το υπουργείο Παιδείας ουσιαστικά καταργεί τον κλάδο μας. Μας ακυρώνει. Αυτή είναι η κατάσταση για τους αναπληρωτές. Για τους μόνιμους, η κατάσταση είναι η εξής: “Είστε υπεράριθμοι. Ή θα πρέπει να κάνετε μετάταξη (σε κάποιο άλλο πόστο ή γραφείο) ή θα κάνετε μαθήματα άλλων (β’ ανάθεση) μέχρι να βγείτε στη σύνταξη”», κατέληξε.
